امروز میخواهیم در مورد موزهای پر رمز و راز صحبت کنیم که بسیاری از اشیا سلطنتی و قیمتی ایران از قرنهای گذشته تا امروز را در خود جا داده است.
موزه جواهرات ملی، یکی از جاهای دیدنی تهران است و در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد. وجود آثار با ارزشی از جمله جقه نادری، تاج کیانی، تاج شهبانو، کره جوانشان و… باعث میشود بسیاری از توریستها از موزه جواهرات ملی تهران دیدن کنند.
با مجله گردشگری علی بابا همراه باشید تا بیشتر شما را با این ساختمان و آثار ارزشمند آشنا کنیم.
موزه جواهرات ملی کجاست؟
آیا بازدید از موزه جواهرات ملی محدودیت سنی دارد؟
ساعت کاری موزه جواهرات ملی چه زمانی است؟
چه وسایلی را نمیتوان با خود به موزه جواهرات ملی برد؟
معرفی موزه جواهرات ملی
موزه جواهرات ملی تهران محل نگهداری مجموعهای از گنجینهها و اشیا گرانبهای ایران است که از گذشتگان برایمان به یادگار ماندهاند.
بسیاری از دستاوردها و غنایم پادشاهان گذشته، در موزه جواهرات ملی در تهران نگهداری میشود. به همین دلیل کسانی که به مشاهده اشیا قیمتی تاریخی علاقهمند هستند، حتما باید از این موزه دیدن میکنند.
موزه جواهرات ملی کجاست؟
همانطور که اشاره کردیم این موزه در زیر زمین ساختمان بانک مرکزی قرار دارد و بانک مرکزی نیز مسئول حفظ و نگهداری از این آثار ارزشمند است.
با وجود اینکه در گذشته ساختمان آن بهعنوان یکی از قدیمیترین بانکهای ایران بود، حالا به موزه و محلی برای بازدید عموم تبدیل شده است.
آدرس: تهران – میدان امام خمینی – خیابان فردوسی – نرسیده به چهارراه استانبول – روبروی سفارت ترکیه – ساختمان بانک مرکزی ایران – موزه جواهرات ملی
شماره تماس: ۶۴۴۶۳۰۳۰-۶۴۴۶۳۷۸۵-۰۲۱
لوکیشن موزه جواهرات ملی روی گوگل مپ
مسیر دسترسی به موزه جواهرات ملی
برای رفتن به این موزه میتوانید از طریق تاکسی، مترو، اتوبوس یا ماشین شخصی استفاده کنید.
برای دسترسی با ماشین شخصی یا تاکسی اینترنتی، کافی است از لوکیشن ارائه شده در بالا استفاده کنید.
رفتن به موزه جواهرات ملی با مترو
برای دسترسی به موزه جواهرات تهران با مترو ابتدا باید به مترو امام خمینی بروید که از طریق دو خط ۱ و ۲ قابل دسترسی است. سپس از مترو پیاده شوید و با اتوبوس خط جمهوری – بهارستان به سمت میدان جمهوری بروید و در ایستگاه چهارراه استانبول از اتوبوس (یا تاکسی) پیاده شوید.
حالا فاصله زیادی بین چهار راه استانبول و موزه جواهرات ملی نیست که پیاده هم میتوانید این مسیر ۲۰۰ متری را طی کنید. البته باید به سمت غرب خیابان جمهوری حرکت کنید.
رفتن به موزه جواهرات ملی با اتوبوس
برای اینکه با اتوبوس به این موزه بروید، باید از خطوطی استفاده کنید که شما را به میدان جمهوری میرسانند و در چهار راه استانبول پیاده شوید. ادامه مسیر را میتوانید پیاده طی کنید.
بهترین زمان بازدید از موزه جواهرات ملی
تهران یک شهر شلوغ و پررفتوآمد است و تقریبا در هر زمان که برای بازدید بروید، با ترافیک و شلوغی مواجه میشوید. خلوتترین اوقات تهران، احتمالا تعطیلات نوروز است.
