راهنمای سفر به زابل؛ تجربه‌ای ناب در قلب سیستان ‌و ‌بلوچستان

سفر بخش مهمی از زندگی است و دیدن هر مکان جدیدی، خون تازه‌ای به رگ‌هایمان تزریق می‌کند. اما سفر به زابل در استان سیستان و بلوچستان، هیجان و شوق دیگری دارد.

مردمان بسیار مهربان و مهمان‌نواز، تاریخ و پیشینه اصیل، صنایع دستی هنرمندانه و جاذبه‌های دیدنی زابل که هوش از سرتان می‌برد.

اگر قصد سفر به این شهر و استان زیبا را دارید، خوش‌به‌حال‌تان؛ مطمئن باشید جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان آنقدر به تجربه‌هایتان اضافه می‌کند که به‌عنوان نقطه عطفی باقی خواهد ماند.

برای آشنایی دقیق‌تر با این دیار، با ما در مجله گردشگری علی بابا همراه باشید تا بتوانیم راهنمای سفر به استان سیستان و بلوچستان را به صورت کامل در اختیارتان قرار دهیم تا راحت‌تر برای سفر آماده شوید.

زابل کجاست؟ (مشخصات جغرافیایی زابل)

زابل (Zabol)، نگین درخشان سیستان‌وبلوچستان در شمال شرقی استان و در جنوب شرقی ایران واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا ۴۸۲ متر است و در فاصله ۲۰۵ کیلومتری شمال شرقی زاهدان (مرکز استان) قرار گرفته است.

لوکیشن زابل روی گوگل مپ

عکس از: سایت Uppersia

با توجه به زمان، بودجه و حس‌و‌حالی که برای سفر دارید، می‌توانید با از روش‌های زیر به مقصد زابل حرکت کنید.

• مسیرهای زمینی: زابل از طریق جاده‌های اصلی به زاهدان، مشهد، کرمان و بیرجند متصل می‌شود.
• مسیر هوایی: فرودگاه زابل در شمال‌شرقی شهر واقع شده و پروازهای داخلی به آن انجام می‌شود.
• مسیر ریلی: خط راه‌آهن زاهدان – مشهد از شهر زابل عبور می‌کند.

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، زابل ۱۳۴,۹۵۰ نفر جمعیت دارد. این شهر در دشت سیستان و در حاشیه شمالی هامون، بزرگ‌ترین دریاچه فصلی ایران، قرار گرفته است که احتمالا تا به‌حال وصف زیبایی‌ها و البته شرایط نابسامان کنونی‌اش را زیاد شنیده‌اید.

عکس از: سایت Wikimedia

شهرها و روستاهای زیر که در اطراف زابل قرار دارند، می‌توانند داستان و دیدنی‌های متفاوتی برای شما داشته باشند:

• شهرها: هیرمند، هرمز، هامون، بایر، نصرت‌آباد و محمدآباد
• روستاها: ده‌رضا، نوح‌آباد، اسلام‌آباد، بنجار، ملک‌آباد، دوست‌محمد، قلعه‌گنج، دهانی و تخت عدالت

استان سیستان و بلوچستان هم از شمال با استان خراسان رضوی، از غرب با کرمان، از جنوب با استان فارس و از شرق با کشور افغانستان همسایه است.

پیشنهاد خواندنی: ۱۹ مورد از جاهای دیدنی زاهدان که نباید از دست بدهید

تاریخچه زابل

زابل به معنای «نیمروز» با نام‌های تاریخی «زرنگ»، «زابلستان» و «سیستان» هم شناخته می‌شده است. شهری با قدمتی چند هزار که به تنهایی تعداد زیادی از جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان را در خود جای داده است.

عکس از: سایت Wikimedia

دانستن تاریخ هر منطقه یکی از بهترین کنجکاوی‌هایی است که می‌توانید در طول سفر داشته باشید، چرا که به مرور زمان قطعات مختلف پازل فرهنگی و تاریخی آن شهر و در نتیجه کشور در ذهن شما شروع به شکل‌گرفتن می‌کند و به‌این‌ترتیب می‌توانید آدم‌ها و اتفاقات در حال وقوع را بهتر درک کنید.

زابل از قدیمی‌ترین شهرهای ایران با پیشینه‌ای چند هزار ساله است. این شهر در دوران باستان، مرکز و پایتخت سیستان کهن بوده و از اهمیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بالایی برخوردار بوده است.

پیشنهاد خواندنی: جاهای دیدنی چابهار، شگفت‌تر از سرزمین عجایب

تا یادمان نرفته به این موضوع هم اشاره کنیم که زابل در شاهنامه فردوسی جایگاه ویژه‌ای دارد و به‌عنوان پایتخت زابلستان و سرزمین رستم و پهلوانان ایرانی از آن نام برده شده است.

