در بین تمامی جاذبه‌های گردشگری آذربایجان شرقی، به‌جرئت می‌توانم بگویم بازار تبریز جذاب‌ترین و مهمترین اثر تاریخی است که شگفتی آن تا روزها شما را مبهوت می‌کند.
بازار اصلی تبریز، جایی است که به بلندای تاریخ آذربایجان شرقی قدمت دارد. خشت به خشت آن توسط معمارانی خبره و خلاق طراحی شده و هر راسته و تیمچه آن راوی داستان‌هایی است که به جذابیت تاریخ خود ایران هستند. کمتر کسی را میتوان پیدا کرد عاشق بوی ادویه و نقش و نگار فرش‌ها و هیاهوی مردم بازار تبریز نباشد. اگر قرار است برنامه خود برای سفر به تبریز را بچینید، حتما اولین جایی که در لیست بازدیدهای گردشگری خود می‌گنجانید، بازار بزرگ تبریز باشد. تجربه شگفت‌انگیز بازدید از یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های آذربایجان شرقی تکرار نشدنی و هیجان‌انگیز است.
بازار تبریز کجاست؟
مهمترین ویژگی بازار تبریز چیست؟
دیدنی‌های نزدیک به بازار تبریز کدام هستند؟
در چه ساعاتی میتوان از بازار تبریز بازدید کرد؟
قدمت بازار تبریز به چه زمانی مربوط میشود؟
بازار تبریز کجاست؟
بازار تبریز از شرق به کاخ‌های ولی‌عهدنشین عالی قاپو، از سمت غرب به مسجد جامع، از سمت شمال به مهران رود یا رودخانه میدان چای و از جنوب به میدان چای راه دارد.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهر تبریز، بازار بزرگ
عکس از: سایت Google Maps
لوکیشن بازار تبریز روی گوگل مپ
بازار تبریز در یک نگاه
بیایید ۱۰۰۰ سال به عقب برگردیم تا بیشتر با بازار تبریز آشنا شویم. هزار سال پیش، جاده ابریشم در اوج رونق خود بود. جاده‌ای که مردم از سراسر دنیا به دادوستد می‌پرداختند. مورخان و تاریخ‌نویسان زیادی از بازار تبریز که در مسیر این جاده بود، عبور کردند و در مورد آن نوشتند.
عکس از: سایت Google Maps
در گذشته‌های دور بازار تبریز مرکز تجمع مردمانی از قاره‌های اروپا، آفریقا و آسیا بود و به‌تنهایی بخش مهمی از رونق و پیشرفت شهر تبریز را بردوش می‌کشیده است. تاریخ غنی بازار موضوع کتاب‌ها و رساله‌های تبریزشناسان زیادی است و هنوز هم مردم در مورد تاریخ آن دوست دارند بشنوند و تجربه کسب کنند.
این بازارسرپوشیده، بازاری است که در سراسر جهان معروف بوده و بزرگ‌‌‌ترین سازه به‌هم‌پیوسته آجری در جهان هم به حساب میآید. مگر میشود عاشق جاهای دیدنی، سنتی و قدیمی باشید و عاشق بازار تبریز نشوید؟ این بازار از مغازه‌ها، راسته‌ها، تیمچه‌ها و مساجد و مدارس مختلفی تشکیل شده است.
عکس از: سایت Google Maps
فرهنگ و سنت‌های این بازار به قدمت خود تبریز است و اگر بخواهید از آن بازدید کنید، ساعت و زمان از دستتان در می‌رود. از همان ابتدای بازار مجذوب هیاهوی مردم محلی و مسافران میشوید.
پارچه فروشانی که جذاب‌ترین پارچه‌های ایران را به نمایش می‌گذارند؛ ادویه فروشان بازار تبریز که شما را با عطر زعفران اصیل ایرانی و زردچوبه و زرشک و ادویه‌های محلی شما را به دوران کودکی و غذاهای خانه مادربزرگ می‌برند؛ فرش‌های خوش نقش و نگاری که هرکدام دسترنج زنانی است که کنار دار قالی نشستند و رج‌به‌رج بافتند و با نوای محلی زیر لب آهنگ‌های آذری را زمزمه کردند.
عکس از: سایت Google Maps
اینجا بازار بزرگ تبریز است. تا چشم کار می‌کند سنت و رنگ و لعاب و آجرهایی است که خشت به خشت آن سرشار از داستان‌های ناگفته تاریخ است. دیوارهایی که روزهای خوب و بد زیادی را به خود دیده و هنوز استوار ایستاده تا منظره‌ای چشم‌نواز برای گردشگران ایجاد کند.
نه تنها خود بازار تبریز جذاب است، بلکه در داخل بازار مدرسه و مساجدی هم وجود دارد که جزو جاذبه‌های تاریخی مهم شهر تبریز به حساب می‌آیند و می‌توانید از دیدن آن هم حسابی لذت ببرید.
عکس از: سایت Google Maps
بازار اصلی تبریز با تمام فراز و نشیب‌هایی که طی کرده، در سال ۱۳۵۴ وارد لیست آثار ملی ایران شد و سال‌ها بعد یعنی در سال ۲۰۱۰ میلادی آن را در فهرست میراث جهانی یونسکو به‌عنوان یک میراث جهانی هم ثبت کردند. اما بشنوید از داستان بلند بازار تبریز و تاریخچه تلخ و شیرین آن.
تاریخچه بازار تبریز
متاسفانه هیچ تاریخ دقیقی برای ساخت بازار بازار تبریز به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی تبریز اعلام نشده است. اما آثار و شواهد وجود آن به ۱۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد.
بسیاری از جهانگردان خارجی و ایرانی و گردشگران معروف آن دوران مانند حمدالله مستوفی، رابرت گرنت، کلاویخو، جملی کاردی، اولیای چلبی، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، الکسیس سولتیکف، ژان شاردن، اوژن فلاندن، جان کارت‌رایت و… درباره شکوه و جلال این بازار در نوشته‌های خود صحبت کرده‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
شهر تبریز بر سر راه جاده ابریشم بود و بازار تبریز که در مرکز شهر قرار دارد، به محلی برای بازرگانی مردمانی از کشورهای مختلف تبدیل شد و طی آن گردشگران زیادی از آن بازدید کردند.