تابستان فصل بسیار گرمی برای سفر به تهران است، بااینحال در داخل ساختمان موزه جواهرات ملی ایران سیستم خنککننده کار میکند تا بتوانید از اشیا و وسایل زینتی آن دیدن کنید.
ساعت کاری موزه جواهرات ملی
این ساختمان در روزهای شنبه تا سهشنبه از ساعت ۱۴ تا ۱۷ عصر کار میکند. ناگفته نماند که این مرکز در روزهای چهارشنبه تا جمعه فعالیت ندارد و در روزهای تعطیلات رسمی هم مثل سایر مکانهای رسمی، تعطیل است.
بهتر است قبل از بازدید از این موزه ابتدا با تلفن گویای ۶۴۴۶۴۷۰۰ تماس بگیرید و از شرایط باز یا تعطیل بودن موزه اطلاعات لازم را کسب کنید.
خرید بلیط موزه جواهرات ملی
برای خرید بلیط موزه باید به صورت حضوری مراجعه کنید. قیمت بلیط برای دانشجویان و دانشآموزان ارزانتر است و اگر میخواهید به صورت گروهی (بیش از ۱۰ نفر) از این موزه دیدن کنید، باید با تعیین وقت قبلی باشد تا بتوانید از خدمات رایگان راهنمای بازدید از موزه هم استفاده کنید.
تاریخچه موزه جواهرات ملی
تاریخچه این موزه با جمعآوری اشیا زینتی و قیمتی شروع میشود. تا قبل از دوره صفویه، پادشاهان به جمعآوری و حفظ آثار گرانقیمت و زینتی توجهی نداشتند. همهچیز از دوران صفویه شروع شد.
بسیاری از جواهراتی که اکنون در موزه جواهرات در تهران نگهداری میشود، در گذشته توسط پادشاهان خریداری یا به غنیمت گرفته شده است.
با حمله محمود افغان به ایران برخی از این جواهرات از ایران خارج شد؛ اما نادرشاه افشار آنها را دوباره به ایران برگرداند. حتی گفته میشود چون تعدادی از جواهرات ایران توسط محمود افغان به هندوستان فرستاده شد، نادرشاه افشار با هدف پسگرفتن آنها به این کشور حمله کرد و تعدادی از این جواهرات ارزشمند (کوه نور، دریای نور و…) را دوباره برگرداند.
او تعدادی از این جواهرات را به آستان قدس رضوی بخشید و بخشی دیگری از آنها را به فرماندهان جنگ داد.
البته تعدادی از جواهرات ایران، بعدها توسط غارتگران ربوده شد و برخی هم حالا در انگلستان نگهداری میشوند.
در دوره قاجار و پهلوی نیز رسم نگهداری جواهرات ارزشمند ادامه پیدا کرد. فتحعلیشاه قاجار یکی از پادشاهانی بود که علاقه زیادی به جواهرات و سنگهای قیمتی داشت. به همین دلیل دستور داد تخت نادری، تخت طاووس و تاج کیانی را بسازند.
ناصرالدینشاه نیز ۴۸ تکه الماس درشت زرد را به این مجموعه اضافه کرد و دستور ساخت کره جواهرنشان را داد.
تا قبل از دوره پهلوی اشیا قیمتی در کاخ سلطنتی نگهداری میشد؛ اما در سال ۱۳۱۶ ساختمان بانک ملی ایران تاسیس شد که در حال حاضر بهعنوان موزه جواهرات ملی شناخته میشود.
این اشیای قیمتی در گذشتههای خیلی دور بهعنوان پشتوانه پول ملی و بهعنوان وثیقه اسناد بدهی دولت استفاده میشدند؛ اما پس از مدتی این کارکرد را از دست دادند و در سال ۱۳۲۲ در موزه به نمایش عموم گذاشته شدند.
معماری موزه جواهرات ملی
ساختمان جواهرات ملی توسط معماران آلمانی ساخته شد و سبک معماری ایرانی و اروپایی را با هم تلفیق کرده است.