برخی از حوادث مهمی که این شهر در طول تاریخ به خود دیده است:

۱. حکومت زابلی‌ها

در دوره هخامنشیان، زابلی‌ها بر سیستان حکومت می‌کردند و خراج‌گزار هخامنشیان بودند. از بقایای به‌جای‌مانده از آن دوران می‌توان به دهانه غلامان در ۴۴ کیلومتری زابل و شهرستان زهک اشاره کرد. این شهر باستانی برای اسکان حاکمـان هخامنشـی و همچنـین استقرار نیروی نظامی به منظور کنترل منطقه به سبک معماری هخامنشی ساخته شده است.

۲. حمله اسکندر مقدونی

در سال ۳۳۱ پیش از میلاد، اسکندر مقدونی به سیستان حمله کرد و زابل را به تصرف خود درآورد.

عکس از: سایت Saednews

۳. حکومت اشکانیان و ساسانیان

در دوره اشکانیان و ساسانیان، سیستان تحت حاکمیت این دو سلسله قرار داشته و از اهمیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بالایی برخوردار بود.

۴. حمله اعراب

در قرن هفتم میلادی، اعراب به سیستان حمله کردند و آن را به تصرف خود درآوردند.

۵. دوران مغول

در دوران مغول، ایل مغولی جغتای  در سیستان ساکن شدند.

۶. دوران صفویه

در دوران صفویه، سیستان به قلمرو ایران بازگشت.

پیشنهاد خواندنی: کوه ‌های مریخی چابهار؛ آینه تمام‌نمای مریخ روی زمین

۷. قاجاریه

در دوران قاجاریه، زابل توسعه پیدا کرد و با تلاش حاکمان محلی امکانات جدیدی به آن اضافه شد و مهم‌ترین شهر سیستان شد.

۸. دوران معاصر

در دوران معاصر، زابل با خشکسالی، طوفان‌های شن و مهاجرت روبه‌رو است. بااین‌حال به دلیل جاذبه‌های گردشگری در زابل، همچنان این شهر مقصدی ایدئال برای گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ است.

عکس از: سایت Irangashttour

آب‌‌وهوای زابل

زابل، در جنوب شرقی ایران و در حاشیه کویر لوت واقع شده و به همین علت، آب‌و‌هوای غالب آن، گرم و خشک است. به همین علت نیز شما نمی‌توانید همه فصول سال را برای مسافرت و تفریح در این استان انتخاب کنید.

تابستان‌های زابل به شدت گرم و زمستان‌هایش معتدل است. این هم جزئیات آب‌و‌هوای این شهر:

• میانگین دمای سالانه: ۲۵ درجه سانتیگراد
• گرم‌ترین ماه: مرداد ماه (میانگین دمای ۴۵ درجه سانتیگراد)
• سردترین ماه: بهمن‌ ماه (میانگین دمای ۵ درجه سانتیگراد)
• میزان بارش سالانه: ۱۰۰ میلی‌متر
• رطوبت: کم

عکس از: سایت Afghanistan

همچنین باید به این نکته اشاره کنیم که طوفان‌های شن در فصل تابستان در این استان رایج است و دما به بیشترین حد خود می‌رسد؛ اما در فصل‌های بهار، پاییز و زمستان هوا خنک‌تر و معتدل‌تر است.

بهترین زمان سفر به زابل

پاسخ به این سوال به هدف شما از سفر بستگی دارد؛ اما با توجه به مواردی که گفتیم، برای گشت‌و‌گذار و تماشای جاهای دیدنی زابل، در بهار (ماه‌های فروردین و اردیبهشت)، در پاییز (ماه‌های آبان و آذر) و همه ماه‌های زمستان مناسب است.

اما در تابستان‌ها که دمای هوا در کمترین حالت به ۴۰ درجه سانتیگراد می‌رسد، دیدن جاذبه‌های گردشگری زابل توصیه نمی‌شود. مگر آنکه یک سفر کاری یا ضروری داشته باشید.

عکس از: سایت Mehrnews

از نظر زیبایی طبیعت، اسفند و فروردین بهترین ماه‌ها برای تماشای زیبایی‌های طبیعی زابل خواهد بود، چرا که درختان شکوفه می‌دهند و زمین کم‌رمق، سبزتر از سایر زمان‌ها خواهد بود.

در کل اگر تحمل ازدحام گردشگران را ندارید، تعطیلات رسمی و نوروز به زابل سفر نکنید.

پیشنهاد خواندنی: تالاب لیپار چابهار، از کلیشه رنگ‌ها فاصله بگیرید!

حمل‌و‌نقل در زابل چطور است؟

زابل، با وجود اینکه در منطقه‌ای کویری واقع شده، از سیستم حمل‌ونقل عمومی نسبتا مناسبی برخوردار است. بنابراین برای بازدید از جاهای دیدنی‌ زابل می‌توانید از اتوبوس، مینی‌بوس، تاکسی و موتورسیکلت استفاده کنید.

هزینه کرایه اتوبوس‌های درون شهری زابل پایین و ارزان است، اما هزینه مینی‌بوس‌ها کمی بیشتر از اتوبوس است. هزینه تاکسی‌های شهری و تاکسی‌های اینترنتی معقول است. در ضمن اگر تنها سفر می‌کنید، می‌توانید با کرایه موتورسیکلت نیز از ترافیک‌های گاه‌به‌گاه شهری هم فرار کنید و سریع‌تر به مقصد موردنظرتان برسید.

