این روزها، بسیاری از ایرانیان کشورهای خارجی را برای ادامه تحصیل و بعد اقامت دائم انتخاب می‌کنند. در این مسیر، یکی از بهترین انتخاب‌ها ادامه تحصیل معرفی می‌شود؛ زیرا نه تنها مهر سفارت را بدون دردسر روی پاسپورت شخص قرار می‌دهد، بلکه پس از اتمام دوره دانشجویی، شرایط یافتن کار و ماندگاری در کشور مقصد را نیز فراهم می‌کند. اما از آنجا که در سال‌های اخیر پول ملی شرایط مناسبی ندارد، انتخاب‌ها محدود هستند و باید به دنبال گزینه‌های اقتصادی بود. ما در این نوشته بهترین و ارزان ترین کشورها برای تحصیل را معرفی کنیم. اگر قصد مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج کشور را دارید، مطالعه سطرهای پیش رو خالی از لطف نیست.
مقدمه؛ ارزان ترین کشورها برای تحصیل در یک نگاه
- آلمان: انتخاب بسیاری از ایرانی‌ها، دارای دانشگاه‌های رایگان یا بسیار ارزان؛
- نروژ: دانشگاه‌های این کشور تماما رایگان هستند اما هزینه زندگی در این کشور بالا است؛
- تایوان: تایوان هزینه تحصیل پایینی دارد و مدارک دانشگاه‌های این کشور در ایران معتبر است؛
- فرانسه: دانشگاه‌های فرانسه نسبت به اعتبار و کیفیت آموزش فوق العاده ارزان هستند؛
- چین: اگر خوش شانس باشید و یا اینکه سابقه تحصیلی درخشانی ارائه کنید، چین از شما پشتیبانی مالی خارق‌العاده‌ای خواهد داشت؛
- لهستان: شاید عجیب به نظر برسد اما لهستان نیز محل مناسب و ارزانی برای تحصیل است؛
- سایر گزینه‌ها عبارتند از برزیل، یونان، سوئیس، دانمارک، سوئد، جمهوری چک، آرژانتین، اتریش، فنلاند و چند مورد دیگر که در متن به آنها اشاره می‌کنیم.
شماره‌گذاری بالا به عنوان مجموعه ارزان ترین کشورها برای تحصیل با در نظر گرفتن تمامی شرایط اخذ ویزا و زندگی برای یک ایرانی نگاشته شده (بدون دخیل کردن سایر پارامترها) و حتما متوجه شدید که نامی از آمریکا، انگلیس و کانادا آورده نشده است. در ادامه مفصل‌تر به دلایل این شیوه دسته‌بندی می‌پردازیم.
آلمان؛ شاید بهترین گزینه باشد!
آلمان و نروژ تنها کشورهایی هستند که علاوه بر شهروندان خود و اتحادیه اروپا، برای مهاجرین قانونی از سراسر دنیا نیز تحصیلات رایگان فراهم می‌آورند. نکته مهم دیگر درباره آلمان ارائه تعداد زیادی درس و رشته به زبان انگلیسی است. در نتیجه، تنها کافی است که رشته خود را در دانشگاه‌های دولتی آلمان جست و جو کنید، مدارک خود را آماده کرده و اصطلاحا اپلای کنید.
اما در نظر داشته باشید که هزینه‌های زندگی برعهده خود شما است و به طور متوسط، ماهانه باید مقادیر زیر را فراهم کنید:
- ۱۷۰ یورو (۲۰۰ دلار) برای خورد و خوراک؛
- ۴۰ یورو (۵۰ دلار) برای پوشاک؛
- ۹۰ یورو (۱۱۵ دلار) برای حمل و نقل؛
- ۳۰ یورو (۳۸ دلار) برای تلفن، اینترنت و تلویزیون؛
- ۶۰ الی ۹۰ یورو برای تفریح و فعالیت‌های متفرقه.
اگر این اعداد برای شما زیاد هستند، بازهم جای نگرانی نیست؛ کافی است در سایت دانشگاه مد نظر یا در پایگاه اینترنتی DAAD به دنبال بورس (Scholarship) باشید. به ویژه برای آن‌هایی که سابقه تحصیلی مناسب یا رزومه پژوهشی قوی دارند، کمک هزینه‌های سخاوتمندانه‌ای در دسترس است. اگر این مورد نیز از دست رفت، گزینه کار دانشجویی همواره وجود دارد. با در نظر گرفتن تمامی این ویژگی‌ها، دلیلی ندارد که آلمان را گزینه اول فهرست ارزان ترین کشورها برای تحصیل معرفی نکنیم.
