تا وقتی کوچک بودم باید با خانوادهام مسافرت میرفتم و آنها هم فقط یک جای همیشگی را برای سفر انتخاب میکردند، خانه مادربزرگم. من اصالتا شمالی هستم، اما بعد از این همه سال، باز هم دیدن جاهای سرسبز و گله حیوانات اهلی حالم را خوب میکند.
دشتی که به یک گروه از درختان ختم شود و صدای پرندهها در روز و صدای قورباغهها و جیرجیرکها در شب، همه آن چیزی هستند که من از سفر به دل طبیعت میخواهم. ییلاق سوباتان یکی از آن جاهایی است که اگر هزار بار هم بروم باز دلم هوس حال خوبش را میکند.
بعید میدانم ندانید سوباتان کجاست، از بس که همه گردشگرها از آن صحبت کردهاند؛ اما اگر به این ییلاق تالش سفر نکردهاید، بگذارید من راهنمای سفر به سوباتان برای شما باشم و از زیباییهای آن و بهترین زمان سفر به سوباتان برایتان بگویم. در این مقاله از مجله گردشگری علی بابا با هم دستی به پشت اسبهای وحشی میکشیم و از دل طبیعت میگذریم تا بدانیم زندگی واقعی یعنی چه!
سوباتان کجاست؟
بهترین زمان سفر به سوباتان چه وقت است؟
چه دیدنیهایی در سوباتان وجود دارد؟
آشنایی با سوباتان و زیباییهایش
ییلاق سوباتان که در زبان محلی تالشی به آن «سووتون» میگویند، یکی از جاهای دیدنی تالش است. این ییلاق در قسمت غربی شهرستان تالش قرار دارد و به خاطر چمنزارها و گلزارهای مختلف، بین گردشگران خیلی محبوب است.
این ییلاق چشمههای زیادی دارد و یکی از آن چیزهایی که در سفر به اینجا شما را شگفتزده میکند، دویدن اسبها از یک طرف دشت به طرف دیگر است. وقتی ۳ یا ۴ سالم بود، دایی من یک اسب قهوهای داشت.
من این اسب را فقط از فاصله دور دیده بودم، چون کوچک بودم و آن اسب قهوهای در چشمهایم بزرگ جلوه میکرد؛ اما وقتی پا به ییلاق سوباتان تالش گذاشتم و چند اسب را دیدم که بدون زین و آزاد برای خودشان میدوند و یالهایشان میان باد میرقصد، تازه فهمیدم خدا عجب موجود زیبایی خلق کرده است. واقعا که اسب نجیب و زیباست و این صفت برازنده اوست.
روستای سوباتان در ارتفاع ۱۹۰۰ متری تا ۲۵۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است. شاید شما هم مثل من داستان این ارتفاع از سطح دریا را ندانید.
پس بگذارید برایتان بگویم که به ازای هر ۱۰۰۰ متر افزایش ارتفاع از سطح دریا حدود ۶.۱ درجه کاهش دما و به ازای هر ۳۰۰ متر افزایش ارتفاع از سطح دریا، اشعه ماوراءبنفش خورشید ۴% افزایش پیدا میکند.
حالا میدانید با افزایش ارتفاع از سطح دریا، دمای یک منطقه کمتر میشود و اشعه ماوراءبنفش خورشید بیشتر. پس این روستا خنک است، ختم کلام.
ییلاق سوباتان تالش که یکی از جاهای دیدنی گیلان است، به دلیل این تفاوت ارتفاع از سطح دریا، تابستانهایی خنک و در عوض زمستانهایی خیلی سرد دارد.
جالب است که در تابستان هم میتوانید بعضی نقطههای مرتفع را ببینید که هنوز لکههای سفید رنگ برف را دارند. اینجا هوا خوبِ خوب است، انگار که در محل تلاقی دشت و ابرها ایستادهاید.
ییلاق سوباتان تالش، این زیباترین جاهای دیدنی گیلان، در ۲۲ کیلومتری شهر «لیسار» و ۳۶ کیلومتری شهر «تالش» قرار دارد. فاصله این روستا تا دریاچه «نئور» فقط ۲۱ کیلومتر است و میتوانید همزمان با سفر به سوباتان از دریاچه هم بازدید کنید.
روستای سوباتان از شرق به جنگلهای تالش، از غرب به دریاچه نئور، از شمال به رودخانه لیسار و از جنوب به ییلاق آسبومار جوکندان میرسد. پس با سفر به این منطقه یک تیر و چند نشان میزنید.
سوباتانیها به چه زبانی صحبت میکنند؟
یکی از مواردی که در مورد ویژگیهای فرهنگی و زبان مردم ییلاق سوباتان بررسی شده، رواج زبانهای تالشی و ترکی کنار هم است. زبان تالشی، زبان باز مانده از زبان مادی و پهلوی اشکانی است. به عبارتی زبان تالشی و تاتی را بازماندهای از گویشهای زبان پهلوی میدانند و شباهت زیادی به زبان اوستایی دارد.
تالشی درحالحاضر یکی از قدیمیترین زبانهای باقیمانده از ایران باستان است. پس میتوانیم بگوییم زبان تالشی از زبان ترکی قدیمیتر است. خیلی از مردم روی ترکی بودن زبان ییلاق سوباتان تالش تاکید دارند، اما نامهای اطراف این منطقه مثل لیسار و قلعه بین هردشت، هیچکدام ترکی نیستند.
چرخ اقتصاد سوباتان چطور میچرخد؟
مردم بومی این روستا بیشتر دامدار هستند و فعالیتهای اقتصادی آنها محدود به پرورش دام است. مردم این روستا زندگی سادهای دارند و برخی از آنها از طریق اجاره اقامتگاه به گردشگران زندگی میکنند.
البته تعداد این اقامتگاهها خیلی کم است چون اکثر گردشگرها اقامت در چادر و کمپ زدن را ترجیح میدهند. از خانههای کوچک مثل قوطی کبریت بیرون آمدهایم تا در دشت زیبای سوباتان طبیعت را دور و بر خود ببنیم. پس چه چیزی بهتر از اینکه وقتی چشم باز میکنید به جای دیوار، طبیعت را ببینید.