عکس از: سایت ITTO

زابل ترافیک خاصی در روزهای کاری ندارد. اما همان‌طور که قبلا هم گفتیم، در روزهای فروردین و تعطیلات نوروز، معمولا خیابان‌ها با حضور گردشگران، شلوغ‌تر خواهند بود.

برخی از مسافران نیز تصمیم می‌گیرند خودروی شخصی خود را با قطار به این شهر بیاورند و در نتیجه در طول سفر و دیدن جاذبه‌های گردشگری زابل و سایر شهرها از خودروی شخصی خود استفاده می‌کنند.

پیشنهاد خواندنی: روستای درک چابهار؛ جایی که کویر و دریا به هم می‌رسند

محدودیت‌های سفر به زابل

در هر سفر باید نکاتی را مدنظر داشته باشید تا سفری خوش و ایمن را برای خود و همراهانتان رقم بزنید. سفر به زابل نیز از این قاعده مستثنی نیست. پس در این بخش از راهنمای سفر به زابل درباره امنیت و موارد قابل‌توجه آن صحبت خواهیم کرد:

زابل شهر امنی است، اما مانند هر شهر دیگری، احتیاط در هنگام سفر ضروری است. بنابراین از به همراه داشتن پول و اشیا قیمتی در مکان‌های شلوغ خودداری کنید و شب‌ها، به تنهایی در خیابان‌ها قدم نزنید.

عکس از: سایت Wikimedia

شرایط بهداشتی در زابل نسبتا مطلوب است، اما باید بهداشت فردی را رعایت کنید. آب معدنی بخرید و غذا و خوراکی‌ها را از رستوران‌های معتبر و بهداشتی تهیه کنید و دست‌های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید.

اگر به گرمای هوا حساس هستید، اصلا در تابستان به زابل سفر نکنید.

برخی از جاده‌های اطراف زابل خاکی هستند و ممکن است برای رانندگی دشوار باشند.

هزینه سفر و تماشای جاهای دیدنی زابل به طور نسبی ارزان است و قیمت هتل‌ها، رستوران‌ها و وسایل حمل‌ونقل در زابل پایین‌تر از سایر شهرهای بزرگ ایران است.

پیشنهاد خواندنی: سواحل مکران چابهار؛ بهشت گمشده ایران را کشف کنید

در زابل هتل‌های لوکس و مدرن زیادی وجود ندارد. تنوع هتل‌ها در زابل زیاد نیست و حتی می‌توان گفت برخی از هتل‌های زابل قدیمی و فرسوده هستند. علاوه بر هتل‌ها، شما می‌توانید در خانه‌های محلی و بومگردی این شهر نیز ساکن شوید.

تعدادی از جاذبه‌های گردشگری زابل در مناطق کویری واقع شده است. بنابراین در هنگام بازدید از این جاذبه‌ها، باید از کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب استفاده کنید و کفش مناسب پیاده‌روی را فراموش نکنید.

عکس از: سایت Uppersia

تنوع مغازه‌ها و فروشگاه‌ها در زابل زیاد نیست و در برخی از مغازه‌های آن، اجناس با قیمت‌های بالاتری به گردشگران فروخته می‌شود. بنابراین پیش از اقدام به خرید، در صورتی که زمان کافی دارید، در شهر و بازار گشت بزنید و بعد از بررسی قیمت‌ها و کیفیت محصولات اقدام به خرید کنید.

البته پیشنهاد می‌کنیم خرید صنایع دستی زیبای زابل و محصولات مردم محلی را فراموش نکنید.

پیشنهاد خواندنی: کوه تفتان سیستان و بلوچستان؛ از اسطوره تا صعود

مسیرهای دسترسی به زابل

در ادامه راهنمای سفر به زابل، مسیرهای مختلف رسیدن به زابل را کاملا به همراه جزئیات برایتان شرح خواهیم دارد.

سفر به زابل با هواپیما

هواپیما، یکی از بهترین روش‌ها برای سفر به زابل است. چرا که تا حد زیادی در زمان صرفه‌جویی می‌کنید و کمتر خسته خواهید شد.

فرودگاه بین‌المللی زابل (ACZ) در ۱۵ کیلومتری شمال‌شرقی شهر زابل قرار گرفته است. این فرودگاه دارای یک باند پرواز و ترمینال است و در حال حاضر، پروازهای مستقیم از شهرهای زیر به این فرودگاه انجام می‌شود:

• تهران به زابل: حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه پرواز
• اصفهان به زابل: حدود ۲ ساعت پرواز
• شیراز به زابل: حدود ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه پرواز
• مشهد به زابل: حدود ۱ ساعت پرواز
• بندرعباس به زابل: حدود ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه پرواز

عکس از: سایت Google maps

در نظر داشته باشید فرودگاه زابل پروازهای محدودی دارد. در نهایت شما می‌توانید با استفاده از تاکسی یا اتوبوس، از فرودگاه زابل به مرکز شهر زابل بروید.

