کشور ایران تاریخی به بلندای بشریت دارد. نخستین و شگفت‌انگیزترین ردپاهای حضور انسان هوشمند در بخش‌های مختلفی از منطقه جغرافیایی ایران باستان یافته شده است؛ بنابراین جای تعجب نیست اگر با سفرکردن به هر گوشه از کشورمان، برگی از تاریخ دنیا را رو کرده باشیم.
این ورق از آلبوم هزاران صفحه‌ای مجله علی‌بابا، روستای ورکانه است. یکی از بی‌نظیرترین مکان‌های دیدنی همدان که به‌دلیل بافت تاریخی سنگی و معماری منحصربه‌فردش، لوکیشن فیلم‌برداری برخی از محبوب‌ترین سریال‌های ایرانی نیز بوده است.
در این سفر هیجان‌انگیز به سنگی‌ترین روستای جهان همراه شما هستیم تا قدم به قدم روستای ورکانه همدان را در کنار هم بشناسیم.
روستای ورکانه کجاست؟
روستای ورکانه چقدر قدمت دارد؟
روستای ورکانه تا همدان چقدر فاصله دارد؟
اقامت روستای ورکانه همدان چگونه است؟
تفریحات روستای ورکانه چیست؟
معرفی روستای ورکانه
در میان جاهای دیدنی همدان، شش روستاست که به‌صورت دائم به میزبانی از توریست‌های داخلی و خارجی می‌پردازد. یکی از این شش روستا، روستای ورکانه تویسرکان است که به بافت سنگی یکپارچه خانه‌ها، طبیعت منحصربه‌فرد و کوچه‌های تنگ و زیبای خود شهرت دارد.
عکس از: سایت Google maps
بیشتر مردم روستای ورکانه همدان به زبان شیرین لری و با لهجه‌ای ساده و روان صحبت می‌کنند؛ اما تعدادی ترک‌زبان و فارسی‌زبان هم در بین اهالی دیده میشود؛ البته انتظار جمعیت زیادی را نداشته باشید. طبق سرشماری سال ۱۳۹۵شمسی، آخرین جمعیت روستای ورکانه ۷۱۳ نفر بوده که از میان همین تعداد اندک، شخصیت‌های بزرگی ظهور کرده است.
یکی از این نام‌های برجسته، نابغه علمی جهان پروفسور «توفیق موسیوند»، مخترع نخستین قلب مصنوعی در جهان است که آب و خاک دست‌ودل‌باز ورکانه در سال ۱۳۲۱شمسی ایشان را به دنیای علم پزشکی جهان هدیه داد.
عکس از: سایت Rodopite
روستای ورکانه همدان را می‌توان مهد موسیقی و شعر و ادبیات در قلب کوهستان‌های زاگرس دانست. در کوچه‌پس‌کوچه‌های سنگی روستای ورکانه که قدم بزنید، ترانه‌هایی با اشعار باباطاهر عریان و بایاتیهای آذری با موسیقی عاشیقی گوشتان را نوازش می‌دهد و شما را با نغمه‌های روزمره‌ای از کار و زندگی مردم این منطقه آشنا می‌کند.
البته به شما اطمینان می‌دهیم تنها نصیبی که از قدم‌زدن در کوچه‌های ورکانه می‌برید، موسیقی زیبای محلی آن‌ها نیست. بوی خوش آش اوماج، آش پتله، آش واره، آش جو و ترخینه هم هوش از سر شما ببرد؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد سفر به ورکانه را دارید، حتما خودتان را به یک وعده آبگوشت، آش محلی یا کباب همدانی مهمان کنید.
روستای ورکانه همدان کجاست؟
ورکانه در کوههای الوند، دامنه جنوبی رشته کوه مرکزی زاگرس قرار گرفته است و در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان، استان همدان و بخش مرکزی قرار دارد.
روستای ورکانه همدان از شمال شرقی به کوه سردره، از غرب به روستای سیمین، از جنوب غربی به کوه سرخ بلاغ، از شرق به کوه قره‌داغ و از جنوب و جنوب شرقی به دره بارانی و دره قشلاق می‌رسد.
عکس از: سایت Tehrantimes
اگر با جاهای دیدنی همدان آشنا باشید، احتمالا نام سد اکباتان را بارها شنیده‌اید. برای رسیدن به روستای ورکانه باید از همدان به‌سمت جاده ملایر بروید. پس از ردکردن سد اکباتان به جاده ورکانه می‌رسید که در انتهای آن، روستای ورکانه همدان قرار دارد؛ البته هیچ ماشینی امکان ورود به روستا را ندارد و گشت‌وگذار در روستای ورکانه همدان با پای پیاده است.
