چقدر از حالوهوای جاهای دیدنی سنندج و کردستان باخبر هستید؟ تابهحال به مناطق معروف آن سر زدهاید؟ میدانید روستای اورامانات کجاست؟ اگر جواب هیچکدام از این سوالها را نمیدانید، هیچ نگرانی به دل راه ندهید و در این مطلب همراه من در مجله علیبابا باشید تا به شما بگویم روستای اورامان تخت، یکی از نابترین جاهای دیدنی کردستان دقیقا چه ویژگیهایی دارد و برای سفر به این منطقه که با نام هورامان تخت هم شناخته میشود، باید چه چیزهایی را آویزه گوشتان کنید. پس بیهیچ حرف اضافهای آماده سفر به روستای اورامان میشویم.
در جواب این سوال که اورامانات کجاست، باید بگویم درست است که این منطقه از جاهای دیدنی کردستان است، اما در کرمانشاه و عراق هم قرار دارد. البته بخش بزرگ اورامانات در ایران و بخش کوچکترش در حلبچه عراق قرار گرفته است. برای تصویرسازی بهتر روستای اورامان تخت تصور کنید یکی از جاهای دیدنی سنندج، روستایی سرسبز با چشمههای خروشان در دل کوههای پرپیچوخم است که تا نوک قلهاش خانههای سنگی چیده شدهاند.
روستای اورامان کجاست؟
مسیر روستای اورامان از تهران چطور است؟
آبوهوای روستای اورامان چطور است؟
آیا در روستای اورامان امکان اقامت در خانه های محلی وجود دارد؟
بهترین زمان برای سفر به روستای اورامان چه زمانی است؟
اورامانات کجاست؟
روستای اورامانات جزیی از منطقه کوهستانی اورامانات است. این منطقه مثل خیلی از مناطق ایران نیست که دقیقا بگویم در کجای ایران و کدام استان قرار دارد، چون یک قسمت آن در شرق عراق و بخش دیگرش در غرب ایران واقع شده است.
از نقشه جهان که بگذریم و به نقشه ایران برسیم، روستای اورامانات و منطقه اورامان را بین دو استان کرمانشاه و کردستان میبینید. منطقه اورامانات آنقدر بزرگ است که ۷۰۰ روستا، شهرستان سروآباد، قسمتی از سنندج و کامیارانِ استان کردستان و شهرستان پاوه در استان کرمانشاه را در خود جای داده است.
لوکیشن اورامانات روی گوگل مپ
آب و هوای روستای اورامانات
برای اینکه آبوهوای روستای اورامانات دستتان بیاید که چطور است، اول از هر چیزی یادتان باشد با آبوهوایی کوهستانی سروکار دارید. منظورم از آبوهوای کوهستانی این است که سرمای هوا در این روستا فقط مخصوص فصل زمستان و پاییز نیست و گاهی ممکن است کشدار شود و به فصل بهار هم برسد.
برای لذتبردن از آبوهوای خوش اورامانات پیشنهاد میکنم روزهای آخر بهار و اول تابستان به این منطقه بروید، چه سرمایی باشید و چه گرمایی فرقی نمیکند، هوای معتدلِ این روزها برایتان خوشایند است.
دلیل نامگذاری روستای اورامانات
درباره معنی و وجه تسمیه اورامان که جستوجو میکردم، بیشتر از ده معنی برای اسم این منطقه دیدم که اگر همه آنها را بخواهم بگویم، به دلیل زیادبودنشان احتمالا برایتان حوصلهبر شود، به همین خاطر در اینجا به معروفترین معناهایش اشاره میکنم.
اگر ریشه «اورامان» را زبان پهلوی بدانیم به معنای خوانندگی است و اگر این اسم را به زبان اوستایی ترجمه کنیم معنایش جایگاه خورشید میشود.
