وقتش رسیده هر تصوری از قلعه دارید بریزید دور و بعد این مقاله را بخوانید. در قلعه والی ایلام از دژهای مستحکم و برج و باروهایی که در فیلم‌ها و کتاب‌های تاریخی دیده‌اید خبری نیست. راستش را بخواهید برای خود من که چنین احساس عجیبی داشت، اسمش را که دیدم فکر کردم قرار است با یک بنای سنگی و بزرگ مواجه شوم، درحالی‌که قلعه قصه ما، یک قلعه بزرگ و یک طبقه در وسط شهر است. قلعه والی که با اسم قلعه لرستان پشتکوه نیز شناخته می‌شود، به خاطر سادگی و زیبایی‌اش محبوبیت پیدا کرده و تبدیل به یکی از بهترین جاهای دیدنی الام شده است.
قلعه والی، یک بنای تاریخی مربوط به دوران قاجار است که از یک عمارت بزرگ با زیربنای ۱۵۰۰ متر مربع و یک حیاط درندشت با حوض بزرگ و درخت‌های کهنسال کاج ساخته شده. مساحت قلعه حدود ۴۵۰۰ مترمربع است و از بخش‌های مختلفی از جمله شاه‌نشین، اتاق آیینه، زیرزمین، اتاق نگهبان و… تشکیل شده است. اگر قصد سفر به ایلام دارید و دنبال جاهای دیدنی ایلام هستید، قلعه والی حتما انتخاب درستی است.
قلعه والی کجاست؟
مسیر قلعه والی از تهران چطور است؟
جاهای دیدنی نزدیک به قلعه والی کجاها هستند؟
در قلعه والی کجا اقامت کنیم؟
قلعه والی که در دوران ناصرالدین شاه به دستور والی لرستان ساخته شد، در طول تاریخ فراز ونشیب‌های زیادی از سر گذرانده و حالا چند سالی هست که درهای آن به عنوان موزه مردم‌شناسی ایلام به روی گردشگران باز است. در موزه مردم‌شناسی والی میتوانید با آداب و سنن منطقه و جزییات زندگی‌شان آشنا شوید و احساس نزدیکی و صمیمیت بیشتری با مردم این شهر داشته باشید.
در این مقاله از مجله گردشگری علی‌بابا قرار است ماجرای ساخته شدن قلعه والی ایلام را برایتان تعریف کنم و راه و چاه سفر به ایلام و بازدید از این قلعه را برایتان توضیح دهم. حیف است که به ایلام سفر کنید و دیدن این قلعه بی‌نظیر را از دست بدهید.
چرا به قلعه والی سفر کنید؟
هر کدام از جاهای دیدنی ایلام یا شهرهای دیگر، به خاطر ویژگی‌های مختلف و یا تجربه جدیدی که برای شما ایجاد می‌کنند، منحصربهفرد هستند. قلعه والی هم از این قاعده مستثنی نیست. این قلعه یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی دوران قاجار است که در سال ۱۳۷۶ هجری شمسی، در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است.
عکس از: سایت Irna
قلعه والی در یکی از خوش آب‌وهواترین مناطق کوهستانی ایران قرار گرفته که سفر به آن تجربه دل‌انگیزی خواهد بود. علاوه‌براین، موزه مردم‌شناسی والی که در این قلعه برپا شده فرصت مناسبی برای گردشگران است تا با رسم‌ورسوم مردم منطقه آشنا شوند. بنابراین خیلی لازم نیست دنبال چرایی سفر به قلعه والی باشید، این بازدید حسابی شما را سرگرم خواهد کرد.
عکس از: سایت Alibaba
تاریخچه و موقعیت قلعه والی ایلام
اگر بخواهم قصه ساخت قلعه والی ایلام را بگویم، باید به دوران قاجار و زمان حکومت ناصرالدین شاه برگردیم. در آن سال‌ها، فردی به نام غلامرضا خان فیلی، پسر حسینقلی خان ابوقداره، والی لرستان بود. او به خاطر فتوحاتی که در برابر یاغیان داشت، از طرف ناصرالدین شاه لقب (فتح‌السلطان) گرفته بود و محبوبیت زیادی داشت. مدیریت و رشادت‌های غلامرضا خان والی طوری بود که منطقه پشتکوه ایلام طی جنگ‌های مختلفی از جمله جنگ جهانی از هر آسیبی در امان ماند، درحالی‌که مناطق اطراف کاملا ویران شده بودند.
