اردبیل را به چه چیزی میشناسید؟ کوه سبلان، تاریخ صفویه یا آش دوغ؟ فرقی نمیکند شما به چه نوع سفری علاقه دارید؛ از شکمگردی تا طبیعتگردی همه در اردبیل دور هم جمع شده است. جاهای دیدنی اردبیل کم نیست و به دلیل آبوهوای سرد در پاییز و زمستان، فصل بهار و تابستان اردبیل طرفدار بیشتری دارد.
اردبیل یکی از خنکترین شهرهای ایران است. حتی تا اواخر بهار در بعضی مناطق بخاریها روشن هستند و زمستان آن پر از برف و یخبندان است.
در ادامه میخواهیم شما را با شهری آشنا کنیم که تاریخ دوران صفویه به آن گره خورده است. اردبیل ترکیبی از جاهای دیدنی طبیعی و تاریخی-مذهبی دارد که شاید برای برخی کمتر شناخته شده باشد.
جاهای دیدنی طبیعی اردبیل
بیشتر مناطق استان اردبیل کوهستانی است. این طبیعت کوهستانی در بیشتر روزهای سال برفی و سرد است اما با این حال همین طبیعت سرد در تابستان و بهار جلوه زیبایی خود را به نمایش میگذارد.
برای معرفی جاذبه های گردشگری طبیعی اردبیل از شهر شروع میکنیم تا دیدنیهای دورتر از شهر.
۱. دریاچه شورابیل
شورابیل نام دریاچهای در کنار شهر اردبیل و از جاهای دیدنی اردبیل است. در اطراف این دریاچه یک جاده، پیادهراه، پارک و شهربازی میزبان مردم بومی و گردشگران است.
منبع تامین آب شورابیل چشمههای زیرزمینی است که در تماس با سنگهای نمک آب آن شور شده است. در سالهای گذشته با توجه به کاهش سطح آب، آبهای شیرین را به سمت این دریاچه هدایت کردند و از شوری دریاچه تا حد زیادی کم شد.
خانوادههای زیادی در روزهای گرم سال در فضای سبز کنار دریاچه مینشینند و کودکان با وسایل تفریحی و ورزشی بازی میکنند.
بخش جالب دریاچه شورابیل که از جاهای تفریحی اردبیل است، پیادهراه با چمن مصنوعی اطراف آن است که برای دویدن مناسب است. اگر هوا مساعد باشد قایقهای پدالی و موتوری مسافران را در دو طرف دریاچه جابجا میکنند.
از دیگر امکانات میتوان به پیست کارتینگ، دوچرخههای قابل اجاره، خودروهای برقی مخصوص کودکان، آلاچیق و چند کافیشاپ اشاره کرد.
آدرس: میدان پلیس، ورودی جاده شورابیل.
۲. جنگل فندقلو
وقتی از طرف آستارا وارد اردبیل شوید، باید از گردنهای زیبا و البته خطرناک به نام حیران رد شوید. این گردنه جاده پر پیچ و خمی دارد اما منظره سبز و جنگلی آن بسیار زیبا است. اگر شانس هم بیاورید میتوانید دریای ابری را که با حرکت ملایمش در میان کوه بالا و پایین میرود را تماشا کنید.
بین گردنه حیران و شهر اردبیل منطقهای پر از جنگل و مرتع هست که نام منطقه فندقلو را از درختان فندق آن گرفتهاند. دشتهای پر از گل بابونه، درختان سیب وحشی، ازگیل، تمشک و فندق باعث شده تا هر سال در فصل بهار و تابستان صدها هزار نفر برای طبیعتگردی به اینجا سفر کنند.
بهترین مسیر برای رسیدن به جنگل فندقلو که از جاهای دیدنی اردبیل در تابستان است،از طرف روستای خانقاه سفلی است. در حرکت از طرف اردبیل وقتی به شهر نمین میرسید تابلوهایی هستند که جاده فرعی به سمت روستای خانقاه سفلی و جنگل فندقلو را نشان میدهند. بعد از خانقاه سفلی از بین زمینهای کشاورزی به سمت فندقلو بروید و بعد از ۵ کیلومتر به منطقهای جنگلی و مرتعی میرسید.
کمپ و مراکز خدماتی در فصل اوج گرفتن سفرها فعال میشوند. تورهای کوهپیمایی هم معمولا مسیر آبشار لاتون (گیلان) به سمت جنگل فندقلو را انتخاب میکنند.
از دیگر امکانات منطقه فندقلو، تلهکابین فندقلو به حیران، پیست اسکی روی چمن، آلاچیق، لوازم بازی کودکان و اقامتگاه است.
بخش کوچکی از منطقه فندقلو حصارکشی شده و آنجا گوزن بومی منطقه یا همان مرال نگهداری میشود. این گوزنها تحت حمایت سازمان محیط زیست هستند.
آدرس: جاده اردبیل به نمین، روستای خانقاه سفلی، جاده فرعی به جنگل فندقلو.
سوغات اردبیل؛ از خوراکیهای خوشمزه اردبیل غافل نشوید
۳. دریاچه نئور
در زبان آذری به دریاچههایی که آب رودخانه به آن نمیریزد و راه به جایی ندارند نئور میگویند. دریاچه نئور دریاچهای آب شیرین و از جاهای دیدنی اردبیل است که در اثر جمع شدن آب چند چشمه و ذوب شدن برفهای زمستانی ایجاد شده است.
این دریاچه بین استان گیلان و اردبیل قرار دارد. به هرحال چون جاده مناسب آن از سمت اردبیل است و فاصله خیلی زیادی هم با شهر اردبیل ندارد آن را در فهرست جاهای دیدنی اردبیل آوردیم.
نئور در زمستان یخ میزند اما در بهار و تابستان مقصدی میشود برای گردشگران، کوهنوردان و تورهای طبیعتگردی. بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان به صورت مداوم در دریاچه نئور رهاسازی میشود تا اکوسیستم دریاچه متعادل بماند و در انتهای تابستان مردم میتوانند با قلاب ماهیها را صید کنند چون با یخ زدن دریاچه ماهیها از بین میروند.
دریاچه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری است و دور آن را کوهها احاطه کردهاند. نمای انعکاس تصویر کوه و رنگ آبی آسمان در سطح دریاچه سوژه خوبی برای عکاسی است.
