شاید بهار بهترین زمان برای کشف جاهای دیدنی اطراف تهران و طبیعت حوالی آن باشد. طراوت و شادابی بهار، فرصت خوبی است تا با روی دیگر پایتخت دودی و شلوغ ایران آشنا شوید. اگر عاشق سرزمین‌های بکر و تاریخی هستید، یک نوع زنده آن را می‌توانید در منطقه سولقان تهران پیدا کنید. روستای سنگان از آن روستاهایی است که تاریخ و اصالت خودش را در گوشه‌وکنار آثار طبیعی و تاریخی حفظ کرده است و حال و هوای شما را به صدها سال قبل می‌برد.
برای سفر به روستای سنگان و جاذبههای باورنکردنی آن، چند خطی با من و مجله علی بابا همراه باشید تا کمی درباره سفر به روستای سنگان به شما توضیح دهم.
مسیر دسترسی به روستای سنگان چیست؟
آبوهوای روستای سنگان چگونه ست؟
جاذبههای روستای سنگان چیست؟
روستای سنگان کجاست؟
روستا و آبشار سنگان را چقدر می‌شناسید؟
اگر تا همین حالا، از تهران چیزی جز ترافیک و آلودگی هوا و متروهای شلوغ ندیده‌اید، وقتش رسیده شما را با یکی از قشنگ‌ترین جاهای دیدنی اطراف تهران آشنا کنم. به نظرم روستای سنگان شروع خوبی برای شروع دوستی با پایتخت است. اصلا ای کاش تهران را همیشه با همین جاهای دیدنی و جذابش به بقیه نشان بدهیم.
عکس از: سایت Instagram Sangan
روستای سنگان یکی از چندین روستای بخش کن است که نسبت به روستاهای اطرافش مساحت بیشتری دارد. اگر از گروه کوه‌نوردان و صخره‌نوردان باشید، احتمالا روستای سنگان را به دو چیز می‌شناسید، یکی آبشار سنگان و دیگری قله پهنه حصار، البته هر دوی این‌ها را کمی جلوتر به شما معرفی می‌کنم.
اما شهرت روستای سنگان به همین جا ختم نمی‌شود. سنگان دو پدیده جالب دارد که در فهرست آثار ملی و طبیعی ایران ثبت شده است. یکی همین آبشار سنگان است که اسمش را بردم و یکی هم چناری هزارساله است که در امامزاده قاسم سنگان زندگی می‌کند.
عکس از: سایت Instagram Sangan
محله‌های روستای سنگان
شاید برای گردشی یک‌روزه در روستای سنگان، دانستن نام محله‌های آن خیلی مهم نباشد. اما به‌خاطر معرفی جاذبههای دیدنی روستا، بد نیست کمی درباره بخش‌های مختلف سنگان حرف بزنیم. سنگان شش محله به اسم‌های سنگان پایین، سنگان میانی، سنگان بالا، باغ‌دره، دره‌تک و سنگان نو دارد. به سنگان پایین، ده پایین هم می‌گویند و قدیمی‌ترین محله روستا هم به شمار می‌رود. ده میان یا میون‌محله و ده سر یا محله سر هم نام‌های دیگر سنگان میانی و بالایی هستند.
مردم‌شناسی و فرهنگ مردم بومی سنگان
به نظرم اگر وارد یک منطقه شوید و با فرهنگ و تاریخچه آن غریبه باشید، در واقع حق مردم آن منطقه را ادا نکرده‌اید. هر جای دنیا که اثری از حیات انسانی دارد، داستانی هم برای شنیدن در قلب خودش مخفی کرده است. حکایتی از تاریخ آنجا و اینکه چه شد که به اینجا رسید.
گویش مردم سنگان
اولین شگفتی‌تان هنگام ورود به روستای سنگان را در هم‌صحبتی با محلی‌های روستا تجربه می‌کنید. مردم روستای سنگان با گویش طهران یعنی همان تهران قدیم حرف می‌زنند. این گویش که به زبان تاتی معروف است با معیارهای امروزی زبان فارسی فرق دارد.
عکس از: سایت Instagram Sangan
شغل اصلی مردم سنگان
شغل مردم روستای «سنگون» کشاورزی و باغداری مدرن است. اما نمی‌شود از محل کسب درآمد سنگانی‌ها گفت و از بانی این کار خیر حرفی نزد. ناصرخان اویسی فرزند خلف عیسی‌خان، کشاورزی و باغداری مدرن را در روستای سنگان راه‌اندازی کرد و خودش هم به اهالی یاد داد.
عکس از: سایت Isna
البته مردم روستای سنگان هم مثل خیلی روستاهای دیگر ایران، هنر حصیربافی و صنایع دستی دارند. حتی «سبد سنگونی» یکی از محصولات مخصوص مردم روستاست که تازگی‌ها ساخت و فروشش رونق بیشتری گرفته است. بااین‌حال مردم سنگان به این‌ها اکتفا نکرده‌اند و دستی هم در تولید سبزی و ادویه خشک مثل نعنا، پونه و گلپر دارند.
