تصور کنید در شهری قدم می‌زنید که زمانی به دو دنیا تقسیم شده و دیواری عظیم، مرزی نامرئی بین آزادی و اسارت کشیده است. این‌جا برلین شهری در قلب اروپا و دیوار برلین از مشهورترین جاهای دیدنی آلمان است که نباید دیدن آن را از دست بدهید.
این بنای تاریخی روایتگر داستان ۲۸ سال جدایی، درد و رنچ و یادبودی دائمی از گذشته تاریک آلمان است. در این مقاله از مجله گردشگری علی‌بابا قصد داریم گذری به داستان پشت این دیوار بزنیم.
دیوار برلین کجاست؟
چرا دیوار برلین ساخته شد؟
دیوار برلین چه سالی ساخته شد؟
دیوار برلین به دست چه کسی ساخته شد؟
دیوار برلین کی خراب شد؟
معرفی دیوار برلین
دیوار برلین، حصار بتنی به طول ۱۵۵ کیلومتر و ارتفاع ۳.۶ متر بود که شهر برلین را از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کرد. این دیوار نماد جنگ سرد و جدایی آلمان به دو کشور کمونیستی و سرمایه‌داری است.
عکس از: سایت Abcnews
در نهایت پس از حدود ۲۸ سال و در پی جنبشی مردمی، دیوار برلین فرو ریخت. این فروریختن به یکی از مهم‌ترین رویدادهای قرن بیستم تبدیل شده است. امروزه، بخش‌هایی از دیوار برلین به‌عنوان یادمان تاریخی باقی‌مانده و به یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر برلین تبدیل شده است.
دیوار برلین کجاست؟
تصور کنید شهر برلین را به دو قسمت تقسیم کنیم؛ بخش غربی که تحت کنترل متفقین غربی است و بخش شرقی که تحت کنترل شوروی سابق است. دیوار برلین دقیقا همین کارکرد را داشت و در شهر برلین، پایتخت آلمان کشیده شد.
عکس از: سایت Babylontours
در حال حاضر برای بازدید از بخشهای به‌جامانده از دیوار می‌توانید به خیابان برناور در محله میته بروید. در امتداد بقایای دیوار قدم بزنند، از دروازه براندنبورگ عبور کنید و از ایستگاه مرزی چارلی را هم ببینید. همچنین بازدید از موزه‌های متعددی که در امتداد دیوار وجود دارند و تاریخ آلمان را در دوران جنگ سرد روایت می‌کنند، خالی از لطف نیست.
لوکیشن دیوار برلین روی گوگل مپ
مسیر دسترسی به دیوار برلین
هرچند دیوار برلین تخریب شده است، اما هنوز هم می‌توان از بقایای آن در مکان‌های مختلف شهر بازدید کرد.
برای دسترسی به جاذبه‌های اصلی دیوار برلین مانند بنای یادبود دیوار برلین، ایست بازرسی چارلی (مشهورترین گذرگاه مرزی بین آلمان شرقی و غربی)، توپوگرافی وحشت و گالری ایست ساید که بزرگ‌ترین بخش باقی‌مانده از دیوار برلین است، استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی بهترین گزینه است.
عکس از: سایت Berlinexperiences
مسیرهای دسترسی:
- خطوط S1، S2، S3، S5، S7 و S9 سیستم S-Bahn (قطار سریع‌السیر شهری)
- خطوط U1، U6 و U8 سیستم U-Bahn یا مترو
- خطوط ۱۰۰ و ۳۰۰ اتوبوس
می‌توانید از تورهای پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری هم استفاده کنید که امکان گشت‌وگذار در امتداد مسیر دیوار برلین و بازدید از بخشهای مختلف را فراهم می‌کند.
عکس از: سایت Cloudinary
ساعت بازدید دیوار برلین
بنای یادبود دیوار برلین همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۰ شب باز است و می‌توانید از آن بازدید کنید.
تاریخچه دیوار برلین
در سال ۱۹۴۵، پس از شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، متفقین این کشور را به چهار منطقه اشغالی تقسیم کردند. شهر برلین که در منطقه تحت اشغال شوروی قرار داشت، به دو بخش غربی (تحت کنترل آمریکا، بریتانیا و فرانسه) و شرقی (تحت کنترل شوروی) تقسیم شد.