شرایط اقامت در سوباتان
ییلاق سوباتان برق و گاز ندارد و خانواده دامداران و عشایر به شکلی کاملا سنتی در خانههای کاهگلی و چوبی یا در سیاهچادر زندگی میکنند. اینجا زندگی بهدور از تکنولوژی باعث شده صورت جوانان و پیرها گل بیندازد و راحت و بیدغدغه زندگی کنند.
خانههای چوبی اینجا جذابترین بخش سفر به روستای سوباتان برای گردشگران است. من و شما میدانیم که دیگر چنین فرصتی برای ما پیش نخواهد آمد، پس از لحظه لحظه اقامت در این خانههای روستایی چوبی و گِلی لذت ببرید.
سوباتان به چه معناست؟
در مورد وجه تسمیه «سووتون» این طور گفته میشود که «سو» در زبان محلی تالشی به معنی «گلپر» و «وتون» به معنی «روییدن» است. پس سووتون میشود جایی است که در آن گلپر میروید. کلمه سووتون به مرور زمان تغییر کرده و حالا گردشگران به آن «سوباتان» میگویند.
البته داستان دیگری هم برای نام سوباتان، این ییلاق تالش، وجود دارد که از زبان ترکی میآید. در زبان ترکی، «سو» به معنی «آب» و «باتان» به معنی «محل فرو رفتن آب» است. این نام از آنجا آمده که در سوباتان چشمهای وجود داشته که آب آن بعد از اینکه از چشمه میجوشیده و از دل خاک خارج میشده، دوباره داخل زمین فرو میرفته است.
سوباتان این ییلاق دیدنی تالش، هر چه که نام داشته باشد، آنقدر زیبا هست که میتوانیم آن را بهشت تالش بنامیم.
شرایط آب و هوای سوباتان
روستای سوباتان که یکی از جاذبهها و جاهای دیدنی تالش است که بین ۱۹۰۰ متر تا ۲۵۰۰ متر از دریا ارتفاع دارد. با توجه به ارتفاع سوباتان از سطح دریا، آب و هوای سوباتان خنک است و حتی در تابستان هم خنکی آن حس میشود و به خاطر همین است که ییلاق مردم شمال است.
دمای هوای سوباتان پایینتر از دمای منطقه است و برای همین گردشگران بسیاری با سفر به تالش، ترجیح میدهند سری هم به روستای سوباتان بزنند.
ییلاق جایی است که وقتی هوا گرم است (مثل تابستان) به آن کوچ میکنند تا نیازی به وسایل سرمایشی نباشد. در گذشته که وسایل سرمایشی نبود، خیلی از مردم به ییلاق میرفتند. البته حالا هم زیاد فرقی نکرده و سوباتان که برق ندارد تا بتوان پنکه روشن کرد. پس باید از آب و هوای سوباتان و خنکی آن لذت برد.
همین میزان دمای هوای سوباتان و کم بودن آن باعث شده سوباتان زمستانهای سردی داشته باشد. حتی وقتی تابستان است هم میتوانید در بخشهای مختلف دشت و روی قلههای بلند، رگههایی از برف سفید را ببینید چه برسد به زمستان.
روستای سوباتان در بهار و تابستان
روستای سوباتان یا همان ییلاق تالش در بهار و تابستان زیباترین جای گیلان است. هوا آنقدری خوب است که دلتان میخواهد تمام تابستان را اینجا بمانید و از گرما و گرد و خاک تهران فرار کنید. دمای هوای سوباتان در بهار همچنان پایین است و سرمای هوا کاملا محسوس است.
اوایل بهار هنوز میتوانید تکههایی از برف سفید را ببینید که در بخشهایی از دشت و جاهای مرتفع دیده میشود. اگر در تهران برف نباریده است، پس بهار سوباتان بهترین زمان برای دیدن برف است.
تابستان اینجا خیلی خنک است، انگار که یک کولر یا پنکه بزرگ در آسمان روشن کرده باشند. هوا هی پشت هم عوض میشود و اگر در خانه گلی یا چوبی باشید و دو درب را باز بگذارید متوجه جریان هوا در خانه خواهید شد.
بهار پُر از گلهای زرد و سرخی است که در بخشهای مختلف دشت روییدهاند و تازهبهتازه چمنها در حال رشد هستند. تابستان که فرا برسد، همه جا سبز میشود؛ انگار که کسی یک قبای بلند سبز یکدست را روی دوش ییلاق سوباتان گذاشته باشد.
روستای سوباتان در پاییز و زمستان
روستای سوباتان در فصل پاییز و زمستان خیلی سرد میشود. تابستان اینجا خنک است، حالا تصور کنید که هوا چندین درجه سردتر شده و باد بوزد، قطعا نمیتوانید از چادر یا خانه بیرون بیایید. به همین دلیل هم ییلاق سوباتان در فصل زمستان خالی از سکنه است.
اسمش روی روستاست دیگر، ییلاق سوباتان. پس باید هوا در بهار و تابستان خنک و مطبوع و در زمستان سرد باشد. زمستان که شد مردم روستا کوچ میکنند به قشلاق، یعنی جایی که در زمستان هوایی مطبوع دارد. با توجه به اینکه سوباتان این زیباترین جاهای دیدنی تالش در فصل زمستان خیلی سرد و خالی از سکنه است، پس پیشنهاد نمیکنم در فصل زمستان به اینجا سفر کنید.
گیاهان و جانوران این منطقه سرسبز
در سوباتان گیاهان دارویی زیادی رشد میکنند که هر کدام برای یکی از بیماریها کاربرد دارند. از مهمترین گیاهان دارویی ییلاق سوباتان، گلپر است است که محلیها به آن «بالدِرقان» میگویند.
از دیگر گیاهان دارویی این منطقه میتوان به یارپوز یا بابونه، خشخاش، گزنه، بومادران، بولاغ اوتی، سیب کال، ازگیل کوهی، آویشن یا کَهلیک اُتی، علف چای یا هافوریقون، یِشمان یا سیاه درخت، چَرمَه لیوَه، قارا گیله، مولنج و خار مریم اشاره کرد. هر کدام از این گیاهان خواص دارویی مختص به خود را دارند و برای درمان بیماریهای مختلف به کار میروند.
