شیراز و موزه های شیراز نماد تاریخ است. این منطقه آن‌قدر موزه‌ها و گالری‌های ارزشمند و فوق‌العاده دارد که در کمتر شهری می‌توانید با آن روبه‌رو شوید. قدمت چندهزارساله و پیشینه غنی تاریخی شیراز باعث شده تا این منطقه باستانی به یکی از قطب‌های گردشگری و توریستی ایران تبدیل شود. بدون شک گنجینه‌های تاریخی بسیاری در دل این منطقه نهفته است و این خود گواه موزه های شیراز و شهرهای اطراف آن است. موزه‌هایی که بر اساس زمینه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی، اقلیمی، طبیعی و… شکل گرفته‌اند و آثار و اشیایی در خود جا داده‌اند که به اولین تمدن‌های ایران باستان بازمی‌گردد.
چه علاقه‌مند به تاریخ باشید چه نباشید از تماشای موزه های شیراز شگفت‌زده خواهید شد. به تک‌تک جزئیات توجه کنید؛ این موزه‌ها حافظه تاریخی این مرزوبوم است. این اشیا، این نوشته‌ها متعلق به مردمانی است که چندین هزار سال پیش در این منطقه زندگی می‌کردند. بر روی همین زمین گام برمی‌داشتند و در همین هوا نفس می‌کشیدند.
تماشای موزه های شیراز یکی از اصلی‌ترین برنامه‌هایی است که باید در سفر به شیراز گنجانده شود. اصالتی که در این موزه‌ها وجود دارد را هیچ‌گاه از یاد نخواهید برد. در سکوت به کتیبه‌ها، مجسمه‌ها، سرنیزه‌ها و… نگاه کنید صدای تاریخ را می‌شنوید؟
در این مقاله به‌طور مفصل به معرفی موزه‌های شهر شیراز می‌پردازیم.
موزه تخت جمشید
یکی از مشهورترین موزه های شیراز، موزه تختجمشید است. ساختمان این موزه در منطقه باستانی مرودشت و در مجموعه ۲۵۰۰ ساله تخت جمشید قرار گرفته است. منطقه مرودشت، یکی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز است و هر ساله گردشگران بسیاری به قصد بازدید از این منطقه تاریخی، به شیراز سفر می‌کنند.
این بنا در گذشته به‌عنوان کاخ ملکه شناخته می‌شده. ساخت آن به دستور خشایار شاه صورت گرفته و نهایتا در زمان اردشیر یکم به پایان رسیده است. ساختمان موزه تختجمشید به‌عنوان قدیمی‌ترین بنای بازسازی شده ایران شناخته می‌شود.
این موزه فوق‌العاده پر است از آثار و اشیای کشف‌شده ایران باستان و بنای آن از یک تالار بزرگ، دو گالری و یک ایوان تشکیل شده است. در بازدید از موزه تختجمشید می‌توانید بقایای ارزشمندی مثل کتیبه حرم خشایار شاه، مجسمه‌های سنگی و فلزی، گل‌نبشته‌هایی با خط ایلامی، زیورآلاتی از جنس طلا و نقره، سازهای قدیمی، سرستون‌ها، سرنیزه و پیکان، خمره‌ها و ظروف سفالی و… را تماشا کنید.
ساعت بازدید موزه تختجمشید
بهار و تابستان: ۱۹:۳۰_ ۷:۳۰
پاییز و زمستان: ۱۸:۰۰_۸:۰۰
چطور به موزه تختجمشید برویم؟
آدرس: شیراز، ۱۰کیلومتری شمال شهر مرودشت
موزه پارس
یکی از جذاب‌ترین موزه های شیراز، موزه پارس است. این موزه ارزشمند در خیابان زند و منطقه باغ نظر شیراز قرار گرفته و بنای آن متعلق به دوره زندیه است. این بنا از سال ۱۳۱۵ به‌عنوان موزه استفاده شده و در سال ۱۳۱۴ به ثبت ملی رسیده است.
