شیوع ویروس کرونا صنعت گردشگری جهان را با تهدید جدی مواجه کرده است. به ویژه کشورهایی که اقتصادشان به این صنعت وابسته بود، با ایجاد محدودیت‌هایی در سفر خارجی در ایام کرونا دچار رکود شده‌اند، به‌گونه‌ای که با بحران‌های شدید اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
سفر خارجی در ایام کرونا نخستین مقوله‌ای بود که در ابتدای شیوع ویروس کرونا مورد توجه دولت‌ها قرار گرفت؛ اقداماتی از قبیل قرنطینه، محدود کردن سفر و بستن مرزها، صنعت گردشگری، فعالان و دست‌اندرکاران آن را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرد.
کشورهایی مانند مکزیک، اسپانیا، ایتالیا، استرالیا، آلمان، بریتانیا، فرانسه، برزیل، ژاپن، هند، کانادا، روسیه و کره جنوبی که اقتصادشان به صورت مستقیم به این صنعت وابسته است، با اعمال محدودیت سفر خارجی در ایام کرونا به شدت متضرر شدند.
حال که تولید و تزریق واکسن کرونا شرایط جدیدی را برای همه کشورها و در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده، برخی از کشورها در تلاشند پر و بالی دوباره به این صنعت داده و سفر خارجی در ایام کرونا را بار دیگر محقق کنند.
بنابر اعلام سازمان‌های گردشگری جهانی، واکسن کرونا نقش حیاتی در ازسرگیری سفر خارجی در ایام کرونا دارد. از این‌رو، بسیاری از کشورها و مقاصدگردشگری در سرتاسر دنیا بعد از تولید واکسن و اجرای برنامه‌های واکسیناسیون با اندیشیدن تمهیدات و پیاده‌سازی سازوکارهایی مرزهای خود را به روی مسافران و گردشگران خارجی گشوده‌اند.
به‌تازگی اتحادیه اروپا طی بیانیه‌ای اعلام کرده که به زودی مرزهایش را به روی برخی از کشورها از جمله استرالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، یونان می‌گشاید. البته این تصمیم قرار است با رعایت پروتکل‌های بهداشتی سخت‌گیرانه و پاسپورت واکسن اجرایی شود.
البته نباید از این نکته غافل ماند که شیوع ویروس کرونا باعث شد اغلب انسان‌های جهان دیگر علاقه‌ای به سفر و گردشگری نداشته باشند و با ماندن در شهر و خانه خود، خودشان را از شر این ویروس منحوس در امان نگه دارند.
در این میان برخی از دولت‌ها هم بیکار ننشسته‌اند و اقداماتی برای جلب گردشگران در نظر گرفته‌اند؛ کشورهایی مانند ازبکستان، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، قبرس، یونان، استرالیا، فرانسه، آلمان، سوئد، سوئیس و… سازوکارهایی برای تشویق و جلب گردشگران خارجی پیاده کرده‌اند. برخی از دولت‌ها به گردشگران این اطمینان را داده‌اند اگر در کشور مقصد به بیماری کوید-۱۹ مبتلا شوند، هزینه درمان آنها را پرداخت کرده و پس از مراقبت‌های پزشکی از بیمار او را در مسیر بازگشت به کشور خود کمک خواهند کرد.
برخی از کشورها هم بازدید از موزه‌ها و مکان‌های باستان‌شناسی را برای مسافران رایگان اعلام کرده‌اند. چند کشور از جمله ژاپن نیز با تشویق گردشگران داخلی به سفر سعی کردند این صنعت را از سکه نیندازد. از این رو، تا ۵۰ درصد هزینه‌های سفرهای داخلی مردم را تامین کرده‌اند.