عکس از: سایت CFR
در ابتدا، رفت‌وآمد آزادانه بین بخشهای شرقی و غربی برلین وجود داشت. اما با وخامت روابط بین شرق و غرب و تشدید جنگ سرد، این آزادی به‌تدریج محدود شد.
در سال ۱۹۶۱، موج مهاجرت از آلمان شرقی به آلمان غربی به‌شدت افزایش یافت. مردم برای فرار از شرایط اقتصادی و سیاسی نامناسب در شرق، به دنبال زندگی بهتر در غرب بودند و به آن‌جا مهاجرت می‌کردند. این مهاجرت گسترده به یکی از نگرانی‌های اصلی مقامات آلمان شرقی تبدیل شد؛ زیرا که ثبات حکومت و وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور را به خطر می‌انداخت.
عکس از: سایت I0wp
در نهایت در تاریخ ۱۳ آگوست ۱۹۶۱، دولت آلمان شرقی با اقدامی ناگهانی، شروع به ساخت دیواری در اطراف برلین غربی کرد. این دیواری بتنی و سیم خاردار، که طول آن حدود ۱۵۵ کیلومتر و ارتفاع آن به ۴ متر می‌رسید، شهر را به دو بخش مجزا تقسیم کرد و عبور و مرور آزادانه بین بخش شرق و غرب را غیرممکن ساخت.
دیوار برلین یک دیوار ساده نبود؛ این دیوار شبیه یک پرده آهنین بین دو بخش شرقی و غربی بود که تدابیر امنیتی پیچیده‌ای داشت. در طول دیوار، برج‌های مراقبت متعددی احداث شده بود که توسط نگهبانان مسلح آلمان شرقی کنترل می‌شدند. این نگهبانان دستور داشتند به هر کسی که قصد عبور از دیوار را داشته باشد، شلیک کنند. البته همه چیز به همین‌جا ختم نمی‌شد.
عکس از: سایت Euronews
علاوه بر دیوار اصلی، نواری به عرض حدود ۱۰۰ متر در امتداد دیوار کشیده شده بود که به آن «نوار مرگ» می‌گفتند. این منطقه پر از مین، سیم خاردار و گودال‌های عمیق ضدتانک بود و سگ‌های نگهبان در آن گشت‌زنی می‌کردند. هدف از ایجاد نوار مرگ، جلوگیری از هرگونه تلاش برای فرار از آلمان شرقی بود.
عکس از: سایت Euronews
در نقاط مرزی بین بخشهای شرقی و غربی، ایستگاه‌های بازرسی متعددی احداث شده بود که در آن‌ها افراد و وسایل نقلیه به طور دقیق مورد بازرسی قرار می‌گرفتند. این ایستگاه‌ها به‌شدت کنترل می‌شدند و عبور از آن‌ها بدون مجوز رسمی امکان‌پذیر نبود.
عکس از: سایت Squarespace
از میان سه گذرگاه مرزی که برای کنترل عبور و مرور ساخته شده بود، ایست بازرسی چارلی مشهورترین آن‌هاست. امروزه، محل ایستگاه بازرسی چارلی به‌عنوان یک یادبود تاریخی حفظ شده است. بازدیدکنندگان می‌توانند با گذر از دروازه‌های نمادین ایستگاه، گوشه‌ای از تاریخ پر فراز و نشیب آلمان را از نزدیک تجربه کنند.
دیوار برلین نمادی از جدایی و سرکوب بود. ساخت این دیوار، زندگی مردم آلمان را به طور کامل دگرگون کرد. خانواده‌ها و دوستان از یکدیگر جدا شدند و بسیاری از رؤیاها و آرزوها در دو طرف دیوار حبس شدند. در آلمان غربی، مردم از آزادی و رفاه نسبی برخوردار بودند، در حالی که در آلمان شرقی، تحت نظارت شدید دولت و محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی زندگی می‌کردند.