ویژگی اصلی موزه پارس، قرارگرفتن آرامگاه کریمخان زند در بخش شاه‌نشین شرقی این عمارت است. این موزه شامل آثار بسیار ارزشمندی از دوره‌های متفاوت تاریخی است. از جمله این اشیا تاریخی می‌توان به شمشیر کریمخان زند، نقاشی‌های لطفعلی‌خان صورتگر، کتیبه‌ها و مفرغ‌های لرستان، مجموعه قرآن خطی نفیس، اشیای تزیینی میناکاری‌شده و… اشاره کرد.
ساعت بازدید موزه پارس
از ۷:۳۰ تا ۲۰
چطور به موزه پارس برویم؟
آدرس: شیراز، میدان شهرداری، مقابل ارگ کریمخان
موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز
بدون شک یکی از بی‌نظیرترین موزه های شیراز، موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی است. این موزه در سال ۱۳۵۳ با هدف افزایش سطح دانش عمومی و شناخت ارزش جانوران، گیاهان، کانی‌ها و فسیل‌ها در زندگی انسان و محیط‌‌زیست تأسیس شد.
موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز شامل بخش‌های ویژه‌ای مثل بخش جانورشناسی، گیاه‌شناسی، زمین‌شناسی، مردم‌شناسی، آناتومی، تکنولوژی، تاکسیدرمی و… می‌شود. در این مجموعه، بیش از ۲۵۰۰ نمونه از جانوران بی‌مهره و مهره‌دار، ۶۰ گونه گیاهان دارویی، فسیل ماهی با قدمت ۷۰ میلیون سال و انواع کانی معدنی و… نگهداری می‌شود.
ساعت بازدید موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز
از ۸ تا ۱۶
چطور به موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز برویم؟
آدرس: شیراز، بلوار مدرس، خیابان آزادگان
موزه هنرهای تجسمی شیراز در خانه فروغ‌الملک (مشکین‌فام)
خانه فروغ‌الملک یکی از بناهای باارزش به‌جامانده از دوره قاجار است. این ساختمان در اصل متعلق به یکی از زنان سرشناس و ثروتمند شیراز به نام فروغ‌الملک است که به هنر، عرفان و مشروطه‌خواهی شهرت داشت. این خانه در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی توسط فروغ‌الملک قوامی در زمینی به مساحت ۱۰۲۰مترمربع ساخته شد و در سال ۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در این موزه، آثار ارزشمندی در قالب نقاشی، عکاسی، خوش‌نویسی، نقش‌برجسته و… به نمایش گذاشته شده است.
در سال ۸۱ این بنای ۳ طبقه مرمت و بازسازی شد و با هدف ایجاد مرکزی برای نمایش آثار هنرمندان بزرگ شیرازی از جمله آثار خانواده هنردوست و هنرمند مشکین‌فام، به حسین مشکین‌فام واگذار شد.
ساختمان این موزه شامل آشپزخانه، اسطبل، حمام و دو باب منزل مسکونی است. از زیبایی‌های این بنای تاریخی می‌توان به کاشی‌کاری‌ها، نقاشی‌های روی سنگ، دیوارهای آجری، سقف‌های تیرچوبی و… اشاره کرد. یکی از بخش‌های اصلی موزه فروغ‌الملک، کتابخانه‌ای با بیش از ۱۰۰ جلد کتاب و مجله تخصصی است که لطف بازدید از این مکان را دوچندان می‌کند.
موزه هنرهای تجسمی فروغ‌الملک (مشکین‌فام) یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های توریستی و گردشگری شیراز است که در آن آثار هنرمندان معاصر فارس به نمایش گذاشته شده است. این موزه ارزشمند در بافت قدیمی شهر شیراز و در محله سنگ‌سیاه در حوالی امامزاده بی‌بی‌دختران قرار گرفته و همه‌روزه پذیرای بازدیدکنندگان است.
ساعت بازدید موزه هنرهای تجسمی شیراز در خانه فروغ الملک (مشکین‌فام)
از ۸ تا ۱۹
چطور به موزه هنرهای تجسمی شیراز در خانه فروغ الملک (مشکین‌فام) برویم؟
آدرس: شیراز، بافت قدیمی شیراز، بلوار آیت‌الله دستغیب، محله سنگ‌سیاه، پشت امامزاده بی‌‌بی دختران
موزه شاهچراغ شیراز
یکی از اصلی‌ترین جاهای دیدنی شیراز، آرامگاه شاهچراغ است که در سال ۱۳۴۴ برای بازدید گردشگران و زائران حرم شاهچراغ تاسیس شد. در بخشی از صحن بارگاه حضرت شاهچراغ موزه‌ای فوق‌العاده قرار گرفته که در آن آثاری از دوران قبل و بعد از اسلام نگهداری می‌شود.