فرهنگ دهخدا اورامان را برگرفته از کلمه «اورام» میداند که نام یکی از سرودههای زرتشتی است. این معنا باتوجهبه اینکه مردم اورامان گرایش دینی زرتشت دارند، نسبت به بقیه معناها قابل اعتمادتر و محتملتر است.
تاریخچه روستای اورامانات
آثاری که باستانشناسان از منطقه اورامانات پیدا کردند نشان میدهد این منطقه بیشتر از ۴۰ هزار سال قدمت دارد. بیشتر این آثار، ردپایی از زندگی انسانها در مناطق قدیمی و مختلف اورامانات مثل پالنگان و روستای هجیج بوده و شامل استخوان بزهای کوهی، ابزارهای سنگی غارنشینان، کتیبههای آشوریان، باقیمانده اجاقها و یک گور سنگی بزرگ میشود.
اولین ساکنان روستای اورامانات زمانی در این منطقه زندگی میکردند که ما قبل تاریخ بوده و هنوز حتی خطی اختراع نشده بوده است. مردم منطقه اورامانات کرد هستند و به زبان کردی به منطقه خودشان ههورامان میگویند. اورامان دوران حکومت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یوناییان را به خود دیده است.
مردم اورامانات با زبان گورانی و گویش هورامی (زبان ایرانی که در شمال غرب ایران رواج دارد) با هم صحبت میکنند و شغل بیشترشان دامداری و کشاورزی است. مردم منطقه کوهستانی اورامان خلقوخویی مهربان دارند و پایبند به برگزاری جشنها و آیینهای گذشتهشان هستند.
روستای اورامانات آنقدر از نظر فرهنگی، جاذبههای طبیعی و قدمت تاریخی ارزشمند است که در فهرست میراث جهانی یونسکو بهعنوان بیست و ششمین اثر جهانی از ایران جای گرفته است.
معماری روستای اورامانات
در دل کوهها و حوالی رودخانههای روستای اورامان خانههایی را میبینید که بهصورت پلهپله در بالا و پایین همدیگر جا خوش کردهاند و بهدلیل همین معماری پلکانی از این روستا با نام روستای هزار ماسوله یاد میکنند. روستای اورامان باوجود خانههایش بهشکل یک هرم درآمده که در بالاترین قسمتش قلعهای باستانی به چشم میخورد.
خانههای روستای اورامانات از سنگهای تراشیدهشده کوههای این روستا ساخته شده و در شیبی تند قرار گرفتهاند. موقعیت خانهها روی شیبهای تند اورامان بهشکلی شگفتانگیز جفتوجور شده؛ بهطوری که حیاط هر خانه پشتبام خانه دیگری است.
اگر خیلی وقت پیش به اورامانات میرفتید خانهها را با پنجرههای چوبی و آبیرنگشان میدیدید که کاملا با حالوهوای سنتی و طبیعی روستا همخوانی داشتند اما متاسفانه چند سالی است که ساختهشدن خانههای نوساز در بین خانههای قدیمی، روستا را از اصالت و شکل طبیعی خودش دور کرده و حالتی مصنوعی و شهری به روستا داده است.
گشتی در جاهای دیدنی اورامانات
جذابیت دیدن منطقه و روستای اورامانات فقط به طبیعت زیبایش محدود نیست و جاذبههای دیدنی تاریخی و مذهبی متنوعی دارد که در اینجا از معروفترینهایشان صحبت کردهام.
– قلعه اورامان
قلعه اورامان در روستای اورامان تخت یا روستای اورامانات و شهرستان سروآباد کردستان قرار گرفته و قدمتش به زمان بعد از پیدایش اسلام در ایران برمیگردد. این قلعه در زمانهای خیلی دور پناهگاهی برای صفویان بوده تا بتوانند از راه دور به عثمانیها حمله کنند.