از پوشش جانوری این منطقه که بیشتر به چشم میآید، میتوان به اسبهای وحشی و گاو اشاره کرد. البته اینجا به دلیل بکربودن و نداشتن صداهای مزاحم، پر از پرندههایی است که هر روز آواز جدیدی برای خواندن دارند.
جاهای دیدنی ییلاق سوباتان
ییلاق سوباتان از آن جاهای دیدنی تالش است که سر را هر طرف برگردانی یک شگفتی میبینی. اینجا غیر از خود روستای سوباتان، جاذبهها و جاهای دیدنی زیادی دارد که میخواهم از آنها برایتان بگویم.
مطمئنم با خواندن درباره این جاذبههای طبیعی برای پایان این هفته بار سفر را میبندید. اینجا جوری زیباست که نمیتوانید با توصیفش به جنگ فکر و خیال نروید، باید بیایید تا ببینید چیزی که من برای شما توصیف میکنم، اصلا قابل مقایسه با چیزی که با چشمان خودتان میبینید، نیست.
جاذبههای طبیعی سوباتان
سوباتان یا همان ییلاق تالش بهعنوان یکی از جاهای دیدنی گیلان جاذبههای طبیعی و دیدنیهای مختلفی دارد که فراتر از تصور من و شما هستند. در این بخش از داستان سفرم به ییلاق سوباتان میخواهم از جاذبههایی بگویم که در نزدیکی روستای سوباتان قرار دارند.
طبیعت اینجای گیلان خیلی دیدنی و سرسبز است. همه جاذبههای طبیعی سوباتان در گوگل مپ ثبت نشدهاند؛ بنابراین من در اینجا فقط لوکیشن آنهایی را قرار میدهم که قبلا در این اپ ثبت شدهاند.
۱- دریاچه نئور
دریاچه نئور یکی از جاذبههای طبیعی غرب ییلاق سوباتان است که در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا و بین شهرستان خلخال و تالش و در مرز بین استان گیلان و اردبیل قرار دارد. نئور در واقع مرتفعترین دریاچه یخچالی است که از دوران باستان به جای مانده است.
اگر به ماهیگیری علاقه دارید، اینجا میتوانید ماهی قزلالای رنگینکمانی بگیرید. برای رسیدن به دریاچه نئور باید حدود ۲۰ کیلومتر از سوباتان پیادهروی کنید. البته میتوانید از نیسان محلیها هم استفاده کنید.
اینجا عطر پونه و نعناع میدهد و آبی آسمان قلههای قهوهای را در آغوش میگیرد تا بدانید چه ترکیب رنگهای عجیبی را میشود در طبیعت پیدا کرد. من که ماهیگیری بلد نیستم؛ اما اگر هم ماهیگیر خوبی بودم اجازه میدادم ماهیهای قزلالای رنگینکمانی این دریاچه از دست من فرار کنند تا چرخه طبیعی زندگی خودشان را طی کنند.
در زبان محلی، «نئور» همان دریاچه میشود و بعضیها همین نحوه نامگذاری را دلیلی بر قدمت بالای این دریاچه میدانند. مساحت دریاچه حدود ۴۲۰ هکتار است و ۳ الی ۸ متر هم عمق دارد.
جالب است که در ۵ ماه از سال یعنی نیمه دوم سال، آب دریاچه به قطر ۸۰ سانتیمتر یخ میزند. درحالحاضر، نئور بزرگترین دریاچه آب شیرین دائمی در این منطقه و زیستگاه حیوانات بسیاری است.
سطح آب دریاچه نسبت به سالهای گذشته کمتر شده و نیاز به مراقبت دارد. چون برای این منطقه امکاناتی در نظر گرفته نشده، پس جان شما و جان طبیعت دریاچه نئور.
دریاچه نئور روی گوگل مپ
۲- چشمههای آب طبیعی سوباتان
ییلاق سوباتان هم مثل بیشتر ییلاقهای ایران دارای چشمهسارهای طبیعی است که آب خنکی دارند. آب این چشمهها حتی در فصل گرم تابستان هم خنک است و جگرتان را صفا میدهد. از چشمههای سوباتان میتوان به نومندان بلاغی، سید بلاغی، ساری بلاغی، نظیری بلاغی، ورزان بلاغی و چشمه کلیه سویی اشاره کرد که خاصیت درمانی برای بیماریهای کلیوی دارد.
۳- ییلاق شکر دشت
از سوباتان تا ییلاق شکر دشت فقط ۷ کیلومتر فاصله است، پس با چند دقیقه پیادهروی میتوانید به یکی از زیباترین جاذبهها و جاهای دیدنی تالش بروید. این ییلاق به دشت شقایقش معروف است و به دلیل کوهستانی بودن و وجود ارتفاعات سرسبز مورد علاقه گردشگران است.
ییلاق شکر دشت روی گوگل مپ
۴- روستا و آبشار ورزان
آبشار ورزان در ۴ کیلومتری سمت غرب سوباتان قرار دارد. آب این آبشار از شاخههای اصلی رودخانه لیسار تامین میشود و ۳۰ متر ارتفاع دارد. روستا هم مثل آبشار زیباست و میتوانید چند ساعتی را در اینجا استراحت کنید.
آبشار ورزان روی گوگل مپ
۵- پارک جنگلی آلچالق
پارک جنگلی آلچالق دارای بوتههای کمارتفاع و پُرپُشتِ درختچههای سیب کال، آلوچه و قرهگیله است. این پارک در ضلع شرقی ییلاق سوباتان تالش قرار گرفته و به دلیل وجود درختچهها و چمنزار سرسبزی که دارد، یکی از جاذبهها و جاهای دیدنی گیلان است.
آلچالق میتواند یکی از بهترین گزینهها برای پیکنیک و کمپینگ باشد. خود محلیها هم در روزهای تعطیل به این منطقه میآیند و سفره ناهار را زیر درختها پهن میکنند. پس باید دید که اینجا چه زیبایی منحصربهفردی دارد که محلیهای سوباتان برای تفریح به آلچالق میآیند.
