ایران ۱۳ بندر فعال دارد که بندر چابهار که خود شامل بنادر شهید بهشتی و کلانتری است از مهمترین بنادر جنوب کشور به شمار میرود. چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران است که میتواند ما را به اقیانوس هند متصل کند و پلی بین خاورمیانه و شرق باشد. ازطرفی به دلیل موقعیت ژتوپلتیک و همچنین امکان پهلوگیری کشتیهای غول پیکر امکان ترانزیت کالا از کشورهایی مثل هند را تسهیل میکند.
در طرح سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل سواحل دریای عمان و علی الخصوص چابهار نزدیک ترین راه انتقال انرژی بین قارهای مطرح شده است، بزرگترین ترمینال مایع سازی گاز که انتقال آن را به جنوب شرق آسیا تسهیل میکند.
اوایل تیرماه بود که با اعلام وضعیت اضطراری سیستان و بلوچستان به مناطق قرمز کرونایی پیوست. معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان چابهار، رحمدل بامری در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا اطلاع داد که سفر به چابهار ممنوع خواهد بود و بر اساس مصوبات ستاد مقابله با کرونا، خودروهای با پلاک غیر از چابهار یک میلیون تومان جریمه خواهند شد.
او همچنین به این موضوع اشاره کرد که تمامی هتلها و مکانهای اقامتی از پذیرش مهمان منع شده اند. پروازهای خروجی و ورودی به چابهار نیز با محدودیتهای بیشتری روبرو شد و ظرفیت پروازها به کمتر از نصف تقلیل پیدا کرد و در مواردی کاملا لغو شد.
با شروع کرونا طرح ملی فرودگاه بین المللی چابهار با مشکلاتی روبرو شد و پروژه به شکل نیمه کاره رها شد. هدف از این طرح اشتغال زایی در سطح ملی و استانی بود که در کنار معافیتهای مالیاتی در منطقه آزاد چابهار رونق اقتصادی را برای این منطقه فراهم میکرد.
انتظار میرفت با بهره برداری این طرح پروازهای به سمت هند و پاکستان راحتتر صورت گیرد که با شروع موج کرونا دلتا و سوش هندی همه پروازها را معلق و لغو کرد.
با این وجود طبق خبری که The times of India دیروز منتشر کرد، به نظر میرسد که نماینده ایران در هند به از سرگیری پروازهای مستقیم از حیدرآباد هند به چابهار امیدوار باشد. علی چگنی، سفیر ایران در هند که سال گذشته نیز در دیدار با مدیرکل سیاسی وزارت خارجه هند در خصوص اقدامات صورت گرفته برای کنترل، غربالگری و درمان مسافران ورودی و خروجی و کمک به بازگشت اتباع ایرانی و هندی رایزنی کرده بود، دیروز در مذاکرات با نمایندگان دولت هند، به از سرگیری معاملات اقتصادی و همچنین پروازهای هند به ایران امیدواری خود را ابراز کرد. او همچنین از یک توافقنامه معاملاتی بین دو کشور خبر داد که نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار برای طرفین ارزش دارد.
وی همچنین در دیدار روز سه شنبه خود با همتایان هندی خود، بر ضرورت از سرگیری پروازهای مستقیم حیدرآباد به هند تاکید کرد
چگنی همچنین در مذاکراتش با اعضای فدراسیون اتاقهای بازرگانی و صنعت ایالت تلنگانا (FTCCI) خاطرنشان کرد خطوط هوایی خصوصی در ایران مشتاق به ارائه خدمات در مسیر ایران به هند هستند و صرفا منتظر تاییدیه مسئولین دولت هند هستند.
وی همچنین در ادامه افزود که پروژه فرودگاه بندر چابهار به نحو دو سویه از سمت پیمانکاران و دولت به تاخیر افتاده است که با اتصال شبکه ریلی از فرودگاه چابهار به زاهدان، انتظار میرود که تا سال آینده به مرحله نهایی و بهره برداری برسد.
او به این نکته اشاره کرد که ساخت این فرودگاه تاثیر به سزایی در بهبود دسترسی به بازار اروپا و آسیای میانه خواهد داشت، همچنین با توجه به اینکه چابهار منطقه آزاد اقتصادی به شمار میرود مزایای اقتصادی بسیار زیادی خواهد داشت که حدود ۱۰ میلیارد دلار برآورد شده است چرا که صادرات کالا بین ایران و هند از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ حدود ۴۶ درصد افزایش پیدا کرده است که حدود ۴.۷۷ میلیارد دلار برای دو طرف ارزشآفرینی کرده است.
صادرات عمده از هند به ایران شامل برنج، چای، شکر، سویا و دارو میشود که با توجه به وضعیت واکسیناسیون و نیاز دارو در کشور به نظر میرسد با اجرای این توافقها نیاز کشور در این زمینه نیز تامین شود.
بنابراین به نظر میرسد با سیر صعودی واکسیناسیون در هند و کنترل موج جدید دلتا در این کشور امکان از سرگیری پروازهای مستقیم از این کشور به ایران فراهم خواهد شد و طی ماههای آینده میتوان به افزایش تردد هوایی بین دو کشور امیدوار بود.
در ادامه شروع طرح توسعه بندر چابهار، مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرگزاری تسنیم از خرید ۶ جرثقیل ساحلی به ارزش ۲۴ میلیون دلار خبر داد.
همچنین به گزارش لوک ایندیا، آریندام باغچی، سخنگوی وزارت خارجه هند در کنفرانس مطبوعاتی پیشنهاد کرده است که بندر چابهار در چهارچوب کریدور بین المللی حمل و نقل شمال به جنوب (INSTC) نیز قرار گیرد. وزیر امورخارجه هند نیز در کنفرانس تاشکند بندر چابهار را قطب اصلی ترانزیت منطقهای خصوصا افعانستان پیشبینی کرد که بنابر خبرگزاری موج، از صبح دیروز ترانزیت کالا به افعانستان از طریق چابهار از سر گرفته شد.
به گزارش مدیر کل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان روزانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ دستگاه کامیون بین ایران و افعانستان از طریق این بندر تردد میکنند. او با اشاره به اینکه مبادلات تجاری به افغانستان به دلیل حوادث اخیری که در افعانستان به وجود آمده بود متوقف شده بود و از۱۴ مرداد پایانه مرزی میلک بسته شده بود که دوباره باز شده و معاملات تجاری از سر گرفته شده است.
بنابراین باتوجه به کنترل و کاهش بار کرونا در استان سیستان و بلوچستان و از سرگیری معاملات تجاری در این منطقه به نظر میرسد تا چندماه آینده شاهد رشد دوباره صنعت توریسم و تجارت بینالمللی در این منطقه باشیم.