هر وقت اسم موزه می‌آید، آدم به یاد یک ساختمان قدیمی می‌افتد که بازدیدکنندگان در اتوکشیده‌ترین حالت ممکن در سکوت اشیای رنگ‌ورورفته را تماشا می‌کنند. نورپردازی ساختمان هم معمولا کم‌نور و متمرکز روی اشیای تاریخی است.
اما امروز در مجله گردشگری علی بابا می‌خواهیم موزه‌ای به شما معرفی کنیم که با طلوع آفتاب روشن و با غروب آفتاب خاموش میشود. به جای یک ساختمان تاریک در دل یک جنگل سبز و بی‌انتها قرار گرفته و آثار نمایشی‌اش به جای شمشیر و تابلوهای نقاشی، خانههای بومی و روستایی گیلان است.
بله، ما داریم درباره اکو موزه میراث روستایی گیلان حرف می‌زنیم، متفاوت‌ترین و منحصربه‌فردترین موزه ایران و آسیای مرکزی. این اکو موزه که چند سالی است در لیست جاهای دیدنی گیلان قرار گرفته، خانههای روستایی را از جای‌جای گیلان جمع کرده و به نمایش گذاشته است.
نه اینکه فکر کنید خانههای بومی و روستایی را در اینجا دوباره ساخته‌اند؛ خیر، مهندسان این خانههای زیبا را از گوشه‌گوشه گیلان به شکل اولیه واچینی و در موزه میراث روستایی گیلان دوباره‌چینی کرده‌اند. یعنی دقیقا همان خانه، همان مصالح و همان شکل اولیه با نام صاحبخانه.
حالا دیگر لازم نیست برای آشنایی با نیاکان و زندگی پدران و مادران خود به ساختمان‌های سرد و بی‌نور بروید، کافی‌ست خودتان را به سراوان برسانید و در لابه‌لای درختان سبز و بلند سراوان گذشته‌ها را لمس کنید.
موزه میراث روستایی گیلان کجاست؟
در موزه میراث روستایی گیلان چه چیزهایی نگهداری میشود؟
ساعت کاری موزه میراث روستایی گیلان چه زمانی است؟
درباره موزه میراث روستایی گیلان بیشتر بدانید
تنها اکو موزه ایران که می‌توانید عناصر طبیعت را در آن لمس کنید و ماهیت و هویت بارز و زنده گیلان قدیم را از نزدیک ببینید، موزه میراث روستایی گیلان است. این موزه، تصویری ملموس از زندگی سنتی را به شما ارائه می‌دهد و می‌توانید با معماری، آداب و رسوم، صنایع دستی و هنرهای بومی گیلان آشنا شوید.
عکس از: امین مانا
موزه میراث روستایی گیلان، تنها موزه ایران است که این فرصت را به شما می‌دهد تا زندگی روستایی را تجربه کنید، نمایش‌های اصیل گیلانی را از نزدیک ببیند و از هنر دست مردمان گیلک به عنوان سوغات خرید کنید.
ایده ساخت این موزه از ذهن خلاق دکتر طالقانی آمد. هدف دکتر طالقانی این بود که علاوه بر حفظ سازه‌های روستایی که به مرور در حال از بین رفتن بودند، فرهنگ بومی، فن ساخت و دانش نانوشته میان روستاییان را حفظ و به نسل‌های بعد منتقل کند. این‌طور شد که یک جای جدید به جاهای دیدنی گیلان اضافه شد.
علاوه بر عملیات دوباره‌چینی خانه‌ها، بناهایی مانند مدرسه، مسجد، سه قهوه‌خانه سنتی، کارگاه آهنگری و کوره زغال‌گیری سنتی در این موزه بازسازی شدند. همچنین بناهای دیگری مثل ورودی موزه، خانه پژوهشگران، ساختمان مشاهیر و تالار اجتماعات را با الهام از فرهنگ بومی و تزیینات سنتی گیلانی ساخته‌اند.
عکس از: سایت Cloudfront
به شما پیشنهاد می‌کنیم در سفر بعدی خود به گیلان، بازدید از موزه میراث روستایی گیلان را جز اولین کارها قرار دهید، چرا که در هیچ جای دیگری، حال‌وهوای این موزه را تجربه نخواهید کرد.
موزه میراث روستایی گیلان کجاست؟
آدرس موزه روستایی گیلان: استان گیلان، رشت، کیلومتر ١٨ آزادراه رشت – قزوین، نرسیده به پلیس راه، کیلومتر ۳ جاده سراوان – فومن
شماره تماس موزه روستایی گیلان: ۰۱۳۳۳۶۹۰۹۷۰
موزه روستایی گیلان در دل جنگل‌های زیبای سراوان قرار دارد و دسترسی به آن از طریق آزادراه رشت – قزوین است.
لوکیشن موزه میراث روستایی گیلان روی گوگل مپ
مسیر دسترسی به موزه میراث روستایی گیلان
برای رفتن به موزه میراث روستایی گیلان خیلی نمی‌توانید روی حمل‌ونقل عمومی حساب کنید؛ یا باید با خودروی شخصی خودتان بروید یا باید تاکسی بگیرید. برای بازدید از این موزه متفاوت به سمت آزادراه رشت – قزوین برانید، در کیلومتر ۱۸ وارد جاده سراوان – شفت شوید و باقی مسیر را به کمک تابلوهای راهنما پیدا کنید.