بازار تبریز در ابتدا چنین پیشرفته نبود و بیشتر به‌عنوان انباری برای وسایل، محل رفت و آمد چهارپایان و کاروان‌ها و… استفاده می‌شد. اما به‌مرور زمان و پیشرفت خود شهر تبریز، بازار تمیزتر و مدرنیزه‌تر شد. حجره‌های مختلف در ۳ طبقه درست شدند. طبقه زیرزمین برای انبار اجناس، طبقه دوم برای فروش اجناس و طبقه سوم برای استراحت در نظر گرفته میشود.
عکس از: سایت Google Maps
بازار تبریز به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی چندین حادثه مهم را از سر گذرانده است:
– آتش سوزی بازار تبریز ۱۳۹۸ شمسی
در روز ۱۸ اردیبهشت سال ۹۸ یکی از بخشهای بازار تبریز به نام ایکی قاپیلار آتش گرفت و ۲ نفر جان خود را از دست دادند و ۲۹ نفر دیگر نیز بشدت مجروح شدند. روابط عمومی آتش نشانی استان آذربایجان شرقی اتصال برق را علت آتش‌سوزی اعلام کرد.
– حادثه دالان خونی یا قانلی دالان ۱۲۶۳ قمری
دالان خونی یا قانلی اسم خود را از یک حادثه واقعا خونین گرفته است. در سال ۱۲۶۳ رئیس شهربانی تبریز یعنی حاج رجبعلی خان داروغه با علی تبریزیان بحث می‌کند و به او بی‌احترامی می‌کند.
عکس از: سایت Google Maps
خبر این بی‌احترامی داروغه به گوش حاج اللهیار یکی از پهلوانان محله ورجی میرسد و به‌همراه ۲۷ نفر دیگر داروغه را در حجره کریم نیل فروش به می‌کشد. بعد از این ماجرا دالان حاج سید حسین به دالان خونین یا قانلی دالان معروف میشود.
– زلزله شدید ۳۰۰ سال پیش
حدود ۳۰۰ سال پیش یعنی در سال ۱۱۹۳ قمری تبریز زلزله بسیار شدیدی را تجربه کرد. در پی این زلزله بازار تبریز بشدت آسیب دید و بخشهای بزرگی از آن به‌کل خراب شد. اما در همان سال به دستور نجف‌قلی خان دنبلی حاکم آن زمان شهر تبریز، بازار دوباره بازسازی شد و از آن زمان تا کنون پابرجا مانده است.
عکس از: سایت Google Maps
بازار تبریز اکنون در وضعیت خوبی قرار گرفته و به‌خوبی ترمیم و نگهداری میشود. مدیریت این مجموعه اکنون در دست مجموعه جهانی دکتر حسین اسمعیلی سنگری است و در طی این سال‌ها به‌خوبی از آن نگهداری شده است.
وسعت و فعالیت بازار تبریز
بازار اصلی تبریز جزو بزرگ‌‌‌ترین بازارهای سرپوشیده در ایران است. اما در سطح جهان نیز کمتر میتوان بازار سنتی و سرپوشیده‌ای نظیر آن را پیدا کرد. این بازار حدود یک کیلومتر مربع مساحت دارد.
بازار ۵ هزار و ۵۰۰ باب مغازه و فروشگاه، ۳۵ باب سرا، ۲۵ باب تیمچه، ۳۰ باب مسجد، ۲۰ باب راسته و راسته بازار، ۱۱ باب دالان، ۱۲ باب مدرسه و ۵ باب حمام دارد و همه با هم یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی تبریز را تشکیل داده‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
بازار بزرگ تبریز یک بازار سنتی است و در آن کمتر می‌توانید لوازم مدرن پیدا کنید.
بازار شیشه‌گرخانه مخصوص تولید و فروش اقسام شیشه و بلور، بازار کفاشان مرکز تولید کفش‌های دست دوخت، بازار مس‌گران، حلاجان، کلاهدوزان، آیینه‌سازان، سراجان، زرگران، عطاران، عباچی، بازار مخصوص تولید عبا، بازار شعربافان مخصوص تجارت و داد و ستد ابریشم، قندفروش بازار مخصوصی واردات قند از روسیه قدیم، بادامچیلار ویژه خرید و فروش و صادرات خشکبار و بادام، کشمش چیلر ویژه صادرات کشمش ایرانی، اطلسچی بازار ویژه داد و ستد اقسام گونی است.
عکس از: سایت Google Maps
راسته‌های مختلف این بازار اسمشان را از کالاها یا افرادی که آن را ساخته‌اند، گرفته‌اند. بازار سنتی بزرگ تبریز سالیان زیادی است که پذیرای خریداران و گردشگرانی است که می‌خواهند بیشتر با فرهنگ و سنت مردم تبریز آشنا شوند.
در تمام بازار تبریز می‌توانید بوی نخ‌های فرش، ادویه‌های تند و تیز سنتی و بوی چرم را احساس کنید و سر و صدای شاگرد مغازه‌ها را بشنوید. بیشتر حجره‌هایی که در این بازار می‌بینید، شغل خانوادگی و اجدادی خود را ادامه می‌دهند؛ اما به‌دلیل رونق شغل‌های جدید، بسیاری از آن‌ها امروز فراموش شده‌اند و جای خود را به شغل‌های جدیدتر و مدرن‌تر داده‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
در این بازار کمتر می‌توانید مسگری و رویگری ببنید و دیگری خبری از حلاجی، سراجی، زین اسب، نعلبندی، پالان‌دوزی، کلاه‌دوزی و سمساری در این بازار نیست.
معماری بازار تبریز
اگر برای اولین بار می‌خواهید بازار اصلی تبریز را ببینید، در حین نگاه کردن به حجره‌های بزرگ و کوچک و راسته‌های پرهیاهو، کمی سرتان را بلند کنید و به اطراف خود بازار هم نگاه کنید.
آجرهای قرمز، زرد و نارنجی بازار تبریز با نظم‌وترتیب خاصی کنار هم قرار گرفته‌اند و زیبایی و شکوه معماری ایرانی را به‌رخ بیننده‌ها می‌کشند. از نظر معماری، این بازار سرپوشیده است و تنها سازهای در جهان است که به‌صورت یکپارچه از آجر درست شده و یکی از بزرگ‌‌‌ترین بازارهای مسقف جهان هم به حساب میآید.
عکس از: سایت Google Maps
عرض بازار تبریز ۵ متر است و ارتفاع آن در بلندترین قسمت به ۶ متر میرسد. سقف با الهام از معماری‌های مختلف قدیم، گنبد دارد و در آن بیش از ۱۰۰ روزنه وجود دارد. گنبد تیمچه امیر بزرگ‌‌‌ترین گنبد و گنبد تیمچه مظفریه هم زیباترین آن به حساب می‌آیند.