آدرس: جاده اردبیل به خلخال، روستای بودالو، جاده فرعی روستای عباس آباد، کمپ نئور.
۴. پیست اسکی آلوارس
اگر اسکیبازی ورزش محبوب شما است پس امکان ندارد نام پیس اسکی آلوارس را نشنیده باشید. این پیست از جاهای دیدنی اردبیل و در دامنه کوه سبلان بزرگترین پیست ایران از نظر وسعت است.
فاصله پیست تا شهر اردبیل حدود ۵۰ کیلومتر است. با توجه به این که شهر سرعین در مسیر قرار دارد، میتوانید در رفت یا بازگشت از پیست در شهر سرعین توقف کنید و از آبتنی در آبگرمهای سنتی یا مدرن لذت ببرید.
پیست اسکی آلوارس مجهز به تلهسیژ است و در زمان بازگشایی پیست مراکز رفاهی و خدماتی آن فعال هستند.
در فصل تابستان که برفها ذوب میشوند هم جمعیت زیادی برای گردش در منطقه اطراف کوهپایه سبلان به اینجا سفر میکنند. مراتع سرسبز اطراف سبلان یکی از نقاط توقف عشایر اردبیل است.
از دیگر جاذبههای گردشگری این منطقه آبشار گورگور آلوارس در کنار روستای آلوارس است.
بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی ایران در زمستان؛ انتخاب بین تابش خورشید و بارش برف با شما
جاهای دیدنی مذهبی و تاریخی شهر اردبیل
تاریخ اردبیل با تاریخ صفویه گره خورده است. شیخ صفیالدین اردبیلی مکتبی را راهاندازی کرد که به صفویه مشهور شد و فرزندانش وقتی به قدرت رسیدند این مکتب نزدیک به اسلام شیعی را در سراسر ایران گسترش دادند. حالا در شهر اردبیل به هر بنای تاریخی سر بزنید حتما نشانههایی از آن دوران میبینید.
۵. بازار سرپوشیده اردبیل
بازارهای سرپوشیده تنها تصویر شکل گرفته در ذهن جهانگردانی است که در دوران قدیم به ایران و خاورمیانه سفر میکردند. بازار یک مفهوم مشخص بود، یک مسیر سرپوشیده پر از فروشندگان و کارگاهها که مسجد جامع شهر هم در کنار آن قرار داشت.
خوشبختانه تعداد زیادی از این بازارها در ایران به همان شکل فعال هستند. بازار اردبیل یکی از نمونههای عالی است که تغییرات آن زیاد نبوده و هنوز هم رونق دارد.
بازار اردبیل از جاهای دیدنی اردبیل و در دوران صفویه بازسازی اساسی شده و طبق تاریخ بخشی از موقوفات بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی بود.
در این بازار میتوانید از صنایع دستی تا خشکبار، پنیر محلی، لباس، پارچه و خلاصه از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را به راحتی پیدا کنید.
آدرس: بین خیابان امام خمینی و طالقانی.
۶. پیاده راه شیخ صفی الدین اردبیلی
در چند سال گذشته با توجه به رونق گرفتن گردشگری در اردبیل، مسئولین شهری تصمیم گرفتند یکی از خیابانهای پربازدید واقع شده در کنار مجموعه شیخ صفی را به پیادهراه تبدیل کنند.
این پیادهراه از جلوی مسجد عالیقاپو شروع میشود و تا ورودی خیابان بیضایی ادامه دارد. خیابان سنگفرش شده و چند حوض در کنار گلکاریها نصب شده است.
قدم زدن در این پیادهراه یک توفیق اجباری برای آنهایی است که میخواهند از بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی بازدید کنند.
آدرس: بلوار سعدی، جنب مسجد عالی قاپو.
۷. آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی
در سالهایی که تصوف و عرفان در ایران رواج داشت، در هر منطقه افرادی با لقب عارف، صوفی یا زاهد در مکانهایی به نام خانقاه مشغول عبادت، تدریس دین و عزلتنشینی بودند.
یکی از این زاهدها معروف به شیخ زاهد گیلانی در گیلان شاگردانی را تربیت کرد که یکی از آنها به نام صفیالدین اردبیلی بنیانگذار دودمان صفویه شد. شاه اسماعیل یکم از نوادگان شیخ صفیالدین اردبیلی است.
محلی که حالا آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی است زمانی خانقاه او بود.
در همین مجموعه شاه اسماعیل اول، مادر شاه اسماعیل، شهیدان ایرانی جنگ چالدران و برخی از مشایخ دوران صفویه دفن شدهاند.
خانقاه شیخ صفیالدین اردبیلی که از جاهای دیدنی اردبیل است مثل یک پناهگاه برای افرادی بود که به هر دلیلی شامل مجازات میشدند. چون شاهان صفویه ارادت خاصی به جد خود داشتند، اگر کسی که مستحق مجازات بود به خانقاه شیخ صفی پناه میبرد او را نمیکشتند.
ساختمان چینی خانه، کتابخانه، قندیل خانه، مسجد جنتسرا و محراب از بخشهای دیدنی مجموعه است.
بیشتر بخوانید: زیباترین روستاهای ایران؛ سفر به طبیعتی بکر و دلانگیز
۸. آرامگاه سید امینالدین جبراییل
با توجه به حکومت ۲۰۰ ساله سلسله صفوی، آنها اقدام به ساخت مقبرهها و مساجد زیادی به سبک معماری اسلامی کردند. یکی دیگر از مقبرههای مهم این سلسله آرامگاه پدر شیخ صفیالدین اردبیلی مشهور به سید امینالدین جبراییل است.
این مقبره از از جاهای دیدنی اردبیل بوده و در روستای کلخوران شیخ در نزدیکی شهر اردبیل واقع شده است. این آرامگاه در محوطهای به ابعاد ۱۵۰ در ۲۰۰ متر و در میان ساختمانی هشت ضلعی است. ساختمان آجری و سقف آن مقرنس کاری شده است. کاشیکاریها و گچبریهای زیبای آن کمی آسیب دیده اما در کل این بنا خوب حفظ شده است.
آدرس: بزرگراه بسیج، خیابان شیخ جبراییل، روستای کلخورانن شیخ.