عکس از: سایت Ifpnews
رفتن به موزه میراث روستایی گیلان از تهران
اگر مبدا شما تهران است، رسیدن به موزه میراث روستایی گیلان مثل آب خوردن میشود. هر کجای تهران که هستید، به سمت کرج برانید. وارد آزاد راه قزوین – کرج شوید. از خروجی وارد آزادراه قزوین – رشت شوید. بعد از حدود ۲ ساعت رانندگی و بعد از گذراندن عوارضی امامزاده هاشم مستقیم برانید تا به خروجی جاده سراوان – فومن (سراوان – شفت) برسید. تابلوهای راهنما در این جاده ورودی موزه را به شما نشان خواهند داد.
عکس از: سایت Ifpnews
فاصله تهران تا موزه میراث روستایی گیلان حدود ۳۱۰ کیلومتر است که اگر توقفی در مسیر نداشته باشید، سفرتان کمتر از ۴ ساعت طول می‌کشد.
بهترین زمان بازدید از موزه میراث روستایی گیلان
موزه میراث روستایی گیلان در دل جنگل‌های سراوان واقع شده، بنابراین هر زمان که بروید، طبیعت حیرت‌انگیز این موزه پابرجاست و می‌توانید از آن لذت ببرید. اما به لحاظ آب‌وهوایی بهترین زمان بازدید اوایل فصل بهار و پاییز است، چرا که به راحتی می‌توانید ساعت‌های طولانی بدون احساس سرما و گرمای زیاد در این موزه وقت‌گذرانی کنید.
عکس از: سایت Irantravelingcenter
اگر در اواخر فصل بهار و فصل تابستان به این موزه بروید، احتمالا گرما و رطوبت هوا اجازه نمی‌دهد از بازدید خود لذت ببرید. همچنین در زمستان هم سرمای شدید شما را اذیت می‌کند.
ساعات بازدید موزه میراث روستایی گیلان
طبق آخرین اطلاعات (تابستان ۱۴۰۳)، بازدید از موزه میراث روستایی از شنبه تا چهارشنبه به صورت گروهی و با همراهی یک راهنمای تور امکان‌پذیر است. اما در روزهای پنجشنبه و جمعه می‌توانید به صورت فردی هم از فضای حیرت‌انگیز موزه دیدن کنید.
عکس از: سایت Irantravelingcenter
درهای موزه همه روزه از ساعت ۹ الی ۱۷ به روی بازدیدکنندگان باز است.
تاریخچه موزه میراث روستایی گیلان
ایده شکل دادن به اولین اکو موزه ایران از زلزله معروف رودبار در سال ۱۳۶۹ آمد. زلزله‌ای که سبب ویرانی هزاران خانه و بنای قدیمی شد و از آنها تلی از خاک به جا گذاشت. این حادثه تلخ، دکتر محمود طالقانی، استاد دانشگاه تهران را بر آن داشت تا کاری کند کارستان.
عکس از: سایت Irantravelingcenter
دکتر طالقانی تصمیم گرفت پروژه‌ای بی‌نظیر را در ایران آغاز کند تا شکوه و جلال فرهنگ، معماری و میراث تاریخی گیلان را حفظ و به نسل‌های بعدی نشان دهد. استاد طالقانی با داشتن دانشی عمیق در این حوزه و با رویکردی پست‌مدرن، موزه‌ای پویا و متفاوت ساخت و با نمایش عناصر و المان‌های معماری گیلان، نسل جوان‌تر را با گذشته‌های دور این سرزمین آشنا کرد.
فاز مطالعاتی احداث اکو موزه میراث روستایی گیلان در سال ۱۳۸۱ به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان رقم خورد و در این فرایند دانشگاه تهران، اکو موزه آلزاس فرانسه و سازمان یونسکو هم حضور داشتند.
عکس از: سایت Irantravelingcenter
در فاز مطالعاتی، تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که جنگل‌های سراوان به علت توپوگرافی مشابه گیلان، دسترسی خوب و فضای وسیع محل مناسبی برای اجرای پروژه است. همچنین تیم بزرگی از متخصصان جهت کارشناسی بنا و مطالعات مردم‌شناسی به روستاهای مختلف رفتند تا شرایط خانههای روستایی را بررسی کنند.
خانههای روستایی از جای‌جای گیلان انتخاب، پلاک‌گذاری و برچیده شدند و مهندسان حرفه‌ای آنها را به همان شکل اولیه در جنگل سراوان بازچینی کردند.
عکس از: سایت Itto
در سال ۱۳۸۴ به همت دکتر طالقانی و مهندس پویا میریوسفی اولین کارگاه این طرح راه‌اندازی شد و فاز نخست ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۵ آماده بهره‌برداری و افتتاح شد. از آن روز تا به امروز فرآیند توسعه اکو موزه متوقف نشده و همچنان ادامه دارد.