روی گنبد تیمچه‌ها، روزنه‌ها و پنجره‌هایی برای خروج هوای گرم از بازار تبریز طراحی شده‌اند. در کنار آن دیوارهای سازه از آجر است و ضخامت‌شان به‌قدری است که در سرمای زمستان تبریز اجازه خروج گرما از بازار و ورود سرما به آن را نمی‌دهند.
عکس از: سایت Google Maps
به هرطرف بازار تبریز که نگاه کنید، شگفتی خواهید دید. حجره‌های کوچک با گچ تزئین شده‌اند و سراسر دیوارها را با نوشته‌ها و خطاطی‌های زیبا تزئین کرده‌اند. حال‌وهوای بازار کاملا سنتی است و پنجره‌های کوچک با چهارچوب چوبی و شیشه‌های ساده در نهایت ظرافت و سادگی حریم خصوصی مغازه‌ها را تشکیل داده‌اند.
بیشتر بخشهای بازار از چوب و آجر ساخته شده و کاشی‌های آبی تزیین‌کننده آن استو چراغ‌هایی با طرح سنتی روشن کننده بازار در عصرها و روزهای سرد و ابری سال است.
بخشهای مختلف بازار تبریز
وقتی برای اولین بار وارد بازار اصلی تبریز میشوید، انگار به گذشته سفر کرده‌اید. اولین و جذاب‌ترین چیزهایی که می‌بینید دیوارهای آجری، حجره‌های کوچک و بزرگ و کف سیمانی و آبپاشی شده بازار است.
بازار تبریز از بخشهای مختلفی تشکیل شده و هر بخش هم مربوط به صنف خاصی است. بنابراین هر جایی که قدم بگذارید مثل این است که وارد یک بازار جدید شده‌اید و تجربه جدیدی کسب می‌کنید.
عکس از: سایت Google Maps
راسته‌ها و سراها و تیمچه‌های بازار تبریز هرکدام صداها، عطرها و هیاهوی خاص خود را دارند. اصناف قدیمی و سنتی بازار در راسته‌های خود مشغول فروش محصولاتشان هستند و می‌توانید به‌طور کامل با مردم سنتی و مردان و زنانی برخورد کنید که عمیقا با فرهنگ و سنت خود بازار درآمیخته‌اند و به بخشی از آن تبدیل شده‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
بعضی از مهمترین بخشهای بازار تبریز هویت آن را تشکیل می‌دهند و داستان‌های آن را درست می‌کنند. صدای برش پارچه میآید، مسافری ادویه می‌خرد و در فکر تهیه سوغاتی است. آن گوشه مردی لیوان‌ها و ظروف مسی را قیمت می‌کند و بچه‌ای در کنار مادرش خوراکی به دست مغازه‌های بلوریجات را گز می‌کند.
عکس از: سایت Google Maps
اگر تا صبح از شگفتی‌های بازار تبریز با شما صحبت کنم اندازه یک ساعت گشتوگذار خودتان فایده ندارد. اگر سری به تبریز زدید حتما از این بازار بازدید کنید. شنیدن کی بود مانند دیدن؟ دوست دارید با بخشهای مختلف بازار آشنا شوید؟ در ادامه بیشتر در مورد آن‌ها توضیح می‌دهیم.
– راسته‌های بازار تبریز
راسته بازارها در واقع یکی از مهمترین بخشهای بازار بزرگ تبریز به حساب میآید. این بخش‌ها برای عبور مردم طراحی شده و سقف دارد. بازار تبریز راسته‌های مهمی دارد که مهمترین آن‌ها شامل راسته بازار قدیمی، راسته بازار امیر، راسته توتونچی، راسته کفاشان و… است. مهمترین ویژگی راسته‌ها نبود ورودی است.
عکس از: سایت Google Maps
برای بازارگردی در بازار تبریز، از راسته‌ها عبور می‌کنید. هر راسته داستان خود را دارد و هرکدام حال‌وهوای مغازه‌های اطراف خود را منعکس می‌کنند.
– تیمچه‌های بازار تبریز
اگر به بالای سرتان در بازار اصلی تبریز دقت کنید، متوجه بخش‌هایی میشوید که گنبد دارند. این بخش‌ها که سقف آجرکاری و گنبدی دارند، اسمشان تیمچه است. مشخصه آن‌ها هم همین گنبد و درهای ورودی بزرگ است. درها را در روزهای تعطیل و شب‌ها می‌بندند و اوداباشی‌ها یا نگهبانانی هم دارند.
عکس از: سایت Google Maps
هر تیمچه بازار تبریز کاربرد خاص خود را دارد. به‌طور کلی چهار کاربرد برای آن‌ها تعریف شده است. فضای عمومی که محل نگهداری کالا است؛ زیرزمین که برای انبار کردن لوازم است؛ اتاق حجره یا همکف که محل کسب است و در آخر طبقه بالا که برای استراحت طراحی شده است.
عکس از: سایت Google Maps
در قدیم بازرگان‌های خارجی زیادی به اینجا سر می‌زدند طبقه آخر تیمچه می‌ماندند تا بازرگانی و تجارت خود را انجام دهند. این بازار سنتی و چندین تیمچه معروف هم دارد که مهم‌ترین‌هایشان تیمچه امیر، تیمچه مظفریه، تیمچه شیخ کاظم، اوچ تیمچه‌لر (تیمچه‌های حاج شیخ)، تیمچه حاجی محمدقلی، تیمچه میرابوالحسن و تیمچه شعربافان است.
– سراهای بازار تبریز
در کاروانسراها بخش‌هایی بود که بارها و کالاهای تجاری را آنجا می‌گذاشتند ولی ورود چهارپا به این بخش ممنوع بود. به این بخش از کاروان‌سراهای بازار تبریز، سرا می‌گفتند. سراها بخشهای جذابی برای دیدن هستند. هنوز هم می‌توانید بافت سنتی آن را ببینید.
عکس از: سایت Google Maps
سراهایی مانند سرای آلمان‌ها، سرای امیر، سرای حاج علی اکبر، سرای تخمه فروشان و سرای خرازی‌ها از مهمترین سراهای بازار تبریز این جاذبه آذربایجان شرقی به حساب می‌آیند.
