سفر به جنوب ایران از دلچسب‌ترین تجربه‌های هر گردشگر محسوب می‌شود و در این سفر با فرهنگ، تاریخ شگفت‌انگیز و طبیعتی بی‌نظیر آشنا می‌شود. رسم خرید سوغات یک اختتامیه جذاب برای سفر است و تنوع خوراکی و صنایع دستی جغرافیای جنوب ایران، سبب می‌شود که شما دست خالی و بدون خرید سوغات و یادگاری به خانه بازنگردید. در این مطلب از مجله علی‌بابا مسافر آبادان هستیم و قصد داریم پیش از برگشت به خانه، چمدان خود را از سوغات این اقلیم گرم پر کنیم. با ما همراه باشید تا با انواع سوغات آبادان آشنا شویم و گوشه‌ای از خوشمزگی‌ها و زیبایی‌های این سفر را با خود به خانه ببریم.
معروفترین خوراکیهای سوغات آبان چه چیزهایی هستند؟
معروفترین صنایع دستی آبادان چه چیزهایی هستند؟
کپوبافی چیست؟
انواع ماهی‌های جنوب در آبادان چیست؟
سوغاتی‌های خوراکی آبادان
سوغات آبادان از خوشمزه‌ترین سوغات ایرانی و برگرفته از نوع اقلیم و جغرافیای این منطقه است. خرمای درشت و شیرین جنوب، ماهی‌های متنوع دریای خلیج‌فارس و انواع ادویه‌های خوش‌رنگ و عطر، زیباترین تصویر را از سوغات آبادان و دیگر مناطق جنوب ایران پیش رویتان به نمایش می‌گذارند. در ادامه خوشمزه‌های جنوب را به شما معرفی خواهیم کرد تا در سفرتان به آبادان، طعم خوش این اقلیم را در چمدان بگذارید و با خود به خانه بیاورید.
۱- خرما
خرما، میوه خوشمزه نخل‌های بلندقامت، از سوغات اصلی آبادان است. خرما از مفیدترین و مغذی‌ترین سوغات آبادان و مناطق گرمسیری بوده و انواع مختلفی دارد. خرمای مضافتی شناختهترین نوع خرماست که بافتی مرطوب و نرم دارد. نرم‌تر از مضافتی، خرمای شاهانی یا به عبارت دیگر، شاوانی است که بیشتر برای تولید شیره از آن استفاده می‌کنند.
پیارم یکی از خرماهای خوشمزه و گران جنوب است که بافتی نیمه خشک دارد. قند این خرما حتی برای افراد مبتلا به دیابت هم مضر نیست. استعمران نیز از دیگر خرماهای نیمه‌خشک و صادراتی جنوب است و این خرما محصول بسیاری از نخلستان‌هاست. استعمران با وجود قند بالایی که دارد، بیشتر برای افراد پر تحرک و ورزشکار توصیه می‌شود.
اگر طرفدار خرمای کم‌شیرین هستید، بهتر است سراغ خرمای طلایی زاهدی بروید. فیبر بالا و قند پایین، از ویژگی‌های خرمای زاهدی است. در مقابل خرمای زاهدی، خرمای کبکاب، بسیار شیرین است و با پوست ضخیم خود، شهد بسیاری دارد. این نوع خرما بیشتر محصول نخلستان‌های بهبهان است.
خرمای ربی از ماندگارترین نوع خرمای جنوب است و بافتی چروک دارد. این خرما محصول نخلستان‌های سیستان و بلوچستان است. خرمای زرد و کاراملی برهی، خرمای زودرس آل مهتری، خرمای هسته‌جدای خضراوی، خرمای بامیه‌شکل خاصوئی، خرمای سیاه و گوشتی صفوی و… از دیگر انواع خرمای کشت شده از نخلستان‌های جنوب هستند.
۲- ماهی از سوغات آبادان
هر خطه‌ای که در حوالی دریا باشد، منبعی از انواع ماهی است و بسیاری از غذاهای محلی این مناطق با ماهی طبخ می‌شود. بنابراین در فهرست سوغات آبادان، مثل سایر مناطق جنوبی نزدیک به دریا، ماهی بسیار پر طرفدار است.
«ماهی شیر» از خوشمزه‌ترین انواع ماهی جنوب است که حاوی فسفر، کلسیم و ویتامین‌های آ، ب ۱۲ و سی است. این ماهی به دلیل کم بودن تعداد تیغ و بافت سفید گوشت، بسیار خوش‌خوراک است.