موزه شاهچراغ شیراز شامل یک سالن بزرگ و وسیع است و در آن تعداد فراوانی آثار ارزشمند از جمله قرآن‌های نفیس، نسخ خطی، سکه‌های باستانی، انواع ظروف قدیمی از جنس فلز، سفال و شیشه، اسلحه‌های به‌جامانده از دوره‌های مختلف، اشیای ارزشمندی مثل فانوس، شمعدان و همچنین نقاشی‌های افراد مشهور به نمایش گذاشته شده است.
ساعت بازدید موزه شاهچراغ شیراز
از ۸ تا ۲۱
چطور به موزه شاهچراغ شیرازبرویم؟
آدرس: شیراز، میدان احمدی، آستان حضرت شاهچراغ
موزه گرمابه شیراز (حمام وکیل)
حمام وکیل در دوره زندیه به‌دست کریمخان زند ساخته شد. این بنا بدون شک یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است که هر ساله گردشگران و توریست‌های بسیاری را به‌سمت خود جذب می‌کند. بنایی که امروزه به یکی از بی‌نظیرترین موزه‌های مردم‌شناسی تبدیل شده است.
حمام وکیل در گذشته بعد از یک دوره مرمت و بازسازی به رستوران و سپس به موزه فرش تبدیل شد اما بعد از مدتی باتوجه‌به کاربری اصلی ساختمان، به‌عنوان موزه گرمابه شیراز با شماره‌ی ۹۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
درحال حاضر در قسمت سربینه حمام وکیل ۳۰ مجسمه مومی در حالت‌های مختلف طراحی شده که نمایشی از نحوه استحمام و آداب ویژه آن است. با ورود به موزه گرمابه شیراز می‌توان به آداب و رسوم، نحوه پوشش و فرهنگ مردم شیراز در گذشته پی برد.
ساعت بازدید موزه گرمابه شیراز (حمام وکیل)
از ۸ تا ۲۰
چطور به موزه گرمابه شیراز (حمام وکیل) برویم؟
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، خیابان طالقانی، موزه حمام وکیل
موزه مشاهیر شیراز (خانه زینت الملک)
یکی از اصلی‌ترین جذابیت‌های گردشگری شیراز، موزه مشاهیر است. موزه‌ای شبیه به موزه مادام توسو در شهر لندن.
ساختمان خانه زینت‌الملک متعلق به خاندان قوام‌الملک بوده که ساخت آن در سال ۱۲۹۰ هجری‌قمری توسط علی محمدخان قوام‌الملک دوم آغاز شد و در سال ۱۳۰۲ هجری‌قمری توسط محمدرضا خان قوام‌الملک سوم به پایان رسید.
ساعت بازدید موزه مشاهیر شیراز (خانه زینت الملک)
از ۸ تا ۲۰
چطور به موزه مشاهیر شیراز (خانه زینت‌الملک) برویم؟
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند
موزه نظامی شیراز (عفیف‌آباد)
موزه نظامی شیراز در باغ عفیف‌آباد قرار گرفته و به‌صورت تخصصی به ابزارآلات و سلاح‌های جنگی و نظامی کشف‌شده در شیراز می‌پردازد. در این موزه مجموعه‌ای ارزشمند از انواع سلاح‌های سرد و گرم، خودکار و نیمه خودکار، انواع شمشیر، زره، نیزه، کلاه‌خود، سپر، انواع تفنگ‌های سرپر، سنگ چخماق، تفنگ‌های شکاری، تپانچه، انواع مسلسل و… وجود دارد که متعلق به دوره‌های متفاوت است؛ از دوره صفویه تا عصر حاضر.
ساختمان موزه عفیف آباد از دو طبقه تشکیل شده است که طبقه اول آن شامل موزه اسلحه و طبقه دوم شامل موزه عبرت می‌شود. این ساختمان در گذشته به‌عنوان محلی برای اقامت خاندان پهلوی در شیراز شناخته می‌‌شد.