– پل گاران
پل گاران یک پل تاریخی ارزشمند و به جا مانده از دوران صفوی است که پادشاهان حکومتی به نام اردلان آن را ساختهاند. این پل در جاده مریوان به سقز کردستان و ۱۲ کیلومتری جاده گاران قرار گرفته و در سال ۱۳۷۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
لوکیشن پل گاران روی گوگل مپ
– مسجد جامع اورامانات
اگر به مسجد جامع روستای اورامانات بروید مطمئن باشید به یکی از خاصترین و زیباترین مسجدهای ایران پا گذاشتهاید. دیوار و ستون این مسجد با چوب گردو پوشیده شده و روی آنها طرحهای اسلیمی و منبتکاری ظریفی دیده میشود.
این مسجد نه فقط برای مذهبیها بلکه برای طبیعتدوستان هم جذاب است چون مواد ساختمانیش از مصالحی تهیه شده که کمترین آسیب را به محیط زیست میرساند. آدرس دقیق مسجد جامع اورامانات، اورامان و شهرستان سروآباد، خیابان هجیج، خیابان نودشه است.
– آرامگاه پیر شالیار
بین کوههای تختثانی، پیر رستم، مله اسب و کوسالان و در روستای اورامانات یا اورامان تخت یک بنایی سنگی با گنبدی کوچک و سبزرنگ به نام آرامگاه پیر شالیار خودنمایی میکند. در این بنا پیکر یکی از نوادگان امامصادق که فردی محترم و درستکار از نظر مردم کردستان بوده، آرام گرفته است.
در تکمیل معرفی پیر شالیار روستای اورامانات باید بگویم که از مریدان شاعر و صوفی معروف ایرانی به نام شیخ عبدالقادر گیلانی بوده و در نوشتههای تاریخی از قدرت شفابخشی پیر شالیار صحبت شده است. قبر این بزرگمرد در وسط یک اتاق قرار دارد که زمینش حالت سنگفرش دارد.
درباره بعضی از قسمتهای آرامگاه پیر شالیار روستای اورامانات باورهایی وجود دارد که ممکن است از نظر بعضی خرافه باشد و از نظر بعضی دیگر واقعی و مقدس. میدانم شاید دوره اینطور باورها گذشته باشد اما گاهی شنیدن داستان این باورها جذاب است و شنیدنش خالی از لطف نیست.
برای مثال روی درختان اطراف آرامگاه پیر شالیار، تکه پارچههایی جورواجور را میبینید. این تکه پارچهها درواقع قسمتی از لباس آدمهای بیماری هستند که معتقدند با آویزانکردن تکهای از لباسشان به درختان این آرامگاه روستای اورامانات مریضی و دردشان کم یا کاملا خوب میشود.
باور دیگری که آرامگاه پیر شالیار را مقدس میداند به سنگی خاص از این آرامگاه مربوط میشود. بعضی از مردم اهالی اورامانات معتقدند که سنگ این آرامگاه برای زندگیشان برکت دارد و به همین دلیل با سنگهایی کوچک به این سنگ ضربه میزنند تا خردههایی از آن جدا شود و با خود به خانهشان ببرند.
در پشت آرامگاه پیر شالیار هم درخت بلوطی دیده میشود که راجع به آن هم باور جالبی وجود دارد. بعضی از افراد بومی اورامان معتقدند که اگر کسی کمردرد داشته باشد و به این درخت تکیه دهد، کمردردش بهتر میشود.
دیدنیهای اطراف اورامانات
اگر اهل طبیعتگردی هستید از جاذبههای طبیعی زیر که در نزدیکی اورامانات قرار گرفته دیدن کنید و طعم یک گشتوگذار شیرین را بچشید.
– چشمه بل
اگر به روستای اورامانات رفتید، توصیه میکنم که سرزدن به چشمه بل را در فصل بهار از قلم نیندازید. برای لذتبردن بیشتر از این چشمه به صدای جوشوخروش آبهایش با دقت گوش دهید و دستتان را با فروبردن در آب سردش، تر و خنک کنید. چشمه بل نامش را از خدای بابلیان باستان قرض گرفته و یکی از پرآبترین چشمههای غرب ایران است.