سفر به زابل با قطار

اگر صدای چرخ‌های قطار روی ریل و سوت نوستالژی قطار را دوست دارید، حتما این گزینه را انتخاب کنید. سفر به زابل با قطار، مساوی است با تماشای کویرهایی که با درخت‌های مقاوم گز و طاق دیده می‌شوند تا آبادی‌ها و شهرهای کوچک و بزرگ.

البته در حال حاضر، زابل ایستگاه راه‌آهن فعالی ندارد. می‌توانید تا ایستگاه راه‌آهن زاهدان و میرجاوه بروید و از آنجا با اتوبوس و تاکسی به زابل برسید. پیشنهاد ما ایستگاه زاهدان است.

این هم لیست سفرهای ریلی ممکن به زابل و مدت زمان آن‌ها:

• تهران به زابل: حدود ۲۰ تا ۲۴ ساعت
• اصفهان به زابل: حدود ۱۸ تا ۲۲ ساعت
• شیراز به زابل: حدود ۱۶ تا ۲۰ ساعت
• مشهد به زابل: حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت
• بندرعباس به زابل: حدود ۲۴ تا ۲۸ ساعت

عکس از: سایت Google maps

سفر به زابل با اتوبوس

سفر به زابل با اتوبوس، روشی اقتصادی و مناسب برای تجربه طبیعت کویری ایران و آشنایی با مردمان خونگرم این خطه است. در طول این سفر زمینی، می‌توانید از تماشای مناظر کویری، دشت‌ها، کوه‌ها و روستاهای ایران لذت ببرید و خاطراتی به‌یاد‌ماندنی را در سفرنامه خود خلق کنید.

مدت زمان سفر به زابل با اتوبوس:

• تهران به زابل: حدود ۱۸ ساعت
• اصفهان به زابل: حدود ۱۶ ساعت
• شیراز به زابل: حدود ۱۴ ساعت
• مشهد به زابل: حدود ۸ تا ۱۰ ساعت
• بندرعباس به زابل: حدود ۲۲ ساعت

عکس از: سایت Google maps

جاده‌های منتهی به زابل، از میان دشت‌ها، کویرها و کوه‌ها عبور می‌کنند و مناظر طبیعی زیبایی را به نمایش می‌گذارند. در طول مسیر، می‌توانید از تماشای طلوع و غروب خورشید در کویر، تپه‌های شنی و کوه‌های بلند لذت ببرید. همچنین این جاده‌ها آسفالت شده هستند و وضعیت قابل‌قبولی قرار دارند.

بااین‌حال، در برخی از مسیرهای فرعی ممکن است با چالش‌هایی مانند ناهمواری یا کمبود امکانات رفاهی روبرو شوید.

پیشنهاد خواندنی: راهنمای سفر به چابهار؛ پر بهارترین بندر اقیانوسی

سفر به زابل با خودروی شخصی

سفر به زابل با خودروی شخصی، تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد و پرماجرا را به شما هدیه می‌دهد. در این سفر، می‌توانید با آزادی و انعطاف‌پذیری بیشتری برنامه سفر خود را تنظیم کنید، از مسیرهای مختلف عبور کنید و در مکان‌های دلخواه خود توقف کنید.

مدت زمان سفر به زابل را در ادامه مشخص کرده‌ایم:

• تهران به زابل: حدود ۱۴ تا ۱۶ ساعت
• اصفهان به زابل: حدود ۱۲ تا ۱۴ ساعت
• شیراز به زابل: حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت
• مشهد به زابل: حدود ۶ تا ۸ ساعت
• بندرعباس به زابل: حدود ۲۰ تا ۲۲ ساعت

عکس از: سایت Chaparpersiantravel

به طور کلی، سفر با خودروی شخصی به زابل می‌تواند از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر از سفر با هواپیما یا قطار باشد، به‌خصوص اگر با چند نفر دیگر سفر می‌کنید.

در طول مسیر در مسافت‌های مشخص، پمپ‌ بنزین و استراحتگاه وجود دارد و امنیت جاده‌ای، اگر در جاده اصلی حرکت می‌کنید، تا حد خوبی فراهم شده است.

پیشنهاد خواندنی: راهنمای سفر به خلیج گواتر؛ آخرین خشکی تا قطب جنوب

سفر به زابل از تهران

اگر مبدا شما تهران است و قصد دارید با خودروی شخصی خود سفر کنید، می‌توانید برای رسیدن به مقصد و در نهایت تماشای جاهای دیدنی زابل این مسیر را انتخاب کنید:

تهران – قم – سمنان – شاهرود – سبزوار – نیشابور – مشهد – تربت حیدریه – گناباد – قاین – بیرجند – زابل

در این صورت حدود ۱۵۰۰ کیلومتر راه در پیش دارید که کوتاه‌ترین مسیر ممکن است. به‌علاوه می‌توانید در شهرهای مهمی مانند مشهد و بیرجند استراحت کنید.