معماری موزه میراث روستایی گیلان
معماری موزه میراث روستایی گیلان با هر موزه‌ای که رفته‌اید، فرق می‌کند. قرار نیست وارد ساختمانی قدیمی شوید که ستون‌های بلند با انواع تزیینات دارد، قرار نیست با گچ‌کاری‌های ظریف و کاشی‌کاری‌های رنگی روبهرو شوید. شما قرار است پا در دل جنگل سرسبز سراوان بگذارید و از میان خانه‌هایی با قدمت ۱۵۰ سال عبور کنید. ۲۸ خانه‌‌ای که متعلق به مردم گیلک بوده و از گوشه‌گوشه گیلان دور هم جمع شده‌اند.
عکس از: سایت Itto
معماری موزه کاملا حال‌وهوایی روستایی و اصیل دارد که فرهنگ و معماری مردمان اصیل گیلک را نمایش می‌دهد. خانه‌هایی با کندوج (فضای انبار برنج)، طویله، تلمبار (محل پرورش کرم ابریشم)، انبار کاه و تنور نان به همان شکل قدیمی خود در این فضا در کنار هم قرار گرفته‌اند.
بنابراین می‌توانیم معماری این موزه را معماری اصیل گیلانی بدانیم. خانه‌هایی با مصالحی مثل چوب، کاه و شیروانی با فضاهایی مثل انبار برنج، محل خشک کردن چای، طویله و زمین کاشت صیفی‌جات.
عکس از: سایت Ouriranphotos
حوزه‌های مختلف موزه میراث روستایی گیلان
موزه میراث روستایی گیلان ۹ حوزه مختلف از مکان‌های جغرافیایی گیلان دارد و در هر حوزه خانههای از همان مناطق به اکو موزه آورده شده است. این تقسیم‌بندی فارغ از تقسیمات سیاسی و کشوری و بر اساس عوامل زیست محیطی، معماری، فعالیت معیشتی، آب‌وهوا و فرهنگ (نوع زبان و گویش) شکل گرفته است.
عکس از: سایت Shivar
تقسیم‌بندی بر اساس دو شاخه اصلی شرقی و غربی انجام شد و هر بخش شامل جلگه، کوهپایه، کوهستان و ساحل است. علاوه بر این هشت حوزه فرهنگی – معماری، حوزه جلگه مرکز را هم به این موزه اضافه کردند.
– جلگه شرق
حوزه فرهنگی – معماری جلگه شرق گیلان، مناطق جلگه‌ای شرق رودخانه سپیدرود را در بر می‌گیرد. این بخش اولین بخش دوباره‌چینی‌شده موزه است.
شما در جلگه شرق شاهد شش مجموعه مسکونی خوش‌نشین کچلام، پرمهر، چنچو، منتظری، میرسیار و رفیعی خواهید بود. در داخل این روستا، مسجد، قهوه‌خانه سنتی، کوره زغال‌گیری سنتی، محلی برای بازی‌ها و نمایش‌های سنتی، بازارچه صنایع دستی، غرفه‌های نان‌پزی و… ساخته شده است.
عکس از: سایت Shivar
معماری سازه‌ها بسیار جالب و تعجب‌برانگیز است. به‌ویژه وقتی ببینید خانه‌ها روی پی چوبی یا به اصطلاح پی «شکیلی» قرار گرفته‌اند و در ساخت آنها از میخ و اتصالات دیگر استفاده نکرده‌اند.
از ویژگیهای برجسته معماری این منطقه، اسکلت کاملا چوبی بنا، پی «شکیلی» و سقف چهار کله «گالی پوش» است. سقف شیب‌دار سازه ارتفاع بلندی دارد که گاه تا ١٠ متر می‌رسد و شیب تند آن مانع نفوذ باران به بدنه داخلی بنا میشود. دو پوسته بودن بنا علاوه بر ایجاد کوران بر زیبایی آن می‌افزاید.
عکس از: سایت Shivar
فعالیت‌های معیشتی مردم جلگه شرق، کشاورزی و کاشت برنج و تا حد کمی پرورش کرم ابریشم است.
– جلگه غرب
جلگه غرب شامل منطقه شهرستان شفت تا آستارا است. شش مجموعه مسکونی شامل مجموعه‌های محتشم‌طلب، موسوی، موسی‌زاده، حقیقتی، حسنی و محمودی را در این بخش می‌بینید. داخل روستا، قهوه‌خانه‌ا‌ی هم هست که بتوانید گلوی خود را تازه کنید.
عکس از: سایت Surfiran
معماری سازه‌های جلگه غرب بسیار هوشمندانه و برای حفظ دمای مطلوب در خانه است. برای مثال، سازه‌ها دو پوسته دارند، پوسته شفاف بیرونی و پوسته درونی که علاوه بر ایجاد تنوع و زیبایی، مسایل اقلیمی را هم حل کرده است.
همان‌طور که می‌دانید آب‌وهوای گیلان رطوبت زیادی دارد. به همین دلیل سازه‌ها طوری ساخته می‌شوند که بتوانند از نفوذ رطوبت به کف اتاق‌ها جلوگیری کنند.
عکس از: سایت Tehrantimes
تلفیق سازه چوبی و سازه گلی دیوارهای چینهای، لایه شفاف و سقف شیب‌دار کُلَشی از ویژگیهای خاص معماری جلگه غرب گیلان است. معیشت مردم منطقه جلگه غرب، برنج‌کاری، دامداری و چای‌کاری و به صورت محدود پرورش کرم ابریشم است.