شما می‌توانید برای شروع با لیست دانشگاه‌های زیر تحقیقات خود را آغاز کنید. یازده دانشگاه زیر بهترین دانشگاه‌های آلمان هستند که امکان تحصیل رایگان را فراهم می‌آورند:
- University of Cologne
- Ludwig Maximilians University Munich (LMU)
- Goethe University Frankfurt
- RWTH Aachen University
- University of Münster
- Ruhr University Bochum
- University of Duisburg-Essen
- Universität Hamburg
- FAU Erlangen-Nürnberg
- Technical University of Munich (TUM)
- University of Würzburg
نروژ، نماینده اسکاندیناوی
تحصیل در نروژ رایگان است اما دو مشکل عمده دارد. اول اینکه رشته‌های کمی به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند و دوم اینکه هزینه زندگی در این کشور کمی بالاست (برای یک زندگی ساده دانشجویی بالغ بر ۸۰۰ دلار در ماه). مشکل اول را می‌توان با شش ماه مطالعه ابتدایی زبان یا یافتن یک برنامه تحصیلی به زبان انگلیسی حل کرد و چالش دوم با گرفتن یک کار پاره وقت یا تلاش برای دریافت بورسیه تا حد زیادی مرتفع می‌شود.
نکته مهمی که باید مد نظر داشت این است که پیش از این سوئد نیز شرایط مشابه نروژ را ارائه می‌کرد؛ اما چند سالی است که از شهروندان خارج اتحادیه اروپا شهریه تحصیل دریافت می‌کند. با این تفاسیر، اگر قصد مطالعه رایگان دارید، شاید بهتر باشید که کمی عجله را چاشنی کار کنید و پیش از پیروی نروژ از همسایه خود، سریع‌تر ارتباط خود را با یکی از دانشگاه‌های زیر برقرار کنید:
- Norwegian University of Science and Technology
- Oslo and Akershus University Colloege of Applied Sciences
- University of Nordland
- University of Bergen
- Bergen University College
- BI Norwegian Business School
- The Artic University of Norway
- Hedmark University of Applied Science
- Lillehammer University College
- MF Norwegian School of Theology
- Molde University College – Specialized University in Logistics
- Norwegian University of Science and Technology (NTNU)
- Oslo School of Architecture and Design
باید اشاره کرد که سایر کشورهای اسکاندیناوی (اگر علاوه بر نروژ، سوئد و دانمارک، فنلاند را هم حساب کنیم) نیز شرایط مناسب، ارزان و فوق‌العاده‌ای برای تحصیل فراهم می‌کنند. این امر تشدید می‌شود اگر متقاضی تحصیلات تکمیلی باشید. به عنوان مثال در سوئد می‌توان با سالی شش هزار یورو (حداقل) برای دانشگاه و ماهی ۶۰۰ یورو برای خرج‌های معمول زندگی به تحصیل پرداخت.
در نهایت توصیه ما این است که راحت از نام این کشورها گذر نکنید و تا حد امکان در سایت دانشگاه‌ها به دنبال اطلاعات بیشتر باشید. همچنین، واژه Scholarship را در کنار نام این کشورها گوگل کنید، برای افرادی با سابقه قوی این امکان وجود دارد که هزینه ارزان تحصیل تبدیل به رایگان یا حتی درآمد شود.
تایوان، انتخاب آسیایی جذاب
در نگاه اول سخت است که روی نام‌های جذاب قاره اروپا خط کشید و به شرق آسیا آمد. اما اگر بدانید که در این کشور می‌توان تنها با بودجه‌ای معادل سه هزار دلار در یک دانشگاه ثبت نام کرد و سالانه در حدود دو هزار دلار بابت هزینه زندگی پرداخت، معادله تغییر می‌کند. این هزینه کمتر از نصف هزینه‌ای است که مثلا باید در سوئد پرداخت. البته نگران نباشید، این هزینه کم به معنی کیفیت پایین تحصیل نیست. به عنوان مثال اگر به سایت دانشگاه ملی تایوان مراجعه کنید خواهید دید که رتبه ۷۲ دنیا را دارد. شرایط در تمام تایوان به همین شکل است، بیش از ۱۲۰ رشته در ۴۰ دانشگاه به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند و دانشجو این شانس را دارد که با هزینه پایین، سطح بالای زندگی را تجربه کند.
اگر کمی بیشتر درباره تایوان تحقیق کنید و با چند نفر که پیش از این تجربه حضور و تحصیل دراین کشور را دارند مشورت کنید درمی‌یابید که چرا نام این دیار را در گروه ارزان ترین کشورها برای تحصیل قرار داده‌ایم.
فرانسه، یک تجربه ویژه در سرزمین ناپلئون
هزینه تحصیل در فرانسه به قدری پایین است که می‌توان آن را رایگان تلقی کرد. در مقطع لیسانس سالانه ۲۰۰ دلار، در مقطع کارشناسی ارشد سالانه ۲۸۵ دلار و برای دکتری در حدود ۴۵۵ دلار می‌پردازید و شانس حضور در کشور تاریخی فرانسه را پیدا می‌کنید. اعداد حدودی و به صورت میانگین ارائه شده‌اند.