آب این چشمه در روستای اورامانات آنقدر زیاد است که میتواند آب آشامیدنی مردمی به اندازه دو میلیون نفر را تامین کند. چشمه بل سرچشمهاش از کرمانشاه میآید و در دو کیلومتری روستای هجیج و شهرستان پاوه قرار دارد.
لوکیشن چشمه بل روی گوگل مپ
– رود لیله
رود لیله از جاهای دیدنی کردستان و کرمانشاه در روستای اورامانات به طول ۵۰ کیلومتر است که از کوه بندگاز واقع در دهستان دولتآباد سرچشمه میگیرد و در نهایت بعد از گذشتن از چند روستا به سد دربندیخان عراق راه پیدا میکند. نام رود لیله از زبان کردی گفته شده و به معنای رودخانه گلآلود است.
– رودخانه سیروان
سیروان اسم یک رودخانه خوشآبوهواست که روستای اورامانات را از سروآباد جدا میکند. آبهای رودخانه سیروان بعد از آنکه از مسیر طولانی غرب، جنوب غرب و مرکز کردستان عبور کردند، به رودخانه لیلی میرسند و بعد از این رودخانه سر از عراق درمیآورند. عراق پایان مسیر رودخانه سیروان نیست چراکه از آنجا به رودخانه دیاله و رود دجله وارد میشود و مقصد آخرش خیلج فارس است.
قطعا در طبیعت سرسبز و باغهای باصفای رودخانه سیروان روستای اورامانات در فصل بهار به شما خوش میگذرد. در فضای رودخانه سیروان خودتان را برای دیدن انواع گونههای جانوری و گیاهی آماده کنید چون قرار است سنجاب ایرانی، درختان بلوط، پسته وحشی، گردو و گیاهانی مثل ریواس، پیچک و گل نرگس را ببینید. راستی قایقرانی در میان آبهای خروشانش رودخانه سیروان را فراموش نکنید که حسابی کیف میدهد.
– غار قوری قلعه
اگر وقت زیادی برای رفتن به تمام جاهای دیدنی اطراف روستای اورامانات را ندارید و نمیدانید کدامشان را گلچین کنید، من میگویم از غار قوری قلعه بیبروبرگشت دیدن کنید. غار قوری قلعه بزرگترین غار آبی خاورمیانه (با طول ۱۲ کیلومتر و عمق ۳۱۴۰ متر) است که قدمتی به اندازه ۶۵ میلیون سال دارد.
جای دقیق این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر کرمانشاه، دامنه کوه شاهو و نزدیک روستای قوری قلعه است. دمایی که داخل غار قوری قلعه حس میکنید بین ۷ تا ۱۱ درجه سانتیگراد است.
غار قوری قلعه حوضچههایی به عمق ۱۴ متر و تالارهای جذاب مختلفی به نامهای مریم، کوهان شتر، مسیر برزخ، بلور و عروس دارد. در زمان بازسازی غار قوری قلعه ارزش تاریخی این غار بیشتر درک شد، چون باستانشناسان ظرفهای نقره، سکه، سفال و کتیبههایی از زمان ساسانیان را پیدا کردند.
اگر از نظر زیستشناسی هم بخواهید غار قوری قلعه روستای اورامانات را ببینید، باوجود خفاشهای کمیابش به نام موش گوشی تماشایی و جذاب است.
با اینکه غار قوری قلعه به عنوان اثر طبیعی ملی ایران در روستای اورامانات به ثبت رسیده اما خیلی از افراد با نوشتن یادگاری و آسیبزدن به دیوارهایش، قدر این غار ارزشمند را نمیدانند.
– روستای درکی
درکی یک روستای خوشآبوهواست که در دل رشته کوههای زاگرس و بخش مرکزی شهرستان سروآباد کردستان نزدیک روستای اورامانات قرار گرفته است. روستای درکی منطقهای است که در زمان جنگ تحمیلی ایران و عراق تحت فشار و حمله هواپیما و توپهای دوربرد رژیم عراق بود.