بگذارید اینجای مطلب را ناتمام بگذارم و بیشتر از این از زیبایی این منطقه نگویم تا خودتان با چشمانتان آن را ببینید. اگر دوست داشتید بعدا برای من تعریف کنید که رفتن به پارک جنگلی آلچالق چه حسی داشت.
۶- غار گنج خانه
گنج خانه، غاری است که در ضلع شمالی شرقی ییلاق سوباتان قرار دارد. مسیر این غار آسان نیست و برای دسترسی به آن به یک راهنما نیاز دارید.
غار گنج خانه بین صخرههای کوچک و بزرگ با ارتفاع ۵ متر تا ۱۵ متر قرار گرفته و عرض دیواره صخرهای آن بیشتر از ۲۰۰ متر است. دهانه غار باریک است و پیمایش برای غارنوردان ممکن است و پیمایش برای طبیعتگردان خیلی سخت است.
مردم این منطقه از زمانهای قدیم میگفتند که گنج بزرگی داخل غار وجود دارد که به خاطر وجود طلسم و جادو تابحال کسی نتوانسته آن را پیدا کند. به خاطر همین طلسم و جادو است که این غار هنوز کشف نشده و اطلاعی از طول و ارتفاع آن در دسترس نیست.
البته من زیاد اعتقادی به طلسم و جادو ندارم اما خیلی هم اهل این جور ریسکها نیستم؛ چون دلم میخواهد به اعتقادات مردم این منطقه احترام بگذارم. هر چند که اصلا توانایی غارنوردی ندارم، چه برسد به اینکه داخل غار دنبال گنج بگردم. اما تصور کنید اگر این قضیه واقعی بود چه لذتی داشت پیدا کردن گنج بین صخرهها و دیوارهای تاریک یک غار قدیمی.
۷- دشتهای شقایق
ییلاق سوباتان دشتهای پهناوری دارد که وجود شقایق آنها را خوش رنگولعاب میکنند. اگر از اواخر اردیبهشت یا اوایل خرداد به روستای سوباتان این زیباترین جاهای دیدنی تالش بروید، میتوانید دشتی از شقایق را ببینید. منظره این شقایقها به شکلی است که از دور تصور میکنید کسی گرد قرمز رنگ روی دشت سبز ریخته است.
دشت شقایق بیشتر از اطراف آبشار ورزان دیده میشود و تجمع جامعه سرخ شقایقها اینجا بیشتر است. دشت شقایق «لوراهونی» و «باتمان بلاغ» در واقع به دلیل اینکه تراکم شقایقها در آن بیشتر است، سرختر از دشتهای «ساری بلاغ» و «چم چمی» هستند.
دشتهای ساری بلاغ و چم چمی مرتفعتر بوده و دیرتر از شقایق پُر میشوند. اواخر بهار اینجا مراسم جشن شقایقهاست. وقتی باد میان دشتی از این شقایقهای سرخ میپیچد دلتان میخواهد فقط بدوید و از این همه زیبایی، بغلی بگیرید. پس تعطیلات خود را طوری برنامهریزی کنید که به جشن شقایقها در اواخر بهار برسید.
۸- چشمههای ییلاق سوباتان
در ییلاق سوباتان تالش چشمههای زیادی در جریان است که باعث سرسبزی و حیات این منطقه میشوند. چشمههای «قار بلاغ» و «سردابا» از جمله چشمههایی هستند که آب آشامیدنی مردم روستای سوباتان را تامین میکنند.
«باتمان بلاغ» یکی از بزرگترین و پُرآبترین چشمههای سوباتان است. اینجا انگار چشمهای از آن اعماق زمین میجوشد و تمام تلاش خود را میکند تا آب را به سطح برساند.
یکی دیگر از چشمههایی که اینجا حرف زیادی پشت سرش است، چشمه «کلیه سویی» است. آب این چشمه برای بیماریهای کلیوی خیلی خوب و موثر است و شاید به همین دلیل هم اسم آن را کلیه سویی گذاشته باشند.
۹- اقیانوس ابر
اقیانوس ابر یکی از پدیدههای طبیعی است که بیشتر در مناطق کوهستانی میتوان آن را دید. سوباتان انگار نشسته و همه جذابیتهای طبیعی را گلچین کرده است. اینجا علاوهبر دشتهای پُرشقایق، اسبهای نجیب و زیبا، گلهای وحشی و آبشار و چشمههای همیشه جوشان، اقیانوس ابر هم دارد. کجای دنیای به این بزرگی میتوانید این همه زیبایی را فقط در یک منطقه ببینید.
حالا بگذارید به شما بگویم چطور اقیانوس ابر ایجاد میشود. در واقع وقتی که ابرها به هم پیوسته میشوند و با حرکتی آرام حرکت میکنند به طوری که شما به راحتی نمیتوانید حرکت آنها را متوجه شوید، اقیانوسی از ابر شکل میگیرد. ییلاق تابستانی سوباتان یکی از آن جاهایی است که میتوانید این اقیانوس ابر را ببینید.
این ابرها که حالا کنار هم اقیانوسی را شکل دادهاند، بعضی وقتها آنقدر به شما نزدیک میشوند که تصور میکنید روی آنها قدم گذاشتهاید. من که با دیدن این صحنه یاد علاءالدین و فرش جادوییاش میافتم و دلم میخواهد روی ابرها پرواز کنم و از میانشان رد شوم تا ببینم آنها چه چیزی را پوشاندهاند.
خلاصه که فعلا به خاطر نداشتن فرش جادویی، دست دراز میکنم و مشتی از ابرها را به قلبم میفشارم تا از شدت ذوق غش کنم.
۱۰- چمنزار بیدَه پِشت
بلندترین نقطه از ییلاق سوباتان، چمنزار بیدَه پِشت است. این چمنزار بزرگ یک منطقه وسیع را در بر میگیرد و اگر بخواهم در مورد ابعاد آن بگویم، باید بدانید که چند هواپیمای کوچک در آن جا میشود. این چمنزار محل مناسبی برای برگزاری جشنهای محلی، بومی و ورزشی است.
