تهران را چطور می‌شناسید؟ شهر برج‌های بلند و بی‌هویت یا شهری مدرن با ساختمان‌های نوساز چندطبقه؟ شاید هم طرفدار هیچ‌یک از این دو نگاه نباشید و نه به ساخت و سازهای تازه آن به چشم نمادی از رشد و ترقی نگاه می‌کنید و نه برج‌سازی‌ها و بافت تازه آن را دلیل بی‌هویت‌شدن می‌دانید.
شاید شما هم مثل ما هنوز به خانه‌ها و بناهای قدیمی این شهر سر می‌زنید و امید دارید این میراث‌های زیبای قدیمی بالاخره روزی راهنمای خلق بافتی اصولی و زیبا در سطح شهر خواهد شد. ساختمان های قدیمی تهران هنوز هم در گوشه و کنارش نفس می‌کشد و دل‌خوشی کوچکی است برای کسانی که معتقدند، روزی شکوه معماری قدیمی و سنتی ایرانی بالاخره با مدرنیته معقول گره خواهد خورد و حاصل این پیوند، یک تهران زیبا و دیدنی می‌شود. در ادامه با تعدادی از این ساختمان‌های جذاب با معماری سنتی و قدیمی آشنا خواهید شد.
۱. موزه سینما
امکان ندارد که در امتداد خیابان ولی‌عصر قدم بزنید، نگاهتان به موزه سینما بیفتد و دلتان نخواهد سری به آن بزنید. پشت باغ فردوس، بنایی قدیمی از دوران قاجار وجود دارد که به موزه سینمای ایران بدل شده است.
همه‌چیز این بنا زیباست؛ پنجره‌های چوبی، دیوارها و ستون‌های ظریف و حیاطی با درختان بلند و قدیمی که قدم‌زدن در محوطه آن خالی از لطف نیست. در فضای بیرونی موزه سینما، کافه‌هایی وجود دارد که می‌توانید برای لذت‌بردن از فضای قدیمی و جذاب موزه، در آن‌ها بنشینید و یک نوشیدنی خوش‌طعم نوش جان کنید.
در این موزه، می‌توانید مروری بر تاریخ سینمای ایران هم داشته باشید. بازدید از تصاویر سینماگران، جوایز و دستاوردهای سینمای ایران و … برای دوستداران فیلم و سینما در این موزه قطعا جذاب خواهد بود.
نشانی: تهران، پشت باغ فردوس، خیابان ولی‌عصر، موزه سینما
۲. سرای روشن
خیابان ناصرخسرو از قدیمی‌ترین خیابان‌های تهران است. سرای روشن از عمارت‌های تاریخی و زیبای تهران به شمار می‌رود که در ناصرخسرو می‌درخشد.
سرای روشن در سال ۱۹۳۲ میلادی یا به‌عبارتی، حدود ۹۰ سال پیش به‌عنوان یکی از نخستین مجموعه‌های تجاری ایران بنا شد. ساختار گوتیک سرای روشن و معماری عجیبش برای آن سال‌های دور، از نکات چشمگیری است که نمی‌توان به‌سادگی از آن گذشت.
اگر برایتان این سؤال به وجود آمده که گوتیک دقیقا یعنی چه، باید بگوییم که گوتیک یکی از سبک‌های معماری مذهبی است که در ساخت کلیساها از آن بهره می‌برده‌اند. قوس‌ها و طاق‌های نوک‌تیز از ویژگی‌های شاخصی است که برای معماری گوتیک می‌توان نام برد.
تقریبا هیچ ساختمان دیگری شبیه سرای روشن در ایران وجود ندارد. وجود نشان و نماد زرتشت (اهورامزدا) در بالای این عمارت هم به آن حال‌وهوایی ایرانی داده است.
نشانی: تهران، خیابان ناصرخسرو، سرای روشن
همچنین بخوانید: مراکز خرید تهران؛ از جمعه بازار تا لوکس‌ترین‌های پایتخت
۳. تماشاگه زمان
اگر دوست دارید که نمادی از معماری ایرانی در گذشته را ببینید و هم‌زمان از قدم‌زدن در باغی مجلل لذت ببرید، تماشاگه راز قطعا از گزینه‌های درجه‌یک فهرستتان خواهد بود.
صاحب این بنا که به‌جرئت در دسته جذاب‌ترین ساختمان های تهران قرار دارد، تاجری به نام حسین خداداد بوده است. به نظر می‌رسد که جناب خداداد، علاوه بر ثروت زیاد، سلیقه بسیار خوبی هم داشته است.