گرفتن تست کرونا از مسافران قبل از ورود به کشور مقصد، در نظر گرفتن بیمارستانی مخصوص مسافرانی که در ایام سفر به کوید-۱۹ مبتلا می‌شوند، درمان رایگان مسافرانی که در طول سفر به کرونا مبتلا شده‌اند، کاهش مالیات بر بلیت‌های پرواز و لزوم ارائه گواهی سلامت مسافران هنگام ورود به کشور مقصد از دیگر تمهیداتی است که توسط دولت‌ها و کشورهای متعدد پیرامون سفر خارجی در ایام کرونا اندیشیده شده است.
آیا ایران مرزهایش را به روی توریست‌ها می‌گشاید؟
در این میان آنچه برای ما حائز اهمیت است وضعیت صنعت گردشگری کشورمان در این ایام است. سوالی که قصد داریم در این گزارش به آن بپردازیم این است که آیا مسوولان مربوطه و دست‌اندکاران صنعت گردشگری ایران تمهیدی پیرامون سفر خارجی در ایام کرونا اندیشیده‌اند یا همچنان باید منتظر بمانیم تا این صنعت و درآمد ناشی از آن را به‌طور کامل از دست دهیم؟
جمعی از فعالان گردشگری پیرامون ازسرگیری صدور ویزای ایران وارد عمل شده و در بیانیه‌ای خطاب به محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، اظهار کرده‌اند: «با توجه به ضرورت برنامه‌ریزی برای توسعه صنعت گردشگری کشور در دوران پساکرونا و با توجه به آغاز فرایند واکسیناسیون در بیشتر کشورهای متقاضی که بازار علاقه‌مند سفر به ایران را تشکیل می‌دهند و همچنین نظر به وضعیت بحرانی کسب‌وکارهای حوزه گردشگری، ضروری است برای تصمیم‌گیری درباره صدور دوباره ویزای توریستی توسط ارگان‌های مسؤول، اقدام فوری صورت پذیرد.
تقریباً همه کشورهای درگیر اپیدمی به تدریج فضای گردشگری خود را به سمت بازگشایی هدایت می‌کنند و برای صدور ویزا و تسهیل و تشویق ورود گردشگر خارجی به کشورشان، با ارائه مشوق‌ها و بسته‌های سفر ویژه سعی در جذب گردشگر ورودی به کشور خود را دارند.
حال با توجه به اینکه بیشتر کشورهای بازار هدف ایران فرایند واکسیناسیون شهروندان خود را انجام می‌دهند و فعالان گردشگری هر هفته شاهد درخواست‌های جدید از مسافران علاقه‌مند سفر به ایران و متقاضی ارائه بسته سفر یا ویزای توریستی به ایران هستند، درخواست داریم سریعاً این موضوع را پیگیری کنید.
از آن‌جا که هر پاسخ منفی یا تعویق در امر صدور دوباره ویزای توریستی به هر مسافر خارجی ذهنیتی منفی و ضد تبلیغ برای مخاطبان ایران به جای خواهد داشت، فعالان و اعضای تشکل‌های گردشگری استانی و کشوری، خواستار رسیدگی هر چه سریع‌تر به موضوع ازسرگیری صدور ویزای توریستی با شرایط تطبیقی با موازین ستاد کرونا و سیاست‌های درمانی کلان کشور هستند تا هرچه زودتر شاهد رونق صنعت گردشگری کشورمان باشیم.»
با توجه به اینکه تا کنون بیش از دو هزار فعال و کارشناس حوزه گردشگری به امضای این بیانیه اقدام کرده‌اند، اما هنوز پاسخ شفاف و روشنی از سوی مسوولان مربوطه منتشر نشده است.