۱۱- آبشار ماهار در روستای ماهار
آخرین دِه در شمال غربی سوباتان، ماهار است که در مرز بین ییلاقهای لیسار و خطبهسرا قرار دارد. این منطقه در اصل محل زندگی گروهی از هرهدشتیها خصوصا قوم آقاجانی است.
در مسیر بزرگترین آبراهه رودخانه لیسار، آبشار ماهار قرار دارد. مسیر این آبشار خیلی سخت و ناهموار است، اما اگر بتوانید به همراه محلیها به آن برسید زیبایی دلفریبی را خواهید دید.
۱۲- کَلَمَر
کَلَمَر در درهای در پاییندست قلعه بینیوردی قرار گرفته و قشلاقنشین است. در این منطقه حدود ۲۰ خانوار زندگی میکنند که بیشتر آنها دامداران لیساری هستند. کَلَمَر متاسفانه فاقد امکانات اولیه مانند راه و برق است.
۱۳- بام سوباتان
در ییلاق سوباتان یک منطقه مرتفع هست که چشمانداز وسیعی به اطراف دارد. یک جورهایی میتوان گفت که این قله، ویوی ابدی دارد مثل برجهای بلند تهران. صخرهای در نوک قلهای در ضلع جنوبی روستای سوباتان هست که مردم محلی به آن «هاچاداش» میگویند. این صخره دو شاخه است و گردشگران آن را با نام «بام سوباتان» میشناسند.
جاذبههای تاریخی و فرهنگی سوباتان
ییلاق سوباتان تالش قدمت زیادی دارد و یکی از جاذبههای مهم آن شامل جاذبههای تاریخی و فرهنگی است. در این قسمت از داستان سفرم به روستای سوباتان و مناطق اطراف آن از جاهای دیدنی میگویم که قبلا مثل آن را ندیدهاید.
۱- موزه مردم شناسی عشایر
موزه مردمشناسی عشایر یکی از جاهای دیدنی گیلان و تالش است که به بررسی زندگی مردم این منطقه میپردازد. در این موزه میتوانید ابزارها و تجهیزاتی را ببینید که عشایر منطقه برای زندگی روزمره از آن استفاده میکردند.
بعضی از این وسایل و تجهیزات بیشتر از ۱۰۰ سال قدمت دارند و حالا که ابزارهای جدید آمده دیگر استفاده نمیشوند.
۲- خانههای چوبی سوباتان
خانههای چوبی سوباتان یکی از جاذبههای تاریخی و فرهنگی این منطقه است که توسط اهالی ساخته شده و در تابستان محل اقامت مردم محلی و گردشگران است.
اگر وسایل کمپینگ ندارید و نمیتوانید در چادر اقامت کنید، این خانههای چوبی میتواند یکی از بهترین گزینهها برای اقامت شما باشند. خانههای چوبی سوباتان در تابستان خنک هستند چون از مواد طبیعی برای ساخت آنها استفاده شده است.
۳- قوری دره، روستایی با گورستان هفت هزار ساله
قوری دره که به آن گوری دره هم گفته میشود، یک گورستان ۷ هزار ساله است که مردم اطراف عزیزان خود را در آن به دست خاک میسپارند. این گورستان دارای قبرهای مختلفی از جمله کلان سنگی و چهار چینه است که توسط باستانشناسان کشف شده و حالا من و شما میتوانیم به دیدن آنها برویم.
۴- قلعه سلسال
این قلعه در پاییندست سوباتان قرار دارد و تنها اثر معماری-تاریخی است که در این منطقه به جای مانده است. مردم محلی به قلعه سلسال، لیسار هم میگویند. قلعه خشک در سمت مخالف قلعه سلسال قرار گرفته و به آن اقامتگاه بزرگان میگویند، اما هیچ چشمه جوشانی ندارد. شاید برای اینکه هیچ چشمه آبی ندارد به آن قلعه خشک گفتهاند.
۵- باتمان بلاغ
«باتمان بلاغ» پُرآبترین و بزرگترین چشمه ییلاق سوباتان گیلان است که در بیشتر مواقع سال آبی گوارا و زلال از آن میجوشد.
۶- کلیه سویی
کلیه سویی یکی از چشمههای آب ییلاق سوباتان تالش است که خاصیت درمانی داشته و مردم محلی میگویند برای درمان بیماریهای کلیوی و بعضی دیگر از بیماریها مفید است.
۷- قارا بلاغ
«قارا بلاغ» یکی از چشمههای آب است که در کنار چشمه «سردابا هونی»، آب شرب این منطقه را تامین میکند.
۸- میله بلاغی
میله بلاغی محل زندگی اقوام داوان و قوم تختهای لیسار است. تعداد خانوارها در این منطقه ۵۰ تا بوده و تعداد آنها در تابستان بیشتر نیز میشود.
۹- آتشکده ایسپیه مزگت
آتشکده ایسپیه مزگت که به آن اسپی مزگت هم میگویند یک نیایشگاه باستانی مربوط به دوره سلجوقی و صفوی است که در فاصله ۸۰ کیلومتری رشت و در ۲۲ کیلومتری جنوب شهر تالش در دهستان «دیناچال پرهسر» قرار دارد. واژه «ایسپیه مزگت» در زبان تالشی به معنای «مسجد سپید» است.
تفریح و خوشگذرانی در ییلاقات سوباتان تالش
در این منطقه تفریحات زیادی وجود دارد که میتوانید با توجه به شرایط موجود از انجام آنها لذت ببرید. از بین تمامی تفریحاتی که در ادامه میخواهم معرفی کنم، من نشستن و دیدن جنبوجوش مردم محلی را بیشتر دوست دارم. هیچ چیزی مثل شور زندگی من را به وجد نمیآورد.
۱- طبیعتگردی
اینجا روستاهای مختلفی وجود دارد که میتوانید برای گردش آنها را انتخاب کنید. آبشارها و چشمههایی که از دل زمین میجوشند و راه خود را به سمت نور پیدا میکنند، همگی از زیباییهایی هستند که در طبیعتگردی منطقه ییلاقی سوباتان تالش میتوانید از آن لذت ببرید.
آبشار ورزان یکی از مهمترین جاهای دیدنی تالش در ییلاق سوباتان است که در ۴ کیلومتری ییلاق سوباتان گیلان قرار دارد. در چمنزار وسیع این منطقه، ورزشهای بومی و مراسمهای محلی برگزار میشود.