از سلاح‌های ارزشمند این موزه می‌توان به تفنگ‌های شخصی فتحعلی شاه، ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، رضا شاه، محمدرضا شاه و همچنین تفنگ‌های دلاوران نهضت جنگل، تپانچه دکتر حشمت و مسلسل آب‌انباری رئیس‌علی دلواری اشاره کرد.
ساعت بازدید موزه نظامی شیراز (عفیف‌آباد)
از ۸ تا ۱۳ و از ۱۵ تا ۱۹
چطور به موزه نظامی شیراز (عفیف‌آباد) برویم؟
آدرس: شیراز، جنوب خیابان قصرالدشت، انتهای خیابان عفیف‌آباد
باغ موزه نارنجستان قوام
یکی از زیباترین موزه‌های شیراز، باغ موزه نارنجستان قوام است. عمارتی بزرگ، زیبا و باشکوه متعلق به دوره قاجار که به‌دلیل معماری زیبا و بی‌نظیر خود به یکی از جاهای دل‌نشین و محبوب شیراز برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.
این بنا در سال ۱۲۵۷ به سفارش خاندان قوام و به‌دست محمدعلی‌خان و پسرش محمدرضاخان ساخته شد. آینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های این ساختمان بی‌نظیر است و آن را به یکی از شاهکارهای معماری ایرانی تبدیل کرده. آجرکاری، منبت‌کاری و نقاشی‌های سنتی دوره قاجار در سراسر این بنای فوق‌العاده دیده می‌شود. در بخشی از این ساختمان تاریخی، آثار باستانی کشف‌شده در شیراز به نمایش گذاشته شده است.
ساعت بازدید باغ موزه نارنجستان قوام
از ۸ تا ۱۳ و از ۱۵ تا ۱۹
چطور به باغ موزه نارنجستان قوام برویم؟
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، نارنجستان قوام
موزه لباس های سنتی و آیینی شیراز (خانه صالحی)
خانه صالحی یکی از بناهای به‌جا مانده دوره قاجار است که در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان میراث فرهنگی کشور به موزه لباس‌های سنتی و آیینی شیراز اختصاص یافت. در جای‌جای این خانه می‌توانید نظاره‌گر زیبایی‌های معماری ایرانی و اسلامی باشید. تمام هنر به‌کاررفته در این ساختمان از جمله تزئینات گره‌چینی، گچ‌کاری، سقف‌های چوبی، همه از ویژگی‌های شاخص معماری دوره قاجار به شمار می‌رود.
خانه صالحی از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری دارد. دیوارهای حیاط، کاشی‌کاری شده و بر روی آن نقوش بسیار زیبایی همانند طرح‌های اسلیمی، گل و مرغ و نقوشی از پادشاهان و سربازان قاجار به تصویر کشیده شده است.
چطور موزه لباس‌های سنتی و آیینی شیراز (خانه صالحی) برویم؟
آدرس: شیراز، بافت تاریخی، روبه‌روی شاهچراغ، کوچه هفت‌پیچ، خانه صالحی
موزه سنگ شیراز (هفت‌تنان)
یکی از باشکوه‌ترین موزه‌های شیراز، موزه سنگ هفت‌تنان است.
در دوره زندیه، کریمخان زند تصمیم گرفت سنگ بنایی برای هفت تن از عارفان شیرازی که سال‌ها پیش در دامنه کوه چهل‌مقام دفن شده بودند بسازد اما به‌دلیل گمنام‌بودنشان سنگ قبرها بدون کتیبه باقی ماندند. این مکان امروزه به‌عنوان موزه سنگ شیراز شناخته می‌شود و در آن نمونه هایی از سنگ‌های تاریخی و کتیبه‌های کهن نگهداری می‌شود.
خطوط استفاده‌شده روی این سنگ‌ها از نوع کوفی، نستعلیق، نسخ و توقیع است. این گنجینه باارزش متعلق به قرن سوم تا یازدهم هجری‌قمری است.