۹. پل هفت چشمه
پل «داشکسن» یا «یدی گوز» در زبان آذری که به فارسی میشود هفت چشمه، پلی آجری روی رود بالیق لو است. این پل از جهت قدمتی که دارد جزو جاهای دیدنی اردبیل محسوب میشود.
پل هفت چشمه از از جاهای دیدنی اردبیل محسوب میشود و در زمان صفوی ساخته شده و جزو معدود پلهای آجری روی این رودخانه بوده است. عرض کم پل نشان میدهد برای عبور و مرور پیاده استفاده میشد.
حالا یک پل عبور خودرو در کنار آن ساخته شده و یک پل چوبی-فلزی برای عبور پیاده و تماشای پل قدیمی در کنارش ساختهاند. با بهبود فضای سبز و پاکسازی محیط، میتوان چند دقیقهای را در کنار رودخانه گذراند.
۱۰. خانه تاریخی رضازاده
از دوران قاجاریه ساخت خانههای اعیانی در اردبیل رونق گرفت و از حاکمان محلی تا اشراف و تجار هرکدام خانهای با معماری خاص آن دوران ساختند.
چند خانه از آن دوران به خوبی حفظ شده و با تغییر کاربری به عنوان جاذبه گردشگری برای بازدید عموم بازگشایی شده است. بعضی از این خانهها هم تبدیل به موزه شدهاند که در ادامه معرفی میکنیم.
خانه رضازاده که از جاهای دیدنی اردبیل است حالا به نام موزه شهدا شناخته میشود، در ابتدا به عنوان اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل استفاده می شد. حالا تصاویری از شهدا، وصیتنامه، لباس و لوازم جنگ شهدا در این موزه به نمایش گذاشتهاند.
آدرس: بلوار طالقانی، کوچه اوچ دکان.
سایر مکانها مذهبی
نامهای دیگر شهر اردبیل، دارالعرفان و دارالارشاد است. این نامهانشان از مذهبی بودن شهر دارد که اگر به دنبال ریشههای آن برویم به حضور شیخ صفی و تربیتشدههای مکتب او در این شهر میرسیم.
فرزندان امامان شیعه که شهرت این شهر به گوششان رسیده بود، برای زندگی و در امان ماندن از خلفای مخالف خود به اردبیل پناه میآوردند.
حالا در اردبیل و اطراف آن چندین مسجد، بقعه و امامزاده هست که هرکدام یک یا چند مقبره از این بزرگان دینی را در خود دارد.
با توجه به تعدد این مکانهای مذهبی، فقط نامها و آدرس آنها را در ادامه آوردهایم.
- بقعه متبرکه عوض الخواص؛ مجموعه شیخ جبرئیل
- آستان مقدس امامزاده سیدحمزه؛ دهستان کلخوران، روستای کلخوران شیخ
- امامزاده سیدباباخرم، شهرستان اردبیل، روستای عنبران
- آستان مقدس امامزاده سیدعبدالعزیز، محله نیار
موزه های شهر ادربیل
در ادامه جاهای دیدنی اردبیل رسیدیم به موزهها. موزههای اردبیل خیلی بزرگ نیستند اما تنوع آنها جالب است.
بیشتر بخوانید: زیباترین دریاچه های ایران؛ ۱۲ مقصد جذاب برای دوستداران طبیعتگردی
۱۱. موزه مردمشناسی اردبیل
حمام تاریخی آقانقی (ظهیرالاسلام) بعد از سالها متروکه ماندن تبدیل به موزه شد و حالا به نام موزه مردمشناسی اردبیل شناخته میشود.
این موزه از جاهای دیدنی اردبیل است و در دو طبقه دارای آثار تاریخی مثلا شمشیر، لباسهای جنگ، لوازم کشاورزی و بافندگی، چراغهای نفتی، تفنگ، فرش، اسناد و کتابهای خطی است.
در بخشهایی از موزه مجسمههایی با لباس محلی اردبیل نصب شده که آنها را در حین انجام کارهایی مثل فرشبافی، حمام، غذا پختن و … نشان میدهد.
علاوه بر آثار موزه، معماری حمام برای علاقهمندان جالب است.
آدرس: روبروی مسجد عالی قاپو.
۱۲. موزه تاریخ طبیعی اردبیل
موزه تاریخ طبیعی از جاهای دیدنی اردبیل بوده و شامل نمایشگاهی از دهها گونه حیوان، حشرات، پرندهها و ماهیان است. این مجموعه در کل دارای بیش از ۱۲۰ گونه از حیوانات تاکسیدرمی شده که بومی استان هستند میباشد.
آدرس: خیابان دانشگاه، جنب دانشگاه پیامنور.
۱۳. موزه صنایع دستی اردبیل
در کوچه شهیدگاه در کنار مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی حمامی به نام حمام شیخ وجود دارد که حالا تبدیل به موزه صنایع دستی اردبیل شده است.
حمامهای عمومی در دوران صفوی تا قاجار رونق داشتند و به همین دلیل در هر شهر چند حمام سنتی وجود دارد. حمام شیخ اردبیل هم در دوران صفوی ساخته شد و ساختار آن شبیه حمامهای ترکی است.
حوض آب کوچکی در میان آن قرار دارد و تزئینات آن را تغییر دادهاند. با توجه به فعال نبودن حمام، تعدادی از صنایع دستی و لوازم ساخت آنها را در این بنا جمعآوری کردهاند. با بازدید از این مجموعه میتوانید با کار هنرمندان صنایع دستی که برخی همانجا مشغول کار هستند آشنا شوید.
صنایع دستی مثل معرق، فرش، گلیم، تراشکاری سنگ، زیورآلات و … از جمله آثاری است که به چشم میخورد.
آدرس: میدان عالی قاپو، کوچه شهیدگاه، حمام شیخ سابق.
از دیگر موزههای شهر اردبیل میتوان به موزه مفاخر دینی اردبیل در خانه تاریخی میرفتاحی واقع در تازه میدان که آثاری از نقاشی و پرتره بزرگان دارد، موزه باستانشناسی در مجموعه شیخ صفی شامل آثار باستانی پیدا شده در استان، موزه سنگ در کتابخانه شیخ صفی و چینیخانه در محل بقعه شیخ صفیالدین اشاره کرد.