یکی از این ورزشهای بومی، اسبسواری است. ییلاق سوباتان تالش یکی از جاهای دیدنی گیلان است که علاوهبر آبوهوای فوقالعاده، مردمان بینظیر و طبیعتی بکر دارد، مطمئنم مثل من از طبیعتگردی در این منطقه لذت میبرید.
۲- آفرودسواری و اجاره پاترول
روستای سوباتان گیلان پستی و بلندیهای زیادی دارد و برای اینکه با ماشین شخصی به اینجا بیایید، باید آفرود داشته باشید. حالا که با ماشین آفرود تا اینجا آمدید، میتوانید در چمنزار، آفرودسواری کنید. در غیر این صورت میتوانید پاترولهای موجود را اجاره کرده و از سواری پُر از هیجان در این منطقه لذت ببرید.
حس خوب سواری میان اقیانوس ابر ییلاق سوباتان آن چیزی نیست که هر جایی بتوانیم تجربه کنیم. سرعت بالای این ماشینها و اینکه میتوانند پستی و بلندیهای را با شدت پشتسر بگذارند خودش انقدر هیجان دارد که دلتان نمیخواهد از ماشین پیاده شوید.
۳- بازارگردی و خرید سوغات
سوغات سوباتان شامل کره و پنیر و لباسهای محلی پشمی است. همانطوری که قبلا هم گفتم، اهالی اینجا کنار در ورودی کلبه و چادرشان، نان میپزند و یکی از خوشعطرترین سوغاتیهایی که میتوانید با خودتان ببرید همین نان است.
نان و پنیر محلی را بخرید و غروب که شد روی تپهای بنشینید و از خوردن لقمههایی که عطر و طعم تازگی دارند، لذت ببرید. پنیر اینجا با شیر گوسفند و گاو آماده میشود و هیچ افزودنی ندارد، بنابراین شاید در اولین لقمه مزه آن عجیب به نظر برسد، اما وقتی به آن عادت کنید تازه میفهمید مزه واقعی پنیر چطور است.
۴- اقامت و کمپینگ در سوباتان
اگر اهل کمپینگ هستید که سوباتان بهشت شماست. آنقدر دشت و چمنزار برای کمپ زدن وجود دارد که با دیگران سر اینکه کجا برای چادر زدن بهتر است، بحثتان نمیشود.
پیشنهاد میکنم جایی چادر بزنید که صبح علیالطلوع چشم که باز کردید دشت را ببینید و اقیانوس ابر را. اگر تا به حال تجربه چادر زدن در طبیعت را نداشتید، بگذارید سوباتان اولین تجربه شما باشد. مطمئنم عاشق چادر زدن در طبیعت میشوید.
۵- تماشای پدیده اقیانوس ابر
وقتی ابرها به هم فشرده یا به هم پیوسته شده و به آرامی حرکت میکنند، پدیدهای به نام اقیانوس ابر شکل میگیرد. در این پدیده، حرکت ابرها آنقدر آهسته هست که شما متوجه آن نمیشوید و فقط یک عالم ابر را میبینید که کنار هم خوشوخرم روی هوا ایستادهاند.
سوباتان گیلان یکی از آن جاهایی است که مجموع زیباییها و شگفتیها را دارد. اقیانوس ابر یکی از این شگفتیهاست. ابرهایی که دلتان میخواهد دست دراز کنید و آنها را در آغوش بگیرید.
۶- گشتوگذار در ساری داش و مَجمِع داش
ساری داش که به آن سنگ زرد هم میگویند یکی از بخشهای حیرتانگیز ییلاق سوباتان تالش است. علت معروف بودن این منطقه، سنگهای زرد صخرههای دره «ساری داش» و «مَجمِع داش» است.
سرسبزی دشت و چمنزار در کنار رنگ زرد سنگها، ترکیب زیبایی را ایجاد کرده است. اینجا کمی بچرخید و در کنار تضاد رنگهای سبز و زرد، عکسهای هنری بگیرید.
۷- شرکت در جشنوارههای مختلف
سوباتان در برخی از روزهای سال، میزبان جشنوارههای محلی جالبی است. یکی از این جشنوارهها بازیهای بومی و محلی است که در چمنزار برگزار میشود.
از جمله این بازیهای محلی میتوان به کشتی تالشی، چلینگ آغاجی، کمربند بازی و بادبادک بازی اشاره کرد. در فصل زمستان هم جشنواره آدم برفی در سوباتان گیلان برگزار میشود.
اجاره کلبه در سوباتان
در ییلاق سوباتان گیلان اقامتگاههای مختلفی وجود دارد که میتوانید شب را در آنها بمانید. با توجه به اینکه در چند سال گذشته این منطقه خیلی مورد توجه گردشگران قرار گرفته، تلاش شده تا حداقل امکانات رفاهی فراهم شود.
درحالحاضر علاوهبر کمپینگ و چادر زدن در طبیعت زیبای سوباتان میتوانید در خانههای چوبی و خانههایی که برای اجاره ساخته شدهاند اقامت کنید.
۱- کمپینگ
کمپینگ یک روش بدون هزینه برای اقامت در ییلاق سوباتان تالش است. اگر چادر همراهتان دارید، میتوانید در کنار خانههای چوبی یا روی تپهها چادر بزنید. صبح که از خواب بیدار شدید، زیپ چادر را باز کنید تا با زیباترین صحنهای که طبیعت برای شما طراحی کرده روبهرو شوید.
کوه، دشت، چمنزار، خانههای چوبی، سیاهچادرها و اقیانوس ابر و اسبهایی که به هر طرف میدوند، ترکیبی از زیباترین صحنههای طبیعی هستند که اینجا میتوان دید.
۲- کلبههای چوبی
کلبههای چوبی اینجا متعلق به خانوارهایی است که در فصل گرم به ییلاق سوباتان کوچ میکنند. این کلبهها را میتوانید اجاره کنید و در آنها اقامت داشته باشید. البته اینجا کلبههایی هم هستند که از کاهگل درست شدهاند و برای اقامت عالی هستند؛ چون کاهگل عایق خوبی است و هوای خانه را در فصل گرم، خنک نگه میدارد.