– کاروان‌سراهای بازار تبریز
بازار اصلی تبریز زمانی محل دادوستد ملل مختلف دنیا بود. برخی از تجار از کشورهای دیگر می‌آمدند و ماه‌ها در سفر بودند. کاروانسراها جایی برای ماندن خودشان و چهارپایانشان بود. این بخش حیاط، فضای سبز، آب انبار و استخر بود و محیطی سرسبز و زیبا دارد. دریچه‌های بالای گنبد، مسئول تهویه هوا هستند.
عکس از: سایت Google Maps
وقتی وارد این بخش‌ها میشوید، به این فکر کنید که صدها سال پیش مردانی از سرزمین‌های دور با چهارپایان خود اینجا می‌ماندند، کالاهای خود را خرید و فروش می‌کردند و شاید نفسی تازه کرده‌اند، از آب انبار آب نوشیده‌اند، زیر سایه همین درختی که ایستاده‌اید استراحت کرده‌اند و چرتی زده‌اند.
کاروان‌سراهای معروف و بزرگی مثل کاروان‌سرای امیر، کاروان‌سرای حاج سید حسین کهنه، میانه و تازه، کاروان‌سرای میرابوالحسن و کاروان‌سرای کشمش‌چی‌لر در بازار تبریز قرار دارند.
– دالان‌های بازار تبریز
دالان‌ها یک وسیله ارتباطی مانند راسته‌ها هستند، با این تفاوت که همه تیمچه‌ها، سراها و کاروانسراها را به هم وصل می‌کردند و هم با اسم همان سرا و تیمچه‌ای معروف می‌شدند که به هم وصل می‌کردند.
عکس از: سایت Google Maps
در بازار تبریز دالان‌های معروفی وجود دارد که اسم خود را از کسبه گرفته‌اند. دالانی مانند قانلی دالان، حاج رحیم، دالان ایکی قاپیلی، دالان شعربافان و… جزو مهمترین دالان‌های این بزرگ‌‌‌ترین بازار سرپوشیده جهان است.
مدارس و مساجد و گرمابه‌ها
مدارس، مساجد و گرمابه‌ها یکی از مهمترین بخشهای بازار تبریز به حساب می‌آیند. بازار تبریز ۱۲ باب مدرسه علوم دینی، ۳۰ باب مسجد تاریخی و چندین حمام و گرمابه دارد. معروف‌ترین مدارس آن شامل مدرسه طالبیه، صادقیه و حاج صفرعلی است.
مساجد معروف آن هم مسجد خانه اوغلی، مسجد دینوری و مسجد مفیدآقا است. این مساجد همگی با ستون‌های سنگی و گنبدهای ضربی تزئین شده‌اند و معماری اسلامی را کامل نشان می‌دهند.
عکس از: سایت Google Maps
گرمابه‌های معروف بازار تبریز هم به‌اندازه خود بازار قدیمی است و از برخی از مهم‌ترین‌هایشان میتوان حمام خان، حمام میرزا حسن قره، حمام قاضی و حمام سید گلابی و نوبر را نام برد.
تمامی این بخش‌ها در دسترس عموم قرار دارد و می‌توانید سری به آن‌ها بزنید تا کمی هم با شگفتی‌های معماری اسلامی و جذابیت استفاده از رنگ‌های آبی و فیروزه‌ای و نوشته‌های خطاطی شده آشنا شوید.
دیدنی‌های معروف بازار تبریز
خود بازار تبریز به کنار که جاذبه گردشگری بی‌مثالی در کل تبریز و حتی آذربایجان شرقی به حساب میآید، در داخل آن نیز مجموعه‌ای از سازه‌های دیگر وجود دارند که به‌اندازه خود بازار جذابند و دیدوبازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست. مطمئنم دیدن آن‌ها هم می‌تواند چشمه‌های دیگری از جذابیت این بازار را به شما نشان دهد.
– مسجد جامع تبریز
یکی از تاریخی‌ترین بناهایی که در تبریز می‌توانید از آن بازدید کنید، مسجد جامع تبریز است. مسجدی که بازار تبریز به دور آن درست شده و سال ساخت آن نیز مانند خود بازار زیاد مشخص نیست. مسجد جامع تبریز در دوره ایلخانان مغول مورد توجه قرار گرفت و تعمیر شد. در ۱۵ دی ۱۳۱۰ هم به‌عنوان آثار ملی ایران ثبت شد.
عکس از: سایت Google Maps
این مسجد در انتهای بازار تبریز و ضلع جنوبی مدرسه طالبیه ساخته شده و آن را به عنوان یکی از مساجد صدر اسلام می‌شناسند. معماری شگفت‌انگیز سلجوقی، ایل‌خانی و روادیانی را می‌توانید به خوبی در این سازه مشاهده کنید.
– مدرسه علمیه طالبیه
به‌جرئت میتوان گفت این حوزه علمیه، یکی از بزرگ‌‌‌ترین مدارس علمیه در کل ایران است. بزرگانی چون سید کاظم شریعتمداری، علامه امینی و علامه طباطبایی اینجا درس خوانده‌اند. مدرسه در اواسط قرن یازدهم هجری و به دستور طالب خان پسر حاج آقا اسحاق تبریزی ساخته و بعدها هم وقف شد.
عکس از: سایت Google Maps
این مدرسه کنار مسجد جامع تبریز است و سنگ‌های تراشیده، کنده‌کاری‌ها و حوضچه‌های زیبایش منظره‌ای چشم‌نواز ایجاد می‌کند. وجود سنگ‌های مرمر به زیبایی نور را منعکس می‌کنند و به جذابیت محیط دوچندان اضافه می‌کنند.
– امامزاده جمال تبریز
امامزاده سید جمال‌‌الدین (ع) در ۵ نسل به حضرت امام موسی کاظم (ع) می‌رسند. ایشان مردی با فضیلت و دانش بودند و بعد از وفات مقبره‌شان به زیارتگاه تبدیل شد. امامزاده جمال تبریز مکانی متبرک است و افراد زیادی سالانه از سراسر ایران به آن جا سفر می‌کنند.
عکس از: سایت Google Maps
امامزاده جمال به‌مدت ۷ سال اسیر بودند و با زنجیر‌های سنگین به‌گردنشان در اسارت فوت کردند. به همین دلیل مردم به ایشان امامزاده صاحب طوق هم می‌گویند. مزار ایشان زیر یک گنبد بزرگ و در محله راسته کوچه قرار گرفته است. در نزدیکی مرقد مطهر ایشان، مرقد ملا احمد مدرس و شیخ عبدالغفار هم قرار گرفته دارد.