عکس از: سایت Jahannews
خلاصه برایتان بگویم، این قلعه والی دوست‌داشتنی و زیبا به دستور غلامرضا خان در محله‌ای به نام حسین آباد فیلی مشهور به ده بالا ساخته شد. تاریخچه ساخت قلعه روی سنگ‌نوشته‌ای که در تخت خان (منطقه‌ای گردشگری در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی صالح آباد) پیدا شد. طبق نوشته روی سنگ، غلامرضا خان امر به ساخت این قلعه کرده بود.
عکس از: سایت Picofile
قلعه لرستان پشتکوه، درست روی یک تپه نه خیلی بلند، به نام چغامیرک (چگامیرک)، به عنوان یک اقامتگاه تابستانی برای والی ساخته شد. منظورم از خیلی بلند نبودن تپه این است که ارتفاع کف حیاط تا زمین حدودا بین ۴ تا ۵ متر است. معماری قلعه، حمام و باغ به عهده حاج درویش علی کرمانشاهی بود و حجاری بنا توسط شخصی به نام رضاقلی انجام شد. رضاقلی با حجاری‌های شگفت‌انگیزش آنقدر در دل غلامرضاخان جا باز کرد که بعد از ساخت این بنا، امین او شد؛ طوری‌که غلامرضا خان مسئولیت حفاظت از زنانش را در دورانی که به جنگ می‌رفت، به رضاقلی سپرده بود.
عکس از: سایت Alibaba
پس از فراز و نشیب‌های زیادی که قلعه والی در طول تاریخ از سر گذراند به جنگ تحمیلی می‌رسیم. در جنگ تحمیلی، تقریبا ۵۰ درصد از قلعه والی ایلام نابود شد و نیاز به بازسازی داشت. در سال ۱۳۶۷ هجری شمسی، بازسازی بنا با همکاری سازمان میراث فرهنگی ایلام شروع شد و دو سال هم طول کشید، بعد هم بنا به مدیریت میراث فرهنگی استان ایلام سپرده شد.
عکس از: سایت Yjc
در فرآیند مرمت سعی شد تا جای ممکن معماری و سبک بنا طبق چیزی که بود باقی بماند اما یک سری از تغییرات مثل تیرآهن‌گذاری در سقف ایوان‌ها و یا حذف و اضافه کردن دیوارها در بعضی از اتاق‌ها برای ماندگاری و استحکام بنا باید انجام می‌شد. در نهایت بنای فرهنگی-تاریخی قلعه والی در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی در طرح گنجینه مردم‌شناسی قرار گرفت و پس از تکمیل مرمت‌ها، فعالیت خود را به عنوان موزه مردم‌شناسی شروع کرد و هنوز هم یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی ایلام است.
تخریب و بازسازی قلعه والی ایلام
همان‌طور که در قسمت تاریخچه قلعه والی توضیح دادم، متاسفانه تخریب پنجاه درصدی قلعه لرستان پشتکوه طی جنگ تحمیلی اتفاق افتاد که پس از جنگ، در سال ۱۳۶۷ هجری شمسی، پروژه بازسازی بنا با همکاری میراث فرهنگی ایلام شروع شد. بازسازی قلعه تا سال ۱۳۶۹ هجری شمسی ادامه داشت که طی آن تغییراتی در زیربنا ایجاد شد.
عکس از: سایت Irna
البته لازم به ذکر است که تیم مرمت تمام تلاش خود را کردند تا معماری و سبک تاریخی بنا حفظ شود و فرآیند مرمت با حداقل تغییرات انجام شود اما بعضی از تغییرات در ساختار بنا جهت ماندگاری و استحکام آن ضروری و اجتناب‌ناپذیر بود. پس از آن، مرمت‌های تکمیلی در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی، با هدف تبدیل قلعه والی به گنجینه مردم‌شناسی اتفاق افتاد و به شکل و شمایلی رسید که حالا می‌بینید.
عکس از: سایت Alibaba
دلیل نامگذاری قلعه والی
قلعه والی ایلام به دستور شخصی به نام غلامرضا خان والی ساخته شد که والی لرستان بود. این قلعه استراحتگاه تابستانی غلامرضا خان بود که در یکی از بخش‌های خوش آب‌وهوای ایلام قرار داشت. با توجه به اینکه قلعه به دستور والی شهر ساخته شده بود و محل استراحتش بود، نام (قلعه والی) را روی آن گذاشتند.