جالب اینکه دانشجو حق دارد تا ۶۰ درصد مدت زمان یک کار تمام وقت را بدون اطلاع دانشگاه داشته باشد،درحالی‌که در اکثر کشورها تنها هفته‌ای ۲۰ ساعت کار مجاز است، و این یعنی این شانس وجود دارد که در فرانسه همزمان با تحصیل، به طور کامل گلیم خود را از آب بیرون بکشید. پنج دانشگاه معروف و معتبر فرانسه عبارتند از:
- Paris Sciences et Lettres – PSL Research University Paris
- Sorbonne University
- École Polytechnique
- University of Paris
- Télécom Paris
فرانسه در کنار تحصیل، شانس کشف فرهنگ عمیق، زبان عاشقانه، غذاهای لذیذ، نوشیدنی‌های خالص و حضور در یک اقتصاد قدرتمند را در اختیار شما قرار می‌دهد.
پشتیبانی از دانشجویان در زمینه ورود به سینما، موزه و فضاهای اینچنینی نیز جالب و جذاب است. در نتیجه، به طور قطع فرانسه یکی از بهترین و در عین حال ارزان ترین کشورها برای تحصیل است.
چین، انتخابی خاص
به دلیل شرایط سیاسی و فرهنگی شاید تمایل کمتری به حضور در چین وجود داشته باشد. اما باید بدانید که حزب کمونیست این کشور برای جذب افراد نخبه و با استعداد برنامه‌های فوق‌العاده‌ای تدارک دیده و کمک هزینه‌های قابل توجهی پرداخت می‌کند. به خصوص اگر دستی بر آتش تجارت داشته باشید به راحتی می‌توانید همراه تحصیل، یک خط تجاری بین چین و ایران برقرار کنید، شما بهتر از ما می‌دانید که همکاری تجاری دو کشور در چه سطحی دنبال می‌شود، پس شاید بتوانید در صحنه بین‌المللی تجارت بدرخشید. برای انتخاب دانشگاه می‌توانید طبق اولویت زیر عمل کنید:
- Peking University
- Xi’an Jiaotong-Liverpool University
- Tsinghua University
- Xiamen University
- Beijing Institute of Technology
- Fudan University
- Shanghai Jiao Tong University
- Zhejiang University
در چین نیز دوره‌های آموزشی به زبان انگلیسی ارائه می‌شود و شما می‌توانید با استفاده از دو پلتفرم CUCAS و CUAC برای هریک از دانشگاه‌های چینی درخواست دهید (اپلای کنید).
لهستان، انتخابی هوشمندانه
لهستان همسایه آلمان است و از بسیاری جهات برای تحصیل و اقامت فوق العاده محسوب می‌شود. به طور متوسط هزینه دانشگاه در لهستان سالانه دو هزار دلار است و با کمتر از ماهی پانصد دلار می‌توان زندگی دانشجویی قابل قبولی را تجربه کرد. به خصوص اگر در شهر ورشو از دانشگاهی پذیرش بگیرید، هزینه‌های زندگی اقتصادی و کیفیت خدمات دریافتی مقبول و جذاب خواهد بود.
این شهر در بین ۲۰ شهر اقتصادی مناسب دانشجویان دسته بندی شده (QS Best Student Cities index) و دانش زبان انگلیسی مردم عادی نیز قابل قبول است. در نتیجه، تنها کار این است که با یک استاد در رشته خود ارتباط بگیرید و با تایید او، مدارک را آماده کرده و درخواست دهید. بدون دریافت بورس در بدترین حالت سالانه هشت یا هفت هزار دلار هزینه دارید، برای زندگی در پایتخت یک کشور پیشرفته و امن اروپایی فوق العاده نیست؟
بهترین دانشگاه‌هایی که باید تحقیق خود را با نام آنها آغاز کنید عبارتند از:
- Jagiellonian University
- University of Warsaw
- Adam Mickiewicz University Poznan
- Gdansk University of Technology
- AGH University of Science & Technology
- Lodz University of Technology
- Nicolas Copernicus University
- Medical University of Warsaw
- Warsaw University of Technology
سایر انتخاب‌های پیش رو
انتخاب‌های دیگر به طور کلی سه دسته هستند؛ دانشگاه‌های اروپایی، دانشگاه‌های شمال آمریکا و در نهایت سایر نقاط دنیا از مالزی تا بزریل.