۳- خانههای محلی
خانههای محلی اولین گزینه برای اقامت هستند. این خانهها که معمولا با چوب و گِل ساخته شدهاند، محل اقامت اهالی در فصل بهار و تابستان هستند و شما هم میتوانید یک اتاق آن را اجاره کنید.
غیر از این خانههای محلی، خانههایی هم برای اجاره به گردشگران ساخته شده که مخصوص این کار هستند. در چند سال اخیر و به دلیل استقبال مردم از سوباتان این زیباترین ییلاق و جاهای دیدنی گیلان، امکانات رفاهی برای گردشگران تدارک دیده شده که شامل مرکز خرید، مسجد، خانه برای اجاره و نانوایی و غذاخوری است.
غذاهای محلی سوباتان
سوباتان گیلان غذاهای محلی زیادی دارد که یکی از محبوبترین آنها، کباب بره است. به این منطقه که سفر میکنید، روبهروی در ورودی هر رستوران و غذاخوری میتوانید یک شقه گوسفند را آویزان ببینید. هر مشتری که کباب بخواهد، بخشی از گوسفند را میبُرَند و همانجا کباب میکنند.
«سوجا دیله» یکی از مهمترین غذاهای محلی ییلاق سوباتان تالش است. این غذا را با مخلوطی از ماست محلی و گوشت گوسفند آماده میکنند. برای تهیه این غذا، گوشت گوسفند را ریز کرده و با روغن یا کره سرخ میکنند. بعد از اینکه گوشت کمی سرخ شد، به آن ماست محلی اضافه کرده و اجازه میدهند با حرارت ملایم بپزد.
«پِندیرَه ویسوج» همان پنیر سرخ شده است که محلیها آن را با پنیر تازه درست میکنند. برای تهیه این غذای خوشمزه، اول پنیر را در آب پنیر میجوشانند تا کمی سفت شود. وقتی پنیر بجوشد، موقع برش دادن خرد نمیشود. این شگرد این غذاست. بعد از اینکه پنیر سفت شده را به ضخامت ۱ سانتیمتر برش دادند آن را در روغن محلی سرخ میکنند.
«گوزِلی بریان» از غذاهای محلی و مخصوص مهمانی و جشنهای رسمی در سوباتان است. به گوزِلی بریان، بره بریان هم گفته میشود. برای تهیه این غذا، یک بره کوچک را ذبح کرده و اول در مقداری آب میپزند. بعد از اینکه بره کمی پخت، شکم آن را با سبزیجات و گردو و ادویه محلی پُر میکنند و سپس آن را روی آتش بریان میکنند.
«سیرجینه» یکی از صبحانههای مخصوص در سوباتان گیلان است. این صبحانه خوشمزه با آرد برنج، تخم مرغ، شیر، شکر و زردچوبه آماده میشود.
« قورتماج» از غذاهای باستانی ایران با قدمتی چند هزار ساله است که به آن «شیرسنگ جوش» هم میگویند. قورتماج یکی از غذاهای مورد علاقه عشایر و چوپانها است. برای تهیه این غذا چند سنگ مخصوص را که خاصیت درمانی دارد، در آتش داغ کرده و سپس داخل کاسه شیر میندازند.
« جِزلِق» که برای تهیه آن از دنبه گوسفند یا به زبان محلی از «دوما دوان» استفاده میشود، یکی از غذاهای محبوب این روستا است. برای تهیه این غذا، دنبه را خرد کرده و پس از داغکردن، روغن آن را جدا میکنند. تکههای دنبه همان جِزلِق است.
« سوجا نون» نانی است که روی «ساج» پخته میشود. ساج در اصل یک وسیله فلزی گرد با قطر تقریبی ۶۰ سانتیمتر از جنس برنج، آهن یا مس با کمی گودی است. «کِتَه نون» همان نان سنگی است که در گذشته روی آتش پخته میشد. حالا هم، محلیهای این روستا پس از داغ شدن سنگ، نان فتیر را روی آن میچسبانند و کِتَه نون میپزند.
از دیگر غذاهای محلی ییلاق سوباتان تالش میتوان به آرزِنا، گندوما، روان (کره) و زرد روان اشاره کرد.
سوغات سوباتان
سوغات سوباتان خیلی زیاد نیست مردم اینجا بیشتر مشغول دامداری و گلهداری هستند و فرصت زیادی برای تهیه صنایع دستی ندارند؛ اما بهترین سوغات این منطقه، ماست، کره و پنیر و لباسهای محلی پشمی گرمی است که برای فصل زمستان عالی هستند.
نانواییهای سیار و زنانه سوباتان
در ییلاق سوباتان چندین نوع نان محلی پخت میشود که طعمهای مختلفی دارند. زنان روستایی و عشایر کنار خانههای چوبی خود وسایل پخت نان را بساط میکنند و نانهای تازهای میپزند که عطر آن تمام دشت را پُر میکند. اگر به این روستا این زیباترین جاهای دیدنی تالش رفتید حتما نانهای محلی را امتحان کنید.
– سو جانون
یکی از نانهای مخصوصی که در این روستا پخته میشود، «سو جانون» است. نام این نان از نام وسیلهای گرفته شده که روی آن پخته میشود. «ساج» یک ظرف با قطر ۶۰ سانتیمتر است که میان آن کمی گود بوده و از جنس آهن، برنج یا مس ساخته میشود. ساج را از طرف گودی روی آتش میگذارند و روی آن نان میپزند.
– کومبَه
برای پخت نان کومبَه از هیچ وسیلهای استفاده نمیشود. چانههای نان را که درست کردند، آن را روی خاکستر آتش پهن میکنند و اجازه میدهند نان در اثر حرارت خاکستر پخته شود. وقتی نان از هر دو طرف پخته شد، با یک پارچه آن را تمیز میکنند.
نگاهی به امکانات رفاهی روستا
روستای سوباتان امکانات رفاهی زیادی ندارد. با وجود اینکه این منطقه گردشگر زیادی دارد، اما برای انتقال برق و گاز به آن اقداماتی انجام نشده است. نمیدانم شاید مسئولین میخواهند این منطقه سکنه کمتری داشته باشد تا بکر و دست نخورده باقی بماند.