عکس از: سایت Wikimedia

در طول مسیر، امکانات رفاهی مانند پمپ بنزین، رستوران، اقامتگاه و مغازه‌های مختلف وجود دارد. امام بخشی از مسیر، کویری و  کم‌آب است و بنابراین ممکن است در طول سفر با چالش‌هایی مانند گرما، کمبود امکانات رفاهی و طوفان‌های شن مواجه شوید.

جاهای دیدنی زابل

جاذبه‌های گردشگری زابل بسیار زیاد است و باید برنامه‌ریزی مناسبی برای دیدن آن‌ها داشته باشید. جاهای دیدنی زابل را در ادامه به دو بخش اصلی تقسیم کرده‌ایم تا بتوانید زمان‌بندی مناسبی برای بازدید از هر کدام داشته باشید:

پیشنهاد خواندنی: با دست پر از بازارهای چابهار برگردید

جاذبه های تاریخی زابل

در ادامه مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی زابل را با هم مرور می‌کنیم:

– شهر سوخته

این شهر یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم استان سیستان و بلوچستان است که در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه جاده زابل – زاهدان واقع شده است و قدمت آن به ۵ هزار سال پیش می‌رسد.

شهر سوخته زابل از بزرگ‌ترین شهرهای دوران باستان در شرق ایران بوده و به دلیل معماری پیشرفته و سیستم آبرسانی و فاضلاب خود شهرت داشته است.

عکس از: سایت Mehrnews

به محض ورود به شهر سوخته، گویی در زمان سفر کرده‌اید. به ۵۰۰۰ سال پیش می‌روید، زندگی مردمان آن زمان را نظاره می‌کنید، از کوچه‌های باریک و از کنار خانه‌های گلی آن رد می‌شوید.

برای رفتن به شهر سوخته می‌توانید از خودروی شخصی، تاکسی یا اتوبوس استفاده کنید. اگر با اتوبوس سفر می‌کنید، می‌توانید از ترمینال زابل سوار اتوبوس‌های خط زابل – زاهدان شوید و در ایستگاه شهر سوخته پیاده شوید.

لوکیشن شهر سوخته روی گوگل مپ

پیشنهاد خواندنی: شهر سوخته سیستان؛ میراث تمدن باستانی شرق

– قلعه رستم

قلعه رستم در ۶۵ کیلومتری شمال‌شرقی زابل و در نزدیکی روستای ده شیخ واقع شده است. برای رسیدن به این قلعه تاریخی، می‌توانید از خودروی شخصی یا اتوبوس استفاده کنید. در این قلعه، می‌توانید از بخش‌های مختلف قلعه مانند برج و باروها، حصارها، اتاق‌ها و حیاط دیدن کنید. همچنین، می‌توانید در محوطه قلعه قدم بزنید و از منظره زیبای اطراف لذت ببرید.

عکس از: سایت Wikimedia

با ورود به قلعه رستم راهی سفری به دل تاریخ می‌شوید. در ذهنتان، داستان‌های رستم و سهراب و نبردهای حماسی آن‌ها را مرور می‌کنید. از بالای قلعه، منظره‌ای بی‌نظیر از دشت و دمن را تماشا می‌کنید و غرق در آرامش می‌شوید.

امکانات رفاهی محدودی در اطراف این منطقه وجود دارد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم نیازمندی‌های خود، از جمله آب و خوراکی به میزان لازم را همراه داشته باشید. به‌علاوه بهتر است صبح زود راهی شوید و بعد از ظهر به زابل برگردید.

لوکیشن قلعه رستم روی گوگل‌مپ

پیشنهاد خواندنی: بهترین هتل های زاهدان برای یک اقامت اصیل جنوبی

– قلعه چهل دختران

قلعه چهل دختران در ۱۸ کیلومتری شمال زابل و در روستای کوه خواجه واقع شده است. برای رسیدن به این قلعه تاریخی، می‌توانید از خودروی شخصی یا تاکسی استفاده کنید.

این قلعه که در دامنه کوهی برپاشده است، به قدری زیباست که با خود آرزو می‌کنید کاش همه قلعه به شکل کامل وجود داشت و از دیدن زیبایی‌ها و هنر هنرمندان لذت می‌بردید.

عکس از: سایت Irandestination

برای بازدید از قلعه چهل دختران، بهتر است صبح زود راهی شوید و بعد از ظهر به زابل برگردید.

لوکیشن قلعه چهل دختران روی گوگل‌مپ

پیشنهاد خواندنی: همه چیز درباره ساحل صخره ای چابهار (ساحل دریا بزرگ)

– قلعه سام

قلعه سام سیستان در بخش شمالی سه کوهه جای گرفته است و از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری زابل به شمار می‌آید. قلعه سام مستطیل شکل است و دیوارهای پهن و بزرگ خشتی و گلی و دروازه و برج‌های متعددی دارد.

عکس از: سایت Wikimedia

قدمت این قلعه به دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان می‌رسد، اما امروزه بیش از نیمی از آن تخریب شده‌ است. در این منطقه، یک کتیبه یونانی نیز یافت شده است.