لوکیشن روستای ورکانه همدان روی گوگل‌مپ
فاصله روستای ورکانه تا همدان
فاصله روستای ورکانه تا همدان حدود ۲۵ کیلومتر یا ۴۰ دقیقه با خودرو است. اگر در همدان اقامت دارید و می‌خواهید از جاهای دیدنی همدان هم بازدید کنید، یک سفر نیم‌روزه به ورکانه قطعا انتخابی عالی است.
برای این کار از بلوار بهشت وارد خیابان سد اکباتان شوید تا به روستاهای یلفان، شمس‌آباد و علی‌آباد برسید. هر سه را رد کنید تا در انتهای همین مسیر، روستای سنگی ورکانه را ببینید.
عکس از: سایت Visitiran
فاصله روستای ورکانه تا تویسرکان
تویسرکان چهارمین شهر بزرگ استان و یکی از زیباترین جاهای دیدنی همدان است. فاصله ورکانه تا تویسرکان حدود ۷۰ کیلومتر یا یک ساعت و نیم است.
برای رسیدن به تویسرکان از ورکانه ابتدا وارد جاده اصلی ورکانه شوید. سپس جاده را تا شهر ازندریان ادامه دهید. پس از آن به‌سمت بلوار امام خمینی در شهر ازندریان بروید و تا تویسرکان در جاده ملایر به همدان رانندگی کنید.
فاصله روستای ورکانه تا تهران
فاصله روستای ورکانه تا تهران حدود ۳۴۲ کیلومتر است که در بهترین حالت، ۴ ساعت رانندگی خواهد بود؛ البته در نظر داشته باشید که شهر همدان فرودگاه دارد و شما میتوانید به کمک یک پرواز یک ساعته خودتان را به همدان برسانید و از آنجا با گشت‌های محلی یا تاکسی‌های اینترنتی روستای ورکانه همدان را ببینید.
عکس از: سایت Visitiran
بهترین زمان سفر به روستای ورکانه
همان‌طور که گفتیم روستای ورکانه همدان در قلب دامنه‌های رشته کوه زاگرس قرار دارد و آب‌وهوای آن کوهستانی است؛ بنابراین بهترین زمان سفر به روستای ورکانه، ماه‌های گرم سال مثل بهار و تابستان است که آب‌وهوای خنک و مطبوعی سراسر روستا را می‌پوشاند.
همچنین اگر در تابستان از ورکانه دیدن کنید، احتمالا شانس نوش جان کردن محصولات باغ‌های ورکانه مثل گردو، زردآلو، انگور و سیب را نیز خواهید داشت.
تاریخچه روستای ورکانه
داستان روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال پیش برمی‌گردد. زمانی که صفویان حاکمان کشور ایران بودند و سلسله‌مراتب قدرت در روستاها و شهرهای کوچک بر پایه مرتبه ارباب و رعیت بود.
اگرچه از آن روزها خیلی می‌گذرد؛ اما هنوز هم در روستای ورکانه همدان ریش‌سفیدان جایگاه خاصی دارند و در تصمیم‌گیری‌های اساسی روستا یا اختلافات میان اهالی، سخن آن‌ها برای دیگران حجت است.
عکس از: سایت Google maps
قلب تپنده روستای ورکانه همدان قنات ورکانه در محله درب مسجد است. قدیمی‌ترین محله روستا که نشانه‌های از دوران صفویان دارد.
برای حل‌شدن در عظمت تاریخ روستای ورکانه نیازی نیست مورخ باشید یا علم باستان‌شناسی بدانید؛ فقط کافی است به معماری محکم و سنگی این روستای بی‌مانند نگاهی بیندازید تا این راویان سنگی، داستان‌های بی‌شماری از محبت، دلاوری، ایستادگی و شهامت در برابر تغییرات را در گوشتان زمزمه کنند.
وجه تسمیه روستای ورکانه
نام روستای ورکانه دو وجه تسمیه بسیار جالب دارد. در زبان لری ور به معنای کنار و کان به معنای چشمه است؛ بنابراین نام روستای ورکانه احتمالا اشاره‌ای به محل استقرار آن (در کنار چشمه‌زارهای زیبای رشته کوه زاگرس) دارد.