۱۴.دریاچه سوها
دریاچه سوها، یکی از جاهای دیدنی اردبیل در تابستان در ۳۵ کیلومتری شرق اردبیل واقع شده است. این دریاچه با مناظر خیرهکننده و طبیعت سرسبز خود، بهویژه در فصل تابستان، میزبان گردشگران بسیاری است. دریاچه سوها بهعنوان یک مکان ایدئال برای عکاسان حیاتوحش و علاقهمندان به ورزشهای آبی شناخته میشود و آبوهوای خنک و دلپذیر آن تجربهای بینظیر برای بازدیدکنندگان فراهم میکند.
امکانات رفاهی در اطراف دریاچه سوها شامل آب قابلشرب و سرویس بهداشتی است، اما آنتندهی تلفن همراه در این منطقه ضعیف است. همچنین، دستفروشان محلی و اغذیهفروشان سیار گاهی در این مکان حضور دارند که میتوانید از آنها غذاهای محلی تهیه کنید.
روستای سوها در نزدیکی دریاچه امکانات اقامتی محدودی دارد و بسیاری از گردشگران ترجیح میدهند با برپایی چادر در طبیعت بکر این منطقه اقامت داشته باشند.
بهترین زمان برای سفر به دریاچه سوها، ۶ ماهه اول سال است؛ در این زمان، هوای مطبوع و طبیعت سرسبز جلوهای زیبا به این منطقه میبخشد. همچنین، دریاچه سوها زیستگاه قزلآلای رنگین کمان است و برای ماهیگیری و قایقرانی مناسب است. با این حال، باید توجه داشته باشید که این دریاچه برای شنا و آبتنی مناسب نیست.
آدرس دریاچه سوها: ۳۵ کیلومتری شرق اردبیل
لوکیشن دریاچه سوها روی گوگل مپ
۱۵. پل معلق هیر
شهر هیر یکی از جاهای دیدنی اردبیل به خاطر آبوهوای دلپذیر و باغهای میوهاش، بهعنوان «شهر شکوفههای گیلاس» شناخته میشود. پل معلق و شیشهای هیر، که بر روی دره و رودخانه هیر چایی ساخته شده، یکی از جاذبههای اصلی این شهر است. عبور از این پل، مناظری زیبا از کوه سبلان و باغهای میوه را به نمایش میگذارد.
این پل، اولین پل تمام شیشهای و قوسی شکل در ایران است که ۲۰۰ متر طول و ۱۰۰ متر ارتفاع دارد. امکانات تفریحی مانند استخر، زیپ لاین و بگجامپ در این مکان، فضایی مناسب برای سرگرمی و عکاسی فراهم میکند.
برای رسیدن به پل معلق هیر، باید به سمت جنوب اردبیل بروید و پس از ۴۰ دقیقه به این مقصد دیدنی برسید. بازدید از این پل میتواند تجربهای خاص و بهیادماندنی برای گردشگران باشد.
آدرس پل معلق هیر: جنوب اردبیل، منطقه هیر، دره هیر
لوکیشن پل معلق هیر روی گوگل مپ
۱۶. آبشار و چشمه آب گرم سردابه
آبشار سردابه، واقع در ۲۸ کیلومتری غرب اردبیل، یک مقصد گردشگری منحصربهفرد با ویژگیهای طبیعی و درمانی و از مناطق دیدنی اردبیل است. این آبشار زیبا، با ارتفاعی حدود ۱۵ تا ۲۰ متر و چشمههای آبگرم معدنی گازدار، بهعنوان یک جاذبه طبیعی مهم شناخته میشود. آب این چشمه گاز سولفید هیدروژن و دمایی نزدیک به ۳۵ درجه سانتیگراد دارد که به درمان بیماریهایی مانند یرقان و مشکلات پوستی کمک میکند.
اطراف آبشار سردابه مملو از گیاهان سبز و غارهای جذاب است که فضایی دلانگیز برای استراحت و تفریح ایجاد کردهاند. در این منطقه، امکانات رفاهی مانند رستوران و اقامتگاههای بومگردی وجود دارد که سفر به این مکان را راحتتر میکند. همچنین، محلهای مناسب برای ادای فرایض و استراحت در کنار آبشار در نظر گرفته شده است.
بهترین زمان برای بازدید از آبشار سردابه که از جاهای دیدنی اردبیل در تابستان به شمار میآید، فصلهای گرم سال است، اما در زمستان نیز میتوانید زیباییهای خاص این منطقه را تجربه کنید، چرا که آبشار در این فصل یخزده و برفی زیبا میشود. برای رسیدن به این جاذبه، تنها کافی است مسیر آسفالتهای را طی کنید که خود به بخشی از زیبایی سفر تبدیل میشود.
آدرس آبشار و چشمه آب گرم سردابه: ۲۸ کیلومتری غرب اردبیل، دامنه شرقی کوه سبلان، روستای سردابه
لوکیشن آبشار و چشمه آب گرم سردابه روی گوگل مپ
۱۷. خانه تاریخی صادقی
خانه صادقی یکی از جاهای دیدنی اردبیل است که در دوره قاجار ساخته شده و مساحتی حدود ۲,۵۴۸ متر مربع دارد. این خانه به دست معمار حاج محمد اردبیلی و به نظارت حاج یوسف صادقی ساخته شد و بهواسطه تزیینات مقرنسکاری و مشبککاری، از آثار برجسته معماری آن دوره به شمار میآید.
این خانه شامل بخشهایی همچون حسینیه برای مراودات اجتماعی، شاهنشین برای ارتباطات رسمی و اندرونی برای زندگی مالکان بود. امروز این بنا به بوتیک هتل تبدیل شده و رستوران سنتی، دمنوشخانه و تالار عقد دارد.
خانه صادقی با حفظ معماری سنتی خود، میزبان مراسم عقد و عروسی است. بازدیدکنندگان میتوانند از ساعت ۱۲:۰۰ تا ۲۳:۰۰ از رستوران و کافیشاپ این مجموعه استفاده کنند.