اهالی سنگان
روستای سنگان هم مثل خیلی جاهای دیدنی اطراف تهران، شاهد مهاجرت مردمانش بوده ولی این مهاجرت مانع ادامه کسب‌وکار و کمک به روستا از طرف اقوام معروف روستا نشده است. طایفه‌های بزرگی ازقبیل محمدحسینی، بذرانبار، شاه‌بابایی، خانی، خوشه‌دار، کرمی و ابوالقاسمی هنوز هم به آبادانی روستا کمک می‌کنند.
عکس از: سایت Isna
خانواده بزرگ اویسی که همان اقوام عیسی‌خان هستند، یکی از طایفه‌های ثروتمند و بزرگ روستای سنگان به شمار می‌روند. این خاندان در میون محله و باغ‌دره ملک‌های زیادی دارند. این همه از اویسی‌ها گفتیم خوب است یادی هم از عیسی‌خان کنیم. عیسی‌خان که نایب‌الحکومه شمیرانات بود، بعد از رسیدن به مقام، زادگاهش را از یاد نبرد و کمک‌های بسیاری به روستای سنگان کرد.
انواع گونه‌های جانوری و گیاهی سنگان
اصلا اگر با سطح دانش صفر از گیاه‌شناسی هم وارد روستای سنگان شوید، باز هم شور و هیجان این همه زیبایی در قلبتان زنده می‌شود. به‌خصوص اگر در فصل بهار به کوچه‌باغ‌های سنگان پا بگذارید، طیف رنگی جذاب درختان و گل‌ها، شما را متعجب می‌کند.
عکس از: سایت Isna
اما اگر بخواهم کمی ویژه و تخصصی برایتان از گیاهان روستای سنگان تعریف کنم باید دو سه خط حوصله به خرج بدهید. اول از همه تا یادم نرفته بگویم که در فصل بهار گوشه‌وکنار آبشار پر از ریواس است که به عاشقان خورش ریواس به‌شدت توصیه می‌کنم.
در جاهای مختلف روستا گیاهان سماق، گلپر و زرشک را می‌بینید. از آنها مهم‌تر، درخت‌های زردآلو، انجیر، توت، سیب و گردو است که در فصل خودش بار می‌دهد و آب از دهان گردشگران راه می‌افتد. فصل گیلاس و آلبالو را هم اصلا از دست ندهید. مسیر آبشار سنگان، باغ گیلاس و آلبالو دارد. شاید بتوانید به قیمت باغی، کمی نوبرانه از باغدارها بخرید و جای مرا حسابی خالی کنید.
در این منطقه حیوانات گوناگونی دیده می‌شود اما اینکه در سفر یک‌روزه به روستای سنگان آنها را ببینید یا نه تا حدودی به شانستان بستگی دارد. بز کوهی، کبک، تیهو، کل، قوچ وحشی، روباه، کفتار، گرگ و پلنگ در این ناحیه تهران زندگی می‌کنند.
عکس از: سایت Isna
اگر از من بپرسید احتمالا آنها را بیشتر در قله پهنه حصار پیدا می‌کنید. ولی باز هم اشتراک اطلاعات دقیق‌تر را به عهده خوانندگان حرفه‌ای و سنگان‌رفته علی‌بابا می‌گذارم.
راهنمایی کوتاه برای بازدید از این روستای سرسبز
روستای سنگان را هم به دوستداران طبیعت پیشنهاد می‌کنم و هم به کسانی که دل‌ودماغی برای گشتن در پهنه‌های سبز و باطراوت را ندارند. دسته دوم هم با تماشای سنگان به‌خصوص در بهار، حتما جزو گروه اول قرار می‌گیرند.
گشت‌وگذار در روستای سنگان، به چند باغ و تماشای دارودرختان زیبایش محدود نمی‌شود. همان طور که قبل‌تر اشاه کردم، این روستا به آبشار بلندش معروف است. به‌جز آبشار، تماشای بقیه طبیعت روستای سنگان هم حال و هوای خاص خودش را دارد. برای مثال قله پهنه حصار و چنار هزارساله که در جای مناسب، آنها را هم معرفی می‌کنم.
عکس از: سایت Isna
قسمت دیگری از دیدنی‌های روستای سنگان به جاذبههای مذهبی روستا مربوط است. در «سنگون» زیبا، چهار امام‌زداه قدیمی و یک تیکه تاریخی در چهار محله روستا می‌بینید که اهمیت و قداست زیادی بین اهالی دارد.
مدت‌زمان لازم برای سفر به روستای سنگان به هدف شما از سفر وابسته است. مثلا برای یک پیک‌نیک ساده و تماشای محله‌های روستا، احتمالا به چند ساعت نیاز دارید. اما من مطمئن نیستم سفر به سنگان را بدون تماشای آبشار سنگان تمام کنید. مگر اینکه مثل من از ارتفاع و شیب و صعود دل خوشی نداشته باشید.