نباید از دیگر کشورهای جهان عقب بمانیم
برای روشن شدن موضوع به سراغ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رفتیم تا متوجه شویم ایران برای باز کردن مرزهای خود به روی گردشگران خارجی، سفر خارجی در ایام کرونا و اختصاص سهمی از واکسن‌های کرونا به صنعت گردشگری برنامه‌ای دارد یا نه؟
ولی تیموری در گفتگو با خبرنگار ما پیرامون این موضوع گفت: شواهد حکایت از آن دارد که به زودی مقاصد مختلف گردشگری جهان با بهره‌گیری از طرح پاسپورت واکسن، مرزهای خود را به سوی گردشگران بین‌المللی می‌گشایند. پیرو این امر وزارت گردشگری از طریق هم‌اندیشی با سایر بخش‌های ذی‌صلاح و تصمیم‌ساز این حوزه در صدد است راهکاری بیندیشید تا از سایر کشورها عقب نمانیم.
وی ادامه داد: بعد از رایزنی‌هایی که با هدف استمرار فعالیت‌های صنعت گردشگری در شرایطی که به سبب انتشار ویروس کرونا و شدت یاقتن آن ایجاد شده، با ستاد ملی کرونا صورت گرفت، مقرر شد در دو بخش به صورت همزمان اقداماتی را پیگیری کنیم. بخش نخست پیرامون تمرکز بر استمرار حمایت‌های دولتی از کسب‌و‌کارها و فعالان گردشگری است.
تیموری افزود: بخش دوم که موضوع بحث ماست، در حوزه بهرهمندی از فرصت بازگشایی مرزها با پذیرش گردشگران واکسینه شده است. از این رو، رایزنی برای از سرگیری سفرها در ابعاد داخلی و بین‌المللی را آغاز کرده‌ایم. در همین راستا یکی از موضوعاتی که با جدیت پیگیری خواهیم کرد مساله اجازه ورود اتباع کشورهایی است که واکسینه شده‌اند و هیچ‌گونه تهدید و نگرانی برای جامعه ایرانی ایجاد نمی‌کنند.
معاون گردشگری با تاکید بر اینکه این پیشنهاد به صورت کتبی به وزارت امور خارجه، وزارت بهداشت و شخص رییس جمهوری ارسال شده، گفت: در آینده‌ای نزدیک مقاصد مختلف گردشگری جهان از جمله اتحادیه اروپا با رویکرد پاسپورت واکسن، مرزهای خود را به سوی گردشگران بین‌المللی خواهند گشود؛ در این میان ما نباید از این غافله عقب بمانیم.
وی در ادامه صحبت‌هایش به در اولویت قرار گرفتن واکسیناسیون کرونا ویژه فعالان گردشگری اشاره کرده و گفت: از آنجاکه، این اقدام به‌عنوان فعالیتی موثر در آماده‌سازی بسترمناسب برای پذیرش گردشگران خارجی مطرح است، با جدیت تمام پیگیر این موضوع هستیم.
تیموری اطلاع‌رسانی و آموزش به فعالان و واحدهای گردشگری به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی در راستای امکان تحقق سفرهای هوشمند را از دیگر اقدامات این وزارتخانه دانست که به صورت اصولی و با یک برنامه‌ریزی مدون در حال پیگیری است.
واکسن کرونا نقطه عطف صنعت گردشگری
سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که آیا واکسن کرونا می‌تواند جانی دوباره به صنعت گردشگری جهانی بدهد؟ واکسن کرونا تا چه حد می‌تواند بر سفر خارجی در ایام کرونا تاثیر بگذارد؟ آیا می‌توان واکسن کرونا را نقطه عطف صنعت گردشگری دانست؟
پژوهش‌هایی در این حوزه انجام شده که نشانگر آن است که بسیاری از افراد در سراسر دنیا اعلام کرده‌اند این واکسن به آنها در رابطه با اطمینان از سلامتی و ایمنی کمک خواهد کرد. چراکه، بیش از نیمی از مصاحبه شوندگان اعلام کرده‌اند که پس از واکسیناسیون کامل و تزریق هر دو دوز واکسن، به یک کشور خارجی که برنامه‌های واکسیناسیون را فقط برای اطمینان از سلامت جامعه اجرا کرده باشد، سفر خواهند کرد.
