اشتباه گرفتن شهرهای بروجرد، بجنورد، بروجن و بیرجند به خاطر شباهت زیاد نامشان به یک شوخی تبدیل شده است؛ واقعا تشخیصشان سخت است اما مطمئن هستم با خواندن این مقاله حداقل یکی از این شهرها، یعنی بروجرد را خوب می‌شناسید و دیگر آن را با بقیه اشتباه نمی‌گیرید. قرار است بهترین جاهای دیدنی بروجرد را معرفی کنیم؛ جاهای دیدنی که شاید تا الان از آنها خبر نداشتید.
اول ببینیم بروجرد کجاست و بعد برویم سراغ جاذبه های گردشگری بروجرد.
بروجرد کجاست؟
بروجرد نام شهرستان و شهری به همین نام در مرکز آن در استان لرستان است. استان لرستان در غرب ایران و در میان رشته کوه زاگرس واقع شده است.
بروجرد پرجمعیت‌ترین شهر استان لرستان بعد از خرم‌آباد است. با توجه به این که منطقه لرستان از قدیمی‌ترین محل‌های سکونت انسان در فلات ایران است، شهرها و روستاهای آن هم قدمتی کهن دارند.
در گویش محلی به بروجرد «وُوری یرد» و در زبان لری خرم‌آبادی «وُروگرد» یا «بروگرد» می‌گویند. البته جوان‌ترها همان نام رسمی یعنی بروجرد را بیشتر استفاده می‌کنند.
قدمت سکونت در بروجرد را تا حدود ۴ هزار سال تخمین زده‌اند و گفته می‌شود از زمان ماد‌ها بروجرد محلی برای زندگی بوده است.
حالا برویم سراغ جاهای دیدنی بروجرد.
۱. پارک چغا و بام بروجرد
چغا سرخه یا به عبارت دیگر چوغا نام پارکی تفریحی با دریاچه‌ای در میان آن در شمال شرقی بروجرد است. وجود تپه‌ای آتشفشانی در کنار پارک چغا و فراهم شدن امکانات تفریحی باعث شده تا مردم بروجرد از این مکان به عنوان نزدیکترین تفرجگاه استفاده کنند.
مجتمع تفریحی معروف به بام بروجرد، هتل زاگرس و چند سفره‌خانه در کنار پارک چغا هستند.
می‌توان گفت نزدیکترین محل برای دور شدن از محیط شهری در بروجرد همین پارک است. مجسمه آرش کمانگیر در پارک می‌تواند سوژه خوبی برای عکاسی باشد. استخر آب و فواره‌ای که در میانش است در تابستان‌ها باعث خنکی فضای اطراف می‌شود.
پارک فدک که در ادامه معرفی می‌کنیم در فاصله ۳۰۰ متری چغا سرخه قرار دارد.
آدرس: انتهای خیابان فاطمی، بعد از میدان فدک
۲. پارک فدک و باغ پرندگان بروجرد
دو مورد از جاهای دیدنی بروجرد یعنی پارک فدک و پارک چغا در فاصله ۳۰۰ متری هم هستند. فقط کافی است خودروی خود را در یک جای مناسب پارک کنید و از پیاده‌روی در میام دریاچه‌های مصنوعی لذت ببرید.
دریاچه مصنوعی آب جمع شده از رودخانه گلرود است. در کنار دریاچه باغی درختکاری شده هست که باغ پرندگان را داخل همین باغ ساخته‌اند. بخشی از باغ اختصاص به حیواناتی مثل آهو، گوزن، خرگوش و … دارد.
جاذبه دیگر باغ فدک وجود پرندگانی زیبا و کمیاب در محوطه‌ای بزرگ است. پرنده‌هایی مثل قرقاول، انواع طوطی، طاووس، مرغ مینا، مرغ عشق و … در این باغ قابل مشاهده هستند.