سفر از روستا تا آبشار سنگان بین ۲ تا ۳ ساعت زمان می‌خواهد. البته این را بگویم که این چند ساعت، هیچ شباهتی به یک پیاده‌روی ساده در خیابان‌های تهران ندارد. از الان خودتان را برای یک کوهپیمایی آماتور آماده کنید.
عکس از: سایت Isna
بحث سفر به پهنه حصار البته متفاوت است و برای رسیدن به قله باید مسیر آبشار را با یک کوه‌نوردی حرفه‌ای به پهنه حصار ادامه بدهید که احتمالا این راه هم ۲ تا ۳ ساعت وقت لازم است.
خلاصه کلام اینکه با سفر به روستای سنگان، یک طبیعت‌گردی کامل را تجربه می‌کنید. از پیاده‌روی در کوچه‌باغ‌ها و تماشای درختان و رودخانه تا کوه‌نوردی و اتراق حوالی آبشار، همگی را در بسته پیشنهادی سنگان، دریافت می‌کنید.
دیدنی‌های روستای سنگان تهران
برای تماشای همه دیدنی‌های روستای سنگان شاید به یک روز کامل و حتی کمی بیشتر از آن نیاز دارید. چشم‌انداز آبشار سنگان، باغ دره و قله پهنه حصار، روستای سنگان را به یکی از زیباترین جاهای دیدنی اطراف تهران تبدیل کرده است.
عکس از: سایت Tehranpicture
جدا از پدیده‌های طبیعی روستا، قدمت تاریخی آن هم خیلی جلب‌توجه می‌کند. مثلا از نظر من نشست‌وبرخاست با مردمانی که گویش قدیمی خودشان را حفظ کرده‌اند و انگار از تاریخ طهران قدیم به قرن ۲۱ آمده‌اند یا تماشای قبرهایی که از صدها سال قبل وجود داشته است از هر بخش دیگر این سفر، جذاب‌تر است.
عکس از: سایت Instagram Sangan
البته روستای سنگان یک سابقه زیارتی هم دارد. چهار امامزاده و یک تکیه خیلی مهم و قدیمی، جزو باورهای مذهبی مردم سنگان است. پیشنهاد می‌کنم کنار طبیعت‌گردی و لذت از قدم‌زدن میان کوچه‌ها با دیوارهای سنگی، زیارت این چهار مقبره و تماشای بنای تاریخی تکیه را از دست ندهید.
عکس از: سایت Iribnews
امامزاده‌ها
امامزاده‌ها در هرجایی که باشند، همیشه پای ثابت زیارت و نذرونیاز مردم آن منطقه‌اند. از عجایب سنگان هم همین بس که روستایی ییلاقی در اطراف تهران، چهار امامزاده را در خودش جای داده است. همین امامزاده‌ها به‌نوعی قدمت روستای سنگان را نشان می‌دهند.
امامزاده سیدعلاالدین
اول از محله پایین شروع کنیم که قدیمی‌ترین محله روستاست. امامزاده علاالدین یکی از اولین نشانه‌های تاریخی‌بودن روستا محسوب می‌شود. یعنی اگر خواستید کهنگی و اصالت روستا را به کسی نشان بدهید دستش را بگیرید و یک راست بیاورید بالای سر سیدعلاالدین. این امامزاده را بالای تپه‌ای کنار گورستان سنگان پیدا می‌کنید.
عکس از: سایت Tehranpicture
امامزاده سیدعمادالدین
امامزاده عمادالدین در ده میان قرار دارد. تکیه سنگان را هم دقیقا در همین محله و کنار امامزاده می‌بینید. در مناسبت‌های مختلف مذهبی، مردم سنگان از فضای این دو، یعنی امامزاده و تکیه، برای برگزاری مراسم استفاده می‌کنند. اگر در روزهای خاص مذهبی به روستای سنگان سفر کردید، تجمعات مردم در تکیه محله پایین را حتما از نزدیک تماشا کنید.
امامزاده قاسم
ولی نوبتی هم باشد، نوبت به معروف‌ترین امامزاده روستای سنگان می‌رسد. ظاهرا امامزاده قاسم از نوادگان امام سجاد(ع) است. این مزار نه فقط برای مسافران بلکه برای خود اهالی هم جایگاه متفاوتی در مقایسه با بقیه امامزاده‌ها دارد. حتی مراسم‌های مذهبی در امامزاده قاسم برگزار می‌شود.
امامزاده قاسم را در سنگان بالا زیارت می‌کنید. دقیقا از همین جا مسیر رسیدن به آبشار سنگان شروع می‌شود. شاید به همین دلیل، امکاناتی مثل سرویس بهداشتی و بوفه چای و میوه در اطرافش ساخته‌اند. اگر قصد پیاده‌روی به‌سمت آبشار را دارید، امامزاده قاسم اولین و آخرین محل سرویس‌دهی به شماست. از آن جا به بعد، فقط «خدا قوت» و «خسته نباشید»، بدرقه راهتان است.
