منطقه حفاظت شده پرور بهشتی است برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و حیات‌وحش! در این منطقه زیبا می‌توانید انواع جانوران و گیاهان را ببینید که به دلیل برنامه‌های حفاظتی به تعداد خوبی قابل مشاهده هستند. برای آشنایی با این منطقه متفاوت با مجله علی بابا همراه باشید.
منطقه حفاظت شده پرور کجاست؟
منطقه حفاظت شده پرور در استان سمنان، در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال‌شرق شهرستان سمنان قرار گرفته و از هر طرف به یک منطقه خاص محدود شده است. این منطقه از سمت جنوب به شهمیرزاد، از سمت شمال به استان مازندران، از غرب به منطقه چاشم و از شرق به دامغان می‌رسد.
رفتن به این منطقه از مسیرهای خاصی امکان‌پذیر است. برای مثال، یک جاده آسفالت‌شده که از سمت رضاآباد و همچنین فولاد محله به این بخش راه پیدا می‌کند.
از جمله روستاهایی که در محدوده این منطقه حفاظت شده قرار دارد، تم، فینسک، رودبارک، پرور و تلاجیم هستند. هنگامی که از روی بلندی به بعضی از این روستاها نگاه کنید، چشم‌انداز جالبی در مقابل خود خواهید داشت.
بهترین فصل بازدید از منطقه حفاظت شده پرور
بسته به این که قصد دیدن چه گونه جانوری و یا گیاهی را داشته باشید، فصل مناسب متفاوت خواهد بود. همچنین آب‌وهوا در بخش‌های مختلف منطقه حفاظت شده پرور متفاوت است.
برای مثال متوسط بارندگی سالانه در بخش شمالی به حدود ۵۰۰ میلی‌لیتر و در بخش جنوبی که ارتفاع کمتری دارد، به حدود ۲۶۰ میلی‌لیتر می‌رسد.
با در نظر گرفتن امکان حضور جانوران و گیاهان مورد نظر در زمانی که به این منطقه سفر می‌کنید، و همچنین بررسی آب‌وهوا، سفر شگفت‌انگیز و لذت‌بخشی خواهید داشت.
منطقه حفاظت شده پرور و سرزمین‌های همسایه
منطقه پرور حدود ۶۴.۸۴۴ هکتار وسعت و قسمت‌های مختلفی دارد. حیات‌وحش به خصوص در قسمت شمالی این منطقه، به دلیل قرار گرفتن در منطقه خزری و نزدیکی به دریای مازندران پررونق‌تر است.
در قسمت شمالی منطقه حفاظت شده پرور که ارتفاع بیشتری هم دارد، ارتفاعات چهارنو، سرم، لپی، شتر گردن و لعلوم قرار گرفته‌اند. در قسمت جنوبی و میانی هم ارتفاعاتی چون بلندو، کلورد، شاه مراد کوه، سفید خاک، کوشک، آب شرف، فینسک، طلاجیم، چهل نو و سرطلا هستند که به نسبت قسمت شمالی، ارتفاع کمتری دارند. در این بین، کلورد بیش‌ترین ارتفاع را دارد.
از دره‌های شناخته شده این منطقه هم می‌توان به دره عرب چاه، دره رودبارک، خاکی دره، دره اسپیرو، سرخ کروج و خرند اشاره کرد که هر کدام جاذبه‌های خاص خود را دارند.
گشتی در طبیعت بی‌نظیر پرور
در قسمت شمالی شاهد درخت‌های پهن برگ منطقه خزری خواهید بود که محل مناسبی برای زندگی بسیاری از حیوانات است. از طرفی مناطق جنوبی، آب‌وهوای گرم و خشک دارند که مناسب برای گروه دیگری از گیاهان و جانوران است.
منطقه حفاظت شده پرور چندین رودخانه فصلی هم دارد، از جمله سفید رود که از ارتفاعات نیزوا جاری می‌شود، رودخانه رودبارک و رودخانه تنگه کاورد هم هر دو از سفید رود منشعب می‌شوند.
از مهم‌ترین چشمه‌های این منطقه هم می‌توان به چشمه آبشرف، چشمه رودبارک، لیسه، فینسک، سیاه رودبار و ویان اشاره کرد. رودخانه‌ها اگرچه فصلی هستند، اما در بیشتر ماه‌های سال جریان دارند.
به دلیل کیفیت رو به بهبود حفاظت از این منطقه بزرگ و همچنین تلاش شبانه‌روزی محیط‌بانان برای محافظت از جانوران و گیاهان آن، تعداد بسیاری از حیوانات در حال افزایش و بازگشت به وضعیت عادی خود است که جای امیدواری است.
اگر اخبار مربوط به منطقه حفاظت شده پرور را مرور کنید، متوجه خواهید شد که چه تعداد بالایی از شکارچیان در این بخش از طبیعت دستگیر شده‌اند.
گونه‌های گیاهی منطقه حفاظت شده پرور
همان‌طور که اشاره شد، منطقه حفاظت شده پرور هم دارای آب‌وهوای خشک است و هم آب و هوای مرطوب خزری. به همین خاطر پوشش گیاهی در این قسمت‌ها کاملا متفاوت است.
در قسمت جنوبی می‌توانید شاهد انواع درمنه و گون باشید، در حالی که پوشش گیاهی قسمت میانی شامل انواع ارس، باریجه، زرشک، گرامینه، کمپوزیته و بقولات می‌شود و در قسمت شمالی هم درختانی چون راش، بلوط، ولیک و افرا را مشاهده کرد.