این موزه در حال حاضر زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور اداره می شود و در فهرست انجمن آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
ساعت بازدید موزه سنگ شیراز (هفت‌تنان)
از ۳۰ :۸ تا ۱۷:۳۰
چطور به موزه سنگ شیراز (هفت‌تنان) برویم؟
آدرس: شیراز، انتهای بلوار هفت‌تنان
موزه موسیقی شیراز (خانه منطقی‌نژاد)
یکی از موزه‌های تخصصی شهر شیراز، موزه موسیقی (آواها و نواها) است که در آن به‌شکل ویژه و خاص به موسیقی و سازهای ایرانی پرداخته شده. این موزه ارزشمند در یکی از خانه‌های به‌جامانده از دوران قاجار به نام خانه منطقی‌نژاد قرار گرفته که در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان میراث فرهنگی به موزه تبدیل شد.
از بخش‌های ویژه موزه موسیقی شیراز می‌توان به اتاق شنیداری، اتاق دیداری، آرشیو صوتی- تصویری، اسناد و دست‌نوشته‌های استادان موسیقی و گالری ساز شامل انواع سازهای ایرانی و نواحی مختلف ایران و… اشاره کرد.
چطور به موزه موسیقی شیراز (خانه منطقی‌نژاد) برویم؟
آدرس: شیراز، میدان احمدی، پشت مسجد نو
موزه آب شیراز (آبانبار وکیل)
در ضلع شرقی ارگ کریمخان شهر شیراز، موزه‌ای به نام موزه آب قرار گرفته که یادگاری است از دوره زندیه.
در این موزه انواع ماکت‌های سازه‌های آبی به نمایش گذاشته شده که به دوره‌های مختلف تاریخی ایران تعلق دارد. این بنا به‌عنوان یکی از آب‌انبارهای کریمخانی، با شماره ۹۳۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ساعت بازدید از موزه آب شیراز (آبانبار وکیل)
از ۹:۳۰ تا ۱۴
چطور به موزه آب شیراز (آبانبار وکیل) برویم؟
آدرس: شیراز، میدان توپخانه، ضلع شرقی ارگ کریمخانی
موزه سنگ و گوهر دریای نور
این موزه دومین موزه سنگ و گوهر ایران بعد از موزه سنگ تهران است. موزه‌ای کاملا ویژه و خاص که در سال ۱۳۹۰ افتتاح شد و از همان موقع تا به امروز گردشگران بسیاری را به‌سمت خود جذب کرده است. این موزه فوق‌العاده شامل ۱۴۰ نوع سنگ قیمتی، نیمه‌قیمتی و گوهر است که تعداد بسیاری از آن‌ها به‌عنوان سنگ‌های نایاب شناخته می‌شود.
موزه سنگ و گوهر دریای نور در طبقه همکف ساختمان اصلی باغ ارم شیراز قرار گرفته و به‌عنوان یکی از پربازدیدترین بخش‌های این باغ عظیم شناخته می‌شود.
ساعت بازدید موزه سنگ و گوهر دریای نور
از ۸ تا ۲۱
چطور به موزه سنگ و گوهر دریای نور برویم؟
آدرس: استان فارس. شهرستان شیراز. بلوار ارم. باغ ارم
سخن آخر درباره موزه های شیراز
تماشای موزه های شیراز یکی از اصلی‌ترین برنامه‌هایی است که باید در سفر به این شهر گنجانده شود. موزه‌های این منطقه یکی از غنی‌ترین و پربازدیدترین موزه‌های ایران است که هر ساله گردشگران بسیاری به شوق تماشای آن به شیراز سفر می‌کنند.
مگر می‌شود به شهری با قدمتی چندهزارساله سفر کرد و به موزه‌های تاریخی آن سر نزد؟ جای‌جای این شهر باستانی یادگار پیشینیان است، خانه‌های تاریخی، باغ‌های چند صد ساله و فرهنگی چند هزار ساله. همه این‌ها اصالتی به شیراز بخشیده که به‌راحتی نمی‌توان از آن گذشت. گنجینه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری در این منطقه تاریخی کشف‌شده که خود گواه موزه‌های پرشمار آن است.
در برنامه سفر به شیراز، حتما از موزه‌ها و گالری‌های این شهر دیدن کنید و از تماشای مجموعه‌‌های بی‌نظیر تمدن ایران لذت ببرید.