آدرس خانه تاریخی صادقی: اردبیل، محله اوچدکان، کوی سرتیپ آباد
لوکیشن خانه تاریخی صادقی روی گوگل مپ
۱۸. خانه وکیل الرعایا
خانه وکیل الرعایا با قدمتی به دوران قاجار، یکی از کهنترین و زیباترین جاذبههای تاریخی اردبیل و از جاهای دیدنی اردبیل است. این خانه دو طبقه و زیرزمینی بهعنوان محلی برای تجمع سران کشور در دوران مشروطیت شناخته میشود. طراحی جذاب و منحصربهفرد آن، از جمله تالار غربی با تزیینات آینهکاری و مقرنسکاری، از ویژگیهای بارز این بناست.
امکانات رفاهی خانه شامل فضای مناسب برای بازدید و یادگیری تاریخ محلی است. بازدیدکنندگان میتوانند از زیباییهای ایوان شرقی و شیشههای ارسی آن لذت ببرند که جلوهای خاص به این مکان بخشیده است. این بنا در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۷۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و امروزه بهعنوان محلی برای بنیاد ایرانشناسی فعالیت میکند.
از دیگر جذابیتهای خانه وکیل الرعایا، امکان برگزاری نمایشگاهها و رویدادهای فرهنگی است که به بازدیدکنندگان این فرصت را میدهد تا با تاریخ و فرهنگ منطقه آشنا شوند. همچنین، محیط آرام و دلنشین این مکان، فرصتی عالی برای عکاسی و ثبت لحظات بهیادماندنی است.
آدرس خانه وکیل الرعایا: اردبیل، محله طوی
لوکیشن خانه وکیل الرعایا روی گوگل مپ
۱۹. خانه مناف زاده
خانه منافزاده یکی از جاهای دیدنی اردبیل است که در دوره پهلوی اول ساخته شده و بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد. این عمارت در مساحت بیش از هزار متر مربع به دست معمار برجسته، حاج محمدعلی معماری و به سفارش حسین قلی صادقی طراحی و اجرا شده است.
موقعیت این خانه در بخش مرکزی اردبیل، در میدان سرچشمه، قرار دارد و به دلیل سبک معماری کوشکمانند و استفاده از تزیینات آجری و طرحهای هندسی، از نمونههای برجسته معماری آن دوران به شمار میآید.
از ویژگیهای چشمگیر این بنا میتوان به هرهچینی آجری و دوالبندیهای نمای خارجی آن اشاره کرد که از تزیینات هنری و ظریف معماری آن زمان به شمار میرفتند. پلانی مستطیلشکل این خانه باعث شده است که فضاهای داخلی بهخوبی سازماندهی شوند و عمارت به یکی از جذابترین دیدنیهای تاریخی اردبیل تبدیل شود.
امروزه خانه منافزاده به حوزه هنری اردبیل واگذار شده و علاوه بر حفظ معماری اصیل خود، محلی برای رویدادهای فرهنگی و هنری محسوب میشود. بازدید از این خانه تاریخی فرصتی برای آشنایی با سبک زندگی و معماری دوران پهلوی اول در اردبیل است.
آدرس خانه مناف زاده: اردبیل، میدان سرچشمه، کوچه رحمانی
لوکیشن خانه مناف زاده روی گوگل مپ
۲۰. مرکز خرید الماس شهر اردبیل
مرکز خرید الماس شهر یکی از جاهای دیدنی اردبیل و جاهای تفریحی اردبیل است که با نمایی زیبا در ۱۲ طبقه طراحی شده است. طبقات تجاری آن از زیرزمین تا طبقه دوم گسترده شده و شامل انواع فروشگاهها از پوشاک تا لوازمخانگی است. بازدیدکنندگان میتوانند در این مرکز خرید متنوع، تجربهای جذاب از خرید داشته باشند.
یکی از بخشهای ویژه این مجتمع، شهربازی سرپوشیده الماس شهر و کافه فستفودها در طبقه سوم است. این شهربازی بهعنوان دومین شهربازی سرپوشیده استان، سرگرمی مناسبی برای خانوادهها فراهم میکند.
از امکانات رفاهی این مجموعه میتوان به پله برقی و آسانسور اشاره کرد که دسترسی به طبقات مختلف را آسان میکند. اگرچه مرکز خرید فاقد پارکینگ اختصاصی است، اما میتوانید از پارکینگهای اطراف استفاده کنید. ساعات کاری الماس شهر از ۱۰ صبح تا ۱۱ شب است.
آدرس مرکز خرید الماس شهر اردبیل: اردبیل، میدان شریعتی
لوکیشن مرکز خرید الماس شهر اردبیل روی گوگل مپ
۲۱. برج شاطر (گنبد شاطر)
برج شاطر یا گنبد شاطر، از بناهای تاریخی دوره ایلخانی و از جاهای دیدنی اردبیل در روستای صومعه اردبیل است. این برج در ۶ کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد و بهخاطر معماری خاص خود، بهعنوان یکی از آثار ملی ایران در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ به ثبت رسیده است. طراحی داخلی آن استوانهای و نمای بیرونی دهضلعی است که با سنگتراشیهای ظریفی ساخته شده است.
پیرامون برج، تپههای باستانی متعددی وجود دارد که قدمت آنها به دوران قبل از اسلام میرسد. این تپهها فضای مناسبی برای علاقهمندان به تاریخ و کاوشهای باستانشناسی فراهم میکنند. معماری برج شباهت زیادی به آرامگاه چلبی اوغلو در سلطانیه دارد که به قرن هشتم هجری برمیگردد.
گردشگران علاوه بر بازدید از برج، میتوانند از مناظر طبیعی و فضای آرامشبخش اطراف آن لذت ببرند. برج شاطر با زیبایی معماری و محیط تاریخی خود، تجربهای متفاوت برای بازدیدکنندگان ایجاد میکند.
آدرس برج شاطر (گنبد شاطر): اردبیل، ۶ کیلومتری روستای صومعه
لوکیشن برج شاطر (گنبد شاطر) روی گوگل مپ
۲۲. جمعه مسجد
جمعهمسجد یکی از قدیمیترین و برجستهترین جاهای دیدنی اردبیل است که قدمتش به دوره سلجوقیان بازمیگردد. این مسجد با معماری منحصربهفرد خود، برخلاف دیگر مساجد دوره سلجوقی که عموماً به صورت چهارایوانی ساخته میشدند، فاقد این ویژگی است.