عکس از: سایت Iribnews
گشتی در قلعه والی ایلام
قلعه والی، یک قلعه بزرگ با مساحتی نزدیک به ۴۵۰۰ مترمربع است که مثل بقیه بناهای تاریخی از بخش‌های مختلف با تزئینات منحصربهفرد تشکیل شده است. از جمله مهم‌ترین بخش‌های قلعه والی میتوان به تالار شاه‌نشین، اتاق آیینه، حرمسرا، زندان‌های زیرزمین و… اشاره کرد. جالب است بدانید که سمت شرق و غرب قلعه، ساختاری قرینه دارد که در نگاه اول در حیاط متوجه این موضوع خواهید شد.
عکس از: سایت Iribnews
در این قسمت، بخش‌های اصلی قلعه والی را به شما معرفی می‌کنم تا اگر به ایلام سفر کردید و پایتان به قلعه رسید، همه‌جا را مثل کف دستتان بلد باشید.
ورودی‌های قلعه والی
به‌طورکلی قلعه والی دارای سه در ورودی است که ورودی اصلی آن در ضلع جنوبی و با سبک یونانی ساخته شده است. از ورودی اصلی که وارد شوید، باید یازده پله طی کنید تا به اتاق نگهبانی برسید، بعد هم پس از هشت پله دیگر به کف حیاط قلعه می‌رسید.
عکس از: سایت Wikimedia
ورودی‌های دیگر قلعه که در ضلع جنوب شرقی و غرب قرار دارند، درهای خصوصی قلعه برای عبور مهمانان بوده که در گذشته یک راهروی سرپوشیده، مهمانان را به سمت حیاط اصلی هدایت می‌کرده است.
عکس از: سایت Iribnews
اتاق نگهبانی
شاید تنها بخش قلعه که آن را به سایر قلعه‌ها شبیه می‌کند، برج نگهبانی آن باشد.قلعه والی دارای دو برج نگهبانی نیم‌دایره‌شکل است که در آن‌ها فضایی برای نگهبانان در نظر گرفته شده بود. علاوه‌براین در راهروهای قلعه هم طاق‌نماهایی وجود دارد که در گذشته محل استقرار نگهبانان در فضای قلعه بوده است.
عکس از: سایت Alibaba
حیاط
حیاط قلعه والی ایلام، فضایی به مساحت ۷۰۰ مترمربع است که از سه طرف، عمارت‌های قلعه آن را محدود کرده است. پا گذاشتن به حیاط قلعه همانا و گرفتار این حجم از سادگی و زیبایی شدن همان. برخلاف تصویری که از اسم قلعه در ذهن‌ها ایجاد می‌شود، حیاط قطعه والی شما را با یک فضای باز، باغچه‌های سرسبز و تصویری دلنشین از یک عمارت تک‌طبقه با در و پنجره‌های تزئین‌‌شده مواجه می‌کند.
عکس از: سایت Irancultura
حیاط قلعه والی خیلی پردارودرخت نیست، اما در نزدیکی بنا یک ردیف درخت کاج سربه‌فلک کشیده و کهنسال هست که عمارت را زیر سایه خود نگه می‌دارد و حیاط را زیبا‌تر می‌کند. از حوض وسط حیاط که نگویم؛ یک حوض مستطیلی با فواره‌های آب که حال‌وهوای خنک و بهاری به قلعه می‌بخشد. عمارت غربی و شرقی حیاط قرینه یکدیگر هستند و ترکیب این تقارن با فضای دلنشین حیاط، زیبایی بی‌نظیری خلق کرده است.
عکس از: سایت Borna
آینه کاری سقف
سقف سراسر قلعه با آیینه‌کاری‌های بی‌نظیری تزئین شده بوده که حالا فقط بخش محدودی از این هنر در اتاق‌های ضلع غربی باقی مانده است. تماشای هنر ظریف آیینه‌کاری، آن هم به سلیقه دوران قاجار خالی از لطف نیست.
عکس از: سایت Irna
اتاق شاه‌نشین
تالار یا اتاق شاه‌نشین یکی از بخش‌های مهم قلعه است که در ضلع شمالی قرار گرفته است. شاه‌نشین بزرگ‌تر از بقیه اتاق‌هاست و وسط آن یک حوض کوچک جذاب وجود دارد. جالب است بدانید که این حوض در گذشته با سنگ مرمر تزئین شده بود اما طی بازسازی، کاشی‌های رنگی زیبا جایگزین سنگ مرمرینش شده است.