این ساختمان با نمای آجری دو طبقه است. اگر زیر زمین را که محل نگهداری اشیا قیمتی است، در نظر بگیریم، در مجموع سه طبقه دارد.
ظاهر کلی این ساختمان در برخی از نقاط به الگوهای هخامنشی شباهت دارد که از جمله باید به ستونهای بلند و تندیسهای شیر و قاب سنگی سرباز هخامنشی در قسمت ورودی ساختمان اشاره کنیم.
ناگفته نماند که مجسمههای شیر در جلوی درب ساختمان بانک مرکزی بعدها به آن اضافه شد که به بیننده حس وجود نگهبانان اشیا قیمتی را القا کند. در عین حال تا حدودی به سبک معماری ایرانی و باروک اشاره دارد. سایر قسمتهای ساختمان نیز برطبق معماری اروپایی ساخته شده است.
ساخت این عمارت ۶ سال طول کشید و بنای اولیه آن به شکل T انگلیسی بود و بعدها دو بازو به انتهای شمالی و جنوبی آن اضافه شد. ورودی اصلی ساختمان این موزه نسبت به کل بنا، حجمی مرتفعتر دارد که آن را از سنگ ساختهاند. ازارههای سنگی ناهمرنگ با ارتفاع ۲ متر هم در مقابل ساختمان به چشم میخورند که از سنگ مرمر هستند.
قسمت ورودی که ۴ ستون سنگی دیده میشود و روی آنها گاو شاخدار قرار دارد، از سرستونهای تخت جمشید و کاخ شوش الهام گرفته شده است.
اما معماری سبک اروپایی را داخل بنا بهخوبی میتوان مشاهده کرد. بهطوریکه تالار اصلی با سقف بلند و نورگیرهای عمودی دیوار درست شبیه به ساختمانهای باروک اروپایی ساخته شده است.
آثار نگهداری شده در موزه جواهرات ملی
در این مرکز مجموعهای از آثار ارزشمند مربوط به امپراتوران و پادشاهان گذشته نگهداری میشود. گفته میشود تمامی این جواهرات در قالب ۳۶ گنجینه در موزه نگهداری میشوند و آنقدر متنوع هستند که تا چند ساعت شما را محو خود کنند.
از جمله اشیا قیمتی باید به عصا، مدال، تخت، سنجاق و گل سینه، مروارید، قلمدان، انفیهدان، اشیای آراسته به یاقوت و لعل، سرپوشهای غذا، قلیان، آینه، تنگهای مینا، شمعدان، گلدان، فیروزه، انواع زیورآلات تزیینی، انواع تاج و نیمتاج، انواع جقه (پیشکلاه)، شمشیر، خنجر، سپر، ساعت، تفنگ و… اشاره کنیم.
برخی از معروفترین و محبوبترین جواهراتی که در این موزه تهران نگهداری میشوند، عبارتاند از:
تاج پهلوی
یکی از دیدنیترین جواهرات در موزه ملی جواهرات تهران، تاجی است که دو پادشاه پهلوی آن را بر سر گذاشتند. این تاج با استفاده از طلا و نقره ساخته شده و در آن سنگهای یاقوت کبود، الماس با تراشهای برلیان، مروارید و زمردهای درشت به کار رفته است.
جنس کلاه از مخمل قرمز است و در قبه آن چندین تخمه زمرد خیاره به چشم میخورد.
آنچه این تاج را بیشتر بااهمیت نشان میدهد، شباهت آن به تاج پادشاهان ساسانی است. چهار کنگره پلهپله و خورشیدی زرین با شعاعهای الماسی در زیر کنگره یادآور قدرت و شکوه ایران در آن زمان است.
در ساخت این تاج ۳۳۸۰ قطعه الماس با وزن ۱۱۴۴ قیراط، ۲ قطعه یاقوت کبود با وزن ۱۹ قیراط و ۵ قطعه زمرد با وزن ۱۹۹ قیراط به کار رفته است. از آنجا که رضاشاه به تاج کیانی (قاجارها) علاقهای نداشت، دستور داد برایش یک تاج مخصوص و درخور بسازند.