«ساردین» از دیگر ماهی‌های جنوب و برخلاف ماهی شیر، استخوان‌های بسیاری دارد. اما این استخوان‌ها ریز و ترد هستند و به راحتی می‌شود آنها را در هنگام غذا خوردن به همراه گوشت ماهی جوید. با وجود این استخوان‌های ترد، این ماهی سرشار از کلسیم است و می‌تواند منبعی برای تامین این ماده مهم در بدن باشد.
«ماهی قباد» یا همان «بچه شیر»، با بافتی متراکم و تیغ کم، منبعی غنی از ویتامین ب۱۲، اسید چرب امگا۳ و پروتئین محسوب می‌شود. «شوریده» از جذاب‌ترین مواد غذایی مردم جنوب، به‌ویژه نزدیک به خط ساحلی خلیج‌فارس است. از ویژگی‌های این ماهی می‌توان به استخوان کم، بافت گوشتی حجیم، چربی کم و پروتئین بالا اشاره کرد.
«هامور» از محبوب‌ترین ماهی‌های جنوب در بیم مردم محلی این خطه است و بافتی متراکم و گوشتی با پوستی تیره دارد. این ماهی بمب ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید است. این ماهی می‌تواند منبعی برای تامین پروتئین، زینک، سدیم، امگا۳ و ویتامین‌های ب، آ و د باشد.
از دیگر انواع ماهی‌های خوشمزه و مفید جنوب می‌توان به کفشک، سکن، هوور، باراکوردا و… اشاره کرد.
۳- ادویه
اقلیم گرم جنوب ایران، بهشت ادویه‌های خوش‌طعم و رنگارنگ است. ادویه‌ها از پر طرفدارترین سوغات آبادان و سایر شهرهای جنوبی ایران است. این ادویه‌ها بیشتر طعمی تند دارند و به دلیل طبع گرم، از چاشنی‌های محبوب در پخت غذا هستند.
«ادویه کاری» از محبوب‌ترین و پر مصرف‌ترین انواع ادویه‌های جنوب ایران محسوب می‌شود. این ادویه ترکیبی از چاشنی‌های خوش‌طعمی همچون گشنیز، زردچوبه، زیره، میخک و… است.
«ادویه ماهی» از اصلی‌ترین و منحصربه‌فردترین ادویه‌های جنوب است و ماهی با این ادویه طعمی بهشتی پیدا می‌کند و بوی آزار دهنده آن کاملا از بین می‌رود. ادویه ماهی از گشنیز، پودر سیر، زیره، فلفل قرمز، آویشن و پودر پیاز تشکیل شده است.
فلافل‌های تند و تیز و خوشمزه جنوبی، با ادویه‌ای مخصوص سرخ می‌شود و با همان نام «ادویه فلافل» شناخته می‌شود. زیره و فلفل از مواد اصلی تهیه ادویه فلافل است.
اگر به‌دنبال کامل‌ترین ادویه جنوب هستید، حتما ادویه‌ای معروف به «پادشاه آشپزخانه» را از بازارهای محلی آبادان و سایر شهرهای جنوب تهیه کنید. این ادویه طعمی فوق‌العاده به غذاهای حاوی مرغ، گوشت قرمز یا سبزی می‌بخشد. جوز هندی، دانه خشخاش، دارچین، دانه شنبلیله، زردچوبه، گشنیز و… از چاشنی‌های اصلی ادویه پادشاه آشپزخانه است.
ادویه مخصوص کباب، ادویه ترشی، ادویه دال عدس و… از دیگر انواع ادویه‌های متنوع و خوش‌رنگ جنوب و سوغات آبادان هستند. در سفرتان به آبادان و سایر شهرها، حتما از این ادویه‌ها بنا‌به طعم‌های محبوبتان تهیه کنید و لذت غذاهای خوشمزه جنوبی را با هر بار طبخ غذا تجربه کنید.
صنایع دستی آبادان
صنایع دستی آبادان از سوغات پر طرفدار این منطقه است و سفر به این خطه با خرید صنایع دستی، تجربه جذاب‌تری خواهد بود. مردم این منطقه به تولید صنایع دستی حاصل از هنر حصیربافی مشهور هستند و دست‌سازهای زیبایی از این هنر را در بازارهای محلی آبادان می‌توان پیدا کرد. بافت جارو از برگ خرماو ساخت طناب و زنبیل از لیف و خوشه درخت خرما، از دیگر هنر رایج میان مردم بومی آبادان است. همچنین دست‌سازهای حاصل از هنر کپوبافی و گلیمبافی از دیگر صنایع دستی جنوب و سوغات آبادان محسوب می‌شود.
۱- حصیربافی
حصیربافی از هنرهای اصیل ایرانی است و همانطور که گفتیم، دست‌سازهای حاصل از این هنر از سوغات آبادان و بسیاری از مناطق ایران است. حصیربافی به بافته‌هایی از جنس الیاف طبیعی گفته می‌شود و این بافت با دست و ابزارهای ساده انجام می‌شود.