عکس از: سایت Chtn
می‌دانم که حوض آب وسط اتاق حواستان را پرت می‌کند اما کمی هم به گچ‌بری‌های زیبا و نقش‌ونگار گل و گیاهان دیوار و سقف توجه کنید، همان نقوشی که غلامرضا خان والی حسابی تحسینشان می‌کرد. هنوز هم این زیبایی این تزئینات، حساب اتاق شاه‌نشین را از باقی اتاق‌ها جدا کرده است.
عکس از: سایت Alibaba
چشمه «بی بی» (منبع تامین آب قلعه)
چشمه بی بی در گذشته منبع تامین آب قلعه والی بود که آب آن به وسیله تنبوشه به حیاط مرکزی، یعنی همان حیاط بزرگ اصلی که می‌بینید، منتقل می‌شد. اگر چیزی درباره تنبوشه نمی‌دانید، باید بگویم که در واقع لوله‌های سفالی زیرزمینی است که از آن‌ها برای انتقال آب استفاده می‌شد.
عکس از: سایت Tasnimnews
البته دیگر با شرایط آب‌وهوایی این روزها، آب چشمه بی بی خشک شده و برای حفظ زیبایی و ظاهر قبلی قلعه، در فرآیند مرمت از آب لوله‌کشی استفاده شده است. اما به هر حال زیبایی و طراوت حیاط قلعه والی سرجایش است.
عکس از: سایت Tasnimnews
زیرزمین قلعه
قلعه والی در ضلع شمال، غرب و شرقی خود دارای شش زیرزمین است. این زیرزمین‌ها حدودا دو متر ارتفاع دارند و روشنایی آن‌ها از پنجره‌های رو به حیاط تامین می‌شود.
عکس از: سایت Alibaba
موزه مردم شناسی قلعه والی
موزه مردم شناسی ایلام، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی ایلام است که شما را با فرهنگ و آداب مردم این منطقه آشنا می‌کند. فاز اول این موزه در سال ۱۳۸۵ هجری شمسی، پس از مرمت و تکمیل بنا شروع شد. همین‌که یک بنای تاریخی قدیمی تبدیل به یک موزه مردم‌شناسی شود، خودش اتفاق جالب و عجیبی است.
عکس از: سایت Irna
موزه مردم‌شناسی قلعه والی سعی دارد در یک فضای قدیمی شما را با آداب و رسوم مختلف مناطق از جمله آئین عروس، پوشش اقوام استان، سبک زندگی در سیاه چادر آشنا کند. موزه دارای غرفه‌های مختلفی است که هر کدام بخشی از سنن و فرهنگ مردم را به همراه حرفه‌های رایج منطقه از جمله کشاورزی، خراطی، نمدمالی، چیت‌سازی، جاجیم و قالی‌باقی معرفی می‌کنند.
عکس از: سایت Irna
جالب است بدانید که بخشی از موزه مردم‌شناسی قلعه والی ایلام به پیکره‌های شخصیت‌های مهم اختصاص یافته است. در اتاق‌های قلعه والی، فضاهایی ساخته شده که به معرفی اقوام عرب، لک و لر می‌پردازد. مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام در رابطه با موزه مردم‌شناسی معتقد است: «موزه مردم‌شناسی نماد فرهنگی این استان برای شناساندن مولفه‌های فرهنگی، اجتماعی، ارزش‌ها، اعتقادات و باورهای مردم ایلام در گذشته است که به همین دلیل مورد توجه خاص گردشگران و دوست‌داران فرهنگ ایران و ایلام قرار گرفته است.»
عکس از: سایت Mehrnews
اگر در تعطیلات نوروز به این موزه تخصصی سر بزنید، هم میتوانید از موسیقی زنده لذت ببرید و هم از نمایشگاه صنایع دستی و فروشگاه‌های سوغاتی، شیرین و نان محلی دیدن کنید.
عکس از: سایت Dana
روز و ساعت کاری موزه مردم‌شناسی قلعه والی: شما میتوانید همه‌روزه به جز دوشنبه و جمعه از ساعت ۸ صبح تا ۳ بعدازظهر از موزه بازدید کنید.
عکس از: سایت Mehrnews
هزینه بازدید از موزه مردم‌شناسی: برای بازدید از موزه باید هزینه پرداخت کنید.