عکس از: سایت Tehranpicture
امامزاده عقیل
هنوز مطمئن نیستم که امامزاده عقیل را می‌توانیم یکی از امامزاده‌های خود روستای سنگان در نظر بگیریم یا نه. چون این امامزاده در روستای مزرا قرار دارد. روستای مزرا هم قبلا جزئی از روستای سنگان بوده است که با شروع پروژه بزرگ‌راه تهران شمال از سنگان جدا شد.
برای رفتن به امامزاده عقیل می‌توانید قبل از روستای سنگان، وارد یک فرعی شوید که با تابلوی امامزاده عقیل مشخص شده است. بعد از چند کیلومتر رانندگی در جاده خاکی، به این امامزاده می‌رسید.
گورستان روستا
شاید فکر کنید یک گورستان چه جای دیدنی یا زیبایی دارد. اما درباره گورستان روستای سنگان زود تصمیم نگیرید. اول اینکه هرچه نباشد سنگان یکی از خوش‌آب‌وهواترین مناطق اطراف تهران است و طبیعت کم‌نظیری دارد. یعنی گورستان سنگان هم با بقیه آرامگاه‌هایی که در تهران دیده‌اید احتمالا فرق می‌کند.
عکس از: سایت Tehranpicture
اما نکته خیلی مهم درباره این گورستان، تاریخ‌های حک‌شده روی بعضی از سنگ قبرهاست. بعضی از قبرها برای ۵۰۰ سال و به‌گفته عده‌ای، بعضی قبرها برای ۲۰۰۰ سال پیش است. برای تصور بهتر فاصله زمانی، توجه کنید که جنگ اول جهانی حدودا ۱۱۰ سال پیش اتفاق افتاد. خلاصه کلام اینکه این سنگ قبرها قدمت خیلی زیاد روستای سنگان را نشان می‌دهند.
آبشار یخی سنگان
برای خیلی از مسافران، آبشار سنگان تنها دلیل سفر به این روستاست. از حق هم نگذریم، هم آبشار روستای سنگان و هم مسیر دسترسی به آن، دیدنی، جذاب و حال‌خوب‌کن است. البته به افرادی که ترس از ارتفاع و شیب و موضوعاتی شبیه این‌ها دارند پیشنهاد می‌کنم حتما با یک آدم راه‌بلد و خون‌سرد، سفر به آبشار سنگان را تجربه کنند.
معرفی آبشار سنگان
آبشار یخی سنگان در فاصله ۶کیلومتری از شمال غرب روستای سنگان شکل گرفته است. این را هم بدانید الان که در حال تماشای عکس‌های آبشارید، درحقیقت به بلندترین آبشار تهران نگاه می‌کنید. تقریبا ۳۰ متر یعنی اندازه یک ساختمان ۱۰ طبقه، از سر آبشار تا محل برخوردش با زمین، فاصله است.
عکس از: سایت Tehranpicture
آبشار سنگان در گذر فصل‌ها
آبشار سنگان در هر فصلی حال و هوای خاص خودش را دارد. مثلا در فروردین و اردیبهشت، آبشار خیلی پرآب است. کلا در بهار، گوشه‌وکنار آبشار را ریواس‌های ترش و خوشمزه پر می‌کنند.
تابستان هم زمان خوبی برای پیاده‌روی تا آبشار سنگان است. تماشای آبشار در آبوهوای ییلاقی سنگان، لذت دیگری دارد. اما حجم آب آبشار کمتر از بقیه ایام سال می‌شود. به همین دلیل برای درک عظمت آبشار سنگان، احتمالا تابستان فصل خوبی نیست.
عکس از: سایت Tehranpicture
اما زمستان‌ها، اسم آبشار سنگان را به آبشار یخی سنگان تبدیل کرده است. در فصل سرما، تغییرات اساسی را در ظاهر آبشار می‌بینید. مثلا قندیل‌های یخی و برفی بزرگی اطراف آبشار درست می‌شوند. تونل یخی هم یکی از اتفاقات جذاب زمستان‌های آبشار است. داستان تونل یخی از این قرار است که قطره‌های آبی که از آبشار بیرون می‌پرند، در برخورد با زمین سرد یخ می‌زنند.
مسیر آبشار سنگان
همان طور که گفتم اسم آبشار سنگان بین آثار ملی و طبیعی ایران قرار گرفته است. کوه‌نوردان حرفه‌ای، به‌احتمال‌زیاد، حداقل یک بار، مسیر ده سر تا آبشار را رفته‌اند. پایین آبشار هم محل خوبی برای پیک‌نیک است. اما کمپینگ و شب‌مانی در حوالی آن را اصلا پیشنهاد نمی‌کنم.
عکس از: سایت Tehranpicture
در سفر به آبشار سنگان، خودتان را برای یک پیاده‌روی نه‌چندان ساده و نه‌چندان کوتاه آماده کنید.البته مسیر زیبا و پر از باغ و صدای پای رودخانه هم شما را همراهی می‌کنند. ولی اگر از من بپرسید این همراهی چیزی از چالش‌های مسیر کم نمی‌کند.