عکس از: سایت Google Maps
زیارتگاه امامزاده جمال با گلدسته‌ی زیبا تزئین شده و از همان معماری بازار تبریز الهام گرفته شده است. فضای روحانی این امامزاده فرصتی طلایی برای خلوت کردن با خود و اندکی دور شدن از هیاهوی زندگی است.
– زورخانه گرشاسب یل
قدیمی‌ترین زورخانه تبریز، زورخانه گرشاسب یل است. بسیاری از پهلوانان و کشتی‌گیران بزرگ و بنام ایرانی زمانی کار خود را از اینجا شروع کرده‌اند. این زورخانه فضای سنتی خود را کامل حفظ کرده و بسیاری از مردم هنوز هم برای ورزش به آنجا می‌روند.
عکس از: سایت Google Maps
این زورخانه چند بار مرمت شده و در ترمیم آن از سنگ‌های مرمر و گرانیت استفاده کردند. دیدن فضای ورزشی و بازدید از یک زورخانه و جایگاه ورزش‌های زورخانه‌ای هیجان‌انگیز است.
– حمام خان
حمام مهدی خان یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های شهر تبریز است و سال ساخت آن هم به دوره قاجار برمی‌گردد. این حمام در محله میرزا رضا نزدیک بازار تبریز قرار گرفته و شکل آن کاملا سنتی و قدیمی است. اگرچه چندبار خطر تخریب آن را تهدید کرد، اما هنوز هم می‌توانید قبل از تخریبش سری به آن بزنید. مطمئنم عاشق بافت سنتی و آجرهای قدیمی این بنای تاریخی در تبریز میشوید.
عکس از: سایتIrna
– تیمچه و سرای امیر
تیمچه و سرای امیر، جزو مهمترین بخشهای بازار تبریز به حساب می‌آیند. این بخش که مربوط به صنف طلافروشان است، در دوره قاجار ساخته شده و در ۲۶ مرداد سال ۱۳۵۳ به‌عنوان آثار ملی در ایران ثبت شد.
عکس از: سایت Google Maps
این تیمچه بزرگ و زیبای بازار تبریز با سقف گنبدی و زرق و برق طلافروشی‌هایش یکی از زیباترین بخشهای بازار اصلی تبریز به حساب میآید. این بخش روشن و زیبا است و سرای آن هنوز هم محلی برای دیدوبازدید مردم مشتاق خارجی و ایرانی است.
– تیمچه مظفریه
اگر نمی‌خواهید بازدید از قدیمی‌ترین و زیباترین تیمچه بازار تبریز را از دست بدهید، حتما تیمچه مظفریه را به لیست اضافه کنید. این تیمچه مهمترین و زیباترین بخش بازار هم به حساب میآید.
خود این بخش از سازه بسیار قدیمی است و آن را به دوره ولیعهدی مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۰۵ هجری ربط می‌دهند.
عکس از: سایت Google Maps
اگر عاشق فرش و شکل و نگارهای آن هستید، اینجا بهشت شما خواهد بود. مهمترین مرکز تجاری فرش تبریز در این تیمچه است. زیباترین و نفیس‌ترین فرش‌های دستباف تبریزی را می‌توانید در همین بازار با قیمت خوبی پیدا کنید.
– تیمچه شیخ کاظم
در قسمت جنونی بازار تبریز، تیمچه شیخ کاظم قرار گرفته است. این تیمچه به‌همت حاج شیخ کاظم تاجر به‌نام و بازاری تبریزی معروف دوره قاجار ساخته شد. این بخش از بازار مخصوص خرید و فروش و تجارت پارچه و تولیدات آن بوده و تجار بزرگی مثل حاج ابراهیم صراف، حاج علی اکبر هریسچی، حاج مجید مه پیکر و حاج قلی دوشابچی زمانی در آنجا معامله کرده‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
اشکال هندسی منظم و شکل قرینه این بازار یک شگفتی در معماری بازار تبریز است و نحوه چیدمان آجرهای آن چشم‌نواز و زیبا بنظر میرسد.
– راسته بازار
راسته بازار مهمترین بخش بازار تبریز است. این بخش به بازار قدیم یا راسته قدیم هم معروف است. بیشتر کسب‌وکارهای قدیمی که باقی مانده‌اند در این راسته قرار دارند. این راسته در اصل جزو شریان‌های اصلی بازار بوده و تیمچه‌های بسیاری را به هم مرتبط می‌کند.
عکس از: سایت Irna
– قیز بستی بازار
قیز بستی یا قیز بسدی بازاری است که از یک طرف به‌سمت تیمچه مظفریه راه دارد و از طرف دیگر هم به راسته بازار جدید. از سمت جلو هم به بازار پنبه فروشان وارد میشود. در این بخش از بازار تیمچه‌های مهمی مثل تیمچه قندفروشان و تیمچه مظفریه وجود دارد.
عکس از : سایت Nasrnews
از همه مهم‌تر دالان‌های میرزا محمد و حاج شیخ هم همینجا است و هرچه از آن‌ها فاصله بگیریم و به سمت مظفریه برویم، با حجره‌هایی روبه‌رو می‌شویم که تابلو فروشی دارند.
– بازار صفی
یکی از بخش‌هایی که در زلزله ۱۱۹۳ قمری تبریز به طور کامل تخریب شد، بازار صفی بود. این بازار از مهمترین بخشهای بازار بزرگ تبریز است و بعدا دوباره مرمت شد.
خود بازار به نام شیخ صفی الدین اردبیلی جد شاه اسماعیل صفوی نام‌گذاری شده است. مسجد جامع، مسجد هفتاد ستونی، کوچه انجمن و حمام سید گلابی هم در این بخش از بازار قرار دارند.
عکس از : سایت Nasrnews
مسیر دسترسی به بازار تبریز
خوبی شهر تبریز این است که همیشه برای رسیدن به بازار اصلی تبریز می‌توانید وسایل نقلیه پیدا کنید. این بازار ورودی‌های زیادی دارد و در هرجای شهر که باشید، بی‌آرتی، اتوبوس یا تاکسی برای رساندن شما به خیابان‌های اصلی بازار وجود دارد.
عکس از: سایت Google Maps
برای رسیدن به بازار بزرگ تبریز معروف می‌توانید از چندین مسیر استفاده کنید:
– مسیر آبرسان
این مسیر را بهتر است با بی‌آرتی طی کنید. بی‌آرتی‌های مسیر آبرسان مستقیم به بازار اصلی می‌روند. تاکسی خطی هم برای آن وجود دارد. برای رفتن می‌توانید از تاکسی‌های مسیر چای کنار به فارابی و فارابی به پل قاری استفاده کنید.