آدرس: انتهای خیابان فاطمی، بعد از میدان فدک
۳. مسجد جامع بروجرد
مسجد جامع بروجرد از نظر قدمت یکی از قدیمی‌ترین مساجد غرب کشور است که گفته می‌شود در قرن ۲ یا ۳ هجری قمری آن را روی آتشکده‌ای ساختند. آتشکده به دست اعراب ویران شد و به جای آن مسجد ساختند.
در دوران صفویه و زندیه مسجد به طور کامل بازسازی شده است و آنچه امروز دیده می‌شود منطبق با معماری آن زمان است.
متاسفانه در جنگ بین ایران و عراق مسجد هدف بمباران هوایی بود که آسیب زیادی به آن زد.
برای آنها که علاقه به تاریخ معماری در دوران اسلامی دارند، این مسجد نمونه خوبی از مساجد اولیه در ایران است. منبر چوبی ۴۰۰ ساله، آب‌انبار، شبستان و غریب‌خانه از بخش‌های جالب مسجد هستند.
آدرس: میدان جعفری
۴. بازار بروجرد
بازارها در ایران و خاورمیانه چیزی فراتر از محل خرید و فروش هستند؛ بازار مکانی برای تعامل، مرکزی برای اطلاع‌رسانی و نقطه‌ای برای شروع حرکت‌های اجتماعی و فرهنگی است.
هر شهر قدیمی در ایران حتما یک بازار سنتی بزرگ دارد که کم یا زیاد هنوز فعال است. در بروجرد چند بازار بزرگ بود که حالا به دلیل رونق گرفتن پاساژ‌ها از آنها کمتر استقبال می‌شود. بازار بزرگ، راسته بازار، بازار سفال و بازار نمدمال‌ها از بازارهای معروف بروجرد بودند که حالا فقط نامشان باقی مانده و ظاهرشان خیلی تغییر کرده است.
قدمت دقیق بازار بروجرد مشخص نیست اما از روی معماری می‌توان حدس زد متعلق به دوران قاجاریه باشد.
طبق تاریخ، زمانی که مقر حکومت خوزستان و لرستان در زمان شاهزاده قاجاری حسام السلطنه شهر بروجرد بود، بناهای متعددی برای شهر ساخت. احتمالا بازار هم به دستور حسام السلطنه و برای جمع شدن فروشندگان و تاجران در یک مکان ساختند.
حالا این بازار هم دچار تغییر و تحول شده و مغازه‌‌های امروزی جای حجره‌ها را گرفته‌اند. به جز تعدادی مغازه که محصولاتی مثل گیوه، ظروف مسی، پارچه، گلیم و … می‌فروشند بقیه مغازه‌ها حال و هوای امروزی دارند.
برای خرید هنر دست ورشوسازهای بروجردی می‌توانید از همین بازار چیزهایی مثل سمار، سینی، قهوه‌جوش، دیگ مسی و … انتخاب کنید.
آدرس: بین خیابان خیام و جعفری
۵. موزه مردم‌شناسی بروجرد
تعداد خانه‌های تاریخی بازمانده از دوران قاجاریه در بروجرد خیلی زیاد است اما بازدید از فقط یک خانه تاریخی را به شما پیشنهاد می‌کنیم؛ خانه حاج آقا کمال‌الدین نبوی طباطبایی یا همان خانه فرهنگ سابق که حالا با تبدیل شدن به موزه جذابیت آن بیشتر شده است.
موزه در دو طبقه دارای حدود ۹۰۰ اثر تاریخی است. در کنار آثار، اسناد تاریخی، لباس‌های سنتی، لوازم مشاغل سنتی مثل قالی بافی، چلنگری، نمدمالی و ارسی دوزی را در موزه برای نمایش گذاشته‌اند.
در طبقه اول یک کرسی و لوازم زندگی به همان شکل دوران قاجار چیدمان شده و گردشگرها با نشستن در دور کرسی عکس می‌گیرند.
با این که مدت‌ها از ساخت خانه گذشته است اما به خوبی حفظ شده و نمونه جالبی از سبک زندگی دوران قدیم در بروجرد است.
آدرس: خیابان صفا
۶. بقعه امامزاده جعفر در جاهای دیدنی بروجرد
گنبدهای مخروطی شکل را به معماری دوران سلجوقی نسبت می‌دهند. از این نوع گنبدها یکی در آرامگاه دانیال نبی در شوش است و دیگری بقعه امامزاده جعفر در بروجرد.
بقعه امامزاده جعفر به روایتی مقبره فرزند امام موسی کاظم (ع) است و در روایت دیگری گفته می‌شود این امامزاده از نوادگان امام سجاد (ع) است.
آدرس: میدان امام حسین، خیابان ۳۰ متری طالقانی
۷. مقبره شاهزاده ابوالحسن در جاهای دیدنی بروجرد
طبق شجره‌نامه‌های موجود، امامزاده ابولحسن از نوادگان امام سجاد است. اهالی بروجرد ارادت خاصی به این امامزاده دارند و حتی از روستاهای اطراف به زیارت او می‌آیند.
بنای این امامزاده نسبت به مساجد بزرگ امروزی ساده است و در کل سه بخش رواق، مقبره و حیاط دارد. در بالای ورودی کاشی‌کاری با نقش‌های گل‌و‌بوته و آیات قرآنی کار شده است. سقف، گنبد و دیوار در سال‌های اخیر آینه‌کاری شده است.
آدرس: بلوار صفا
۸. مسجد امام بروجرد (مسجد سلطانی) در جاهای دیدنی بروجرد
اگر مسجد امام تهران و اصفهان را از نزدیک ندیده باشید، حداقل تصویری از آن را دیده‌اید؛ این مساجد معماری و ظاهری مشابه دارند. مسجد سومی که شباهت زیادی به دو مسجد گفته شده دارد و تقریبا هم دوره با آنها ساخته شده، مسجد امام یا همان سلطانی بروجرد است.
این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار و به جای مسجدی قدیمی بنا شد. معماری و نقشه آن برگرفته از معماری مسجد شاه تهران است و چندین کتیبه تاریخی در آن قدمتش را تایید می‌کند.
از نظر معماری به این نوع مساجد چهار ایوانی می‌گویند. هر گوشه‌ای از مسجد نامی دارد و کاربرد خاصی داشته است. از آنجایی که اینجا علاوه بر محل عبادت، محلی برای تحصیل علوم دینی بوده است، حجره‌های تدریس و استراحت طلبه‌ها در آن به چشم می‌خورد.
گفته می‌شود کار ساخت مسجد امام بروجرد در زمان حکومت زندیه شروع شد و در زمان فتحعلی شاه قاجار به پایان رسید و به همین دلیل به آن سلطانی می‌گویند. در ایوان غربی مسجد کتیبه‌ای هست که در آن نوشته شده فتحعلی شاه این مسجد را وقف کرده است.
مسجد امام نه تنها یکی از بهترین جاهای دیدنی بروجرد، بلکه از مهم‌ترین بناهای تاریخی غرب کشور به شمار می‌رود.
آدرس: میدان قیام، خیابان جعفری
بروجرد مرکز ورشوسازی
بعد از گشتی در میان جاهای دیدنی بروجرد حتما به این فکر می‌کنید که سوغاتی بروجرد چیست؟ از عسل، حلوا ارده و گیوه‌های سنتی که بگذریم یک محصول منحصر به فرد در بروجرد لوازم فلزی معروف به ورشو مثل سماور، سینی و گلاب‌پاش است که در کل به این هنر ورشوسازی می‌گویند.
ورشو نام آلیاژ ترکیب شده از فلزات مس، نیکل و روی است. این آلیاژ از حدود ۴۰۰ سال قبل در تولید مصنوعات فلزی استفاده می‌شد و بعد از ورود به ایران از آن برای ساخت انواع صنایع دستی، لوازم آشپزخانه و حتی کارهای هنری مثل قلم زنی استفاده شد.
سماورهای ورشو در بروجرد معروف هستند و حتی در چند جای شهر نماد آن دیده می‌شود.
بسیار هم عالی، تشکر بابت لطفتون و و
قتی که گذاشتید.