جقه نادری
یکی دیگر از آثار ارزشمند و گرانبها در موزه جواهرات ملی بانک مرکزی جقه نادری است. در ساخت این اثر هم از سنگهای گران قیمت به کار رفته است. تخمه مرد دامله درشت سبز رنگ در همان ابتدا تمام حواس شما را به سمت خودش میبرد.
بر روی این جقه سه آویز زمرد سبز دیگر به شکل اشک نصب شده است. همچنین در قسمت نوک شقههای جقه هم دو آویز دیگر زمردی آویخته شده است. برای ساخت این جقه از الماسهای فلامک ریز و درشت استفاده شده است. گفته میشود این جقه ۳۳ مثقال و ۱۶ نخود وزن دارد.
تاج کیانی
این تاج به دستور فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۱۲ هجری قمری ساخته شد و در ساخت آن از سنگهای زمرد، یاقوت، الماس و مروارید استفاده شده است. بعد از فتحعلی شاه نیز سایر پادشاهان قاجار همچنان این تاج را بر سر میگذاشتند.
گفته میشود تاج کیانی اولین تاجی است که بعد از دوران شاهنشاهی ساسانیان به همین شکل ساخته شده است.
شمشیر شاهی
این شمشیر در زمان تاجگذاری و در مراسمات خاص به دست گرفته میشده است و از الماس، یاقوت و زمرد تهیه شده است.
کره جواهرنشان
یک تندیس از کره زمین است که در سال ۱۲۹۱ قمری به دست ناصرالدینشاه ساخته شد. برای ساخت آن ابراهیم مسیحی یکی از جواهرسازهای ماهر و به نام آن زمان به همراه چندین نفر دیگر شرکت داشتند.
برای ساخت این اثر ارزشمند ۳۴ کیلوگرم طلای خالص و ۳۶۵۶ گرم سنگ قیمتی به کار رفته است. در این کره ۵۱۳۶۶ قطعه جواهر وجود دارد.
سنگهای این کره آنقدر براق و درخشان هستند که پیدا کردن کشورها در بین آنها کار را دشوار میکند. جواهرساز این اثر برای نشان دادن دریاها از زمرد و برای خشکیها از یاقوت استفاده کرده است.
کشورهای هندوستان با یاقوت روشن و آفریقای مرکزی و جنوبی با یاقوت کبود و آسیای جنوب شرقی، ایران و انگلستان با الماس مشخص شده است. برای کشیدن خط استوا هم از الماسهای تراش داده استفاده شده است.
تخت طاووس (تخت خورشید)
تخت خورشید یا تخت طاووس از دیگر جواهراتی است که باز هم به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. این تخت شبیه به شاهنشین است و پایههای خمیده شبیه به پاهای شیر در آن به کار رفته است. این اثر توسط یک جواهرساز ماهر به نام نظام الدوله محمدحسین خان صدر اصفهانی فرمانروای اصفهان ساخته شده است.
در همان سالهای اول به آن تخت خورشید میگفتند تا اینکه فتحعلی شاه با طاووس تاج الدوله ازدواج کرد و بعد از آن اسم این تخت را طاووس گذاشت. بعدها که این تخت به ناصرالدینشاه رسید، تعمیرات و تغییراتی روی آن اعمال شد. از جمله اینکه دستور داد اشعاری با خط نستعلیق با مینای لاجوردی بر روی این تخت حک کنند.
اگرچه این تخت زیبا و گران قیمت تا سال ۱۳۶۰ در تالار کاخ گلستان نگهداری میشد، اما در همین سال به موزه جواهرات ملی تهران برده شد.
