بعضی وقت‌ها در خاطرات سفر از دیگران می‌شنویم که هتل سه ستاره‌ی فلان کشور مثل هتل پنج ستاره‌ی کشور ماست یا برعکس. مثلاً این مقایسه را بین هتل‌های استانبول و هتل‌های دبی زیاد می‌شنوید. واقعیت این است که برای تعیین تعداد ستاره‌های هتل یک مرجع بین‌المللی معتبر که برای همه‌ی هتل‌ها صدق کند، وجود ندارد. هر کشوری معیارها و ارزشگذاری خاص خودش را در تعیین تعداد ستاره‌های هتل‌ها دارد. درجه‌بندی هتل ها یکی از مواردی است که در هنگام رزرو هتل تاثیر زیادی بر روی انتخاب مسافر می گذارد. می‌خواهیم ببینیم درجه بندی هتل‌ها در ایران با چه معیارهایی انجام می‌شود و امکانات‌شان بر چه اساسی تعریف می‌شود.
طبق نظریه‌های هتلداری ۳۰ روش مختلف برای درجه‌بندی هتل ها در جهان وجود دارد. شناخته‌ترین روش‌های درجه‌بندی همان سیستم تعداد ستاره‌های هتل است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در درجه‌بندی‌های داخلی، کشورها معیارهای مختلفی را برای ارزشگذاری هتل‌ها در نظر می‌گیرند. مثلاً در آلمان هتل‌ها به چند گروه تقسیم می شوند: توریست کلاس(یک ستاره)، استاندارد کلاس (دو ستاره)، کامفورت کلاس (سه ستاره)، فِرست کلاس(چهار ستاره) و لاکچری (پنج ستاره).
بیشتر بخوانید: لوکس ترین هتل های ایران
در ایران هتل‌ها را بر اساس آیین‌نامه‌‌های هتلداری طبق معیارهای مختلفی درجه‌بندی می‌کنند.
درجه بندی هتل ها بر حسب ستاره:
هتل ۱ ستاره:
این هتل‌ها معمولاً حداقل ۴ اتاق خواب دارند و باید این خدمات را ارائه کنند:
- رعایت حداقل سطح کیفی در بخش‌های مختلف
- تجهیز ۷۵درصد اتاق‌ها به حمام یا امکانات خصوصی
- وجود سیستم گرمایش و سرمایش قابل کنترل در اتاق‌ها
- تعریف محلی برای سرو صبحانه متناسب با ظرفیت هتل
هتل ۲ ستاره:
هتل‌های ۲ ستاره تمیز و راحت هستند و دکوراسیون منظم و هماهنگی دارند که خدمات زیر شامل‌شان می‌شود:
- رعایت کامل اصول خانه‌داری
- تجهیز تمام اتاق‌ها به قفسه‌ی لباس، تلویزیون و مبلمان باکیفیت
- وجود حمام و سرویس بهداشتی در تمام اتاق‌ها
- پرسنل آموزش‌دیده و لاندری
- سرویس خدمت‌رسانی به اتاق
- ارائه‌ی حوله و صابون با کیفیت به مسافر
- رستوران با قابلیت سرویس‌دهی در هر وعده‌ی غذایی
- در بعضی موارد استخر شنا یا امکانات تفریحی دیگر
بیشتر بخوانید: هتل‌های سنتی یزد، اقامتی رویایی در دل کویر
هتل های ۳ ستاره:
هتل‌های ۳ ستاره معمولاً چشم‌انداز زیبا دارند، خدمات‌شان کامل است و امکانات‌شان به نسبت هتل‌های یک و دو ستاره گسترده‌تر است. هر هتل سه‌ستاره باید این شرایط را داشته باشد:
- ورودی بزرگ با طرحی جذاب
- نظافت و خانه‌داری عالی
- پذیرش فعال ۲۴ساعته
- اتاق های بزرگ و راحت
- بدون سر و صدا، دارای نور کافی، فضای نشیمن با دکوراسیون جذاب
- مبلمان با کیفیت بالا
- سیستم مرکزی تهویه‌ی هوا و سیستم حرارتی
- اتاق‌های فرش‌شده با کیفیت بالا و دارای تشک‌های عالی
- ترموستات کنترل درجه‌ی دما
- سرویس حمام در هر اتاق با صابون و حوله با کیفیت عالی
- دارای سوئیت، اتاق لوکس، محدوده‌ی زمانی گسترده جهت سرویس‌دهی به اتاق‌ها
- وجود دو دستگاه تلفن در اتاق
- استخر شنا در محوطه‌ی ساختمان یا نزدیک آن
- خدمات بیدار کردن
- وجود بیش از یک رستوران با غذای عالی
- امکانات تفریحی برای مهمان از قبیل سونا، گلف، بیلیارد و…
- ارائه‌ی خدمات ویژه از قبیل اتاق ملاقات و پارک اتومبیل توسط مستخدم
هتل‌های ۴ ستاره:
هتل ۴ ستاره علاوه برا ین‌که باید به مسافران خدمات کامل بدهد، باید آسودگی و راحتی مهمان‌ها را مدنظر قرار بدهد. کارکنان باید آموزش‌دیده، کارآمد و مؤدب باشند. امکانات این هتل‌ها هم تنوع و گونانگون است. اما شرایط و خدمات یک هتل چهارستاره این‌ها هستند:
- خانه‌داری و نگهداری و نظافت فوق‌العاده
- هال و ورودی لوکس و استفاده از آثار هنری در طراحی خاص ساختمان
- مبلمان بسیار باکیفیت و شیک
- کیفیت بالای فرش و استفاده از گل تازه
- داشتن فضاهای عمومی و فضای سبز
- چشم‌انداز محیط طبیعی و فوق‌العاده
- رزرواسیون بسیار سریع و کارآمد
- کارکنان متعهد با یونیفرم
- داشتن دربان
- مدیریت متخصص
- تجهیزات عالی رستوران و غذاهای متنوع
- خدمت‌رسانی عالی به اتاق‌ها
- اتاق‌های بزرگ با نور کافی و مبل مناسب و زیبا
- وجود تلویزیون و دکوراسیون عالی و تزئین‌شده با کارهای هنری در هر اتاق
- دو تلفن یکی کنار تخت و دیگری روی میز
- تشک راحت و پتوی اضافه و تخت‌های بزرگ و معمولی
- دو بار در روز سرویس‌دهی به اتاق‌ها
- حمام بسیار تمیز با صابون، وسایل بهداشتی و حوله
- جعبه‌ی کمک‌های اولیه
- آینه‌ی مناسب جهت اصلاح و آرایش
- سیستم خشک‌کن دست
- ارائه‌ی لباس‌های راحت به میهمانان
- سیستم روشنایی هوشمند در حمام و اتاق خواب
- روزنامه‌ی رایگان
هتل‌های ۵ ستاره:.