برای رسیدن به آبشار اول از همه، به محله بالا بروید. بعد از زیارت امامزاده قاسم و کمک‌خواستن از ایشان! از کنار امامزاده، مسیر کوه‌نوردی را شروع کنید. بعد از تقریبا یک ساعت پیاده‌روی در شیب کم، به محدوده دودران می‌رسید. حالا تابلوی آبشار و حتی خودش را می‌توانید ببینید. اما هنوز تا آبشار فاصله دارید. آخر مسیر منتهی به آبشار هم یک کوه‌نوردی تقریبا یک‌ساعته انتظار شما را می‌کشد و درنهایت به آبشار باشکوه سنگان خوش آمدید.
غار بیوک‌آقا
بد نیست حالا که تا اینجای راه را با من همراه بودید و به آبشار رسیدید، سری هم به غار بیوک‌آقا بزنید. بیوک‌آقا مردی با گویش ترکی بوده که این غار را کنار آبشار سنگان کنده است. من نیت بیوک‌آقا برای ساخت این غار را نمی‌دانم اما به نظرم اولین مردی است که افسانه فرهاد کوهکن را به واقعیتی کوچک تبدیل کرد. البته اگر تونل‌های بین‌شهری قبل از آن را در نظر نگیریم.
عکس از: سایت Tehranpicture
بیوک‌آقا برای ساختن این غار، ۵۰ سال پیش، ۷۵ قلم فولادی را استفاده کرده است. بدنه این قسمت کوه آن‌قدر سخت و یکپارچه بوده که ۷۵ قلم فولادی برای آبادشدن این غار، خراب شدهاند. خلاصه که هروقت در زندگی حس کردید در موقعیت سخت و جان‌کاه و شکننده‌ای قرار دارید، قبل از ناامیدی یاد این قلم‌های شکسته و نتیجه زیبای‌شان یعنی غار آقا بیوک بیفتید.
کوچه‌باغ‌های سرسبز روستای سنگان
کافی است روستای سنگان را در اینترنت جست‌وجو کنید تا کوچه‌باغ‌های قشنگ، اولین تصاویر ی باشند که از آن می‌بینید. دیوارهای کوتاه باغ‌های میوه، کوچه‌های دیدنی سنگان را ساخته است. اگر از من بپرسید، زیبایی این کوچه‌باغ‌ها دست‌کمی از بقیه جاهای دیدنی روستای سنگان ندارد.
رودخانه سنگان
بالارفتن از کمرکش کوه و رسیدن به آبشار شاید سخت باشد و طرفداران خاص خودش را داشته باشد، اما اتراق کنار رودخانه و گوش‌دادن به صدای آرام آب را همه نوع آدمی دوست دارد. اگر به روستای سنگان رفتید، حتما رودخانه سنگان را از نزدیک تماشا کنید.
عکس از: سایت Tehranpicture
رودخانه فصلی سنگان از آن رودهای خیلی طولانی است که سنگان نه اول و نه آخرش محسوب می‌شود. این رودخانه در کوه کرکو متولد می‌شود، از ده سر، ده پایین و ده باغ می‌گذرد و در آخر به رود کن می‌ریزد. یعنی حدودا یک سفر ۱۲ کیلومتر را طی پشت‌سر می‌گذارد.
دره روستای سنگان
دره سنگان هم یکی دیگر از جاهای دیدنی اطراف تهران است. اگر به آبشار سنگان رسیدید، درحقیقت بالای دره سنگان قرار دارید. باوجود چنین آبشاری جای تعجب ندارد که دره سنگان یکی از دره‌های پرآب این محدوده باشد. اما برای درک زیبایی این دره، بهتر است کمی سربه‌هوا باشید. آسمان شب دره سنگان، از آن دیدنی‌هایی است که نباید از دست بدهید.
عکس از: سایت Tehranpicture
باغ‌های وسیع روستا
روستای سنگان باغ‌های زیادی دارد که در فصول مختلف، میوه‌های گوناگونی بار می‌دهند. چون باغداری از شغل‌های اصلی مردم سنگان به حساب می‌آید، باغ‌های وسیعی را در سراسر سنگان می‌بینید.
روستای سنگان ازطرفی بهشت شکم‌گردی هم هست. یعنی اگر در زمان مناسب، در مکان مناسب قرار بگیرید، کلی زردآلو، آلبالو و گیلاس قسمتتان می‌شود. حتی با صحبت با صاحبان باغ‌های آلبالو و گیلاس که در مسیر آبشار سنگان، بعد از منطقه دودران‌اند، می‌توانید میوه را سرباغ از آنها بخرید.
عکس از: سایت Tehranpicture
قله پهنه حصار
قله پهنه حصار یا به زبان محلی‌ها قله پهنه‌سار، این پتانسیل را دارد که به‌تنهایی، یکی از جاهای دیدنی اطراف تهران، یکی از قله‌های واقعا زیبای البرز و یکی از محل‌های محبوب کوه‌نوردان باشد که البته همینطور هم هست.
پهنه حصار یک دشت است که امامزاده بی‌بی زرین‌قمر در آن جا گرفته است. منظره یک خانه کوچک بین سنگ‌های انباشته در یک دشت، هم چشم‌انداز جالبی است و هم به انسان حس دلگرمی می‌دهد.
مزار بی‌بی قمر در یکی از اتاق‌های کلبه است و اتاق دیگر محل استراحت و آشپزی کوه‌نوردانی است که به پهنه حصار می‌آیند. البته در گذشته، خود اهالی روستای سنگان و حتی خور و واریش، بعد از برداشت محصول، دست‌جمعی به پهنه‌سار می‌رفتند.
عکس از: سایت Tehranpicture
مسیر رسیدن به پهنه حصار
اول از همه بدانید که ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشد تا به قله پهنه حصار برسید. از هر سه روستای خور، واریش و سنگان هم می‌توانید به این قله صعود کنید. ولی احتمالا کوهنوردهای حرفه‌ای، حداقل یک بار مسیر آبشار سنگان به قله را انتخاب می‌کنند. مسیری جذاب و سخت که در زمستان، کمی هم خطرناک‌تر می‌شود.
چنار هزارساله در قلب روستای سنگان
اگر به امامزاده قاسم بروید، حتما درختی را با تنه چند شاخه و خیلی قطور می‌بینید. این در واقع چناری است که عمرش به هزار سال پیش برمی‌گردد. چنار هزارساله سنگان که به نام چنار امامزاده قاسم معروف است، در فهرست آثار ملی و طبیعی ایران هم ثبت شده است.
عکس از: سایت Tajhiznews
این چنار اول یک تنه با چند شاخه بود. با گذشت زمان، شاخه‌هایی که از تنه جدا شده بود، بزرگ و بزرگتر شد و تنه اصلی کم‌کم از بین رفت. حالا هرکدام از آن شاخه‌ها درختی است که قطری بیشتر از ۲ متر دارد.
تکیه قدیمی میان محله
در سنگان میانی یا همان میان محله، یک تکیه قدیمی را می‌بینید که مردم مناسبت‌های مختلف مذهبی را در آن برگزار می‌کنند. اما به‌جز اهمیت فرهنگی، این تکیه ازنظر تاریخی هم ارزش زیادی دارد. تکیه میان محله از دوران صفویه تا حالا در روستای سنگان است.
عکس از: سایت Instagram Sangan
این تکیه ۱۵۰ساله با معماری خاصش، تا حالا دوبار تعمیر شده است. تا مدتی قبل هم قبر تعدادی زرتشتی جلوی تکیه بود که متاسفانه الان اثری از آنها نیست.
تفریحات ساده روستای سنگان
حالا من می‌گویم ساده ولی خیلی هم ساده نیست. یعنی تفریحات روستای سنگان از کارهای ساده مثل پیاده‌روی بین کوچه‌باغ‌ها شروع می‌شود و به کارهای پیچیده مثل بالارفتن از کوه پهنه حصار می‌رسد.
خوبی روستای سنگان این است که برای طبیعت‌گردها با هر سلیقه‌ای، تفریح و سرگرمی دارد. البته اگر نظر من را بخواهید، خوردن میوه‌های سردرختی در فصل تابستان، خوشمزه‌ترین تفریح روستای سنگان است.
عکس از: سایت Tehranpicture
پیاده‌روی
اگر حس و حال کوه‌نوردی را نداشتید، باز هم دلیل برای سفر به روستای سنگان پیدا می‌کنید. عطر شکوفه‌ها که در کوچه‌باغ‌ها می‌پیچد، آدم را برای پیاده‌روی بین دیوارهای کوتاه باغ‌ها وسوسه می‌کند.
آبوهوای ییلاقی هم دلیل دیگری است که حس خوش پیاده‌روی در سنگان به‌خصوص کنار رودخانه را چندبرابر می‌کند. ولی حتما یادتان باشد کفش مناسب برای پیاده‌روی ببرید تا لذت مسیر با خاطره پادرد و کمردرد تمام نشود.
عکس از: سایت Tehranpicture
عکاسی از طبیعت روستای سنگان
هرجایی از طبیعت که بروید، عکاسی از آن جا یکی از لذت‌هایی است که هیچ جایگزینی برایش پیدا نمی‌کنید. روستای سنگان هم آن‌قدر زیبایی دارد که مقاوم در برابر وسوسه عکاسی از آنها تقریبا غیرممکن است.
اگر هدف اصلی‌تان از سفر به روستا و آبشار سنگان، ثبت منظره کم‌نظیر آن است، فصل پاییز را انتخاب کنید. البته که بهار با شکوفه‌های سفید، تابستان با میوه‌های قرمز و زرد و زمستان با کریستال‌های یخی و برفی، همگی سوژه‌های ناب عکاسی روستای سنگان هستند. ولی پاییز رنگ‌وروی دیگری دارد.