– جلگه مرکز
جلگه مرکز شامل مناطق جلگه‌ای مرکز گیلان، حاشیه غربی رودخانه سپیدرود، شهرستان رشت و قسمتی از شهرستان شفت میشود. این بخش دومین روستای دوباره‌چینی‌شده در اکو موزه میراث روستایی گیلان است.
عکس از: سایت Tripadvisor
پنج خانه روستایی که در جلگه مرکز می‌بینید، متعلق به خانواده‌های خوش‌نشین بیالوا، دانش، امینی، مرادی و صادقی است. علاوه بر این خانههای تماشایی، قهوه‌خانه سنتی، کارگاه آهنگری و مزرعه برنج هم در جلگه مرکز خواهید دید.
نقطه مشترک معماری سازه‌ها در اسکلت چوبی بنا، تلفیق دیوارهای زگالی و چینهای و سقف شیب‌دار کُلَشی است. سازه‌های جلگه مرکز اغلب به ارتفاع ۶٠ تا ١٠٠ سانتی‌متری از سطح زمین ساخته شده‌اند، تا مانع نفوذ رطوبت به کف ساختمان شوند.
عکس از: سایت Vecteezy
مردمان گیلک در جلگه مرکز برای امرار معاش مشغول فعالیت‌هایی مثل شالی‌کاری، نوغان‌کاری (پرورش کرم ابریشم) و کاشت درخت آلوچه بودند.
– کوهستان شرق
حوزه فرهنگی – معماری کوهستان شرق، مناطق کوهستانی و ییلاقات گیلان در شرق رودخانه سفیدرود را در بر می‌گیرد. خانههای کوهستان شرق متعلق به خانواده‌های محمد‌نژاد و محسنیان است. با توجه به اقلیم سرد مناطق کوهستانی، فضاها در خانههای این منطقه نسبت به مناطق جلگه‌ای و کوهپایه‌ای بسته‌تر است و توپوگرافی و جهت شیب زمین تاثیر چشمگیری در ساخت بناها دارد.
عکس از: سایت Vipemo
شغل مردم کوهستان شرق بیشتر دامداری است، بنابراین از بناهای ییلاقی به صورت فصلی استفاده می‌کردند. دیوار بناهای کوهستان شرق دیوارهای سنگ چینی، زگالی و زگمه‌ای است و بام‌های خانه را با لت پوشانده‌اند.
– کوهپایه شرق
در حوزه فرهنگی – معماری کوهپایه شرق با سازه‌های مناطق کوهپایه‌ای گیلان در حاشیه شرقی رودخانه سفیدرود روبهرو می‌شوید. خانههای رستمی، جامع و بهزادی سازه‌های بومی کوهپایه شرق هستند که به دقت و ظرافت دوباره‌چینی شده‌اند.
عکس از: سایت Visitiran
در این حوزه بناها را معمولا در جهت شرق، جنوب شرقی و جنوب ساخته‌اند تا امکان استفاده حداکثری از آفتاب و کوران را داشته باشند. بناهای مناطق کوهپایه‌ای در مقایسه با مناطق جلگه‌ای دارای فضاهایی بسته و حداکثر در دو طبقه ساخته شده‌اند.
دیوارها بیشتر زگالی و زگمه‌ای و پوشش بام از لت است. بناهای دیگری که در این حوزه می‌بینید شامل انبار برنج، طویله و لانه مرغ است که در محوطه بناها ساخته می‌شدند. ساکنان کوهپایه شرق از طریق دامداری، زنبورداری، پرورش مرغ، صنایع دستی، باغداری و چای‌کاری امرار معاش می‌کردند.
عکس از: سایت Visitiran
– کوهستان غرب
در حوزه کوهستان غرب با خانههای متعلق به مناطق کوهستانی و ییلاقات گیلان در غرب رودخانه سفیدرود روبهرو می‌شوید. تنها خانه این حوزه متعلق به خانواده حاجت‌پور است. البته مهندسان در حال مطالعه سایر خانههای این منطقه هستند و به زودی خانههای بومی بیشتری در این بخش دوباره‌چینی می‌شوند.
عکس از: سایت Visitiran
روستاییان کوهستان غرب این خانه‌ها را در مناطق ییلاقی و میان‌بند (بین ییلاق و قشلاق) می‌ساختند و به صورت فصلی در آن اقامت داشتند. دیوار خانه‌ها معمولا تخته‌ای، زگالی، سنگ‌چین و زگمه‌ای و سقف‌ها پوشیده از لت هستند.
بناهایی مثل طویله، لانه مرغ و کوره نان‌پزی را هم می‌توانید تماشا کنید. فعالیت اقتصادی مردمان کوهستان غرب بیشتر در دامداری خلاصه می‌شد.
– کوهپایه غرب
خانههای کوهپایه غرب متعلق به مناطق کوهپایه‌ای غرب گیلان است. شما در این منطقه شاهد خانههای روستایی رحمانی، طربی و لطفی خواهید بود. اسکلت چوبی، استفاده از سنگ در پی، سقف شیب‌دار کُلَشی یا لته سر ویژگیهای مشترک خانههای این حوزه هستند.
عکس از: سایت Wikimedia
روستاییان در کوهپایه غرب برای گذر روزگار به فعالیت‌هایی مثل دامداری، شالی‌کاری، شکار حیوانات وحشی و تا حد کمی پرورش کرم ابریشم مشغول بودند.