– مسیر ائل گلی
از این مسیر می‌توانید تاکسی یا اتوبوس استفاده کنید. اتوبوس خطی شماره ۱۰۱ از این ایستگاه وارد میدان شهدا و مسیر رسیدن به بازار تبریز میشود.
عکس از: سایت Google Maps
– خیابان ولیعصر
اتوبوسهای خطی ۱۱۰ و تاکسی‌های خطی فلکه بازار در اینجا مخصوص بازار اصلی است و شما را به مقصد می‌رسانند. از مسیر‌های دیگری مانند راه آهن و خیابان نصف راه، شهرک باغچیان، نمایشگاه بین‌المللی، خیابان مارالان، خیابان هفده شهریور و… نیز میتوان هم از تاکسی‌ها و هم از اتوبوسهای خطی استفاده کرد. همگی آن‌ها مسیر حرکت به‌سمت بازار تبریز را دارند.
– فاصله بازار تبریز از فرودگاه
فرودگاه شهید مدنی، فرودگاه نزدیک به بازار تبریز است. از فرودگاه تا بازار ۲۰ دقیقه راه است و از داخل فرودگاه به‌صورت مستقیم وسیله نقلیه برای رفتن به بازار وجود دارد.
عکس از: سایت Google Maps
– فاصله بازار از ایستگاه قطار
بازار تبریز تا ایستگاه قطار ۱۰.۵ کیلومتر فاصله دارد و با ماشین شخصی می‌توانید در ۱۸ دقیقه به مقصد خود برسید. از ایستگاه راه آهن وارد بلوار آذربایجان شوید و سپس از آنجا از پل سرداران فاتح وارد چای کنار شوید و مستقیم برانید تا به بازار بزرگ تبریز برسید.
فاصله تهران تا بازار بزرگ تبریز
فاصله بین تهران تا خود شهر تبریز ۶۱۶ کیلومتر است. با ماشین شخصی می‌توانید ۶ ساعت و ۲۹ دقیقه به آنجا برسید. به‌وسیله هواپیما هم می‌توانید از تهران خود را به تبریز برسانید و زمان آن هم ۵۰ دقیقه سفر هوایی خواهد بود.
عکس از: سایت Google Maps
از فرودگاه تا بازار بزرگ تبریز تنها ۲۰ دقیقه فاصله دارید. از تهران هم که بخواهید وارد تبریز شوید اول از بزرگراه شیخ فضل‌الله وارد مسیر تهران به کرج میشوید و تا شهر قزوین می‌رانید.
از شهر قزوین وارد اتوبان قزوین به زنجان میشوید و تا زنجان رانندگی می‌کنید. در نهایت وارد زنجان شده و از آنجا هم وارد بزرگراه زنجان به تبریز شوید تا به تبریز برسید. بعد از ورود به شهر تبریز وارد ائل گولی شوید و مستقیم رانندگی کنید تا در انتهای آن به بازار بزرگ تبریز و بخشی از آن یعنی سرای امیر وارد شوید.
بهترین زمان بازدید از بازار تبریز
تبریز شهری است که می‌توانید در تمام فصول سال به آن سر بزنید. خوشبختانه بازار تبریز هم همین ویژگی را دارد. اگر می‌خواهید به این جاذبه تاریخی سر بزنید، چون سرپوشیده است، مشکلی از بابت فصل ندارید.
عکس از: سایت Google Maps
بعضی از مردم دوست دارند این بازار را در شلوغ‌ترین زمان خود ببینند و در مقابل برخی دیگر ترجیح می‌دهند بازار را در زمانی ببینند که خلوت است. بعد از ظهرها ساعت ۱۵ تا ۱۷ شلوغ‌ترین زمان بازدید از بازار و صبح‌ها ساعت ۱۰ و ۱۱ ساعتهای خلوتی است که می‌توانید در آن از بازار بازدید کنید.
امکانات رفاهی بازار تبریز
خوشبختانه بازار تبریز درست در مرکز شهر قرار گرفته و بیشتر بخشهای شهر و ساختمان‌های رفاهی آن هم به دور همین بازار درست شده‌اند. از نظر امکانات رفاهی، بازار تبریز شما را از همه چیز بی‌نیاز می‌کند.
برای پارک ماشین خود می‌توانید از ۳ پارکینگ عمومی و خصوصی که در همان نزدیکی قرار گرفته استفاده کنید. همچنین در آنجا انواع رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و غذاخوری‌ها را هم می‌توانید پیدا کنید. همگی این مکان‌ها تنها ۲ تا ۵ دقیقه از بازار فاصله دارند.
عکس از: سایت Google Maps
هم داخل بازار تبریز و هم در بخشهای بیرونی آن سرویس‌های بهداشتی زنانه و مردانه کاملا تمیز و بهداشتی قرار گرفته و می‌توانید نماز خود را در یکی از چندین مسجد واقع در خود بازار بخوانید.
از نظر هتل و مسافرخانه هم خیالتان راحت باشد چون در همان نزدیکی‌ها هتل‌های خوبی می‌توانید برای اقامت پیدا کنید.
مراسم عزاداری معروف بازار تبریز
قدمت مراسم عزاداری در بازار تبریز به بیشتر از ۵۰۰ سال میرسد. چنان فرهنگ و سنت‌های مردم با تاروپود بازار تبریز عجین شده که برخی از اعمال عزاداری به‌جزئی مهم تبدیل شده است.
مهمترین عزاداری در تبریز در همین بازار برگزار میشود. بازرگانان و بازاری‌های تبریز تمام بازار را با پارچه‌های سیاه می‌پوشانند و همه رخت و لباس سیاه به تن می‌کنند. مردم حتی از شهرهای مختلف می‌آیند و صف به صف می‌ایستند تا مراسم عزاداری برای سید الشهدا را نگاه و در آن شرکت کنند.
عکس از: سایت Google Maps
اگرچه تمام بخشهای بازار تبریز عزاداری خود را نشان می‌دهند، اما تیمچه مظفریه چند روز قبل از تاسوعا و عاشورای حسینی تمام خریدوفروش خود را تعطیل و تا بعد از آن هیچ تجارتی انجام نمی‌دهند.
مردم از محله‌ها و بخشهای مختلف تبریز و حتی شهرهای دیگر از ۸ تا ۱۲ محرم از صبح تا نیمه شب مشغول عزاداری هستند. این مراسم عزاداری مخصوص مردان است و هیچ زنی در آن شرکت نمی‌کند.