طبیعت‌گردی
احتمالا شوق طبیعت‌گردی بین خیلی از خانواده‌ها فقط در ۱۳فروردین زنده می‌شود. شلوغی و استرس زندگی شهری، حالی برای گشت‌وگذار در قلب سبز طبیعت باقی نمی‌گذارد. اما مطمئنم یک بار تجربه طبیعت‌گردی در سنگان، نظرتان را عوض می‌کند.
عکس از: سایت Tehranpicture
در روستای سنگان، همه‌چیز از آب‌وهوا گرفته تا میوه‌های نوبرانه بهار، لذیذ و دوست‌داشتنی است. چه اهل پیک‌نیک کنار رودخانه باشید، چه اهل قدم‌زدن بین درخت‌ها یا حتی کمپینگ و شب‌مانی، آغوش روستای سنگان به روی شما باز است.
کوه‌نوردی
هم مسیر امامزاده قاسم به آبشار سنگان و هم مسیر کوهپیمایی قله پهنه حصار، دلخواه کوه‌نوردان است. اگر در کوه‌نوردی مهارت دارید، سفر به آبشار سنگان و قله پهنه‌سار چالش خوبی برای شماست.
البته در زمستان، به‌خصوص اطراف آبشار، راه سخت و خطرناک می‌شود. پیشنهاد می‌کنم حتما به یک راه‌بلد و با تجهیزات کافی، به آبشار صعود کنید.
عکس از: سایت Isna
کمپینگ
کمپینگ و شب‌مانی یکی از بهترین قسمت‌های گردش در طبیعت است. به‌خصوص اگر امکانات کافی برای برپایی چادر را داشته باشید. روستای سنگان هم از آن مناطق وسوسه‌کننده برای کمپینگ است. اما برعکس تصور خیلی از شما، شب‌مانی در اطراف آبشار سنگان، اصلا ایده خوبی نیست.
برای کمپ بهتر است داخل روستا و نزدیک امامزاده قاسم را انتخاب کنید. البته این را هم بگویم که کلا کمپ‌زنی در روستای سنگان خیلی کار معمول و رایجی نیست. ولی در کل امکاناتی در روستا برای این کار وجود دارد.
تماشای آسمان شب
اگر قصد کمپ‌زنی در روستای سنگان را داشتید، هوای صاف و بدون ابر را برای این کار انتخاب کنید. این پیشنهاد را فقط برای درامان‌ماندن از باران و برف نمی‌دهم. در اصل می‌خواهم آسمان درجه یک شب‌های سنگان را از دست ندهید. شب را اگر در دره سنگان بمانید، منظره ستاره‌های آسمانی شما را شگفت‌زده می‌کند.
تجربه زندگی روستایی
در اینکه زندگی با امکانات روستا کار راحتی نیست و مرد میدان می‌خواهد شکی ندارم. اما تجربه یک روز زندگی در روستا و رابطه نزدیک با طبیعت، خیلی شیرین و فراموش‌نشدنی است.
عکس از: سایت Tehranpicture
اینکه پابه‌پای مردم روستای سنگان، میوه‌چینی و رسیدگی به باغ و دام را تجربه کنید یا اینکه با دست‌های خودتان شیر بدوشید، با هیچ‌کدام از احساسات و تجربه‌های دیگر زندگی برابر نیست.
در سفر به روستای سنگان چه وسایلی در چمدان بگذارید؟
وسایل لازم به هدف شما برای سفر بستگی دارد. ولی به‌طورکلی اگر آبشار سنگان را مقصد نهایی در نظر بگیرید، می‌توانیم لیستی از موارد لازم را به‌صورت زیر بیاوریم. اگر وسیله دیگری به ذهنتان رسید در قسمت نظرات اضافه کنید.
عکس از: سایت Instagram Sangan
- کفش مناسب برای پیاده‌روی در شیب مثل کفش ساق بلند یا نیم‌بوت
- کوله‌پشتی سبک با کمی مواد غذایی و آب
- کرم ضدآفتاب و کلا لوازم بهداشتی شخصی
- زیرانداز
- عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار
- هد لامپ و سوت
- دوربین عکاسی
امکانات رفاهی روستا و آبشار سنگان چیست؟
آبشار سنگان امکانات رفاهی خاصی ندارد. ولی روستای سنگان به‌ویژه در محدوده امامزاده قاسم، بوفه و سرویس بهداشتی دارد که قبل از شروع حرکت به‌سمت آبشار می‌توانید از آنها استفاده کنید. برای شب‌مانی هم بهتر است در اقامتگاه بوم‌گردی روستا بمانید.
عکس از: سایت Tehranpicture
بهترین زمان بازدید از روستای ییلاقی تهران
اگر می‌گویم هر چهار فصل سنگان شاهانه و زیباست اصلا اغراقی در کلامم پیدا نمی‌کنید. واقعا هر فصلی که به روستای سنگان بروید، برق زیبایی‌اش چشمانتان را می‌زند.