– ساحل شرق
در حوزه ساحل شرق می‌توانید با تنها مجموعه مسکونی متعلق به خانواده موسوی که از مرکز شهر رودسر آورده شده، آشنا شوید. مصالحی که آقای موسوی در ساخت خانه‌اش استفاده کرده شامل سنگ در پی، چوب در دیوار، ایوان و سقف، گالی برای پوشش بام و کلوش برای اندود دیوارها میشود.
عکس از: سایت Wikimedia
فعالیت اقتصادی مردمان ساحل شرق شامل صیادی، کشاورزی و دامداری است.
– ساحل غرب
تنها خانه ساحل غرب، خانه آصفی است که اصالتش به شهرستان تالش برمی‌گردد. آقای آصفی این خانه را در سال ۱۳۴۵ به کمک اهالی محل با همان مصالح بومی و رایج ساخت. در ساحل غرب برای امرار معاش بیشتر کشاورزی می‌کردند.
آثار نگهداری‌شده در موزه میراث روستایی گیلان
موزه میراث روستایی از جنس موزه‌هایی نیست که اشیای قیمتی و ابزارهای قدیمی را به نمایش می‌گذارند. این اکو موزه که در نوع خود منحصربه‌فرد است، فضایی را فراهم کرده تا ما بتوانیم با خانههای روستایی، معماری و مصالح بومی آنها آشنا شویم.
عکس از: سایت Wikimedia
خانه‌هایی که با توجه به آب‌وهوای منطقه با شکل‌های متفاوت و مصالح مختلف ساخته شدند و سال‌ها شاهد داستان‌های زیادی از اهالی خانه بوده‌اند. تولدها و وفات‌ها به خود دیده‌اند و در گرما و سرما، رطوبت و باران دوام آورده‌اند.
در این موزه شاید تاج و شمشیر پادشاهان یا کاشی‌های رنگارنگ را نبینید، اما در عوض تاریخ و فرهنگ گیلان زمین را از نزدیک لمس می‌کنید. از نمایش‌های سرگرم‌کننده و بومی گیلان تا بازارچه‌هایی که صنایعر‌دستی می‌فروشند و خانم‌هایی که خوراکی‌های اصیل گیلانی می‌پزند، همه و همه شما را به گذشته‌های نه چندان دور گیلان می‌برند.
عکس از: سایت Wikimedia
نمایش‌ها و بازی‌های موزه میراث روستایی گیلان
همان‌طور که گفتیم، هدف اکو موزه میراث روستایی فقط نمایش خانههای بومی نیست، بلکه می‌خواهد آداب، رسوم و سنت‌های گیلانی را حفظ و به نسل‌های جوان نشان دهد. بی‌شک یکی از عناصر مهم در هر فرهنگی نمایش‌های سنتی است. به همین مسئولان اکو موزه نمایش‌های متعدد اصیل گیلانی را که جذابیت زیادی هم دارند، برای بازدیدکنندگان تدارک دیده‌اند.
– عروسه گوله
عروسه گوله یک نمایش جذاب از آیین‌های نوروزی گیلان است که سه نقش اصلی غول، پیربابا و ناز خانم دارد. این نمایش از نیمه دوم اسفند تا نوروز اجرا میشود و بسیار جذاب است. داستان اصلی نمایش رقابت بین پیر بابا و غول بر سر ناز خانم است.
عکس از: سایت Hamshahrionline
نقش غول چهره‌ای ترسناک دارد و صورتش را با زغال سیاه کرده و روی سرش کلاهی از ساقه‌های خشک گذاشته است. غول نماد زمستان و سیاهی و پیربابا نماد مهربانی و باغبانی است. در اکثر نسخه‌های این نمایش غول بر پیر بابا پیروز میشود.
نمایش عروس گوله یک تئاتر میدانی است و گروه اجراکنندگان بعد غروب خانه‌به‌خانه می‌رفتند و این نمایش جذاب را اجرا می‌کردند. در انتها نمایش هم صاحبخانه برای تشکر به آنها برنج، تخم‌مرغ و پول می‌داد. این نمایش در حال حاضر بسیار کم اجرا میشود و موزه میراث روستایی یکی از جاهایی است که می‌توانید این نمایش را در آنجا ببینید.
– کشتی گیلهمردی
کشتی گیلهمردی یکی دیگر از برنامه‌های جذاب موزه میراث روستایی گیلان است که پیشنهاد می‌کنیم از دستش ندهید. کشتی گیلهمردی نمایشی است مثل همان نبرد معروف گلادیاتورها با خون و خونریزی کمتر و بدون سلاح‌های خطرناک.
عکس از: سایت Hamshahrionline
قدمت این کشتی به قرن چهارم هجری بر می‌گردد و شروع آن آداب خاص خود را دارد. کشتی‌گیران به صورت گروهی وارد میدان می‌شوند و فرد میدان‌دار رو به جنوب (قبله) می‌پرد تا آمادگی جسمانی خود را نشان دهد. بعد از میدان‌دار، همه کشتی‌گیران این کار را انجام می‌دهند و بعد رو به شرق (حرم مطهر رضوی) می‌پرند که احترام خود را نسبت به امام هشتم (ع) ادا کنند.