اگر اهل کوهنوردی هستید، پیمایش دو کوه عودالان و دالانی این روستا را که بیشتر از ۲۸۰۰متر ارتفاع دارد، از دست ندهید. در فصلهای سرد سال مثل پاییز و زمستان هوای روستای درکی بیشتر از خیلی از مناطق کردستان سرد میشود و بهترین زمان برای رفتن به این روستا فصلهای بهار و تابستان است.
لوکیشن روستای درکی روی گوگل مپ
مراسم پیر شالیار در اورامانات
یادتان هست در قسمت بالاتر از آرامگاه پیر شالیار صحبت کردم، خب حالا میخواهم یک مراسم دیدنی و سنتی را برایتان تعریف کنم که به پیر شالیار ربط دارد. اواسط زمستان سالگرد مراسم عروسی پیر شالیار فرا میرسد و مردم برای ابراز دوستی به این فرد، دور هم جمع میشوند، با لباسهای محلی سماع میکنند و دف مینوازند.
شروع این مراسم در روستای اورامانات از روز چهارشنبه است و تا سه روز ادامه دارد. دور روز اول مراسم تا ساعت ۳-۲ ظهر است اما در روز آخر طولانیتر شده و تا شب هم طول میکشد. در مراسم پیر شالیار بساط پروپیمانی از خوراکیهای خوشمزه حسابی به راه است. اولین خوردنی، گردوهای درختان باغ پیر شالیار است که بین مردم اورامان پخش میشود.
خوردنی خوشمزه دیگر مراسم پیر شالیار روستای اورامانات آش محلی مخصوصی به نام ((هولوشینه تشی)) است که از جو و گوشت درست میشود. این آش قدمتی طولانی دارد و همان غذایی است که ۹۵۰ سال پیش در مراسم پیر شالیار طبخ شده است.
گوشت آش هولوشینه گوشت دامهایی است که دامداران اورامانات آنها را برای این مراسم نذر و ذبح کردهاند. این آش به مقداری طبخ میشود که کفاف افراد حاضر و حتی غایب مراسم را هم بدهد.
مردم اورامان در مراسم پیر شالیار روستای اورامانات پیر و جوان حلقهای منظم در کنار هم تشکیل میدهند، شعر میخوانند، ذکر الله میگویند و رقص عرفانی میکنند تا بگویند چقدر پیر شالیار و البته آیینشان برایشان دوستداشتنی و مهم است. در مراسم پیر شالیار علاوه بر سرود و رقص درباره مسائل مذهبی و عرفانی هم صحبت و سخنرانی میشود.
تفریح در روستای اورامانات
بهترین تفریحی که میتوانید در روستای اورامانات تجربه کنید، قدمزدن در میان باغها و چراگاههای سرسبز و چشمهها و رودهای پرجوشوخروش این منطقه است. حین پیادهروی و کشف زیباییهای این منطقه ثبت صحنهها و لحظههای زیبا را با موبایل یا دوربین عکاسی فراموش نکنید.
امکانات رفاهی روستای اورامانات
امکانات رفاهی اورامانات در حدی است که میتوانید نیازهای اولیهتان را به برآورده کنید و امکاناتی مثل رستوران، اقامتگاه و سوپرمارکت دارد.
اقامت در روستای اورامان
گزینههای مختلفی مثل هتلهای تازهساز، هتل آپارتمانهای سنتی و مهمانسرا برای اقامت شما حوالی روستای اورامانات وجود دارد که با توجه به سلیقه و پولتان میتوانید یکی را به دلخواه انتخاب کنید. خانههای سنتی، ویلایی و سوئیتهایی هم در روستای اورامان برای اقامت مسافران در نظر گرفته شده که قیمتی مناسب و حالوهوایی روستایی دارد.