هیئت عزاداران از در صندوق‌چی بازار تبریز وارد میشوند و از قسمت‌ها و بخشهای مختلف بازار از جمله صادقیه، بازار کلاه فروشان، بازار قندفروشان، بازار مسگرها و بازار دلالان عبور می‌کنند و در نهایت در تیمچه مظفریه می‌ایستند و آنجا عزاداری خود را تمام می‌کنند.
ساعت کار بازار تبریز
بازار بزرگ تبریز به‌صورت رسمی ساعت کاری خود را از ساعت ۱۰ صبح شروع می‌کنند و ساعت ۱۷ عصر هم بازارها بسته میشوند. این بازار در روزهای تعطیل بسته است. در فصولی که روزها طولانی هستند، گاهی تا ساعت ۱۸ تا ۱۹ عصر هم بازار باز است. اما در پاییز و زمستان بازار حداکثر تا ساعت ۱۷ عصر باز است.
عکس از: سایت Google Maps
جاهای دیدنی نزدیک به بازار تبریز
اگر سری به بازار تبریز زدید، می‌توانید از چندین جای دیدنی دیگری که نزدیک این بازار است هم بازدید کنید. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین‌ها را به شما معرفی می‌کنیم:
– خانه مشروطه تبریز
در بخش غربی بازار تبریز، خانه مشروطه قرار گرفته است. این خانه جزو موزه‌های شهر به حساب میآید و با سبک و سیاقی قجری درست شده است.
خانه مشروطه در سال ۱۲۴۷ توسط حاج ولی که معماری تبریزی بود، ساخته شد. این عمارت ۱۳۰۰ متری در دو طبقه ساخته شد و در ساختش از شیشه‌های رنگی، پنجره‌های چوبی ارسی‌دار، عمارت کلاه‌فرنگی و نورگیر استفاده شد.
عکس از: سایت Google Maps
از نظر زیبایی، خانه مشروطه بی‌بدیل است. عمارتی که سبزی بهار را در خود دارد و بوی خوش رزهای داخل حیاطش شما را مدهوش می‌کند.
خانه در اصل ملک شخصی مهدی کوزه کنانی بود. بعد از این که محمد علی شاه قاجار مجلس را به توپ بست، بزرگان آذربایجان در اینجا جمع می‌شدند و صلاح مشورت می‌کردند.
– باغ گلستان
«گولستان باغی» یا باغ گلستان یکی از مشهور‌ترین و قدیمی‌ترین بوستان‌های شهر نزدیک بازار تبریز است. این باغ در سال ۱۳۰۸ شمسی افتتاح شد و ۵۲ هزار متر مربع مساحت دارد. در این بوستان یادمانی از شمس تبریزی و شهربازی هم وجود دارد.
عکس از: سایت Google Maps
حتما سعی کنید در اردیبهشت و خرداد از این باغ نزدیک بازار تبریز بازدید کنید. زیبایی مبهوت کننده آن را نمی‌توانید فراموش کنید. درختان و گل‌هایی که به زیبایی در کنار هم قرار گرفته‌اند و بو و هوایی مطبوع را ایجاد کرده‌اند. وسط هیاهوی شهر به دل این باغ پناه ببرید و از سرزندگی و زیبایی آن لذت ببرید.
– امامزاده حمزه
تمام کسانی که به معماری اسلامی علاقه دارند و عاشق کاشی‌های فیروزه‌ای و سنگ‌کاری‌های مرمرین هستند، یکبار هم که شده به امامزاده حمزه سری زده‌اند. این امامزاده در ضلع جنوب شرقی خیابان عارف و خیابان ثقه‌الاسلام قرار گرفته است.
عکس از: سایت Google Maps
این بنا در سال ۷۱۴ قمری ساخته شده است. نسب امامزاده سید حمزه با شانزده واسطه به امام موسی کاظم (ع) میرسد. بنا جدا از این که یک بنای مقدس و زیارتی برای مسلمانان به حساب میآید، بلکه دوست‌داران سازه‌های تاریخی و کهن هم عاشق دیدن و بازدید از این بنا میشوند.
عکس از: سایت Google Maps
جدا از حالت روحانی و مقدسی که داخل امامزاده دارد، می‌توانید سنگکاری‌ها و کنده‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های کم‌نظیری را ببینید که تماما نمایانگر معماری اسلامی و قرن ۷ است.
– مسجد کبود
«گوی مسجید» یا مسجد کبود، جزو مساجد تاریخی است که در قرن نهم درست شده‌اند. این مسجد در واقع عمارت مظفریه است و به آن مسجد جهانشاه هم می‌گویند. تاریخ ساخت مسجد به سال ۸۴۵ شمسی بر میگردد و زمان سلطان جهانشاه، قدرتمندترین سلطان سلسله قراقویونلو و به دستور دخترش صالحه خانم ساخته شده است. این مسجد نزدیک بازار تبریز است و بازدید از آن خالی از لطف نیست.
عکس از: سایت Google Maps
زمان‌های گذشته این مسجد را به مسجد آبی می‌شناختند. کاشی‌های آبی و زیبای آن هنوز هم قابل مشاهده است. معماری داخل مسجد از نظر شباهت، شبیه به بازار تبریز است. سطح مرمری و هشتی‌های کاشی‌کاری شده و آجرکاری نمایی جذاب را ایجاد کرده است.
عکس از: سایت Google Maps
زمانی که نور به داخل مسجد می‌تابد، انعکاس نور و رنگ‌ها تجربه‌ای روحانی و جالب ایجاد می‌کند. اگر سری به تبریز زدید، از این مسجد زیبا و کم‌نظیر بازدید کنید. می‌توانید کاملا معماری اسلامی و زیبایی‌های آن دوران را در مسجد ببینید.
– ارگ علیشاه
ارگ علیشاه بهترین جایی است که می‌توانید به لطف وجود آن با معماری‌های دوره ایلخانان آشنا شوید. این ارگ زمانی جزو معروف‌ترین بناهایی بود که در دهه ۸ قمری توسط ایلخانان درست شده بود.
عکس از: سایت Google Maps
اول قرار بود این مکان را به مسجد تبدیل کنند اما بعدا کاربری آن عوض شد و از آن به‌عنوان قلعه نظامی استفاده کردند. این استفاده در دوره قاجار اتفاق افتاد و به اسلحه‌خانه، توپ‌خانه و محل ساخت سلاح در سلسله قاجار تبدیل شد.