این نیایش اهمیت زیادی دارد و همه کشتی‌گیران باید آن را انجام دهند. در حین برگزاری کشتی گیلهمردی، انواع موسیقی و ترانه‌های گیلکی نواخته و خوانده میشود تا شور و نشاط را به کشتی‌گیران و تماشاگران منتقل کند.
– لافندبازی
هیجان می‌خواهید؟ برنامه لافندبازی موزه میراث روستایی گیلان را ببینید و مطمئنا از این همه مهارت به وجد خواهید آمد. لافندبازی با اسم‌های دیگری مثل طناب‌بازی و ریسمان‌بازی هم شناخته میشود و از نمایش‌های کهن بین مردمان گیلک است.
عکس از: سایت Hamshahrionline
در این نمایش یک بندباز به بالای بند می‌رود و حرکات نمایشی اجرا می‌کند و شخصیتی به نام یالانچی یا شیطانک در پایین طناب هوای بندباز را دارد. در این نمایش جای موسیقی خالی نیست و سرناچی و نقاره‌زن این بازی را جذاب‌تر می‌کنند.
تفریحات موزه میراث روستایی گیلان
کنار بازدید از جاذبه‌ها و آثار این موزه، شما می‌توانید حوالی همین منطقه تفریحاتی را هم تجربه کنید. بعضی از این تفریحات را در ادامه آورده‌ایم.
– بازدید از طبیعت
پر واضح است که اولین تفریحی که می‌توانید در موزه میراث روستایی گیلان داشته باشید، بازدید از طبیعت است. این موزه زیبا در دل جنگل‌های سراوان با درخت‌های سربه‌فلک‌کشیده قرار دارد که در هر فصلی جذاب و دیدنی است.
عکس از: سایت Wikimedia
طبیعتی که درباره آن حرف می‌زنیم تا چشم کار می‌کند، سبز و زنده است، تنها صدایی که در آن به گوش می‌رسد، صدای پرندگان است و هوایی که آن را تنفس می‌کنید، روحتان را تازه و ذهنتان را آرام می‌کند.
– عکاسی با لباس سنتی
یکی از مهم‌ترین کارها در سفر ثبت خاطره‌ها است، اگر با لباس‌های سنتی عکس بگیرید که چه بهتر و به‌یادماندنی‌تر. آتلیه عکاسی در موزه میراث روستایی این امکان را به شما می‌دهد تا لباس‌های محلی به تن کنید و در فضای روستایی موزه عکس‌های زیبا بگیرید.
عکس از: سایت Hamshahrionline
– شکم‌گردی
این همه گشت‌وگذار و پیاده‌روی بدون خوردن خوراکی‌های خوشمزه شمالی که نمی‌شود. تصور کنید روی میز و صندلی‌های چوبی نشسته‌اید و در حالی که با درختان سربه‌فلک‌کشیده احاطه شده‌اید، از خوردن میرزاقاسمی و باقلاقاتق لذت می‌برید. تصورش هم زیباست.
عکس از: سایت Vipemo
جدا از رستورانی که در وسط جنگل قرار دارد، در بعضی از خانه‌ها، خانم‌های شمالی اصیل در حال پخت خوراکی‌های گیلانی مثل نان‌های محلی هستند که می‌توانید از آنها خرید کنید.
– بازدید از بازارچه‌ها
حالا که از غذاهای خوشمزه گیلکی نوش‌جان و تجدیدقوا کردید، وقتش رسیده در انتهای مسیر به بازارچه صنایع دستی موزه میراث روستایی سری بزنید. بازارچه‌ای که پر از محصولات جذاب و رنگارنگ مثل عروسک‌های دست‌ساز، صندوق جواهرات، زیورآلات، خوراکی‌های گیلکی، گمج (ظروف گلی مخصوص پخت غذا) و کلی غرفه دیدنی است.
عکس از: سایت Google Maps
بازارچه موزه یکی از بهترین جاها برای خرید سوغاتی و یادگاری‌های سفر است.
– بازدید از موزه مشاهیر
در گوشه‌ای از موزه وسیع میراث روستایی گیلان، ساختمانی است که چشم شما را به خود خیره می‌کند. ساختمانی با نمای چوبی و منبت‌کاری‌شده با شیشه‌های رنگی و سقف شیروانی. این ساختمان تماشایی، موزه مشاهیر گیلان است که تندیس چهره‌های سرشناسی مثل دکتر محمد معین، پروفسور فضل الله رضا، دکتر مجتهدی، آیت‌الله بهجت و کاشف‌السلطنه در آن به نمایش گذاشته شده است.
عکس از: سایت Google Maps
معماری ساختمان مشاهیر الهام گرفته از معماری سنتی است و تزیینات آن مثل سرستون‌ها، قوچک‌ها، گره‌چینی‌ها از عناصر معماری بومی بهره گرفته شده و بر همین اساس اسکلت این بنای هشت‌ضلعی و غالب مصالح به‌کاررفته در این ساختمان از چوب است.
– خرید صنایع دستی
در کشوری مثل ایران که گوشه‌گوشه‌اش هنر منحصربه‌فرد خود را دارد، خرید صنایع دستی هر شهر و دیار سرگرمی بسیار جذابی است. گیلانی‌ها هم صنایع‌دستی به شدت کاربردی و زیبا دارند که می‌توانید در بازارچه‌های موزه میراث روستایی آنها را ببینید.