با تماشای این قلعه، دوست دارید آن‌چنان هنرمند چیره‌دستی بودید که می‌توانستید بنا را مثل روز اولش بازسازی کنید و یا نویسنده قوی که می‌توانستید تمام تاریخ چند هزار ساله این قلعه را روایت می‌کردید.

لوکیشن قلعه سام روی گوگل مپ

پیشنهاد خواندنی: غذاهای محلی جنوب: از تندی گرما تا تندی غذا

– زیارتگاه بی‌بی‌دوست

از دیگر جاهای دیدنی زابل می‌توان به زیارتگاه بی بی دوست اشاره کرد که در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی زابل واقع شده است. این زیارتگاه در مسیر جاده زابل به شهر هیرمند و روی کانال آبی که از رودخانه هیرمند منشعب می‌شود، قرار دارد.

بر اساس باور عمومی مردمان سیستان، این زیارتگاه متعلق به سیده‌ای از خاندان امام علی (ع) است. شواهد نشان می‌دهد زمان ساخت این زیارتگاه به دوران اشکانیان برمی‌گردد. مردم محلی به این مکان بسیار اعتقاد دارند و حتی درختان این محیط را متبرک می‌دانند.

عکس از: سایت Wikimedia

اگر دوست دارید لحظاتی را در آرامش سپری کنید، پیشنهاد می‌کنیم در داخل مسجد یا محوطه زیارتگاه، لحظاتی را با خود به خلوت بنشینید. به طور حتم، پس از این مدت، حال‌وهوای شما بسیار بهتر خواهد بود.

لوکیشن زیارتگاه بی‌بی‌دوست روی گوگل مپ

از دیگر جاهای دیدنی زابل که هر کدام دوران تاریخی متفاوتی را پشت سر گذاشته‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قلعه کهک کهزاد
• گمرگ بلژیکی‌ها
• کاروانسرای فرنگی
• آسبادهای حوضدار
• بانک ایران و انگلیس
• موزه مردم شناسی زابل
• آرامگاه خواجه غلطان

عکس از: سایت Irna

جاذبه های طبیعی زابل

در راهنمای سفر به زابل، نباید جاذبه‌های طبیعی زابل و استان سیستان و بلوچستان را فراموش کنیم، حتی به این دلیل که اقلیم اصلی آن، گرم‌ و ‌خشک و کویری است. در ادامه فهرستی از مشروح از جاذبه‌های طبیعی زابل را به شما معرفی خواهیم کرد.

پیشنهاد خواندنی: پارک های زاهدان، دنیایی در انتظار بازسازی

– تالاب هامون

دریاچه و تالاب بین‌المللی هامون با نام‌های قدیمی دریاچه سیستان یا زرنگ، سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه مازندران و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین‌المللی جهان و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران است.

این دریاچه از سه دریاچه کوچک به نام‌های هامون پوزک، هامون صابری و هامون هلمند (هیرمند) تشکیل شده و هامون گود زره هم کمی دورتر از این سه قرار گرفته‌ است. این دریاچه‌ها در زمان فراوانی آب به هم می‌پیوندند و دریاچه مشترک هامون، میان افغانستان و ایران را تشکیل می‌دهند.

عکس از: سایت Meimages

جریان اصلی این دریاچه‌ها رودخانه هیرمند است و در کنار آن رودخانه‌های خاش رود، فراه، هاروت رود، شوررود، حسین‌آباد و نهبندان هم به هامون می‌ریزند. متاسفانه این دریاچه پس از عقد معاهدات سیاسی مختلف بین ایران و افغانستان تقریبا خشک شده و همین موضوع باعث نابودی بخش بزرگی از زیست محیط شرق ایران هم شده است.

عکس از: سایت INN

بااین‌حال، اگر در اواخر فصل زمستان و ابتدای فصل بهار به زابل سفر می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم تماشای این جای دیدنی زابل را فراموش نکنید. به طور حتم این محیط به شما یادآور خواهد شد باید همگی بیشتر از همیشه قدر زمین ارزشمندمان و وطن عزیزمان را بدانیم.

لوکیشن دریاچه و تالاب هامون روی گوگل مپ

عکس از: سایت Irna

– رود هیرمند

هیرمند که با نام هلمند هم شناخته می‌شود، رودی است که از ولایت هلمند افغانستان سرازیر می‌شود و در نهایت به دریاچه هامون می‌ریزد. در این رود بزرگ، سالانه میلیاردها متر‌مکعب آب جریان می‌یابد و طول آن حدود ۱۱۰۰ کیلومتر است.

 بهترین زمان برای بازدید از رود هیرمند فصل‌های بهار و پاییز است و شما می‌توانید از دو مسیر زابل به زاهدان و زابل به هیرمند بروید.

عکس از: سایت Mojnews

– دریاچه‌های چاه نیمه

چاه نیمه، چاله‌‌ها و گودال‌‌های طبیعی بزرگی هستند که در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر زابل و ۵ کیلومتری شهرستان زهک و در کنار روستای قلعه نو قرار گرفته‌اند. آب مازاد رودخانه هیرمند با یک کانال به سمت این چاه‌ها هدایت و ذخیره می‌‌شود.