ویژگی‌های معماری قلعه والی
زمانی‌که قلعه در این نقطه ساخته شد، فضای اطراف کاملا باز بود اما با گذر زمان و گسترش شهر، حالا دیگر قلعه در دل شهر، بین خانه‌ها و ساختمان‌ها محصور شده است. احتمالا تا همین‌جای کار با توصیف‌هایی که از قلعه والی داشتم، کم‌وبیش با ویژگی‌های معماری آن آشنا شده باشید. اما اگر کمی دقیق‌تر باشیم، قلعه والی روی هم رفته ۲۵ اتاق کوچک و بزرگ، چهار ایوان و دو تراس دارد که معماری اتاق‌ها بسیار شگفت‌انگیز است. اتاق‌ها به شکل تودرتو ساخته شده‌اند و به‌طور هنرمندانه‌ای با هم در ارتباط هستند. ضلع شرقی و غربی قلعه ساختاری متقارن دارد که از سطح حیاط حدود ۸۰ سانتی‌متر ارتفاع گرفته است.
عکس از: سایت Alibaba
دسترسی به فضای پشت‌بام قلعه از طریق سه راه‌پله امکان‌پذیر است و سقف‌ها با قوس جناغی، نیم‌دایره و قوس سه قسمتی ساخته شده‌اند که به سبک رومی ساخته شده‌اند.
عکس از: سایت Alibaba
از جذابیت‌های معماری قلعه باید به تراس‌های سرپوشیده با پنجره‌های مشبک رنگارنگش اشاره کرد، یا هم باید سراغ نرده‌های آجری فیروزه‌ای‌رنگ، سرستون‌های نقش‌دار، قوس‌های کمانی و ستون‌های دایره‌ای قلعه برویم. شگفتی‌های معماری ساده و ظریف قلعه والی طوری است که نمی‌دانم روی کدام یک تمرکز کنم.
یکی دیگر از شگفتی‌های معماری این قلعه، سیستم آبرسانی آن بوده. آبرسانی قلعه از چشمه بی‌بی در همان اطراف و با روش تنبوشه تامین می‌شده اما حالا آب لوله‌کشی جای آن را گرفته است.
مصالح و تزئینات به‌کار رفته در قلعه والی ایلام
مصالحی که در گذشته برای ساخت قلعه والی استفاده شده بود عمدتا آجر، گچ و در بعضی موارد سنگ بود. پوشش کف حیاط، کف اتاق‌ها و پشت‌بام قلعه در ابتدا آجرفرش و ملات گل و آهک بود اما پس از بازسازی، از مصالحی مثل ملات گچ و ملات سیمان و ماسه استفاده شده است تا مقاومت بنا نسبت به سابق بیشتر باشد. جالب است بدانید که استفاده از سه قوس حلالی، سه قسمتی و جناغی با سبک رومی، مقاومت بنا را نسبت به عوامل طبیعی بیشتر کرده است.
عکس از: سایت Alibaba
امکانات رفاهی قلعه والی برای گردشگران
با توجه به اینکه قلعه والی در داخل شهر و در یکی از خیابان‌های پررفت‌وآمد ایلام قرار گرفته، دسترسی به این بنای تاریخی با وسایل نقلیه عمومی راحت است. امکانات قلعه برای گردشگران در حد امکانات اولیه از جمله سرویس‌بهداشتی است. اما حوالی قلعه، رستوران‌های خوبی وجود دارد که میتوانید زمان استراحت خود را در آن‌ها بگذرانید.
عکس از: سایت Irna
بهترین زمان بازدید از قلعه والی
با توجه به اینکه قلعه والی در ایلام قرار گرفته، بهترین زمان برای بازدید از آن باید با آب‌وهوا و شرایط ایلام سنجیده شود. ایلام، منطقه‌ای کوهستانی است که بهترین زمان برای سفر به آن فصل بهار، به‌خصوص فروردین و اردیبهشت ماه است. فصل بهار، به‌خصوص تعطیلات عید نوروز، زیباترین و درعین‌حال شلوغ‌ترین زمان برای سفر به ایلام و بازدید از قلعه والی است.
عکس از: سایت Irna
دومین زمان پیشنهادی ما به شما اواخر شهریور است، در این دوره گرمای هوا رو به خنکی رفته و کم‌کم آب‌وهوای خوب کوهستانی به شهر برمی‌گردد. این ماه فرصت مناسبی برای بازدید از جاهای دیدنی ایلام است.
در فصل‌های پاییز و زمستان به خاطر کاهش دما و شرایط آب‌وهوایی کوهستانی منطقه، گردشگران کم‌تری به ایلام سفر می‌کنند، اما سفر در این فصل‌ها از لحاظ مالی مقرون‌به‌صرفه‌تر است، چون هزینه اقامتگاه‌ها پایین‌تر از تعطیلات و دوران شلوغی است.