عکس از: سایت Hamshahrionline
وسایلی مثل سبد و سفره حصیری، لوازم چوبی آشپزخانه، زیورآلات دست‌ساز، ظروف گلی، اسباب‌بازی، تابلو نقاشی و محصولات بسیار دیگری که به دست زنان و مردان هنرمند و پرتوان گیلکی درست شده است.
جاهای دیدنی نزدیک موزه میراث روستایی
اگر تا این موزه رفته‌اید و آثار داخل موزه را دیده‌اید، بد نیست به جاهای دیدنی حوالی آن هم سری بزنید.
– دریاچه سقالکسار
به دنبال لوکیشنی رویایی می‌گردید؟ از آن‌هایی که فقط در عکس‌ها و فیلم‌ها نمونه‌اش را می‌توان دید؟ پس حتما بعد از گشت‌وگذار در موزه میراث روستایی گیلان، به سمت دریاچه سقالکسار بروید. جالب است بدانید این دریاچه به همت یک کشاورز خوش‌ذوق از روستای سقالکسار شکل گرفته و امروزه میزبان عاشقان طبیعت است.
عکس از: سایت Google Maps
داستان از این قرار است که در سال ۱۳۶۲ کشاورز قصه ما به عنوان کشاورز نمونه انتخاب و به دفتر ریاست جمهوری دعوت میشود. فرصت را غنیمت می‌شمارد و از مسئولان می‌خواهد برای کم‌آبی روستا چاره‌ای پیدا کنند. چاره مشکل را در احداث یک سد خاکی دیدند و در کنار آن دریاچه وهم‌انگیز سقالکسار شکل گرفت.
پیاده‌روی، پیک‌نیک، عکاسی و قایق‌سواری از تفریحاتی است که می‌توانید در دریاچه سقالکسار داشته باشید. طبیعت پاک‌ترین دریاچه گیلان بسیار دیدنی است و همیشه در یادتان می‌ماند.
عکس از: سایت Alibaba
فاصله موزه میراث روستایی گیلان تا دریاچه سقالکسار حدود ۱۷ کیلومتر (۲۷ دقیقه) است.
– پارک جنگلی سراوان
یک وقت‌هایی آدم دلش می‌خواهد از هر چه هست و نیست دل بکند، خودش را در جاده‌ای بی‌انتها پیدا کند که تنها صدای آن، صدای پرندگان، باد و حرکت برگ‌هاست. پارک جنگلی سراوان چنین جایی‌ست. تا چشم کار می‌کند سبز است با درختانی که دست در دست آسمان گذاشته‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
پارک جنگلی سراوان از آن جاذبه‌های گردشگری است که روحتان را نوازش می‌کند و لحظاتی را که در آن سپری کرده‌اید، هرگز فراموش نخواهید کرد. خوشبختانه سراوان به خوبی حفاظت میشود و برای گردشگران و دوستداران طبیعت هم امکانات خوبی دارد. امکاناتی مثل سوپرمارکت، سکو برای پیک‌نیک، سطل زباله، سرویس بهداشتی و تفریحاتی مثل پینت‌بال.
فاصله موزه میراث روستایی گیلان تا پارک جنگلی سراوان حدود ۴ کیلومتر (۶ دقیقه) است.
عکس از: سایت Alibaba
– روستای سراوان
اگر هنوز از روستا‌گردی در موزه سیر نشدید، سری به روستای سراوان بزنید و با زندگی عادی و واقعی مردم روستا آشنا شوید. روستای سراوان مثل پارک جنگلی و موزه‌اش زیباست با این تفاوت که خلوت‌تر است، چرا که جاذبه‌های توریستی اطرافش، اکثر بازدیدکنندگان را به خود جذب می‌کند.
عکس از: سایت Google Maps
پس اگر دنبال خلوتی و سکوت هستید، حتما به روستای سراوان سری بزنید. فاصله موزه میراث روستایی گیلان تا روستای سراوان حدود ۱۱ کیلومتر (۱۸ دقیقه) است.
– مرداب سراوان
در دل جنگل سراوان مردابی رویایی و حیرت‌انگیز است که نمونه‌اش در کمتر جایی پیدا میشود. پس تا نزدیک مرداب سراوان هستید، به آن سری بزنید و از این همه زیبایی لذت ببرید. مرداب سراوان در ابتدا جاده پارک جنگلی سراوان قرار دارد و جاذبه بکر این پارک جنگلی است.
عکس از: سایت Google Maps
در نگاه اول شاید فکر کنید چمنزار یا سطحی صاف است، اما با عبور قایق‌ها می‌فهمید که خزه‌های سبز روی مرداب را پوشانده‌اند. اصلی‌ترین تفریح در مرداب سراوان قایق‌سواری و ماجراجویی در دل مرداب است. یادتان نرود که دوربین عکاسی و گوشی هوشمند خود را همراه داشته باشید، در غیر این صورت، حسرت ثبت کردن شگفتی‌های مرداب به دلتان می‌ماند.