سایر گنجینههای موزه جواهرات ملی بانک مرکزی
علاوه بر آثاری که در بالا به آنها پرداخته شد، در این موزه آثار دیگری هم نگهداری میشود که همگی از سنگهای قیمتی و طلا و نقره تهیه شدهاند. از آنجا که تعداد آنها زیاد است، در زیر معرفی شدهاند:
- شمعدان
- شمشیرها و خنجرها
- سپر نادری
- سنجاق و گل سینه
- نشانها و مدالها
- شنل و کلاه
- ظروف غذا
- کوزه و قلیان نگیندار
- جقه یا پیشکلاههای سلطنتی
- ظروف عطر
- ساعت
- جعبه جواهرات
- آویز پرده
- آفتابه و لگن مرصعکاری شده
جاهای دیدنی نزدیک موزه جواهرات ملی
در کنار اینکه از موزه ملی جواهرات دیدن میکنید، میتوانید به مکانهای توریستی دیگری هم در شهر تهران سر بزنید. برخی از این عمارتها عبارتاند از:
خانه سردار اسعد بختیاری
این بنا ۴.۹ کیلومتر با موزه جواهرت ملی فاصله دارد و در سال ۱۲۹۱ شمسی ساخته شده است. سردار اسعد بختیار یکی از فاتحان تهران در زمان مشروطه است و این خانه نیز متعلق به این شخص است که در ضلع شمال غربی میدان توپخانه و در کوچه باغ ایلخانی (خیابان علاءالدوله) قرار دارد.
در حال حاضر این عمارت یکی از زیباترین خانههای مسکونی تهران محسوب میشود و روزانه بازدیدکنندگان زیادی از آن دیدن میکنند. بعد از بازدید از موزه جواهرات میتوانید از خانه سردار اسعد بختیاری هم دیدن کنید.
موزه بانک ملی
این موزه در همان ساختمان موزه جواهرات در تهران قرار دارد و در طبقات فوقانی آن واقع شده است.
عمارت امینالسلطان
این بنای تاریخی در دوران قاجار ساخته شد و معماری همان دوران را دارد. بهطوریکه در دو سمت دارای درهای ورودی و خروجی است. ورودی ساختمان به سمت خیابان لالهزار منتهی میشود و در دو سمت آن سردر و ستونهای نیم گرد تو کاری به چشم میخورد. قوس بالای ساختمان هم با آجرهای تراشدار تزیین شده است.
در داخل این عمارت یک باغ هم قرار دارد که میتوانید از آن دیدن کنید. گچبری، مقرنسکاریها و دیوار آجرچینی این ساختمان یادآور معماری دوران قاجار است و شما را مسحور خود میکند. البته این عمارت در کودتای ۲۸ مرداد به آتش کشیده شد، بااینحال بعدها آن را بازسازی کردند.
فاصله این عمارت تا موزه جواهرات ملی ۴.۹ کیلومتر است که رفتن به آنجا حدود ۲۰ دقیقه با ماشین طول میکشد.
باغ موزه نگارستان
یکی دیگر از زیباییهای تهران که در نزدیکی موزه جواهرات ملی این شهر قرار دارد، باغ موزه نگارستان است که در سال ۱۲۲۲ هجری قمری به دستور فتحعلی شاه ساخته شد. وقتی وارد حیاط این عمارت میشوید یک حوض بزرگ که درست در وسط حیاط قرار دارد، توجه شما را جلب میکند.
داخل ساختمان هم سبک معماری کلاه فرنگی را مشاهده میکنید. دلگشا و تالار قلمدان دو بنای تاریخی در این مکان است. اینجا به دلیل اینکه در منطقهای خوش آب و هوا قرار دارد، محل اقامت فتحعلی شاه در فصل تابستان بوده است.
در اینجا آثار هنری زیادی نگهداری میشود که از جمله باید به آثار میرزا جانی نقاش، میرزا بابا نقاش و عبدالله خان اشاره کنیم. همچنین اشیا قدیمی از جمله ظروف هم در این باغ موزه نگهداری میشود.
عمارت مسعودیه
یکی دیگر از بناهای دوران قاجار است که در نزدیکی موزه جواهرات ملی در تهران واقع شده است. این بنا به دستور مسعود میرزا (فرزند ناصرالدینشاه) ساخته شد و محلی برای پذیرایی از مهمانان خارجی بود.
عمارت مسعودیه هم با معماری سبک قاجار ساخته شده است. بهطوریکه با دیدن آن میتوانید به هنر گچکاران، کاشیکارها و منبتکارهای آن زمان پی ببرید.