عکس از: سایت Wikimedia

گنجایش مخازن این دریاچه‌های مصنوعی ۷۰۰ میلیون مترمکعب است. در زمان‌های کم‌آبی، برای تهیه آب شرب و تامین قسمتی از آب کشاورزی سیستان از این دریاچه استفاده می‌شود.

همچنین در حاشیه آب‌های زلال چاه نیمه، یک پارک جنگلی و یک باغ وحش احداث شده که منظره زیبایی را به وجود آورده‌ است و بزرگ‌ترین تفریحگاه جنوب شرق کشور به حساب می‌آید.

لوکیشن دریاچه‌های چاه نیمه روی گوگل‌مپ

پیشنهاد خواندنی: سوغات چابهار؛ از خوراکی‌ها تا صنایع دستی رنگارنگ

– جنگل شیله

جنگل شیله با نام منطقه حفاظت‌‌شده شیله در جنوب منطقه حفاظت‌ شده هامون قرار دارد و با مساحت ۶۵۲۵ هکتار از سال ۱۳۷۸ تحت حفاظت قرار گرفت. این منطقه جنگلی آب‌و‌هوای گرم و خشک صحرایی و پوشش گیاهی ضعیف دارد.

عکس از: سایت I0wp

بااین‌حال گونه‌های جانوری متنوعی مانند جبیر، گربه وحشی، روباه معمولی، شغال، تشی، خرگوش، هوبره، دراج، عقاب صحرایی، انواع سارگپه، دلیجه، چکاوک هدهدی، چکاوک کاکلی و انواع گنجشک‌سانان را در خود جای داده است.

اگر برای بازدید از این منطقه می‌روید، در حفظ و نگهداری محیط زیست و حیات جانداران ساکن در جنگل شیله کوشا باشید و توصیه‌های تور لیدر خود را جدی بگیرید.

لوکیشن جنگل شیله روی گوگل‌مپ

پیشنهاد خواندنی: زیباترین لباس های سنتی ایرانی؛ ترکیبی از رنگ و اصالت

بازارها و مراکز خرید زابل

یکی از جاهای دیدنی زابل که هم برای تماشا و آشنا شدن با مردم محلی مناسب است و هم می‌توانید خریدهای بسیار خوبی در آن داشته باشید، بازارهای زابل است. تعدادی از آنها را در ادامه معرفی کرده‌ایم که شامل بازارهای سنتی و مدرن است:

• بازار قدیم زابل که در آن کالاهایی مانند فرش و قالیچه، لباس‌های محلی، ادویه، زعفران و صنایع دستی عرضه می‌شود و در خیابان طالقانی، بین خیابان‌های فردوسی و مدرس واقع شده است.
• بازارچه صلح که می‌توانید در آن انواع لوازم خانگی، پوشاک، موبایل و لوازم جانبی آن را پیدا کنید و در خیابان آزادی، بین خیابان‌های طالقانی و فردوسی قرار گرفته است.
• پاساژ مهتاب برای کالاهایی مانند طلا و جواهرات، لوازم آرایشی و بهداشتی و اسباب‌بازی معروف است و در خیابان طالقانی، بین خیابان‌های فردوسی و مدرس واقع شده است.
• مجتمع تجاری میلاد انواع پوشاک، کیف و کفش و لوازم ورزشی را به فروش می‌رساند و در خیابان طالقانی، بین خیابان‌های فردوسی و مدرس قرار گرفته است.
• جمعه بازار که در میدان آزادی زابل قرار دارد و فقط روزهای جمعه برگزار می‌شود، برای خرید انواع محصولات کشاورزی، دام و طیور، لباس‌های استوک و دست دوم و صنایع دستی معروف است.

عکس از: سایت Analysts

سوغات زابل

معمولا در سفر به هر مکانی دوست داریم با سوغاتی‌های خاص آنجا آشنا شویم تا به‌عنوان یادگاری برای خود و عزیزانمان خریداری کنیم. اما پس از دیدن جاهای دیدنی زابل و گشت‌و‌گذار در بازارها و بازارچه‌ها پیشنهاد می‌کنیم از کنار سوغاتی‌های زیر ساده نگذرید:

• خوراکی‌هایی مثل خرما، کشک، زعفران و ادویه.
• صنایع دستی مثل سوزن‌دوزی، حصیربافی، سفالگری و قالیچه‌

عکس از: سایت Handicrafts

فرهنگ مردم زابل

احتمالا وصف مهمان‌نوازی، مهربانی، خونگرمی و صبوری مردمان سیستان و بلوچستان را شنیده‌اید و زابلی‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند.

عکس از: سایت Tasnimnews

غذاهای محلی و سنتی زابل

یکی از تفریحات اصلی در حین سفر، تجربه انواع غذاهای اصیل و بومی آن منطقه است. مطمئن باشید که در زابل و سیستان و بلوچستان غذاهای بسیار خوشمزه و متفاوتی را نوش‌جان خواهید کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• دمپخت سیستانی یا تباهگ که از ترکیب برنج، گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، سیب‌زمینی، هویج، کشمش، زعفران، نمک و فلفل تهیه می‌شود.
• قلیفیه که از گوشت گوسفند، نخود، پیاز، رب گوجه‌فرنگی، ادویه‌جات، نمک و فلفل است.
• لپه ترش که با لپه، اسفناج، پیاز، سیر، کشمش، گردو، ادویه‌جات، نمک و فلفل پخته می‌شود و یکی از غذاهای ساده سیستانی‌هاست.
• کشک زرد غذایی نیمه آماده است که در مدت ۱۰ دقیقه آماده می‌شود و مخلوطی از بلغور گندم، دوغ، زیره، گشنیز، زردچوبه، رازیانه و نمک سیر است که به‌صورت پودر درمی‌آید.
• لنجو نوعی غذای دریایی است که با ماهی، ادویه‌هایی مانند فلفل، زردچوبه، ادویه مخصوص و دوغ تهیه می‌شود که می‌توان آن را جداگانه و یا داخل دوغ سرو کرد. عطر و طعم این غذا برای عاشقان غذاهای دریایی عالی است.

عکس از: سایت Tasteatlas

رستوران های معروف زابل

در این بخش از راهنمای سفر به زابل چند رستوران معروف زابل را به شما معرفی می‌کنیم تا بتوانید غذاهای خوشمزه زابلی را امتحان کنید:

• رستوران شامعده در خیابان طالقانی زابل قرار دارد. انواع غذاهای ایرانی و محلی سیستانی را سرو می‌کند.
• پیتزا ساندویج تاتلی در خیابان مطهری زابل قرار گرفته است، انواع فست‌فودها را سرو می‌کند و با اسنک‌های پرطرفدارش شناخته می‌شود.
• رستوران اوشیدا، رستورانی با انواع غذاهای ایرانی باکیفیت است و قیمت غذاهایش نیز معقول است. این رستوران در بلوار کارگر زابل قرار گرفته است.

عکس از: سایت Handicrafts

اقامت در زابل

شما می‌توانید بسته به بودجه و علاقمندی‌های خود اقامتگاه‌های بومگردی، مهمان‌خانه‌ها و هتل‌ها را برای اقامت انتخاب کنید تا بعد از دیدن جاهای دیدنی زابل، استراحت باکیفیتی را تجربه کنید.

بهترین هتل های زابل

• هتل آرام زابل: این هتل ۳ ستاره است و در میدان یعقوب لیث صفاری قرار گرفته است. همه امکانات رفاهی را دارد.
• هتل لاله نیمروز، در چهار راه پادگان و بعد از دانشگاه پیام نور قرار گرفته است و همه امکانات رفاهی، رستوران، کافه و پارکینگ را دارد.

هتل‌های هامون، پردیسان و پارتین هم از هتل های زابل هستند.

پیشنهاد خواندنی: بهترین رستوران های زاهدان برای تجربه طعم جنوبی‌ترین غذاها

اقامتگاه های بومگردی زابل

این روزها اقامتگاه‌های بومگردی طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند، چرا که معمولا تا حدی از فضای معماری مدرن دور بوده و تاریخ قدیمی و نوستالژی را به یاد ما می‌آورند.

برخی از مهم‌ترین اقامتگاه‌های بومگردی زابل را در ادامه لیست کرده‌ایم:

• اقامتگاه رستم زادگان سیستان در مساحتی ۱۰۰۰ متری بنا شده است و همه امکانات رفاهی را ارائه می‌دهد.
• اقامتگاه بپور زابل در فاصله ۱۲ کیلومتری زابل قرار گرفته است و چهار اتاق ۱۴ متری با سبک و معماری قدیم دارد.
• اقامتگاه کیانسه در روستای ادیمی قرار گرفته است. معماری آن قدیمی و سنتی است و انواع غذاهای محلی در آن سرو می‌شود.
• اقامتگاه بومگردی کلبه آرامش در روستای قلعه نو زابل قرار دارد، غذاهای محلی سرو می‌کند و ۶ اتاق بزرگ دارد.

عکس از: سایت Google maps

اجاره خانه

اجاره خانه محلی‌ها هم با توجه به علاقه‌مندی شما می‌تواند یکی از گزینه‌های اسکان در زابل یا روستاهای اطراف باشد.

کمپینگ

شما می‌توانید در فصول بهار، پاییز و زمستان، در نزدیکی زابل کمپ بزنید. اما برای این کار حتما وسایل کمپینگ مانند چادر، کیسه‌خواب، زیرانداز و لباس مناسب را همراه خود داشته باشید. باغ مشاهیر و منطقه ییلاقی بزمان برای کمپینگ گزینه‌های خوبی هستند.

عکس از: سایت Google maps

توصیه‌های علی بابا برای تجربه سفری خاطره‌انگیز به زابل

برای سفر به این شهر و دیدن جاهای دیدنی زابل تردید نکنید. تجربه هم‌صحبتی با مردم خونگرم محلی و خرید صنایع دستی را از دست ندهید. مطمئنیم خاطره خوشی برایتان خواهد بود.