عکس از: سایت Google maps
باوجوداین، اگر در فرهنگ معین لغت «کان» را جست‌وجو کنیم با معنای «معدن، جایی که از آن فلزات و شبه فلزات استخراج کنند» مواجه خواهیم شد؛ بنابراین شاید بتوان گفت دومین وجه تسمیه این روستای زیبا در شهرستان همدان مرتبط با اهمیت معادن و منابع استخراج در این روستای سنگی باشد.
معماری روستای ورکانه
معماری روستای ورکانه را شاید بتوان مهم‌ترین علت شهرت آن دانست. وجود معادن سنگ فراوان در اطراف روستا باعث شده تا معماری این روستا ترکیبی یکپارچه از سنگ‌هایی مانند سنگ لاشه و مالون باشد. به‌جز سقف خانه‌ها که با تیرهای چوبی و اندودی از کاه‌گل یا قیر و گونی پوشیده شده است، دیوارهای تمامی بناها سنگی و قطور است.
عکس از: سایت Unesco
این قطر زیاد سبب میشود خانه‌ها در سرمای کوهستان گرم بمانند و محلی با آسایش کافی برای زندگی‌کردن باشد؛ همچنین بیشتر خانههای روستای ورکانه رو به جنوب ساخته شده است تا بیشترین استفاده را از گرما و نور آفتاب داشته باشد.
اما در کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا که قدم بزنید، داستان چیز دیگری است. طاق‌های بلند، کوچه‌های تنگ و دالان‌های تودرتویی که با رنگ قهوه‌ای تیره در سراسر روستا مشاهده میشود، ما را به یاد معماری رنسانس اروپا می‌اندازند. به همین دلیل به ورکانه روستای رنسانسی ایران نیز گفته میشود.
عکس از: سایت Google maps
خیابان‌های سنگفرش این روستا هم هارمونی زیبایی با معماری سنگی آن ایجاد کرده که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
طبیعت روستای ورکانه همدان
بی‌انصافی است اگر زیبایی‌های روستای ورکانه همدان را فقط به معماری آن خلاصه کنیم و از طبیعت بکر و سرزنده آن نگوییم. قنات روستا در کنار دو رودخانه فصلی سیمین و ورکانه، مهم‌ترین منابع حیات این روستای سنگی است.
عکس از: سایت Unesco
در سراسر روستا باغ‌های کشاورزی زیادی مشاهده میشود که از این رودخانه‌ها تغذیه می‌کند؛ همچنین در حاشیه روستا درختان گردوی بسیار زیادی وجود دارد که سایه و خنکی مطبوعی را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد.
تفریحات روستای ورکانه
اگر قصد بازدید از جاهای دیدنی همدان به‌خصوص روستای سنگی ورکانه را دارید، بهتر است ابتدا تفریحات هر منطقه را بدانید. ما برای شما لیست کاملی از تفریحات روستای ورکانه همدان را آورده‌ایم.
– اسبسواری
یکی از هیجان‌انگیزترین تفریحات روستای ورکانه، اسبسواری است. در حال حاضر خدمات اسبسواری و تورهای مرتبط را محلی‌های روستا در محل اصطبل قدیمی روستای ورکانه ارائه می‌دهند.
– کوهنوردی
امکان کوهنوردی در کوههای الوند برای علاقه‌مندان فراهم است. شما میتوانید به کمک لیدرهای محلی روستای ورکانه از لذت تجربه گشت‌وگذار در رشته کوههای پرعظمت زاگرس بهره‌مند شوید.
عکس از: سایت Unesco
– پیک‌نیک
پیک‌نیک و استراحت در طبیعت زیبای اطراف روستای ورکانه، بهترین انتخاب برای یک نیم‌روز دوست‌داشتنی در همدان است. اگر در بهار و تابستان به ورکانه بروید، صرف یک وعده غذای خانگی زیر سایه‌های درختان گردو و استراحت در فضای سرسبز منطقه، خستگی زندگی شهری را از تن شما بیرون خواهد کرد.
– عکاسی
پیشنهاد می‌کنیم از عکاسی در میان کوچه و کنارهای روستای ورکانه همدان غافل نشوید. دیوارهای ساخته‌شده با سنگ‌های ریز و سنگفرش‌های طولانی، لوکیشنی عالی برای تصاویر شما خواهد بود.