قلعه والی کجاست؟
آدرس قلعه والی: ایلام، قسمت شمالی خیابان پاسداران، روبروی شهرداری
لوکیشن قلعه والی ایلام روی گوگل مپ
مسیر دسترسی به قلعه والی
فکر می‌کنم اول بهتر است دسترسی به شهر ایلام را از شهرهای اطراف بررسی کنم. اگر گردشگری هستید که تا به حال به ایلام سفر نکرده‌اید، باید بدانید که برای رسیدن به ایلام میتوانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
عکس از: سایت Iribnews
- هواپیما: فرودگاه بین‌المللی شهدای ایلام پذیرای مسافران از شهرهای مختلف است. روش هوایی، ساده‌ترین و سریع‌ترین راه و در عین‌حال گران‌ترین برای سفر به ایلام است. البته به خاطر کوهستانی بودن منطقه، اکثر پروازها در روز انجام می‌شود، به همین خاطر ظرفیت بلیط کمی محدود است و باید زودتر به فکر تهیه آن باشید.
- اتوبوس: اتوبوس راه حل آسان و نسبتا کم‌هزینه‌تری برای سفر به ایلام است. شما میتوانید با خرید بلیط از پایانه‌های شهرهای مختلف به‌راحتی خودتان را به شهر ایلام برسانید. اتوبوس‌های تهران به ایلام هم از هر دو پایانه جنوب و پایانه غرب حرکت می‌کنند.
- وسیله نقلیه شخصی: اگر دلتان بخواهد برای رسیدن به ایلام میتوانید با ماشین شخصی به دل جاده بزنید. فاصله تهران تا ایلام حدودا ۶۷۰ کیلومتر است و بین ۸ تا ۱۰ ساعت زمان می‌برد. اگر با ماشین شخصی به ایلام سفر می‌کند باید حواستان باشد که این منطقه کوهستانی و پیچ‌درپیچ است و رانندگی در آن نیازمند حوصله و دقت زیادی است.
عکس از: سایت Saednews
بعد از رسیدن به ایلام، کارتان راحت است؛ قلعه والی در میان شهر ایلام، در خیابان پاسداران قرار دارد و شما میتوانید با استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا ماشین شخصی خود به این بنای تاریخی سر بزنید. برای پیدا کردن مسیر قلعه لرستان پشتکوه کافی است از لوکیشن آن روی گوگل مپ استفاده کنید.
ساعت و مدت بازدید از قلعه والی
روزهای کاری: شما میتوانید هر روز هفته به جز دوشنبه‌ها از قلعه والی ایلام بازدید کنید.
ساعت کاری: ساعت کاری مجموعه از ساعت ۹ تا ۱۲ و ساعت ۱۴ تا ۲۰ است.
مدت زمان بازدید: اگر بخواهید گوشه‌وکنار قلعه را خوب بگردید و عکس‌های یادگاری بگیرید، بهتر است حدود یک تا دو ساعت از زمان خود را به بازدید از قلعه به عنوان یکی از جاهای دیدنی ایلام اختصاص دهید.
عکس از: سایت Chtn
تهیه بلیط ورودی: یادتان باشد که حتما باید برای ورود به قلعه والی و بازدید از موزه مردم‌شناسی بلیط تهیه کنید.
نکاتی که در سفر به قلعه والی باید در نظر داشته باشید
قلعه والی در یکی از پرترددترین خیابان‌های ایلام است که به امکانات زیادی دسترسی دارد. شاید اولین دغدغه هنگام سفر به ایلام، انتخاب اقامتگاه یا هتل مناسب است. شما میتوانید جهت آشنایی با هتلهای ایلام، از مقاله بهترین هتل های ایلام کمک بگیرید. از بین هتلهای ایلام، هتل زاگرس، هتل هلاش، هتل دالاهو و هتل کربلا فاصله‌ای بین ۵ تا ۱۵ دقیقه‌ای تا قلعه والی دارند و گزینه‌های مناسبی برای اقامت هستند.
عکس از: سایت Ilamtoday
جاذبه های دیدنی نزدیک به قلعه والی
سفر به یک شهر را نباید فقط به یک جای دیدنی محدود کرد، ایلام پر از جاهای تفریحی و دیدنی است که باید قبل از سفر برای بازدید از آن‌ها برنامه‌ریزی کنید. از آن‌جایی که زمان سفر محدود است، در این بخش جاهای دیدنی ایلام در نزدیکی قلعه والی را به شما معرفی می‌کنم تا بتوانید هم‌زمان به چند جا سر بزنید و یک برنامه درست و حسابی با یک تیر و چند نشان داشته باشید.