مهمترین بخش باقیمانده از این بنا گنبدخانه و ایوان بزرگ آن است که هنوز هم با شکوه خود توجه گردشگران را جلب میکند. مناره آجری بلند مسجد که فرمان اوزون حسن آققویونلو بر آن نقش بسته، یکی از یادگارهای دوره سلجوقی است.
با وجود تخریب بخشهای عمدهای از این مسجد به دلیل حمله مغولها و همچنین زلزلههای شدید، مسجد جمعه همچنان یکی از نمادهای تاریخی اردبیل به شمار میآید. این مسجد به ویژه به خاطر تزیینات گچبری و کاشیکاریهای زیبا و با ارزش خود شهرت دارد. همچنین دهلیزها و راهروهای زیرزمینی آن که به منظور تسهیل عبور و مرور ساخته شده بودند، یکی از ویژگیهای استثنایی این بنا محسوب میشوند.
آدرس جمعه مسجد: اردبیل، بلوار مدنی
لوکیشن جمعه مسجد روی گوگل مپ
۲۳. حمام پیرزرگر
حمام پیرزرگر یکی از آثار تاریخی برجسته دوره قاجار در اردبیل است که در محلهای قدیمی به همین نام قرار دارد. این حمام که روبروی مسجد تاریخی پیرزرگر ساخته شده، با معماری اصیل خود یادآور روزگار گذشته و فرهنگ حمامداری ایران است. هشتی ورودی، سربینه، رختکن و گرمخانه از بخشهای اصلی این بنای زیبا هستند که هر کدام با دقت و هنرمندی خاصی طراحی شدهاند.
یکی از جذابیتهای حمام پیرزرگر که از جاهای دیدنی اردبیل است، نقاشیهای ظریف و هنرمندانهای است که بر دیوارهای آن نقش بستهاند. این نقاشیها شامل تصاویری از ملائک، گل و بوتههای اسلیمی، و صحنههای مجلسهای تاریخی هستند که با دقت تمام و در اوج زیبایی تزیین شدهاند.
این بنای ارزشمند در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۸۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروز بهعنوان یکی از جاذبههای گردشگری شهر اردبیل شناخته میشود. حمام پیرزرگر همچنان بهعنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه، توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب میکند.
آدرس حمام پیرزرگر: اردبیل، محله پیرزرگر، مسجد پیر زرگر
لوکیشن حمام پیرزرگر روی گوگل مپ
۲۴. کلیسای مریم مقدس
کلیسای مریم مقدس یکی از جاهای دیدنی اردبیل و از آثار تاریخی و فرهنگی مهم این منطقه به شمار میرود. این کلیسا در سال ۱۸۷۶ میلادی توسط خانواده گالوست میرزایان و به همت خاچاطور شهبازیان بنا شد و تا سال ۱۹۴۴ بهعنوان مکانی فعال برای برگزاری مراسم مذهبی ارامنه مورد استفاده قرار میگرفت. این بنا نمادی از تاریخ غنی جامعه ارمنی در اردبیل است که با گذشت زمان، بخشی از هویت فرهنگی این منطقه را تشکیل داده است.
با مهاجرت گسترده ارامنه به شهرهای بزرگتر مانند تبریز و تهران، فعالیتهای مذهبی در این کلیسا متوقف شد و ساختمان آن به مرور زمان به فراموشی سپرده شد. امروزه، بنای کلیسا همچنان پا بر جاست اما برخی از متعلقات آن مانند حمام و مدرسه به طور کامل تخریب شدهاند.
از سال ۱۳۷۰، مدیریت میراث فرهنگی اردبیل به همراه شورای خلیفهگری ارامنه آذربایجان، تلاشهایی برای بازسازی این کلیسا انجام دادهاند. هدف این بازسازی، احیای کلیسا بهعنوان یک فضای فرهنگی و هنری است که میتواند جایگاهی مهم در معرفی تاریخ و فرهنگ ارامنه و اردبیل ایفا کند و فرصتی برای گسترش فعالیتهای فرهنگی در این منطقه فراهم آورد.
آدرس کلیسای مریم مقدس: اردبیل، خیابان طالقانی، کوچه ارمنستان گازران
لوکیشن کلیسای مریم مقدس روی گوگل مپ
۲۵. سرعین
شهر سرعین، یکی از مقاصد گردشگری محبوب در استان اردبیل، به دلیل چشمههای آبگرم معدنی خود شناخته شده است. این چشمهها با خواص درمانی منحصربهفرد، هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به سوی خود جذب میکنند. مجتمعهای آبدرمانی مجهز در سرعین، امکانات رفاهی همچون هتلها، رستورانها و فروشگاههای متعدد را برای مسافران فراهم کردهاند که تجربه اقامتی لذتبخش و آرامشبخش را تضمین میکند.
از دیگر جاذبههای گردشگری سرعین میتوان به آبوهوای خنک و مطبوع آن در فصل تابستان اشاره کرد که دمای زیر ۱۵ درجه را حتی در اوج گرما به همراه دارد.
علاوه بر این، گردشگران میتوانند از مناظر طبیعی و تاریخی زیبای منطقه نظیر تپه باستانی آناهیتا، دهکده صخرهای ویند کلخوران، و آبشار ورگه سران لذت ببرند. این جاذبهها در کنار مسیرهای گردشگری همچون جاده سلامت و دره گلستان، فرصتی عالی برای علاقهمندان به طبیعت و ماجراجویی فراهم میکنند.
آدرس سرعین: غرب شهر اردبیل
لوکیشن سرعین روی گوگل مپ
۲۶. پیست اسکی آلوارس
پیست اسکی مهرگان آلوارس، یکی از جاذبههای طبیعی و تفریحی بینظیر منطقه سرعین است که در ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین واقع شده است. این پیست از جاهای تفریحی اردبیل بوده و با ارتفاع ۳,۲۰۰ متر از سطح دریا و پوشش برفی مناسب، بهعنوان بزرگترین پیست اسکی ایران شناخته میشود و امکان استفاده از آن در فصلهای پاییز و زمستان برای ۶ تا ۸ ماه فراهم است.
علاوه بر اسکی، زیباییهای طبیعی منطقه و تاریخ غنی روستای آلوارس که پیشتر محل ییلاق شاهسونها بوده، بر جذابیت این مکان میافزاید.