عکس از: سایت Myguide
با وجود تدابیر شدید امنیتی، تلاش برای فرار از آلمان شرقی هرگز متوقف نشد. مردم از روش‌های مختلف و گاهی خطرناک برای عبور از دیوار استفاده می‌کردند. برخی تونل حفر می‌کردند، از زیر زمین عبور می‌کردند یا با بالون پرواز می‌کردند. در طول ۲۸ سال وجود دیوار برلین، حدود ۵۰۰۰ نفر توانستند به سمت غرب فرارکنند و بین ۱۳۸ تا ۲۰۰ نفر در این تلاش‌ها جان خود را از دست دادند.
پس از ۲۸ سال انتظار، سرانجام در ۹ نوامبر ۱۹۸۹، دیوار برلین در میان فریاد شادی مردم فرو ریخت. سقوط دیوار برلین، نقطه عطفی در پایان جنگ سرد و آغاز روند اتحاد دوباره آلمان بود.
عکس از: سایت Euronews
حقایق جالب دیوار برلین
دیوار برلین شاهد اتفاقات غم‌انگیز و گاه شگفت‌انگیزی بوده است. در ادامه به برخی از حقایق جالب و کمتر شناخته شده درباره این دیوار مشهور می‌پردازیم.
– دیوار برلین در واقع از دو دیوار تشکیل شده بود
دیوار برلین دو دیوار بتنی (یک دیوار در شرق و یک دیوار در غرب) بود که با “نوار مرگ” به عرض حدود ۱۰۰ متر از یکدیگر جدا شده بودند. این نوار شامل برج‌های مراقبت، نورافکن، خندق و سیم خاردار بود.
عکس از: سایت I0wp
– مردم با استفاده از روش های خلاقانه فرار کردند
در طول مدت ۲۸ سال بیش از ۵۰۰۰ نفر با عبور از دیوار برلین و زیر آن فرار کردند. سرجوخه کنراد شومان، نگهبان مرزی ۱۹ ساله آلمان شرقی اولین نفری بود که از روی سیم خاردار به آن طرف پرید. این فرار تنها دو روز پس از نصب دیوار اتفاق افتاد.
عکس از: سایت Eastsidegalleryexhibition
با گسترش و پیچیدگی‌های دیوار برلین، نقشه‌های فرار هم متفاوت‌تر شد. مخفی‌شدن در ماشین، تونل‌های مخفی زیرزمینی، استفاده از بالون و هواپیماهای سبک از نمونه روش و تلاش‌های مردم برای فرار بود.
البته خیلی از فرارها هم ناموفق بود. آخرین مرگ در سال ۱۹۸۹ زمانی رخ داد که یک جوان آلمانی شرقی در حالی که می‌خواست با یک بالون بر روی دیوار پرواز کند با خطوط برق برخورد کرد و جان خود را از دست‌داد.
عکس از: سایت Prod
– بخشی از دیوار برلین در لاس وگاس است
پس از سقوط دیوار برلین و تخریب آن، بسیاری از بخشهای دیوار و مصالح آن بازیافت شدند. اما برخی از آن‌ها به حراج گذاشته و در سراسر جهان پراکنده شدند. یکی از این بخش‌ها را می‌توان در اتاق مردان کازینو ایستگاه اصلی در لاس‌وگاس مشاهده کرد. از این قطعه به‌عنوان جداکننده دستشویی‌ها پشت شیشه‌ای محافظ استفاده می‌شود.
عکس از: سایت Squarespace
– سقوط دیوار برلین برنامه‌ریزی نشده بود
سقوط دیوار برلین اتفاقی بود. داستان از آن‌جا شروع شد که پاسخ‌های گیج‌کننده گونتر شابفسکی در یک کنفرانس مطبوعاتی و گزارش‌های نادرست رسانه‌ها مبنی بر باز شدن گذرگاه‌های مرزی، باعث هجوم شهروندان برلین شرقی به سمت دیوار شد. افسر هارالد جگر با دیدن جمعیت انبوه و رو به رشد، ایست بازرسی خیابان بورنهولمر را باز کرد و به دنبال او ایست‌های بازرسی دیگر نیز باز شدند.