عکس از: سایت Google Maps
اگر در دوران پهلوی و اوایل انقلاب بخش‌هایی از آن خراب شدند اما هنوز هم دیوار جنوبی ارگ را می‌توانید ببینید. اکنون مصلی بزرگی در پیرامون ارگ ساخته‌اند و به آن مصلی بزرگ تبریز می‌گویند و برای اقامه نماز جمعه از آن استفاده می‌کنند.
– موزه قاجار
مگر میشود با تاریخ برجسته‌ای که تبریز دارد، کنار بازار تبریز سری به موزه‌های آن نزنید؟ اگر دنبال سر زدن به خانه‌های قدیمی هستید که اکنون به موزه تبدیل شده‌اند، حتما موزه قاجار را ببینید. این موزه زمانی خانه امیرنظام گروسی در زمان ناصرالدین شاه قاجار بود.
عکس از: سایت Google Maps
عمارتی که ۱۵۰۰ متر مربع زیربنا دارد و در دو طبقه درست شده است. عمارت تماما سفید است و پنجره‌های چوبی با شیشه‌های رنگی آن را مزین کرده‌اند. علاوه براین که داخل عمارت بسیار جذاب درست شده و پر از جزئیات ریزودرشت معماری است، حیاط‌های بیرونی و درونی آن به‌دقت و چشم‌نواز بناشده‌اند.
عکس از: سایت Google Maps
حوض‌های بزرگ و باغچه‌هایی پر از گل‌ها و گیاهان تبریزی بیش از پیش این بنا را جذاب و زیبا کرده‌اند. می‌توانید کمی در این عمارت قدم بزنید و از آرامش و زیبایی آن لذت ببرید. بوی گل‌ها و انعکاس عمارت در حوض بزرگ وسط حیاط بیشتر از هرچیزی آرامش‌بخش و است و شما را به وجد می‌آورد.
– کاخ شهرداری
برج ساعت یا کاخ شهرداری تبریز مثل بازار تبریز جزو بناهایی است که با دیدن آن متوجه تفاوت سبک و سیاق سازه میشوید. این سازه در واقع هنر دست معماران آلمانی است و سال ۱۳۱۴ کار ساخت و ساز آن را شروع کردند.
عکس از: سایت Google Maps
این کاخ در سال ۱۳۱۸ برای استفاده آماده شد و امروز هم از آن استفاده می‌کنند. این بنا بیشتر کاربرد دیپلماتیک دارد و ملاقات‌های رسمی دولت و جلسات شورای شهر و شهرداری هم در آمفی تئاتر آن برگزار میشود. بنا ۹۶۰۰ متر مربع مساحت دارد و در ساخت آن از سنگ‌های تراشیده و آجر و آهن استفاده کرده‌اند. بیشتر سازه چندین بار ترمیم شده است اما هنوز پابرجا و باشکوه در شهر دیده میشود.
عکس از: سایت Google Maps
می‌توانید یکی از بزرگ‌‌‌ترین ساعتهای ایران را اینجا ببینید. ساعت چهار صفحه دارد و ارتفاع آن ۳۰ متر و نیم است. در شب نمای آن بسیار زیبا و چشم‌نواز است. درون ساختمان هم شبیه به ساختمان‌های ایرانی است و از شیشه‌های رنگی و سفید برای پنجره‌های بلند آن استفاده کرده‌اند.
اقامت در تبریز برای بازدید از بازار تبریز
مطمئنم جذابیت و زیبایی بازار تبریز بقدری شما را مجذوب می‌کند که یک روز و دو روز برای بازدید از آن کافی نیست. برای اقامت می‌توانید هتل‌هایی را رزرو کنید که نزدیک بازار تبریز است و می‌توانید با طی کردن کمترین مسافت به بازار بروید و از دیدن تمام بخشهای آن نهایت لذت را ببرید.
در نزدیکی بازار هتل‌ها بزرگ و سه ستاره به‌همراه هتل آپارتمان با قیمت خوب می‌توانید پیدا کنید. بهترین هتل‌ها و هتل آپارتمان‌های این نزدیکی موارد زیر هستند.
- هتل آپارتمان صائب تبریز
- هتل آپارتمان زیبا
- هتل آذربایجان
- هتل آزادی
- هتل اهراب
- هتل آپارتمان بهبود
- هتل آپارتمان استقبال
- هتل آپارتمان ارس
عکس از: سایت Google Maps
توصیه‌هایی برای بازدید از بازار تبریز
بدون شک بازدید از بازار تبریز می‌تواند به یک تجربه تکرار نشدنی در زندگیتان تبدیل شود. اما به کمی ملزومات برای بازدید از این بازار نیاز پیدا می‌کنید.
- همیشه مدارک شناسایی خود را همراه داشته باشید.
- مقداری پول نقد با خود ببرید گاهی ممکن است کارت بانکی کار نکند.
- اگر هوا سرد بود لباس گرم با خود ببرید. داخل بازار گرم است و اگر خارج شوید ممکن است سرما بخورید.
- کیف کمری فراموش نشود. استفاده از آن برای استفاده مدارک و پول نقد بسیار مناسب است.
اگر دنبال بهترین زمان بازدید از بازار تبریز هستید هم باید بگویم هر فصلی و هر ساعتی برای بازدید از این بازار مناسب است. به‌دلیل سرپوشیده بودن آن، آب‌وهوای بیرونی شما را اذیت نمی‌کند.
در کنار این موارد اگر ساعات شلوغی را بازار را دوست داشته باشی، می‌توانید ساعات ۱۵ تا ۱۷ عصر را برای بازدید از بازار انتخاب کنید.
اگر وقتتان کم است و می‌خواهید تنها جذاب‌ترین بخشهای بازار بزرگ تبریز را ببینید، می‌توانید اول از همه تیمچه مظفریه و راسته امیر را ببینید و بعدا سری به بقیه قسمت‌هایی بزنید که معرفی کردیم.
من خودم اینجایی هستم و ساکن تبریز .بعضی موقع ها برای خرید که بازار میرم اول میرم یک ساعتی در بازار سرپوشیده قدم میزنم تا های و هوی داد و ستد بازاریان و خریداران رو بشنوم حس خاصی به آدم دست میده وقتی در همچین بازار سنتی قدم میزنی و صدای فروشندگان به گوشت میخوره احساس می‌کنی که برگشتی هزار سال قبل …صفای خاصی داره واقع …حتما بیایید تجربه کنید این لذت رو ….