– هتل زریوار مریوان
اگر میخواهید در نزدیکی روستای اورامانات و جاهای دیدنی سنندج اقامت داشته باشید، هتل زریوار مریوان را انتخاب کنید. البته اگر دنبال امکاناتی لوکس هستید و به تمیزی هتل خیلی حساس هستید ممکن است اینجا بهدلیل داشتن امکانات و بهداشت در حد معمولی شما را راضی نکند. بیشترین لذتی که از اقامت در هتل زریوار مریوان نصیبان میشود ویوی زیبای اتاقهاست که رو به دریاچه و سرسبزی است.
هتل زریوار مریوان نزدیک روستای اورامانات با ۷ طبقه و ۴۲ اتاق در شهر مریوان، کنار دریاچه زریوار قرار گرفته و با منطقه اورامانات حدود ۲ ساعت فاصله دارد. مهمترین امکانات این هتل شامل وسایل و فضاهای زیر میشود:
- رستوران
- پارکینگ
- آسانسور
- خشکشویی
- سیستم تهویه
- سرویس بهداشتی فرنگی
- مبلمان
- کمد لباس
- مینیبار با هزینه
- صبحانه
– هتل شادی
در منطقه روستای اورامانات هتلی با معماری بینظیر سنگی به نام شادی برای اقامت شما وجود دارد. بهترین ویژگیهای هتل شادی این است که به نظافت اتاقها با دقت توجه شده و کارکنان خوشبرخوردی دارد.
امکانات زیر در هتل شادی نزدیک روستای اورامانات موجود است:
- حمام
- یخچال
- کمد لباس و دراور
- مبلمان
- تلویزیون و تلفن
- صبحانه
- سیستم سرمایش و گرمایش
یادتان باشد که هتل شادی فضایی را برای رستوران و پارکینگ اختصاص نداده است.
– هتل سلین
هتل سلین در روستای سلین، ۲۰ کیلومتری روستای هجیج کرمانشاه و ۱۵ کیلومتری روستای اورامانات قرار گرفته است. این هتل زیباترین و سبزترین چشماندازهای طبیعت اورامان را برای شما به نمایش میگذارد.
امکانات این هتل نزدیک روستای اورامانات قابلقبول و نظافت اتاقهایش ایدئال است. یخچال، صبحانه، شوفاژ، رستوران، اسپیلت، کمد و میز آرایش از امکانات این هتل است. توالت هتل سلین به صورت اختصاصی طراحی نشده و بایستی به صورت مشترک آن را استفاده کنید.
سوغات روستای اورامانات
گیوه، نمد، گلیم و جاجیم اصلیترین سوغات روستای اورامانات است. خوشمزهترین و معروفترین غذاهای این منطقه آشهای محلی ترخینه، دوغ، جو، کشک و دانه کولانه و… است. اگر اهل غذاهای پلویی و شیرین هستید حتما یکاوه اورامان را که با کشمش، گوشت و برنج پخته میشود امتحان کنید.
توصیههایی برای سفر به یادماندنی در روستای اورامانات
- سردی هوای اورامانات را جدی بگیرید و هر وقت از سال که به این منطقه رفتید، لباس گرم به همراه داشته باشید.
- برای پیادهروی در مناطق پرشیب اورامان کفش مناسب پیادهروی به پا کنید.
- زیباترین و سرسبزترین حالت طبیعت اورامانات را در ماه اردیبهشت میتوانید ببینید.
اورامانات؛ منطقهای کوهستانی با جاذبههای طبیعی شگفتانگیز
سفر به روستای اورامانات از هر نظر چه تاریخی و چه طبیعتگردی شما را سرگرم میکند. خانههای پلکانی، چراگاهها و باغهای سرسبز، چشمه و رودخانههای زلال این منطقه یک سفر همه چیز تمام را برایتان مهیا میکند.
اگر به اورامانات نرفتهاید آن را در لیست سفرهای واجبتان بگذارید و فصل بهار و تابستان به دیدن این منطقه بروید.