عکس از: سایت Usatoday
– نقاشی‌های روی دیوار برلین
مجموعه‌ای از نقاشی‌ها، نقاشی‌های دیواری و گرافیتی به‌جامانده روی دیوار برلین همگی مربوط به بخش غربی دیوار هستند که در طول جنگ سرد کشیده شدند. این آثار هنری نمادی از مقاومت، امید و آزادی هستند.
عکس از: سایت Toposmagazine
سقوط دیوار برلین
در اواخر دهه ۸۰ میلادی، نارضایتی عمومی از رژیم کمونیستی آلمان شرقی به‌شدت افزایش یافته بود. مردم از محدودیت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خسته شده بودند و خواهان آزادی و دموکراسی بودند.
در سال ۱۹۸۹، تغییرات سیاسی در اروپای شرقی و ناآرامی‌های داخلی در آلمان، فشار زیادی را روی دولت آلمان شرقی وارد کرد تا برخی از محدودیت‌های سفر به آلمان غربی را کاهش دهد.
عکس از: سایت Squarespace
سخنگوی آلمان شرقی، گونتر شابوفسکی، در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۹ نوامبر اعلام کرد که شهروندان آلمان شرقی می‌توانند از همان لحظه به بعد به آلمان غربی سفر کنند. اما او فراموش کرد که توضیح دهد هنوز برخی مقررات برای سفر وجود دارد. رسانه‌های غربی هم به اشتباه گزارش دادند که مرز باز شده است.
هزاران نفر از مردم آلمان شرقی که منتظر چنین فرصتی بودند، به سمت گذرگاه‌های مرزی هجوم بردند و نگهبانان مرزی که غافلگیر شده بودند، مجبور به باز کردن دروازه‌ها شدند و دیوار برلین پس از ۲۸ سال فرو ریخت.
عکس از: سایت Visitberlin
سقوط دیوار برلین با شور و اشتیاق وصف‌ناپذیری از سوی مردم آلمان شرقی و غربی روبه‌رو شده و شب ۹ نوامبر ۱۹۸۹ به‌عنوان یکی از شب‌های تاریخی در حافظه جمعی مردم آلمان و جهان ثبت شد.
مردم با عبور از دروازه‌های مرزی، به آغوش یکدیگر می‌رفتند، با گریه می‌خندیدند و دیوار را با چکش و کلنگ تخریب می‌کردند. این لحظه تاریخی، نمادی از پایان جنگ سرد و آغاز دوران جدیدی از آزادی و اتحاد بود.
عکس از: سایت Nbcnews
یکی از صحنه‌های تأثیرگذار آن شب، دیدار دوباره خانواده‌هایی بود که سال‌ها از یکدیگر جدا شده بودند.
تاثیر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فروپاشی دیوار برلین باعث تضعیف بیشتر دولت بی‌ثبات آلمان شرقی شد. در نهایت آلمان در ۳ اکتبر ۱۹۹۰، ۱۱ ماه پس از سقوط دیوار برلین، دوباره متحد شد. هرچند بخش بسیاری از دیوار برلین تخریب شده، اما بخش قابل توجهی از آن به‌عنوان یادبودی از این رویداد تاریخی حفظ شده است که با سفر به این منطقه می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید.
عکس از: سایت Natgeofe
جاهای دیدنی نزدیک دیوار برلین
دیوار برلین، نمادی از جدایی و ظلم، امروزه به یادبودی از آزادی و اتحاد تبدیل شده است. در نزدیکی دیوار، جاذبه‌های دیدنی دیگری هم وجود دارند که دیدن هرکدام حس‌وحال متفاوتی دارد. در ادامه به معرفی سه مکان دیدنی نزدیک دیوار برلین می‌پردازیم.
– یادبود دیوار برلین
این مکان یادبود به طول ۱.۴ کیلومتر در خیابان برنائر واقع‌شده و باقی‌مانده دیوار برلین است که به یاد قربانیان و کسانی که در تلاش برای فرار از آلمان شرقی جان خود را از دست دادند، ساخته شده است. در امتداد این بخش از دیوار، می‌توانید بخش‌هایی از دیوار اصلی، برج‌های نگهبانی و نوار مرگ را ببینید.