عکس از: سایت Google maps
جاذبه‌های دیدنی روستای ورکانه
علاوه بر طبیعت زیبا و بافت تاریخی چهارصدساله، روستای ورکانه چندین جاذبه دیدنی و تاریخی هم دارد. پیشنهاد می‌کنیم لیست زیر را به خاطر بسپارید و هر زمان که قصد سفر به روستای سنگی ورکانه را داشتید، حتما این مکان‌ها را هم ببینید.
– قلعه مهری خانم
حدود ۳۰۰ متر خارج از جنوبی‌ترین بخش روستای ورکانه، قلعه‌ای دو طبقه با معماری سنگی به چشم می‌خورد. این بنا، قلعه مهری خانم یکی از ارباب‌های پیشین روستاست که با نقشه‌ای چلیپایی در بستر سبز کوهپایه‌های مشرف به روستا خودنمایی می‌کند.
عکس از: سایت Ana
زیربنای قلعه مهری خانم حدودا ۳۳۰ مترمربع است. برای ورود به قلعه باید از یکی از دو راه‌پله سمت چپ و راست ورودی، خودتان را به طبقه اول برسانید. سپس میتوانید از پنجره‌های قلعه سنگی مهری خانم، دشت سرسبز پیش رویتان را تماشا کرده و برای لحظاتی خودتان را در زمان و مکان گم کنید.
عکس از: سایت Ana
– گورستان ورکانه
گورستان ورکانه نیز یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی روستای ورکانه است که حدود ۳۰۰ متر با روستا فاصله دارد. جالب است بدانید این روستا هیچ سنگ قبری ندارد و از این نظر با سایر گورستان‌هایی که تا‌به‌حال دیده‌اید، تفاوت بسیار زیادی دارد.
– اصطبل پرورش
اصطبل مری لی یا اصطبل قدیمی پرورش اسب، یکی دیگر از جاذبه‌های روستای سنگی ورکانه است. رونق این اصطبل به دوران پیش از انقلاب برمی‌گردد که فضایی برای نگهداری و پرورش اسب‌های دربار بوده است. در حال حاضر شما میتوانید با سفر به روستای تاریخی ورکانه از بقایای این اصطبل دیدن کنید.
عکس از: سایت Wklcdn
جاذبه‌های تاریخی روستای ورکانه
در کنار جاهای دیدنی روستای ورکانه همدان، بازدید از جاذبه‌های تاریخی روستا هم خالی از لطف نیست. روستای ورکانه بسیار کوچک است و بازدید از تمام جاهای دیدنی آن، بیش از چند ساعت طول نخواهد کشید؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم این جاهای دیدنی تاریخی را هم از دست ندهید.
– آرامگاه امامزاده غیب
یکی از مکان‌های مقدس و البته بسیار قدیمی در روستای ورکانه، آرامگاه امامزاده غیب است. این امامزاده کوچک در محله درب مسجد قرار دارد و در روزهای تعطیل، میزبان بسیاری از محلی‌ها و توریست‌هاست.
– ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی
در روستای ورکانه فقط یک مسجد وجود دارد که در ضلع جنوبی روستا قرار گرفته است. اگرچه مسجد روستای ورکانه به‌خودی‌خود نوساز است؛ اما در بافت قدیمی روستا قرار گرفته و کاشی‌کاری‌هایی اطراف محراب آن، تصویر زیبایی از معماری ایرانی-اسلامی را به ما هدیه می‌دهد.
عکس از: سایت Visitiran
جاهای دیدنی نزدیک روستای ورکانه
حالا که به‌خوبی با روستای ورکانه همدان و نکات بازدید از آن آشنا شدید، بهتر است کمی از محوطه روستا دور شویم و به سراغ سایر جاهای دیدنی همدان در نزدیکی ورکانه برویم.
– دریاچه سد اکباتان
اولین پیشنهاد ما از جاهای دیدنی نزدیک روستای ورکانه سد اکباتان است که در ابتدای همین مطلب به آن اشاره کردیم. از روستای ورکانه که خارج شویم، کافی است ۱۲ کیلومتر به‌سمت شمال در جاده ورکانه رانندگی کنیم تا به دریاچه و سد اکباتان برسیم.
سد اکباتان که به سد شهناز نیز شهرت دارد، تأمین‌کننده اصلی آب همدان است. این دریاچه زیبا محلی سرسبز و زیبا و سرشار از سکوتی آرامش‌بخش است.