دغدغهها و مشکلات سوباتان در مورد امکانات
یکی از بزرگترین دغدغههایی که مردم این روستا دارند، نبود برق و گاز است. امکانات اینجا خیلی کم است و مردم تمام بهار و تابستان را با همین وضع سَر میکنند. اهالی روستا شبها که برق نیست، نمیتوانند به دامهای خود سر بزنند و اگر مشکلی هم پیش بیاید، باید تا صبح صبر کنند. اینجا زندگی آنقدرها هم که فکر میکنید آسان نیست.
بهترین زمان سفر به ییلاق سوباتان
بهترین زمان سفر به ییلاق سوباتان این ییلاق تالش، از نیمه دوم اردیبهشت ماه تا وسطهای تابستان است. البته در تعطیلات خرداد هر سال، جمعیت زیادی به این منطقه سفر میکنند، چون هوا خنک و عالی است و چه چیزی بهتر از چند روز سفر در هوایی خنک آن هم وسط تابستان.
کلا در تعطیلات، این روستا شلوغ است و از هر کجای کشور میتوانید گردشگر را ببینید، پس پیشنهاد میکنم برای اینکه خودتان باشید و اهالی، تعطیلات را برای سفر به این منطقه انتخاب نکنید.
سوباتان کجاست؟
روستای سوباتان در ۲۲ کیلومتری شهر لیسار تالش، ۳۶ کیلومتری شهر تالش و ۲۱ کیلومتری دریاچه نئور قرار دارد.
- فاصله سوباتان تا انزلی ۱۰۶ کیلومتر
- فاصله سوباتان تا رشت ۱۳۶ کیلومتر
- فاصله سوباتان تا تالش ۳۸ کیلومتر
- فاصله سوباتان تا ماسال ۹۷ کیلومتر
- فاصله سوباتان تا تهران ۴۶۰ کیلومتر
روستای سوباتان روی گوگل مپ
بهترین مسیر دسترسی به سوباتان
برای دسترسی به این روستا مسیرهای مختلفی وجود دارد که هر کدام زیباییهای خاص خودشان را دارند. برای رسیدن به این روستا میتوانید از جاهای دیدنی تالش رد شوید. در ادامه چندین مسیر را به شما معرفی خواهیم کرد.
مسیر تالش به سوباتان
جاده تالش حدود ۳۶ کیلومتر از سوباتان فاصله دارد و قسمتهایی از آن هم خاکی است. اگر با خودروی شخصی میروید و باران میبارد باید بگویم که احتمال اینکه در گِل گیر کنید، زیاد است، پس برای سفر به این روستا با ماشین آفرود یا پاترول بروید.
مسیر اردبیل به سوباتان
اگر از تهران به سمت سوباتان زیبا حرکت میکنید، میتوانید در ترمینال آزادی سوار اتوبوسهای اردبیل شوید. اتوبوس باید از جاده «سرچم» بگذرد. در روستای «بودالالو» پیاده شده و سوار وانتهایی شوید که به سمت این روستا میروند.
مسیر تالش – آق اولر – سوباتان
مسیر تالش تا منطقه آق اولر یک جاده آسفالته تقریبا ۴۰ کیلومتری است. اینجا فقط دشتهای سبز میبینید. در ادامه مسیر باید از جاده خاکی آق اولر به این روستا بروید که خاکی است. پس بهتر است با خودروی شاسیبلند یا نیسان ادامه مسیر را بروید.
مسیر لیسار به سوباتان
لیسار تا سوباتان یک جاده ۲۰ کیلومتری دارد که عبور از آن کار راحتی نیست و اگر حرفهای هستید، پیشنهاد میکنم از این مسیر بروید. این مسیر سخت است و نیاز به یک راهنما دارید.
رسیدن به سوباتان با وسیله شخصی
اگر با وسیله شخصی سفر میکنید، پس بهتر است ماشین شما آفرود باشد تا در جادههای خاکی گیر نکنید. از هر کدام از مسیرهایی که در این بخش معرفی کردیم میتوانید با خودروی شخصی بروید.
رسیدن به سوباتان با اتوبوس
برای اینکه با اتوبوس به این روستا بروید باید سوار اتوبوسهای اردبیل شوید که از جاده سرچم میگذرند. در روستای بوالالو پیاده شده و با وانت به سمت سوباتان بروید. در وسط راه دریاچه نئور را خواهید دید. این مسیر ۱۳ کیلومتر پر از پیچوخم و پستیبلندی است.
نکتههایی برای سفر به سوباتان
- دستگاه کارتخوان در این منطقه کار نمیکند و فقط بالای یکی از تپههای ییلاق سوباتان، موبایل آنتن دارد. پس اگر به این منطقه سفر کردید، حتما پول نقد همراهتان داشته باشید.
- سگهای گله از گوسفندها نگهداری میکنند، پس به آنها نزدیک نشوید چون ممکن است سگها به شما حمله کنند.
- در ییلاق سوباتان هوا کمی عجیب و بیشتر وقتها بارانی است، پس حتما با خودتان پانچو یا بارانی ببرید.
- اگر در فصل بهار سفر میکنید، پس حتما لباس گرم ببرید چون اینجا هوا چند درجه خنکتر از جاهای دیگر است.
- اگر نمیخواهید در خانههای روستایی اقامت کنید، پس تجهیزات لازم برای کمپینگ را همراه ببرید.
ییلاق سوباتان، زیبایی در میان ابرها
در این سفری که به ییلاق سوباتان داشتیم، از هر دَری گفتم و ماجرا به آنجا رسید که تکبهتک جاذبههای جاهای دیدنی تالش را به شما معرفی کردم. اینجا سوباتان است، روستایی که بر بلندای کوهها خانه کرده و مجموعی از شگفتیها را در خود جای داده است.
سوباتان با آن دشتها و چشمههایش میزبانی فوقالعاده مهربان و میهماننواز برای شما خواهد بود. از این همه زیبایی که یکجا در اختیارتان قرار گرفته، نهایت لذت را ببرید.
خیلی خوشکله😍😍😍