عکس از: سایت Visitberlin
همچنین، نمایشگاه‌های روباز و یک مرکز اطلاعاتی در این مکان وجود دارد که به شما در مورد تاریخ دیوار برلین و تأثیر آن بر زندگی مردم شهر اطلاعات می‌دهد.
– گروس تیرگارتن
گروس تیرگارتن بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین پارک برلین است که حدود ۵ کیلومتر با دیوار برلین فاصله دارد. این پارک در زمان چنگ جهانی دوم آسیب دید و بسیاری از درختان آن قطع شدند. اما در حال حاضر با کمک مردم آلمان این پارک به یک فضای سرسبز و باشکوه و مکانی آرام برای گذراندن اوقات فراغت در فضای باز تبدیل شده است.
عکس از: سایت Wikimedia
علاوه بر طبیعت سرسبز، جاذبه‌های تاریخی مختلفی هم در این پارک قرار گرفته است. مجسمه ملکه لویز و مجسمه ویکتوریا از بناهای تاریخی هستند که می‌توانید پس از گشت‌وگذار در پارک از آن‌ها بازدیدکنید.
– دروازه براندنبورگ
این دروازه تاریخی که در انتهای خیابان Unter den Linden واقع شده، نماد وحدت آلمان است و حدود ۳ کیلومتر با بنای یادبود فاصله‌دارد. این دروازه یکی از مشهورترین نمادهای برلین و یادآور تاریخ پر فراز و نشیب این شهر است.
عکس از: سایت Britannica
دروازه براندنبورگ در دوران جنگ سرد به‌عنوان دروازه دیوار برلین استفاده می‌شد و شرق و غرب برلین را از یکدیگر جدا می‌کرد. امروزه، این مکان به‌عنوان یک یادبود ملی شناخته می‌شود و محل برگزاری بسیاری از رویدادها و جشنواره‌ها است.
اقامت در نزدیکی دیوار برلین
برای اقامت در نزدیکی دیوار برلین می‌توانید باتوجه‌به سبک زندگی، بودجه و… یکی از هتل‌های لوکس یا هاستل و هتل‌های ارزان‌قیمت‌تر را انتخاب کنید.
یکی از محبوب‌‌ترین مناطق برای اقامت در نزدیکی دیوار برلین محله میته است. این منطقه محل بسیاری از جاذبه‌های توریستی مرتبط با دیوار، از جمله دروازه براندنبورگ، بنای یادبود هولوکاست و خود دیوار برلین است.
عکس از: سایت IMB
میته همچنین رستوران‌ها، کافه‌ها و فروشگاه‌های بسیاری دارد. در این منطقه می‌توانید یکی از هتل‌های چهار یا پنج ستاره مانند هتل ماندالا را برای اقامت انتخاب کنید. این هتل در فاصله نزدیکی از دروازه براندنبورگ و ایست بازرسی چارلی قرار دارد.
انتخاب بعدی شما می‌توانید هتل پلاس برلین باشد. این هتل حدود ۵ دقیقه پیاده‌روی تا گالری ایست ساید از بخشهای باقی‌مانده دیوار برلین فاصله‌دارد. اگر هم به دنبال گزینه‌های ارزان‌تر هستید، می‌توانید در هاستل اولد تاون اقامت کنید. فاصله این هاستل تا یادبود دیوار برلین حدود ۷ دقیقه است.
عکس از: سایت IWM
توصیه‌هایی برای بازدید از دیوار برلین
- بهترین زمان سفر به برلین و بازدید از دیوار تاریخی برلین فصل بهار یا پاییز است.
- برای بازدید از بقایای به‌جامانده از دیوار باید مسیری را پیاده‌روی کنید؛ پس یک کفش راحت انتخاب کنید.
- دیوار برلین مکان یادبود مهمی است، بنابراین مراقب باشید و به بقایای آن احترام بگذارید و از دیوار آن بالا نروید.
- برای اطلاعات بیشتر درباره دیوار برلین و سقوط آن می‌توانید سری به موزه و نمایشگاه‌های نزدیک به این بنای تاریخی هم بزنید.