کلاه، سبد، زیرانداز و سفره از پر طرفدارترین محصولات این هنر اصیل در آبادان است. نخ تاب، شانه حصیربافی، داس و دستگاهی که حصیر روی آن سوار می‌شود، از تجهیزات مورد نیاز برای حصیربافی است. البته به جای داس از قیچی و چاقو نیز می‌توان استفاده کرد. بومیان با کمک قدرت انگشتان خود و استفاده از این ابزار، الباف طبیعی حاصل از گیاهانی همچون گندم، نی، گز و… را به زیبایی به یکدیگر می‌بافند و دست‌سازی هنرمندانه خلق می‌کنند.
گاهی برای زیبایی بیشتر، در کنار الیاف طبیعی، از الیاف پشمی رنگارنگ نیز در ساخت محصولات حصیربافی استفاده می‌کنند. زمانی که محصول حصیربافی با نقوش سنتی الیاف پشمی، تزئین می‌شود، هنر سنتی دیگری به‌نام چیغ‌بافی خلق می‌شود و این هنر نیز در زمره حصیربافی قرار می‌گیرد.
۲- کپوبافی
کپوبافی از دیگر هنرهای بومی خطه جنوب است که با کمک الیاف حاصل از درخت خرما بافته می‌شود. در این صنعت، سبدهای زیبا تولید می‌شود و در نهایت این سبدها با کمک نخ‌های رنگارنگ کاموا تزئین و تکمیل می‌شوند. نقوش هندسی حاصل از نخ‌های کاموا، روی قسمت‌هایی از سبدهای حصیری بافته می‌شود یا تمام سطح سبد را پر می‌کنند.
در نهایت سبدی رنگی خلق خواهد شد که تمام یا قسمتی از الیاف خرمای آن با نخ‌های رنگی کاموا پوشیده شده است. سبدهای کپوبافی از پر کاربردترین سوغات آبادان است و پیشنهاد می‌کنیم که حتما در سفرتان این سوغات زیبا را تهیه کنید.
۳- گلیمبافی از سوغات آبادان
گلیمبافی از هنرهای اصیل ایرانی است و صنایع دستی حاصل از این هنر، در سطح جهانی معروف شده است. گلیم دست‌بافته‌ای از پشم و پنبه است و در نهایت به‌عنوان زیرانداز و فرش استفاده می‌شود. گلیمبافی در بسیاری از مناطق ایران، از جمله جنوب و آبادان، از هنرهای سنتی اصیل محسوب می‌شود و کالای حاصل از این هنر، از سوغات ارزنده این مناطق هستند.
گلیم بر خلاف فرش، طرح و نقوش ساده‌ای دارد. نقوش هندسی گلیم، برگفته از فرهنگ و طبیعت هر خطه از کشور است. این صنایع دستی سنتی زیبا، معمولا از الیاف ابریشم یا از پشم بز و گوسفند بافته می‌شود و این الیاف با رنگ‌های گیاهی و طبیعی، رنگرزی شده‌اند.
تنوع رنگ‌های گلیم بسیار چشم‌نواز است و بنا به فرهنگ و اقلیم هر منطقه، تنوع این رنگ‌ها می‌تواند متغیر باشد. سبز، زرد، قهوه‌ای، شتری، قرمز پر رنگ و آبی تیره از رنگ‌های اصلی گلیم‌های بافته شده در خطه جنوب است.
امروزه استفاده از گلیم، علاوه بر مناطق بومی و روستایی، در بین شهرنشین‌ها نیز بسیار رونق گرفته است و به خاطر نقوش ساده و خاص هندسی، زیراندازهای گلیم، از لوازم دکوراسیون مدرن محسوب می‌شوند. بنابراین اگر طرفدار کالای سنتی و در عین حال هماهنگ با اصول مدرنیته و مینیمالیست هستید، گلیم بهترین سوغات آبادان برای شما خواهد بود.
یک چمدان پر از خوشحالی
سوغات بهترین پایان برای یک سفر است و تمام خاطرات خوب سفر را با خود به خانه می‌آورد. در هر سفر به رسم خرید سوغات پایبند باشید تا علاوه بر خوشحالی عزیزانتان و اختصاص یک یادگاری از سفر به خودتان، به صنعت گردشگری بومی و بازارهای محلی رونق ببخشید. امیدواریم از سفر به منطقه خونگرم آبادان لذت ببرید و یک چمدان پر از خوشحالی از سوغات آبادان با خود به یادگار بیاورید. برای آشنایی با جاهای دیدنی آبادان و بهترین هتل‌های این شهر، مجله گردشگری علی‌بابا را دنبال کنید.