عکس از: سایت Wikimedia
پیشنهاد می‌کنیم در مسیر حتما سری به دریاچه سد اکباتان بزنید و اگر اهل ورزش‌های هیجانی هستید، علاوه بر بازدید از این جاذبه زیبا در انواع ورزش‌های آبی مانند قایقرانی و اسکی روی آب نیز شرکت کنید.
– دهکده گنجنامه
دهکده گنجنامه به زبان واقعی بهشتی دل‌نشین در دل کوههای سرسخت الوند است. گنجنامه یک دهکده توریستی است که فعالیت خود را از سال ۱۳۷۲ آغاز کرد. این مجموعه اقامتی، انواع خدمات رفاهی را برای توریستان فراهم می‌کند و در فاصله ۳۶کیلومتری از روستای ورکانه قرار دارد.
عکس از: سایت ۱۰۰۱nights
برخی از امکانات مجموعه تفریحی ورزشی گنجنامه به شرح زیر است.
- کلبه‌های اقامتی
- بانجی جامپینگ
- غار آکواریوم
- تله‌کابین
- سورتمه
- کوهنوردی و صخره‌نوردی
- کافی‌شاپ و رستوران
اقامت در روستای ورکانه همدان
خوشبختانه امکان اقامت در روستای ورکانه همدان فراهم است. شما هم میتوانید در اقامتگاه بومگردی روستای ورکانه ساکن شوید و هم از خانههای اهالی که برای اجاره آماده است، استفاده کنید.
عکس از: سایت Stanford
همچنین اگر قصد شب‌مانی و کمپینگ در ورکانه را دارید، میتوانید به دل طبیعت اطراف روستا بزنید؛ البته در نظر داشته باشید که طبیعت کوهستان کمی خشن است و بهتر است با تجهیزات کافی راهی کمپینگ در کوههای الوند شوید.
توصیه‌هایی برای سفر به روستای ورکانه
- برای سفر به روستای ورکانه همدان میتوانید لوازم پیک‌نیک به همراه داشته باشید؛ البته پیشنهاد می‌کنیم غذاخوری‌های محلی ورکانه را به‌هیچ‌عنوان از دست ندهید.
- بهترین زمان بازدید از روستای ورکانه حوالی ظهر در فصل‌های بهار و تابستان است.
- بازدید از روستای ورکانه رایگان است؛ اما در برخی روزهای سال نیازمند تهیه بلیط خواهید بود.
- در تعطیلات و روزهای آخر هفته، روستای ورکانه میزبان توریست‌های بسیار زیادی است؛ بنابراین اگر مایلید از شلوغی به دور باشید، بهتر است برنامه سفرتان را در روزهای وسط هفته بچینید.
- در بازدید از روستای ورکانه مسئول و مهربان باشید و بدون اجازه اهالی وارد باغ‌های شخصی نشوید.
ما یه شب اینجا بودیم یه خونه رزرو کردیم واقعا از لحاظ نظافت افتضاح بود به حدی تو ذوقمون خورد که دیگه خود روستارو‌هم نرفتیم ببینیم . کلی پول دارن بابت یک شب موندن از مردم میگیرن ولی حاضر نیستن یه نیرو بگیرن تمیزکاری کنن
سلام
ابتدا ممنون از مطب خوبتون
ضمنا ورکانه از روستاهای بخش مرکزی شهر همدان هست ونه توسرکان و اگه طرف بخواد بره ورکانه ۲۰ کیلومتری شهر همدان هست
روستای ورکانه اکثریت لک زبان هستند نه لر یا بقیه و در ضمن اسم ورکانه هم بر گرفته از زبان شیرین لکی هستش جای بسیار بسیار عالی هستش برای گردشگری با توجه به ساختار طبیعی که در خود داره و همچنین آب هوای عالی توصیه…..👌
سلام سایت های تفریحی توسعه دهید
ورکانه در زبان لکی یعنی ریشه لهجه لری و کردی به این معناست ،: یک محیط طبیعی مثلاً دامنه یک تپه (چیا) و نقطه سرازیری تپه ،و یا دامنه کوهی که ریزش کرده ولی امکان رفتن به آن و رفت و آمد راحت است و اکثر این مواقع حالت پناهگاه رادارد یعنی همان خاکریز و شبیه به آن را کان یا کوؤن گویند و به این روستا در دامنه این خاک ریز طبیعی ورکانه گویند
احسنت
بهترین تعبیر همینه
من خودم بچه ورکانه هستم و نمیدونم این تعبیر کنار آب رو برای وجه تسمیه ورکانه از کجا میارن