گونه‌های جانوری منطقه حفاظت شده پرور
منطقه حفاظت شده پرور تنوع بسیار خوبی از انواع جانوران را دارد. به طور کلی، ۳۹ گونه پستاندار در این منطقه زندگی می‌کنند، مانند شوکا، گراز، مرال (گوزن قرمز)، پلنگ، سیاه‌گوش، خرس قهوه‌ای، گربه وحشی، گربه پالاس، قوچ و میش (گوسفند وحشی)، کل و بز، شغال، کفتار، روباه معمولی، سمور، تشی، خرگوش، گرگ، آهو که احتمال دیدن هر کدام در ماه‌های خاصی از سال بیشتر است.
پرندگان این منطقه هم شامل بلدرچین، کبک دری، تیهو، شاه بوف، جغد، سینه سرخ، هدهد و انواع پرندگان شکاری می‌شود.
خزندگان بسیاری هم در این منطقه زندگی می‌کنند، برای مثال احتمال دیدن افعی، مار جعفری، کفچه مار، بزمجه، انواع آگاما، انواع وزغ و لاک‌پشت وجود دارد. در این جا با بعضی از این موجودات بیشتر آشنا خواهید شد:
مرال: یکی از جذاب‌ترین گونه‌های جانوری در منطقه حفاظت شده پرور، مرال یا همان گوزن قرمز است. دیدن مرال کار آسانی نیست و به زمان و صبر زیادی نیاز دارد. اگر هنگام صحبت با محیط‌بانان، کلمه «گاو» را شنیدید، احتمالا در مورد مرال صحبت می‌کنند که در زبان محلی، گاو یا گاوکوهی نامیده می‌شود.
کل و بز: همان بز وحشی که احتمال دیده شدن آن‌ها در منطقه حفاظت شده پرور زیاد است. به نام پازن هم شناخته می‌شوند که طبق گفته‌ها به معنی پا زن و یا پاییز زن است. حتی در طول روز می‌توانید این موجودات دوست‌داشتنی را در نزدیکی جاده هم مشاهده کنید.
کفچه مار یا مار کبری: بزرگترین مار سمی جنوب غرب آسیاست. کفچه مار حدود ۱۶۵ سانتی‌متر طول دارد و هنگامی که احساس خطر کند، ناحیه گردن خود را پهن و قسمت جلو بدن خود را از زمین بلند می‌کند.
مار جعفری: یکی از سمی‌ترین افعی‌های ایران به شمار می‌رود. در صورتی که احساس خطر کند، با سرعت بالایی حمله می‌کند و برای ترساندن دشمن، فلس‌های بدنش را طوری به هم می‌کشد که صدایی همچون پاشیدن آب روی یک سطح بسیار داغ ایجاد می‌شود.
بررسی آثار به جای مانده از جانواران مختلف
یکی از لذت‌بخش‌ترین کارها در بازدید از مناطق حفاظت شده پرور بررسی آثار به جا مانده از جانوران مختلف است. شاید حین این کار حس یک کارآگاه را داشته باشید که پی یافتن سرنخ‌های مختلف است.
برای این کار کافی است کمی در مورد ردپا و آثاری مثل سرگین (مدفوع حیوانات)، فضله پرندگان، ریمه، بقایای حیوانات شکار شده، آشیانه پرندگان، مخفیگاه‌ها و… کمی اطلاعات داشته باشید تا ماجراجویی سفرتان تکمیل شود.
برای مثال دیدن شکارچی ماهری مثل پلنگ در طبیعت ایران کار بسیار دشواری است و به همین دلیل حتی دیدن ردپا و سرگین این جانور هم لذت بسیاری برای علاقه‌مندان به حیات وحش خواهد داشت.
در ردپای گربه‌سانان، اثری از جای ناخن‌ها نخواهید دید، چرا که ناخن‌هایشان معمولا مخفی هستند. تنها گربه‌سانی که رد ناخن‌هایش را برجای می‌گذارد، یوزپلنگ است.
ردپای خرس شباهت زیادی به ردپای انسان دارد. حتی با داشتن اطلاعات بیشتر می‌توانید مسیر حرکت آن‌ها را هم مشخص کنید و بدانید که در حال دویدن بوده‌اند یا با جانور دیگری درگیر شده‌اند.
منطقه حفاظت شده پرور، یکی از بهترین مقاصد برای چنین ماجراجویی‌هاست، در صورتی که مزاحمتی برای حیوانات ایجاد نکند.
نکات احتیاطی در بازدید از منطقه حفاظت شده پرور
حتما قبل ورود به مناطقی که نیاز به مجوز دارند، اقدام به اخذ مجوز کنید تا دچار دردسر نشوید. مناطق حفاظت شده، به این دلیل که گونه‌های با ارزش گیاهی و جانوری دارند، تحت حفاظت قرار می‌گیرند. باید سعی کنیم آسیب کمتری به این مناطق برسانیم.
برای مثال، بسیاری از حیوانات در طول روز یا شب از جاده عبور می‌کنند تا آب و غذا پیدا کنند یا به دنبال جفت مناسب بگردند. پس نباید با سرعت بالایی رانندگی کنید و زندگی این موجودات را به خطر بیاندازید. از طرفی، ریختن زباله در طبیعت یا غذا دادن به حیوانات کار درستی نیست و عواقب زیادی دارد.
در این مناطق باید در سکوت و با احتیاط کامل جابه‌جا شوید تا منجر به ترس ساکنان آن نشوید و کم‌ترین مزاحمت را برای ایشان ایجاد کنید.
از پوشیدن لباس‌هایی که رنگی متضاد با طبیعت منطقه دارند خودداری کنید، رنگ‌هایی مثل قرمز و نارنجی ممکن است باعث ترس حیوانات و پرندگان شود و لذت دیدنشان را هم کم کند.
به یاد داشته باشیم که حفاظت از طبیعت و جانوران آن، کمک به حفظ چرخه طبیعت است و به زندگی بهتر برای خودمان منتهی می‌شود.