انتخاب‌های اروپایی
درباره انتخاب‌های اروپایی ما ابتدا آلمان، نروژ، فرانسه و لهستان را قرار دادیم. سه کشور ابتدایی که شناخته شده هستند و به طور معمول انتخاب‌های اول هر مهاجری را تشکیل می‌دهند. نام لهستان نیز به این خاطر قرار گرفت که در دو دهه اخیر از کشوری که شهروندانش برای کار به سایر نقاط دنیا مهاجرت می‌کردند؛ به یک مملکت پیشرفته و مهاجرپذیر تبدیل شده است و کیفیت بالای زندگی و تحصیل را قیمتی پایین ارائه می‌کند.
اما این رده‌بندی به این معنی نیست که هلند، سوئیس، جمهوری چک و بسیاری دیگر نمی‌توانند امکانات و شرایط ارزان تحصیل را در اختیار شما قراردهند. برای این کشورها باید کمی دقیق‌تر جست و جو کنید و مکاتبات خود را قوی‌تر پیش ببرید.
در این میان تنها نام کشور انگلستان از گود بیرون ماند و دلیل آن‌هم این است که بدون دریافت بورس یا حمایت مطالعاتی ویژه، سخت می‌توان در شهرهای مختلف این کشور به ارزانی تحصیل کرد. در نتیجه، علی رغم کیفیت زبانزد دانشگاه‌های انگلیس و کیفیت رویایی زندگی، به ناچار نام این امپراتوری در لیست ارزان ترین کشورها برای تحصیل جایی ندارد.
دانشگاه‌های شمال آمریکا
آمریکا و کانادا هر دو کشورهایی هستند که از نظر ارائه امکانات تحصیلی و رفاه زندگی در قله قرار دارند. اما به دلایلی نمی‌توان به عنوان انتخاب اول روی آنها حساب کرد. دلیل اول که برای آمریکا صادق است دشواری دریافت ویزا است و مشکل دوم که هر دو کشور پیش پای ایرانیان قرار می‌دهند، هزینه بالای سفر به آنها است. میانگین قیمت بلیط پرواز به کانادا یا آمریکا را با بلیط آلمان یا هر کشور اروپایی مقایسه کنید و در نظر داشته باشید که آمریکا در ایران سفارت ندارد و باید یک یا چند سفر برای مصاحبه به کشوری ثالث داشته باشید.
در نتیجه، حتی به فرض اینکه بورس یا حمایت مالی قدرتمندی برای پرداخت هزینه‌های دانشگاه دریافت کنید، فراهم آوردن شرایط پرواز و حضور در این کشورها کمی مشکل است.
البته، توصیفات بالا به این معنی نیست که کلا دور نام این دو کشور را خط بکشید، تنها حرف ما این است که در شرایط حاضر ایران، برای یک شهروند ایرانی، مهاجرت تحصیلی به اروپا ارزان و ساده‌تر از آمریکا شمالی است. به بیان دقیق‌تر، دانشگاه‌های آمریکا و کانادا بهترین‌ها هستند، اما در لیست ارزان ترین کشورها برای تحصیل قرار نمی‌گیرند.
سایر نقاط دنیا
اگر پیش از این مقالات مشابه را در فضای اینترنت مطالعه کرده باشید حتما دیده‌اید که نام برزیل، آرژانتین، هند، مکزیک و حتی عربستان در فهرست آنها قرار دارد. باید اشاره کنیم که آن نوشته‌ها معمولا ترجمه صرف یک مقاله انگلیسی هستند و نویسنده در آنها شرایط ایران و ایرانی را در نظر نگرفته است. عواملی مثل حضور جامعه ایرانی در کشور مقصد، مشابهت فرهنگی، هزینه سفر، شرایط دریافت ویزا، آینده شغلی، اعتبار مدرک، امکان دریافت اقامت و بسیاری دیگر باعث می‌شود که لیست ارزان ترین کشورها برای تحصیل، محدود به چند کشور اروپایی و آسیایی باشد. می‌توان گفت هدف بسیاری از مهاجرت تحصیلی اقامت نهایی در کشور مقصد است.
نکات نهایی مهاجرت تحصیلی و جمع بندی
در این نوشته کوشیدیم مختصر، مفید و کاربردی بهترین انتخاب‌های ممکن را مقابل شما قرار دهیم. واضح است که مطالب موجود کامل و بی‌نقص نیستند و کمک شما می‌تواند به عیار و کیفیت این نوشته بیافزاید. پس نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید و اجازه دهید مطالعه کنندگان سطرهای حاضر دید و درک جامع‌تری نسبت به موضوع پیدا کنند. به عنوان نکات نهایی باید اشاره کنیم که سن شما، فاصله‌ای که بین مقاطع تحصیلی ایجاد شده و شرایط کشور مد نظر اعم از نحوه صدور ویزا و قانون کار پاره وقت مولفه‌هایی هستند که باید پیش از انتخاب به آنها توجه داشته باشید.
ممنونم، میشه درمورد بورسیه انگلستان بیشتر توضیح بدید؟
عالی
عالی هستید.. ????