عمارت مسعودیه در فاصله کوتاهی از موزه جواهرات ملی قرار دارد.
اقامت در نزدیکی موزه جواهرات ملی
اگر میخواهید از این عمارت زیبا و تاریخی دیدن کنید، اقامت در یکی از هتلهای نزدیک به موزه را پیشنهاد میدهیم:
هتل حافظ
این هتل دو ستاره ۵۰۰ متر با موزه جواهرات ملی فاصله دارد. از جمله مزیتهای اقامت در این مرکز باید به دسترسی به بازار بزرگ تهران، موزههای ایران باستان، سکه و جواهرات، کاخ گلستان و ایستگاه مرکزی مترو اشاره کنیم.
آدرس: خیابان فردوسی جنوبی، کوچه بانک ملی، پلاک ۱۸
هتل سعدی
این هتل ۴۰۰ متر با موزه جواهرت تهران فاصله دارد. این اقامتگاه دو ستاره از سال ۱۳۵۶ فعالیت دارد و ساختمان آن طی این سالها بارها بازسازی شده است. هتل از امکانات کافی برای میزبانی از توریستها برخوردار است.
آدرس: خیابان جمهوری اسلامی، بین چهارراه استانبول و چهارراه مخبرالدوله، ابتدای خیابان لاله زار نو، پلاک ۳۶۷
هتل نادری نو
این هتل در فاصله ۵۰۰ متری از موزه جواهرات ملی قرار دارد و از سال ۱۳۵۱ تاکنون فعالیت میکند. این هتل دو ستاره در ۷ طبقه بنا شده و دارای ۵۹ اتاق و سوئیت و امکانات رفاهی مناسب برای میزبانی از مسافران است.
آدرس: خیابان جمهوری اسلامی، بعد از سی تیر، نرسیده به چهارراه استانبول، کوچه گوهرشاد، پلاک ۳۹
هتل مرکزی ایران
یکی دیگر از بهترین اقامتگاههای تهران که در نزدیکی موزه جواهرات ملی بانک مرکزی قرار دارد. این اقامتگاه به دلیل نزدیکی به ایستگاههای مترو و بیآرتی و دسترسی مراکز تجاری از جمله بازار بزرگ تهران، ادارات دولتی، بیمارستانهای بزرگ شهر در بین مسافران تهران محبوب است.
آدرس: منطقه۱۲، لاله زار نو، نرسیده به منوچهری، پایین تر از سینما کریستال
هتل پرستو
یکی دیگر از اقامتگاههایی که در فاصله ۸۰۰ متری موزه جواهرات ملی تهران قرار دارد، هتل پرستو است. این اقامتگاه فعالیت خود را از سال ۱۳۴۸ آغاز کرده است و با داشتن ۲ طبقه بنا و ۲۲ اتاق، میزبان توریستهای موزه جواهرات است.
آدرس: تهران، خیابان جمهوری، بعد از پل حافظ، کوچه کیخسروشاهرخ، پلاک ۱۱
توصیههایی برای بازدید از موزه جواهرات ملی
قبل از اینکه از این موزه دیدن کنید، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- بازدید فقط برای افراد بالای ۱۲ سال ممکن است.
- به همراه بردن تلفن همراه یا دوربین زمان بازدید از این موزه ممنوع است.
- بلیط بازدید به صورت حضوری فروخته میشود.
- زمان ورود به ساختمان با گیتهای بازرسی مواجه هستید که بعد با کمک نگهبان میتوانید به سمت سالن بروید.
با سلام. من یک لباس مخمل جیر که تماما کار شده و بلند و مردانه است . مثل لباس پادشاهان . دارم. این لباس ۵۰ سال هست که دست من هست . پنجاه سال پیش آنرا به قیمت ۵ هزار تومان خریدم. که پول یک خانه مسکونی بود. آیا میتوانم این لباس را به موزه بفروشم ؟؟؟ ممنون میشم اگر پاسخگو باشید . لباس مخمل جیر سبز رنگ و سالم سالم هست .