این عمارت ۸۰ساله، معماری فوق‌العاده‌ای دارد؛ پنجره‌ها، نقشه ساختمان، رنگ در و دیوارها و… نشان از دقت و سلیقه زیاد سازندگان و صاحبانش دارد. این روزها، تماشاگه زمان، موزه‌ای است برای نمایش انواع ساعت‌ها که بازدیدش برای همه آزاد است.
نشانی: تهران، خیابان زعفرانیه، بین خیابان کافی‌آبادی و خیابان بغدادی، تماشاگه زمان
۴. موزه آبگینه تهران
موزه آبگینه فعلی، زمانی خانه و محل کار قوام‌السلطنه، وزیر احمد شاه قاجار بوده است. سن این عمارت که بی‌شک یکی از جذاب‌ترین ساختمان های تهران به شمار می‌رود به بیش از ۹۰ سال می‌رسد.
بعدها، یعنی بعد از اینکه دیگر این خانه زیبا متعلق به قوام و خانواده‌اش نبود، از آن به‌عنوان سفارت مصر در ایران استفاده می‌شد؛ یعنی در سال‌های قبل از تبدیل‌شدن آن به موزه. در سال ۱۳۵۵ شمسی، خانه قوام به موزه آبگینه تبدیل شد.
ساختمان این موزه، تلفیقی از سبک‌های معماری ایرانی و اروپایی را به کار گرفته است. طبقه اول و دوم بنا هم از طریق پله‌هایی به سبک روسی به هم متصل شده است. داخل و خارج موزه آبگینه به یک اندازه زیباست. اگر تزیینات این خانه با گچ‌بری‌ها، ستون‌های چوبی و لوسترهای کریستالی به چشمتان جذاب نیاید (که امکان ندارد!) باید در حس زیبایی‌شناختی‌تان کمی تأمل کنید.
در این موزه، تالارهای مختلف با معماری چشمگیر و البته اشیایی از دوره‌های قدیمی مثل سلجوقیان وجود دارد که دیدنشان هم برای علاقه‌مندان به تاریخ جذاب است و هم برای کسانی که از بازدید از یک بنای زیبا و قدیمی لذت می‌برند.
نشانی: تهران، خیابان سی‌تیر، موزه آبگینه تهران
همچنین بخوانید: بهترین پارک های تهران را بشناسید
۵. کاخ گلستان
در سال ۲۰۱۳، کاخ گلستان از سوی یونسکو به‌عنوان یکی از میراث‌های جهانی به ثبت رسید. این کاخ دیدنی، از مجموعه‌ای از بناهای سلطنتی تشکیل شده که دفتر مقامات دولتی در زمان حکومت قاجار بوده است.
معماری کاخ، ترکیبی از اصول ایرانی و غربی دارد. ساختمان با طاق‌ها و سقف‌های آینه‌کاری و دیوارهای کاشی‌کاری‌شده در دل باغی ایرانی قرار گرفته است. هر چقدر هم از ریزه‌کاری‌ها و بخش‌های مختلف این بنا مثل بادگیر ایرانی تعریف کنیم باز هم نمی‌توانیم آن‌طور که باید و شاید زیبایی و ظرافت این کاخ را برای کسی که آن را ندیده شرح بدهیم. پس اگر تاکنون به کاخ گلستان سر نزده‌اید، حتما دیدن آن را به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین ساختمان های تهران در برنامه گردشگری خود بگذارید.
نشانی: تهران، میدان پانزده‌خرداد، کاخ گلستان
۶. شمس‌العماره
شمس‌العماره از آن بناهای جذاب تمام‌عیار است که از نام‌گذاری تا جزئی‌ترین بخش‌های معماری‌اش سلیقه و هنر موج می‌زند. ناصرالدین شاه در سال ۱۲۸۴ تصمیم می‌گیرد، بنایی در تهران بسازد که بتوان از آن چشم‌انداز وسیعی از شهر را مشاهده کرد.
دو سال بعد از این تاریخ، ساخت شمس‌العماره تمام و ناصرالدین شاه در اجرای بنای دلخواه‌اش سرافراز می‌شود. این بنا دو برج هم‌شکل در قسمت بالایی خود دارد. پنجره‌های طاق‌دار، کاشیهای ظریف و زیبا و در بزرگی که به سالن اصلی باز می‌شود از ویژگی‌های ممتاز طراحی شمس‌العماره است. روزگاری در غیاب، برج‌های تهران، شمس‌العماره بلندترین ساختمانی بود که در نهایت شکوه در تهران، برافراشته می‌ایستاد.