عکس از: سایت Deltapayam
پارک کودک ایلام: ۱.۲ کیلومتر
پارک کودک ایلام یکی از جاهای تفریحی ایلام است که فضایی مناسب برای تفریح و استراحت همه سنین فراهم کرده است. پارک کودک، پارکی وسیع، پر از وسایل بازی برای کودکان و لوازم ورزشی برای بزرگسالان است. البته اگر دلتان بخواهد میتوانید تنهایی یا با دوستان خود در محیط سرسبز پارک قدم بزنید و از هوای دلنشین لذت ببرید.
عکس از: سایت Mapio
یکی از نقاط قوت پارک کودک ایلام، وجود یک کتابخانه اختصاصی برای نوجوانان است. این پارک به خاطر امکانات تفریحی و رفاهی متنوعی که دارد، در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین پارک‌های ایلام است که در فاصله ۱.۲ کیلومتری قلعه والی قرار گرفته است.
آدرس پارک کودک ایلام: ایلام، میدان ۲۲ بهمن، انتهای خیابان ولایت
پارک سراب(ملت): ۱.۳ کیلومتر
پارک سراب (ملت) ایلام یکی یاز پارک‌های زیبای ایلام است که در دامنه کبیر کوه قرار گرفته است. کبیر کوه، یکی از کوه‌هایی است که بر اثر زمین‌لرزه عظیمی ایجاد شده و خودش به تنهایی یک جاذبه طبیعی محسوب می‌شود. حالا هم پارک بسیار بزرگی در دامنه این کوه ساخته شده که با پوشش گیاهی مناسب، آب‌وهوا و محیط مناسبی که دارد، محل بسیاری از قرارهای خانوادگی و دوستانه شده است.
عکس از: سایت Irna
پارک سراب در فصل بهار پر از گل‌های رنگارنگ می‌شود و پذیرای گردشگران زیادی برای پیاده‌روی، پیک‌نیک و عکاسی است. شما هم میتوانید پس از بازدید از قلعه والی، سری هم به این پارک بزنید.
آدرس پارک سراب ایلام: اسلام، پنج کیلومتری جاده دره شهر به آبدانان
تپه خرگوشان: ۱.۶ کیلومتر
تپه خرگوشان ایلام یا تپه شاهد، یکی از جاهای سرسبز و زیبای ایلام است که از همان ابتدای سفر متوجه زیبایی آن خواهید شد. در ایلام به هر سمتی که بچرخید، باز هم چشمتان به این تپه سرسبز بسیار بزرگ می‌افتد که از دور برایتان دست تکان می‌دهد. می‌گویند این تپه خاستگاه اصلی کرویه یا خرگوش بوده، به همین خاطر هم هنوز به آن تپه خرگوشان گفته می‌شود.
عکس از: سایت Mihmanshow
این تپه، فضای مناسبی برای استراحت، کوهپیمایی و طبیعت‌گردی است و هنوز طبیعت نسبتا بکری دارد. منطقه‌ای پردارودرخت با آب‌وهوای دل‌انگیز که نمی‌توان ساده از کنارش گذشت. تپه خرگوشان فاصله زیادی با قلعه والی ندارد، پس اگر خواستید بعد از قلعه کمی چشم و دلتان به طبیعت روشن شود، حتما تپه خرگوشان ایلام را در برنامه‌تان قرار دهید.
آدرس تپه خرگوشان: ایلام، بلوار مدرس
کاخ فلاحتی ایلام: ۲ کیلومتر
کاخ فلاحتی ایلام، بنایی تاریخی متعلق به دوران قاجار است که در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی، به موزه کشاورزی تبدیل شد. این بنای قدیمی، یکی از زیباترین بناهای باقی‌مانده از دوران قاجار است که استراحتگاه والی لرستان بوده و به خاطر معماری جذابش، یکی از جاهای دیدنی ایلام به‌شمار می‌رود. در زمان گذشته اطراف کاخ سراسر فضای سبز و باغ بوده اما با گسترش شهرنشینی، امروزه کاخ فلاحتی درست در میان شهر ایلام قرار گرفته است.
عکس از: سایت Ctnt
بهتر است کمی هم از موزه کشاورزی این بنا صحبت کنم، موزه کشاورزی ایلام دارای چهار بخش اصلی است که شامل موزه ابزارهای سنگی هزاران ساله، نمایش وضعیت کشاورزی سنتی استان ایلام در گذر زمان و گیاهان دارویی، اسناد اراضی کشاورزی و… می‌شود. اگر به روایت‌های تاریخی علاقمند هستید، میتوانید در سفرتان سری به کاخ فلاحتی ایلام هم بزنید.