هتل‌های ۵ ستاره باید همیشه با قوانین و استانداردهای تطبیق داده شوند و کیفیت‌شان همواره باید ثابت نگه داشته شود. یک هتل ۵ ستاره باید حتماً این خدمات را داشته باشد:
- معماری و دکوراسیون زیبا و منحصر به فرد
- نگهداری و خانه‌داری منحصربه‌فرد و مستمر
- دارای بیش از ۱۰۰ اتاق
- ورودی زیبا
- اتاق مهمان
- فضای عمومی تزیین شده با کارهای هنری
- فرش شده با کیفیت بالا
- لابی بسیار زیبا
- دفتر پذیرش بسیار منظم در فضای کافی و آرم
- دارای نگهبان و سرویس ۲۴ساعته
- پرسنل آموزش‌دیده و مؤدب
- تزیین اتاق ها با استفاده از اشیای عتیقه
- ۳ تلفن در هر اتاق: یکی کنار تخت، یکی روی میز و دیگری داخل حمام
- دو مرتبه در روز اتاق‌ها نظافت شوند
- سرویس حمام مدرن
- رستوران عالی و غذاهای متنوع و سرویس پذیرایی فرانسوی، انگلیسی، روسی
- امکانات جذاب رستوران
- سرویس حمل و نقل
- مغازه و فروشگاه‌های متنوع
- وجود یخچال در داخل اتاق‌ها با انواع میوه و نوشیدنی
- سالن آمفی‌تئاتر و اتاق کنفرانس
بر اساس آیین‌نامه‌ی هتلداری، هتل‌ها معمولا با معیارهای دیگر هم درجه‌بندی می‌شوند که در ادامه بعضی‌شان را می‌خوانیم.
درجه‌بندی بر اساس مساحت:
در جدول زیر حداقل مساحت و عرض معبر هتل های ۱ تا ۵ ستاره را می‌بینید:
درجه بندی هتل ها بر اساس موقعیت شهری:
- هتل‌های مرکز شهر
- هتل‌های حومه شهر
- هتل‌های تفریحی
- هتل‌های فرودگاهی
درجه بندی هتل ها بر اساس تعداد اتاق:
- هتل‌های کوچک (تا ۲۵ اتاق)
- هتل‌های متوسط (از ۲۵ تا ۱۰۰ اتاق)
- هتل‌های بزرگ (از ۱۰۰ تا ۳۰۰ اتاق)
- هتل‌های خیلی بزرگ (۳۰۰ اتاق به بالا)
درجه بندی هتل ها بر اساس مدت اقامت:
- هتل ترانزیت: مهمانان معمولا برای یک روز و گاهی حتی کمتر از یک روز در این هتل‌ها اقامات می‌کنند، مانند هتل‌های اطراف فرودگاه.
- هتل پانسیون: مهمانان با عقد قرارداد اجاره به مدت یک ماه در این هتل‌ها اقامت می‌کنند.
- هتل نیمه پانسیون: دارای هر دو خصوصیت ذکر شده بالاست . میهمان می تواند بر حسب مدت نیاز اقامت خود را تعیین کند.
درجه بندی هتل ها بر اساس امکانات:
- اقتصادی: این هتل‌ها دارای حداقل امکانات اقامتی و بهداشتی مورد نیاز بوده و سرویس غذا و نوشابه ندارند. در این هتل‌ها برای صرفه‌جویی از پرسنل کمتری استفاده می‌شود و از بِل‌بوی و دربان استفاده نمی‌کنند.
- نیمه‌اقتصادی: ترکیبی از هتل‌های فول‌سرویس و هتل‌های اقتصادی هستند که با وجود صرفه‌جویی در هزینه، ظاهری زیبا دارند و مجهز به سالن غذاخوری و سرویس و امکاناتی مناسب هستند. این هتل‌ها علاوه بر اتاق‌های اقتصادی، اتاق‌ها و سوئیت‌های مجهز و آرام هم دارند.
- تمام‌سوئیت: تمام اتاق‌های این هتل‌ها سوییت هستند و اتاق یک، دو یا سه‌تخته ندارند.
- درجه‌یک: هتل‌های لوکس با پرسنل کارآزموده و امکانات بسیار خوب که معمولاً دارای سوئیت‌های لوکس، دو یا سه رستوران و یک سالن پذیرایی با نوشیدنی و آبمیوه دارند.
- مجلل: این هتل‌ها که لوکس یا دو لوکس نامیده می‌شوند، دارای بهترین استاندارد در کارایی، سرویس غذا و نوشابه و راحتی مهمانان هستند.
بیشتر بخوانید:
