گیلان از قشنگ‌ترین استان‌های ایران است؛ زیبایی‌های طبیعی، اهمیت تاریخی، مردمان خوش‌برخورد و خوش‌خلق و البته غذاهای محلی آن باعث شده تا گیلان زیبا، دوست‌داشتنی و جذاب باشد. غذاهای محلی گیلان بسیار متنوع و خوش‌طعم هستند. عاشقان غذا که قطعا از دست‌پخت گیلانی‌ها لذت می‌برند. حتی آنهایی که در ردیف آدم‌های کم‌غذا قرار دارند هم در مقابل بعضی از غذاهای محلی گیلان به راحتی مقاومتشان را از دست می‌دهند و با ولع به سر میز غذا شرفیاب حضور باقلاقاتق، ترش‌تره، نازخاتون، میرزاقاسمی و… می‌شوند. یادتان باشد، گیلان به جز این غذاهای معروف، غذاهای محلی فوق‌العاده دیگری هم دارد که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید.
معرفی بهترین غذاهای محلی گیلان
۱. باقلاقاتق
باقلاقاتق از معروف‌ترین غذاهای محلی گیلان است. حتی اگر آن را امتحان نکرده باشید قطعا نامش را شنیده‌اید. این‌طور نیست؟ اما مواد لازم برای تهیه این غذای خوش‌نام چیست؟ لوبیای رشتی به همراهی سیر، شوید خشک، کره و زردچوبه می‌تواند تیم برنده‌ای تشکیل بدهد که چند-هیچ همه غذاهای اعیانی را می‌برد.
البته این تمام ماجرا نیست، چون بعد از اینکه مواد نام‌برده با هم ترکیب می‌شوند، تخم‌مرغ در نقش مهمان مهم و افتخاری مجموعه وارد بازی می‌شود و تیم مذکور را به قهرمان غذاهای ساده اما خوش‌طعم بدل می‌کند. فقط باید یادتان باشد، تخم‌مرغی که به سیر، شوید، کره و زردچوبه اضافه می‌شود را هم نمی‌زنند و آن را به سادگی می‌شکنند و روی مواد می‌ریزند.
۲. ترش‌تره
همین ابتدای کار باید اعلام کنیم که سیر عضوی جدایی‌ناپذیر از غذاهای محلی گیلان است. حتی اگر داخل خود غذا سیر به کار نرفته باشد، باز هم آن را در کنار غذا و بر سر سفره ملاقات خواهید کرد. در ترش‌تره معروف گیلانی‌ها هم سیر وجود دارد. سیر تفت‌داده‌شده در کنار سبزی‌های مخصوص شمالی مانند خالواش به همراهی برنج، زردچوبه، آب و تخم‌مرغ به شما ترش‌تره جانانه‌ای می‌دهد که تا مدت‌ها طعمش در دهانتان باقی می‌ماند و بوی خوبش در مشامتان.
۳. نازخاتون
بادمجان هم مانند سیر یکی از اعضای مهم سفره گیلانی‌هاست. بادمجان، آب‌انار، پیاز، گوجه‌فرنگی، جعفری و نعنا و گردو؛ ترکیب این مواد خوش‌طعم و خوش‌عطر به شما نازخاتونی می‌دهد که بعید است، آن را دوست نداشته باشید.
یکی از هنرهای آشپزی شمالی که در غذاهای محلی گیلان به راحتی دیده می‌شود، هنری است که در ترکیب مواد هماهنگ با یکدیگر وجود دارد. مواد غذایی منتخب برای پخت و آماده‌کردن هر غذایی از نظر بو، رنگ، خاصیت و طعم به طرز عجیبی با هم متناسبند و این از نظر ما هنر ناب گیلانی‌هاست که می‌توانند به چنین ترکیبات خوش‌طعم و مزه‌ای برسند.
۴. اناربیج
گوشت قلقلی دوست دارید؟ اگر پاسخ مثبت است پس باید بگوییم که بعد از امتحان‌کردن اناربیج به احتمال ۹۹/۹۹ درصد، آن را به فهرست غذاهای خوشمزه زندگی‌تان اضافه خواهید کرد. اناربیج با تفت‌دادن سبزی‌های مخصوص گیلانی مثل خالواش درست می‌شود. کافی است، سبزی‌های مخصوص را تفت دهید، گوشت‌چرخ‌کرده را قلقلی کنید، زردچوبه، پیاز داغ و گردو اضافه کنید و بعد اجازه بدهید که تمام این مواد در همراهی با رب گوجه‌فرنگی و البته رب انار با هم بپزند. زمانی که غذا کاملا جا بیفتد و پخته شود، اناربیجتان حاضر خواهد بود. نوش‌جان!
۵. میرزاقاسمی
میرزاقاسمی از آن غذاهای محلی گیلان است که شهرت و آوازه‌اش آن‌قدر زیاد شده که دیگر در تمام نقاط ایران به راحتی پخته و مصرف می‌شود. به قول فرنگی‌ها، رِسِپی این غذا یا همان دستور تهیه‌اش به شدت ساده است و همین موضوع در پرطرف‌دار بودن آن بی‌تاثیر نیست. کافی است، بادمجان‌هایتان را کبابی کنید، کمی گوجه خردشده به آنها اضافه بفرمایید و بعد در همراهی سیری که در میان گوجه‌ها و بادمجان‌ها جای خوش می‌کند، تخم‌مرغ‌هایی به تعداد دلخواه به ترکیب اضافه نمایید. این می‌شود همان میرزاقاسمی معروفی که پیش‌غذایی ناب است. از نظر ما که می‌توان آن را به عنوان غذای اصلی هم نوش‌جان کرد. دیگر انتخاب با شماست.
۶. ترش‌واش
ترش‌واش هم با هنرنمایی سیر و بادمجان درست می‌شود. برای آماده‌کردن ترش‌واش باید بادمجان‌ها را سرخ کنید، سینه مرغ را هم به همین ترتیب یعنی با سرخ‌کردن آماده کنید. با تعدادی سبزی خاص شمالی، سیر، حلقه‌های گوجه‌فرنگی، آب آلوچه و آب نارنج، ترش‌واش آماده نوش‌جان کردن خواهد بود. این غذا از غذاهای محلی گیلان است که طرفداران دوآتشه غذاهای ترش حتما از خوردنش لذت می‌برند.
۷. کوکوی مرغ
چخرتمه چیست؟ خچرتمه همان بادکوبه است. بادکوبه چیست؟ بادکوبه همان کوکوی مرغ گیلانی است. بله! شاید این اسامی بامزه و عجیب باشند. مثلا بادکوبه بیشتر به نام خانوادگی افراد می‌خورد تا نوعی غذا ولی در نهایت کوکوی مرغ گیلانی را هر چه که بنامیم، نتیجه کار، وعده غذایی بسیار خوشمزه‌ای خواهد بود که با مرغ‌های ریزریز، پیاز داغ، آب‌لیمو، تخم‌مرغ، زعفران، نمک و فلفل آماده می‌شود. این مواد را باید با هم ترکیب کنید و در ماهی‌تابه مثل انواع کوکوهای دیگر بپزید. کوکوی مرغ گیلانی می‌تواند پیش‌غذا یا غذایی خوشمزه باشد.
۸. کال کباب
باز هم بادمجان! بله باز هم بادمجان به صحنه می‌آید تا یکی دیگر از غذاهای محلی گیلان را به شما معرفی کند. بادمجان‌های کبابی، سبزی شمالی چوچاق، گردو و آب انار ترش با هم ترکیب می‌شوند و کال کباب را می‌سازند. البته بادمجان‌ها در کال کباب باید به خوبی کوبیده شوند و مواد دیگری که نام برده شد به آن اضافه شوند. کال کباب بسیار خوشمزه است. از آنجا که هیچ‌گونه عنصر حیوانی هم در پخت آن به کار نمی‌رود، دوستان گیاه‌خوار هم می‌توانند برای امتحان‌کردن آن بدون هیچ دغدغه‌ای قاشق و چنگال‌هایشان را بالا ببرند و دست به کار شوند.
۹. سیرقلیه
انگار غذاهای محلی گیلان از سیر، سیر نمی‌شوند. رطوبت و آب‌وهوای خاص این استان از دلایل اصلی میل به استفاده از سیر است. سیرقلبه هم یکی دیگر از غذاهای خوشمزه‌ای است که در سفر به گیلان نباید آن را از یاد ببرید. سیر تفت‌داده‌شده، تخم‌مرغ هم‌زده، پختن مرغ و لپه به طور جداگانه و ترکیب اینها با هم به شما کمک می‌کند تا سیرقلیه‌ای خوشمزه داشته باشید.
۱۰. کباب‌ترش
اگر از آن دسته شکموهای کباب‌دوست هستید قطعا تا به اینجای فهرست به دنبال غذایی در فضای کباب و گوشت مرغ و گوسفند بوده‌اید. این‌طور نیست؟ کباب‌ترش، همان کباب باب دندانی است که از خوردنش سیر نمی‌شوید. اگر فکر می‌کنید که در کباب‌ترش، سیر استفاده نمی‌شود باید بگوییم که سخت در اشتباهید. گردوی چرخ‌شده، سیر و پیاز رنده‌شده، فلفل، رب انار، سبزیجات مخصوص خردشده و گوشت تازه در کنار هم به شما کباب‌ترش خوشمزه گیلانی را تحویل می‌دهند. بهتر است کباب‌ترش روی آتش پخته شود و البته خوب است، موادی که نام برده شد هم به مدت چند ساعت به حال خود گذاشته شوند تا طعمشان خوب به بافت گوشت برود.
۱۱. ماهی شکم‌پُر
منتظرش بودید، نه؟ شمال است و ماهی‌های خوشمزه آن. داخل شکم ماهی سفید گیلانی را باید خالی کرد و آن را با نمک و فلفل مزه‌دار. حالا نوبت ترکیب داخل شکم است؛ پیاز رنده‌شده، گردو، رب انار، نمک و فلفل و سبزی‌های معطر را با هم مخلوط می‌کنید و داخل شکم ماهی قرار می‌دهید. بعد هم که دیگر باید این غذای خوشمزه گیلانی را در فِر یا تابه سرخ کنید. البته شاید این ماهی را در نقاط دیگر ایران هم می‌پزند ولی نکته کنکوری ماجرا در تهیه ماهی شکم‌پر گیلانی، این است که سبزی‌های معطر به‌کاررفته در آن فقط مخصوص خطه گیلان است. این سبزی‌ها شامل نعنا، گشنیز، چوچاق و خالواش است. نعنا و گشنیز که در همه جا پیدا می‌شود اما چوچاق و خالواش فقط مخصوص خود گیلانی‌هاست.
۱۲. مرغ ترش
مرغ، پیاز، سیر، لپه، آب نارنج، تیم جعفری-گشنیز-نعنا، حاصل ترکیب این مواد با تخم‌مرغی که در مرحله نهایی پخت و هنگام غلیظ شدن خورشت به آن اضافه می‌شود، مرغ ترش گیلانی‌ها را می‌سازد. البته یادتان باشد که فقط ترکیب کردن این مواد با هم نیست که غذاهای گیلانی خوشمزه را می‌سازد بلکه فوت و فن‌های ظریفی هم در مسیر پخت وجود دارد که اگر با آنها آشنا نباشید، قطعا مرغ ترشتان همانی نخواهد شد که در شهرهای زیبای گیلان نوش‌جان می‌کنید.
۱۳. اسپناساک
می‌توانید حدس بزنید که ماده اصلی و هسته مرکزی اسپناساک چیست؟ از روی نام غذا، نکته‌ای دستگیرتان نشده است؟ اگر بگوییم که اسپناساک به راحتی می‌تواند یکی از غذاهای محبوب «ملوان زبل» باشد چه؟ بله! اسپناساک با اسفناج درست می‌شود. اسفناج ماده اصلی اسپناساک است و علاوه بر آن، سیر، پیاز، نعنا، هویج و البته گوشت هم در کنار سبزیجات معطر در این غذا استفاده می‌شود. اسپناساک هم مقوی است و هم خوشمزه و بی‌تردید از بهترین غذاهای محلی گیلان به شمار می‌رود. البته برای اسفناج‌دوستان!
۱۴. کدوبره
کدوبره هم یکی دیگر از غذاهی محلی گیلان است که گیاه‌خواران شیفته آن خواهند شد. فقط مواد سالم و گیاهی این غذا نیست که آن را محبوب و خوردنی می‌کند بلکه زمان اندکی که برای آماده‌سازی‌اش لازم است هم دلیل دیگری برای جای گرفتن آن در عمق قلب گیلانی‌های و طرفداران غذاهای گیلانی است. کدوبره با کدو سبز، سیب‌زمینی، سیر، گوجه‌فرنگی، تخم‌مرغ و پیاز درست می‌شود. ترکیب این مواد با هم زمان زیادی نمی‌گیرد اما طعم فوق‌العاده‌ای به وجود می‌آورد.
۱۵. خورشت آلو
طرفداران غذاهای ملس از خورشت آلو خوششان می‌آید. این خورشت از خورشت‌های غلیظی است که حضور و وجود آب انار و آب نارنج باعث می‌شود تا حسابی ترش و ملس شود. البته باید برای تعدیل ترشی ماجرا، مانند خورشت‌های معروف دیگر این سبک از کمی شکر هم استفاده کنید. زعفران، پیاز، گردو، آلو و نارنج در کنار مرغ به شما خورشت آلو را تحویل می‌دهند. در سفرتان به گیلان، آن را از دست ندهید. شاید هم خودتان تصمیم گرفته‌اید که آستین‌ها را بالا بزنید و خورشت آلوی وطنی درست کنید. در هر حال؛ خداقوت!
نکته آخر درمورد غذاهای محلی گیلان
غذاهای محلی گیلان را شناختید؟ مواد غذایی سالم و مقوی در این غذاها به وفور استفاده می‌شود و البته ترکیب طعم‌ها هم در آنها به شدت حرفه‌ای و جذاب است. باور کنید که اگر غذاهای گیلانی شانس و فرصت بیشتری برای حضور در مجامع بین‌المللی داشتند، الان به جای استیک، پیتزا و انواع غذاهای بین‌المللی معروف، ترش‌تره، کباب‌ترش و… روی میزهای رستوران‌های چندستاره پاریس و میلان سِرو می‌شد. هنوز هم دیر نشده است. با خوردن و پختن غذاهای محلی گیلانی می‌توان از طعمشان لذت برد و در مهمانی‌هایی که می‌روید به شناخته شدن بیشتر آنها حداقل در سطح ملی کمک کنید. بعید است کسی پیدا شود که از عطر سبزی‌های محلی گیلان، بوی نارنج در غذاها و ترکیب دوست‌داشتنی گوجه، گردو و بادمجان با مواد مختلف لذت نبرد. شما چه فکر می‌کنید؟