آدرس: ایلام، خیابان آیت الله عبدالرحمن حیدری ایلامی
منطقه جنگلی شش دار: ۴.۶کیلومتر
حیف است حالا که ایلام رفته‌اید، از منطقه سرسبز و کوهستانی آن بهره‌مند نشوید. اولین پیشنهاد من به شما، منطقه جنگلی، پارک جنگلی ششدار ایلام است. طبیعت ایلام بی‌نظیر است، آسمان زیا؛ پوشش گیاهی منحصربهفرد، تپه‌ها و کوه‌های انبوه… همه و همه در این شهر دست در دست هم داده‌اند و فضایی دیدنی برای گردشگران ساخته‌اند.
عکس از: سایت Ardabil
پارک جنگلی ششدار ایلام هم یکی از مناطق تفریحی به دور از هیاهوی شهر است که در ۵ کیلومتری جاده ایلام به کرمانشاه قرار گرفته است. نام اصلی این جنگل شیش‌دار بوده که به معنای جنگل‌های انبوه است. فرقی ندارد که در فصل سرد به ایلام سفر کنید یا فصل گرم، جنگل ششدار در هر فصلی زیباست و قطعا شما لیاقت یک طبیعت‌گردی درست‌وحسابی در این منطقه بکر را دارید.
عکس از: سایت Newsmedia
آدرس منطقه جنگل شش دار: ایلام، کیلومتر پنج جاده ایلام به کرمانشاه
پارک جنگلی چغاسبز: ۶ کیلومتر
پارک جنگلی چغاسبز، منطقه‌ای خوش آب‌وهوا و سرسبز با درختان متنوعی مثل سرو، اقاقیا، کاج، گردو و… است. این پارک جنگلی، محلی برای زندگی پرندگان کم‌یابی مثل بوتیمار است هم هست. دسترسی به چغاسبز در ایلام خیلی راحت است، شما بدون اینکه از شهر خارج شوید، میتوانید بودن در طبیعت را تجربه کنید.
عکس از: سایت Hipersia
از جمله امکانات پارک جنگلی میتوان به زمین بازی و غرفه‌های پارک اشاره کرد که نمایشگاه‌های مختلفی در آن برگزار می‌شود. اما به هرحال باید بگویم که مهم‌ترین جاذبه گردشگری پارک، طبیعت زیبای آن است.
آدرس پارک جنگلی چغاسبز: ایلام، بزرگراه امام خمینی
کوه قلاقیران: ۱۲.۶ کیلومتر
کوه قلاقیران در واقع نمادی از شهر ایلام است و در میان مردم این منطقه اهمیت زیادی دارد. در رابطه با اسم این کوه جالب است بدانید که (قلا) به معنی قلعه است و احتمالا نام قلاقیران به قلعه‌ای باستانی در این منطقه از ایران اشاره دارد. کوه قلاقیران در منطقه‌ای باستانی قرار گرفته و عمر هزاران ساله دارد. اگر قدم زدن در بستر تاریخ برایتان جالب است و از قضای روزگار کوهنورد هم هستید، میتوانید از منطقه طبیعی قلاقیران ایلام بازدید کنید و از طبیعت بکر آن لذت ببرید.
عکس از: سایت Akharinkhabar
آدرس قلافیران: ایلام، ششدار، قله قلاقیران
پای صحبت سنت و تاریخ
ایلام، شهری با آب‌وهوای دلنشین و جاهای دیدنی تاریخی و طبیعی است که شاید نسبت به سایر شهرهای ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به نظرم با چیزهایی که از قلعه والی به شما گفتم و با در نظر گرفتن جاهای دیدنی زیادی که در این شهر هست، دیگر دلیلی برای سفر نکردن به این شهر دوست‌داشتنی وجود ندارد.
قلعه والی با موزه مردم‌شناسی جذابی که در دل تاریخ جای داده، فضای عجیبی برای گردشگران فراهم کرده که بازدید از آن تجربه متفاوتی خواهد بود. خلاصه برایتان بگویم که این قلعه تاریخی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و دنبال گوش شنوا می‌گردد. بیایید کمی با هم پای صحبت قلعه، تاریخ و فرهنگ مردمان ایلام بنشینیم.
انگشتر غلام رضا خان و دارم به تاریخ ۱۲۸۱.