نشانی: تهران، خیابان پانزده‌خرداد، شمس‌العماره
همچنین بخوانید: معرفی بهترین رستوران های تهران با موسیقی زنده
۷. کاخ سبز
کاخ سبز یکی از بناهای مجموعه کاخ گلستان و شاید زیباترین آن‌هاست. کاخ سبز از جذاب‌ترین ساختمان های قدیمی تهران است که در زمان قاجار بنا شد. بعدها در زمان حکومت پهلوی، رضا شاه این بنا را به‌مدت یک سال به‌عنوان محل اقامت خود انتخاب کرد و پس از آن به کاخ مهمانان سلطنتی تبدیل شد.
سنگ مرمرهای سبزرنگ این کاخ از معادن معروف خراسان و زنجان به تهران آورده شده و علاوه بر ظاهر و نمای زیبای و رویایی‌اش، تالار آینه و فرش دست‌بافت معروف آن هم از ویژگی‌های شاخص بنا به شمار می‌رود. فرشی که در تالار آینه کاخ قرار دارد، در طی هفت سال و به دستور رضا شاه بافته شده است.
نشانی: تهران، خیابان البرزکوه، مجموعه سعدآباد، کاخ گلستان
۸. موزه هنرهای معاصر تهران
موزه هنرهای معاصر، بزرگ‌ترین و یکی از جذاب‌ترین موزه‌های ایران است. کامران دیبا، معمار و طراح بنای این موزه با الهام از عناصر موجود در معماری ایرانی و تلفیق آن‌ها با عناصر مدرن، یکی از جذاب‌ترین ساختمان های تهران و حتی ایران را ساخته است.
با کمی دقت در ظاهر این بنا به وجود دو بادگیر که نمادی از طراحی سنتی ایرانی است در کنار عناصر مدرن دیگر پِی می‌برید. این حجم از شوق، سلیقه و هنر در طراحی یک بنای ماندگار واقعا ستودنی است.
نشانی: تهران، خیابان کارگر شمالی، موزه هنرهای معاصر
همچنین بخوانید: اول بخوانید بعد بروید: بهترین کافه های تهران
۹. کاخ مسعودیه
در زمان حکومت قاجار، ساختمان‌های زیبای بسیاری ساخته شده که کاخ مسعودیه هم یکی از آن‌هاست. کاخ مسعودیه را در سال ۱۲۵۱ ساخته است. این بنا وقایع و رویدادهای مختلفی را دیده است؛ از تشکیل وزارت آموزش‌وپرورش تا نخستین کتابخانه رسمی.
موزاییک‌ها و کاشی‌ها، باغ‌ها و گچ‌کاری‌های کاخ مسعودیه از شاخصه‌های چشمگیر آن است. این روزها، با گشت‌وگذار در این موزه و ناهارخوردن در کافه کاخ می‌توانید در حال‌وهوای یک بنای قدیمی قاجاری، وقت بگذرانید و لذت ببرید.
نشانی: تهران، خیابان ملت، کاخ مسعودیه
۱۰. تئاتر شهر
تئاتر شهر در سال ۱۳۵۱ ساخته شده است. در این بنا هم تلفیقی از عناصر معماری مدرن با سنتی وجود دارد. ستون‌های بلند مجموعه، الگوی هندسی جذابی به آن اضافه کرده و کاشیهای سرامیکی به‌کاررفته در نما هم زیبایی و شکوه مجموعه را بیشتر می‌کند.
ورودی اصلی تئاتر شهر، در چوبی بزرگی دارد که به گرمی از بازدیدکنندگان استقبال می‌کند. تئاتر شهر چند طبقه دارد و بی‌اغراق در دسته جذاب‌ترین ساختمان های تهران است.
نشانی: تهران، خیابان انقلاب، تئاتر شهر
در آخر
تهران و بناهای قدیمی و ماندگارش تلاش می‌کند تا در میان ساختمان‌های بلند و بی‌اصالت امروزی که بعضی از آن‌ها کاریکاتوری از دنیای مدرن را تداعی می‌کند، نفس بکشد. دیدن جذاب‌ترین ساختمان های تهران را از دست ندهید. برای رشد و پیشرفت، یادآوری‌کردن توانمندی‌ها لازم است. با دیدن معماری جذاب ساختمان های قدیمی تهرانی هم دوباره یادتان خواهد آمد که ساختمان‌های تهران روزگاری زیبا، پرنقش‌ونگار و خیره‌کننده بوده است.
سلام
خدا قوت
فقط عکس کاخ گلستان به اشتباه به جای عمارت مسعودیه گذاشته شده است.
مطلب جذابی بود، لذت بردم