در این پیست، گردشگران میتوانند از امکانات متنوعی نظیر تلهسیژ، بالابر، رستوران، کافیشاپ و غرفههای فروش صنایع دستی بهرهمند شوند. همچنین، تجهیزات اسکی نیز برای کرایه در دسترس قرار دارد. آبگرمهای طبیعی نزدیک به پیست و چشماندازهای زیبای کوه سبلان از دیگر جذابیتهای این منطقه هستند.
بهترین زمان برای بازدید از پیست اسکی آلوارس فصلهای پاییز، زمستان و بهار است، اما حتی در تابستان نیز زیباییهای طبیعی و چشمههای روان منطقه، گردشگران را به خود جذب میکند. ساعات فعالیت مجموعه از ۹:۰۰ تا ۱۶:۰۰ است. بازدیدکنندگان میتوانند در کنار اسکی، از غذاهای محلی لذیذ مانند کباب و نان لواش تهیهشده توسط اهالی روستا نیز بهرهمند شوند و از زیباییهای طبیعی منطقه لذت ببرند.
آدرس پیست اسکی آلوارس: اردبیل، ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس، ۳۰ کیلومتری سرعین
لوکیشن پیست اسکی آلوارس روی گوگل مپ
۲۷. خانه ارشادی
خانه ارشادی اردبیل، از زیباترین و تاریخیترین بناهای این شهر به شمار میآید. این خانه که در دوره قاجار ساخته شده، به خاطر نمای بیرونی زیبا و معماری داخلی جالب توجه خود، مکانی جذاب برای بازدیدکنندگان است.
استفاده از پیهای سنگی و ملات ماسه و آهک در ساخت آن، نشان از دقت و هنرمندی معماران آن زمان دارد. تزیینات خاص مانند طاقنماها، مقرنسهای گچی و پنجرههای چوبی با شیشههای رنگی، زیبایی این بنا را دوچندان کرده است.
بازدیدکنندگان خانه ارشادی میتوانند از فضاهای داخلی و حیاط این بنا لذت ببرند و با تاریخ و فرهنگ غنی اردبیل آشنا شوند. در این خانه، بخاریهای دیواری و عناصر تزیینی گچی و آجری، حس سنتی و آرامشبخشی را به فضا منتقل میکنند. همچنین، با توجه به موقعیت مکانی این خانه، میتوان در آنجا تجربهای تاریخی و فرهنگی را از نزدیک مشاهده کرد.
نزدیکی خانه ارشادی به جاذبههای دیگر شهر مانند بازار اردبیل، بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و موزه صنایع دستی، امکان برنامهریزی سفرهای فرهنگی و تاریخی متنوعی را برای گردشگران فراهم میآورد. همچنین، تجربه طعم غذاهای محلی مانند آش دوغ و کباب چنجه میتواند به سفر شما جذابیت بیشتری ببخشد.
آدرس خانه ارشادی: اردبیل، محله اوچدکان،خیابان کاشانی،خیابان طالقانی
لوکیشن خانه ارشادی روی گوگل مپ
۲۸. موزه مفاخر دینی اردبیل
خانه تاریخی میرفتاحی، با قدمتی به سال ۱۲۵۰ هجری قمری، یکی از آثار برجسته فرهنگی و تاریخی اردبیل به شمار میرود. این بنا که در دوران پهلوی اول بهعنوان اولین دبیرستان دخترانه فعالیت داشته، از ویژگیهای معماری خاصی برخوردار است. پنجرههای ارسی با طرحهای اسلیمی و شیشههای رنگی، به همراه تزیینات آجری با نقش و نگارهای زیبا، نمای این ساختمان را منحصربهفرد کردهاند.
موزه میرفتاحی یکی دیگر از جاهای دیدنی اردبیل بوده که با نمایش نقاشیهای معاصر از علمای بزرگ استان، همچون آیات عظام احمد مقدس و میرزا محسن مجتهد، به یکی از مراکز فرهنگی مهم اردبیل تبدیل شده است. این موزه به بازدیدکنندگان این امکان را میدهد که با تاریخ و فرهنگ غنی منطقه آشنا شوند و آثار و یادگارهای دینی و فرهنگی را از نزدیک مشاهده کنند.
بازدید از این خانه تاریخی بهراحتی برای عموم مردم امکانپذیر است و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ میتوانند از این مکان بازدید کنند.
آدرس موزه مفاخر دینی اردبیل: اردبیل، محله پیر شمس الدین، خیابان امام خمینی خیابان فرعی دوم، خیابان ملانقی
لوکیشن موزه مفاخر دینی اردبیل روی گوگل مپ
۲۹. دره جنگلی ایردموسی
دره جنگلی ایردموسی، واقع در فاصله ۱۴ کیلومتری غرب اردبیل و ۵ کیلومتری سرعین، بهعنوان یکی از جاذبههای طبیعی شگفتانگیز این منطقه و از جاهای دیدنی اردبیل شناخته میشود. این دره با مناظر چشمنواز، نهرهای روان، چشمهسارها و باغات میوه، فضایی دلانگیز برای پیادهروی و لذت بردن از طبیعت فراهم کرده است.
آبوهوای معتدل و خنک این منطقه در بهار و تابستان، آن را به مقصدی ایدئال برای گردشگران تبدیل کرده و در زمستانها نیز با سردی خاص خود، زیباییهای خاصی را ارائه میدهد.
ایردموسی از مناطق دیدنی اردبیل علاوه بر جذابیتهای طبیعی، امکانات رفاهی متنوعی برای بازدیدکنندگان دارد. گردشگران میتوانند از ویلاها و اقامتگاههای محلی برای اقامت استفاده کنند و به راحتی از استخرهای آب معدنی موجود در منطقه بهرهمند شوند. این استخرها بهخاطر خواص درمانی خود، مورد استقبال بسیاری از توریستها قرار گرفته و بهعنوان یک گزینه عالی برای استراحت و آرامش شناخته میشوند.
از دیگر جذابیتهای دره ایردموسی میتوان به اقامتگاههای بومگردی و طبیعتگردی اشاره کرد که امکان تجربه نزدیک به طبیعت و زندگی محلی را برای بازدیدکنندگان فراهم میآورد.