از غرفه‌های خوراکی نزدیک مرداب هم می‌توانید انرژی‌تان را تقویت کنید. فاصله موزه میراث روستایی گیلان تا مرداب سراوان حدود ۴ کیلومتر (۶ دقیقه) است.
– کاروانسرای ۵۰۰ ساله شاه عباسی
حتما در آزادراه قزوین – رشت، وقتی که عوارضی امامزاده هاشم را گذراندید، چشمتان به تابلو بزرگ و بنای کاروانسرای شاه عباسی خورده است. قدمت این کاروانسرا به سال ۱۲۴۶ شمسی برمی‌گردد و با بازسازی‌های انجام‌شده در حال حاضر به عنوان رستوران سنتی کار می‌کند.
عکس از: سایت Google Maps
این کاروانسرا حیاطی مستطیل‌شکل با حوض زیبایی در مرکز دارد و اطراف حیاط هم حجره‌هایی است که برای صرف غذا می‌توان از آنها استفاده کرد. البته فضای سرو غذا فقط به بیرون محدود نمی‌شود و در داخل کاروانسرا هم می‌توانید از غذای خود لذت ببرید.
فاصله موزه میراث روستایی گیلان تا کاروانسرای ۵۰۰ ساله شاه عباسی حدود ۱۷ کیلومتر (۱۸ دقیقه) است.
اقامت در نزدیکی موزه میراث روستایی گیلان
برای اقامت در نزدیک موزه میراث روستایی گیلان تا دلتان بخواهد گزینه دارید. اگر اهل هتل‌های لوکس و اتاق‌های تمیز هستید، هتل‌های رشت میزبان شما هستند. اگر اهل ماجراجویی و علاقه‌مند به طبیعت هستید، کمپ کنید. اگر هم آدم هتل‌های رسمی در وسط شهر نیستید و ریسک شب‌مانی در جنگل را هم به جان نمی‌خرید، مجمتع‌های بومگردی و اقامتی متعددی برای سکونت یکی – دو شبه نزدیک موزه میراث روستایی گیلان وجود دارند.
– هتل‌های نزدیک موزه میراث روستایی گیلان
- هتل کادوس رشت
- هتل شبستان رشت
- هتل پامچال رشت
- هتل صبوری رشت
- هتل پردیس رشت
عکس از: سایت Alibaba
– بومگردی‌های نزدیک موزه میراث روستایی گیلان
- متل ترنج
- بومگردی می جان
- بومگردی پاییزان
- بومگردی پیر علی کتام
- بومگردی بام گلسرک
عکس از: سایت Wikimedia
جاهای مناسب شب‌مانی و کمپینگ نزدیک موزه میراث روستایی
- منطقه حاجی بکنده
- جنگل سراوان
- پارک جنگلی درنیکا
- روستای سقالکسار
- روستای سراوان
عکس از: سایت Google Maps
توصیه‌هایی برای بازدید از موزه میراث روستایی
بدانید و آگاه باشید که در این موزه پیاده‌روی زیادی خواهید داشت، پس لباس و کفش مناسب بپوشید.
موزه میراث روستایی گیلان چیزهای زیادی برای کشف دارد و شما باید مسیر مشخصی را برای رسیدن به پایان موزه طی کنید، پس حتما دو الی سه ساعت زمان برای بازدید در نظر بگیرید تا بتوانید با خیال راحت در موزه گردش کنید.
برنامه‌های تفریحی موزه میراث روستایی در روزهای مختلف متفاوت است، بنابراین بهتر است قبل از رفتن تماس بگیرید و در خصوص برنامه‌های در حال اجرا پرس‌وجو کنید.
آثار این اکو موزه یادگاری است از نیاکان ما، پس با خانه‌ها و طبیعت آن با دقت و ظرافت برخورد کنید.
سبک سفر کنید که انواع تنقلات و نوشیدنی‌ها در موزه پیدا میشود.
کاش واقعیت هم مثل عکس و متن زیبا بود
بنده تابستان ۴۰۳ به این مکان رفتم و کاستی های زیادی دیدم می‌نویسم امیدوارم به گوش میراث فرهنگی گیلان برسد و همتی برای ترتیب اثر باشد.
۱_ فکری به حال جلو موزه و جاده بشود . با شکل فعلی حتما باید انحراف به مسیر مخالف بشه که خطرناکه شاید میدان کوچکی مشکل را حل کنه.
۲_ از این همه خانه فقط چند مورد فعال بود واقعا حیف است همه را به چرخه برگردانید و تعمیرات را نوبتی کنید و به سرعت.
۳_ مسیر بازدید بازطراحی و سری شود ولو با چند جهت یابی و تابلو ساده طوری که از یک جا آغاز و بدون دو راهی و ابهام از جایی تمام شود و همه موارد داخل طرح باشد
۴_ پویایی و فعالیت لازمه چنین موزه ای است غیر از دو بانوی محترم که کنار دو تا از ساختمانها بودند خبری از پویایی روستایی نبود حداقل مرغ و خروسی و ..
۵_ راهنمای موزه حتما لازم است که حداقل اطلاعات همین نوشته را منتقل کند و برای راهنمایی های دیگر
۶_ جای یک بخش مجزای موزه ای اکوسیستم روستایی شمال در این مکان بزرگ خالی است. پراکندگی و بی نظمی ادوات موجود زیبنده نیست