تابستان ازلحاظ آب‌وهوا برای سفر به سنگان خیلی مناسب است. سنگانِ ییلاقی در تابستان هوای دلپذیری دارد. البته بهار هم دست‌کمی از تابستان ندارد علاوه بر اینکه رود و آبشار در دو ماه اول سال خیلی پرآب‌تر و خلاصه همه‌چیز خیلی سرزنده است.
عکس از: سایت Tehranpicture
فصل پاییز سنگان پادشاه سوژه‌های عکاس‌هاست. اما درمورد زمستان واقعا خیلی دقت و احتیاط لازم دارید. مخصوصا برای رفتن به آبشار، حتما تجهیزات کافی مثل یخ‌شکن، گتر و لباس گرم و یک فرد کاربلد را همراه خودتان ببرید. وسیله نقلیه را هم تا جای امکان قبل از رسیدن به مسیر پیاده‌روی آبشار پارک کنید.
روستای سنگان کجاست؟
سنگان روستایی است در بافت کوهستانی تهران که بین کوههای البرز میانی قرار دارد. روستای سنگان را در شمال غرب تهران، پیدا می‌کنید. این روستا جزو منطقه کن و کمی از سولقان بالاتر است. سنگان با حدود ۲۱۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا، یکی از نزدیک‌ترین روستاها به تهران به شمار می‌رود.
عکس از: سایت Isna
بهترین مسیر برای رسیدن به روستای سنگان
سنگان یکی از روستاهای نزدیک تهران است که تقریبا یک ساعت تا تهران فاصله زمانی دارد. جاده کوهسار، شاهراه رسیدن به روستای سنگان است. اگر از شهران به سنگان بروید باید بعد از فلکه دوم شهران، به‌سمت جاده کوهسار بپیچید. از تهران و کرج هم باید از میدان دهکده المپیک به‌سمت شرق و از آنجا به بزرگ‌راه همت بروید. بعد از میدان دوم شهران، راه خود را به‌سمت کوهسار کج کنید.
حالا که از تهران، شهران و کرج به کوهسار رسیدید، به‌سمت روستای سولقان برانید. جاده را به‌سمت امامزاده داوود ادامه بدهید تا بعد از ۱۰ کیلومتر به یک سه‌راهی برسید. در این قسمت تابلویی جهت سنگان را به شما نشان می‌دهد. با ادامه راه، به سنگان پایین و از آن به سنگان بالا می‌رسید.
انواع اقامتگاه‌های این روستای پهناور تهرانی
روستای سنگان یک اقامتگاه بوم‌گردی دارد که با نام ارگ سنگی معروف است. ارگ سنگی در واقع دو کلیه سنگی است که در بافت روستا ساخته شده است. اگر برای اقامت در روستای سنگان، ارگ سنگی را انتخاب کنید، می‌توانید مثل یک تور کوچک، از موزه گیاهان دارویی و سایت پرورش زنبور عسل روستا هم بازدید کنید.
عکس از: سایت Tehranpicture
کمپ و شب‌مانی در روستای سنگان
همان طور که بالا هم گفتم، کمگینگ در روستای سنگان خیلی رایج نیست ولی می‌توانید از ارگ سنگی برای شب‌مانی استفاده کنید. البته با رعایت فرهنگ مردم روستا، کمپ‌زنی در مکان‌های کم‌خطر و ترجیحا نزدیک محل مسکونی هم عملی است.
هر تصمیمی می‌گیرید، اصلا اطراف آبشار را برای کمپ انتخاب نکنید. خلاصه کلام اینکه هرچه به محدوده امامزاده قاسم و امکانات اطراف آن نزدیک‌تر باشید شرایط شب‌مانی راحت‌تری دارید.
عکس از: سایت Tehranpicture
شنیدن کِی بود مانند دیدن…
هرچه می‌خواستم در قسمت پایانی سفرنامه بنویسم را در همان تیتر خلاصه کردم. شنیدن و خواندن از روستای سنگان شاید جذاب و شیرین باشد اما فقط کمی از آن طعم بی‌نظیر طبیعت‌گردی را می‌چشاند. هرچه تعداد بیشتری از شما به این روستای پهناور بروید، در این صفحه حرف بیشتری برای اشتراک‌گذاری داریم.
عکس از: سایت Isna
روستای سنگان را به همه انسان‌هایی که حوصله‌شان از شهر و شلوغی و آلودگی سررفته و تشنه آرامش و تپش طبیعت هستند پیشنهاد می‌کنم. جای من را هم حسابی خالی کنید.
اطلاعات غلط در مورد عیسی خان
به گفته بزرگتر و پیرمردها سنگان ی دزد بود
خان ها قدیم همه دزد بودن و غارت گر
و زمین های مردم به زور ضبط میکردن
کدام خان خوب بود ک عیسی خوب باشه.
و چرخه روزگار زمین نسل عیسی خان را گرفتار کرده
و ظلم به خود آنها بازگشت
بالاخره خوب هم لابد داشتن 😅