چمنزارها و دشتهای وسیع، تپهها و کوهپایههای بلند از ویژگیهای طبیعی این منطقه هستند که زیباییهای خاصی به آن افزودهاند. در مجموع، دره جنگلی ایردموسی با تنوع جذابیتهای طبیعی و امکانات رفاهی، مقصدی ایدئال برای علاقهمندان به طبیعت و گردشگری در استان اردبیل به شمار میرود.
آدرس دره جنگلی ایردموسی: ۱۴ کیلومتری غرب اردبیل و ۵ کیلومتری سرعین
لوکیشن دره جنگلی ایردموسی روی گوگل مپ
۳۰. پل ابراهیم آباد
پل ابراهیمآباد، یکی از آثار تاریخی و زیبای دوره صفوی و از جاهای دیدنی اردبیل است که در محلههای اوچدکان و ابراهیمآباد واقع شده است. این پل با طول ۳۶.۷۵ متر، عرض ۳ متر و ارتفاع ۵ متر، سه چشمه طاق بزرگ آجری به فرم جناغی دارد.
این پل در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۲۳۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از آن زمان بهعنوان یک مکان دیدنی و تاریخی مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
معماری پل ابراهیمآباد از جمله ویژگیهای خاص آن به شمار میرود. طاقها و نمای آجری آن، به همراه موجشکنهای مثلثی شکل در دو سوی پل، زیبایی و استحکام را به آن بخشیده است. دو چشمه طاق کوچک نیز به زیبایی این پل افزوده و وزن وارده بر دیوارهها را کاهش داده است.
این پل بهعنوان یکی از نمادهای معماری دوره صفوی و از مناطق دیدنی اردبیل، در سالهای اخیر نیز مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و به حالتی دلنشین برای بازدیدکنندگان درآمده است.
پل ابراهیمآباد نه تنها یک مکان تاریخی است، بلکه فضایی آرام و دلنشین برای پیادهروی و تفریح در کنار رودخانه بالیق نیز فراهم میآورد. بازدیدکنندگان میتوانند از تماشای نمای زیبا و منحصربهفرد پل، لذت ببرند و از فضای اطراف آن بهرهمند شوند. این مکان با تاریخ و زیباییاش، تجربهای فراموشنشدنی برای هر گردشگری خواهد بود.
آدرس پل ابراهیم آباد: اردبیل، محله اوچدکان، محله ابراهیمآباد
لوکیشن پل ابراهیم آباد روی گوگل مپ
۳۱. حمام تاریخی اوچدکان
حمام تاریخی اوچدکان یکی از جاهای دیدنی اردبیل، واقع در محلهای با همین نام، یکی از جاذبههای مهم گردشگری این شهر به شمار میرود. این حمام که در سال ۱۲۵۹ هجری قمری توسط خانواده صادقی ساخته شده، بهعنوان یکی از قدیمیترین حمامهای تاریخی اردبیل و از جاهای دیدنی اردبیل شناخته میشود.
حمام اوچدکان شامل بخشهای مختلفی مانند ورودی، هشتی، رختکن، گرمخانه و حوضخانه است. به رغم اینکه برخی از نقاشیهای زیبای آن بر اثر آتشسوزی آسیب دیدهاند، اما هنوز هم جذابیتهای معماری و تاریخی آن به خوبی نمایان است.
این حمام دو بخش زنانه و مردانه دارد، اما در حال حاضر تنها بخش مردانه آن دایر است. ورودی حمام با هشتیای به ابعاد ۲.۸ در ۲.۹ متر و دالانی باریک به رختکن متصل میشود. رختکن این حمام با سکوهایی برای تعویض لباس و نقاشیهای رنگارنگی که روزگاری دیوارهای آن را تزیین میکردند، فضایی دلنشین را ایجاد کرده است. در کنار این بخشها، گرمخانهای با ابعاد ۵.۶ در ۸.۳ متر نیز وجود دارد که شامل استخر آب سرد به نام چال حوض و سایر امکانات است.
حمام اوچدکان، با ثبت ملی در فهرست آثار تاریخی ایران، بهعنوان یکی از نمادهای فرهنگی و اجتماعی اردبیل شناخته میشود. بازدید از این مکان نه تنها فرصتی برای آشنایی با تاریخ و معماری ایرانیان در دورههای گذشته است، بلکه تجربهای دلنشین در دل محلهای قدیمی و پر از جذابیتهای تاریخی به شمار میآید.
آدرس حمام تاریخی اوچدکان: اردبیل، خیابان اوچدکان
لوکیشن حمام تاریخی اوچدکان روی گوگل مپ
۳۲. مسجد عالی قاپو
مسجد عالی قاپو یکی از جاهای دیدنی اردبیل که در نزدیکی آرامگاه شیخ صفی الدین قرار دارد، با قدمتی بیش از ۵۰۰ سال بهعنوان یکی از مهمترین بناهای تاریخی و مذهبی شهر شناخته میشود.
این مسجد پس از مرمت در سال ۱۳۹۰، بهعنوان محلی برای تجمع عزاداران حسینی در ایام تاسوعا و عاشورا به شمار میآمد و با معماری زیبا و جزئیات هنری خود، هر بازدیدکنندهای را مجذوب میکند.
معماری مسجد عالی قاپو با الهام از سبک اسلامی دوره صفوی طراحی شده و شامل دو شبستان مجزا برای زنان و مردان است. ورودی مسجد با آجرکاری و کاشیکاری زیبا، فضایی دلنشین را ایجاد کرده و در ایام محرم بهعنوان مکان پذیرایی از عزاداران مورد استفاده قرار میگیرد.
بهترین زمان برای بازدید از این مسجد که از جاهای دیدنی اردبیل است، در فصلهای بهار و تابستان است، اما برای دیدن تجمعات عزاداری، ماه محرم مناسبترین زمان است. دسترسی به مسجد از طریق تاکسی و اتوبوس آسان است و پس از بازدید، میتوانید در پیادهراه عالی قاپو از حلوا سیاه اردبیل لذت ببرید.
آدرس مسجد عالی قاپو: اردبیل، بلوار آیتالله مروج اردبیلی، بین اونچی میدان و اسفریس
لوکیشن مسجد عالی قاپو روی گوگل مپ
بعد از اردبیل کجا برویم؟
نزدیکترین شهر به اردبیل سرعین است که آبگرمهای طبیعی آن مشهور است. شهر سرعین در مسیر پیست اسکی آلوارس است که معرفی کردیم پس میتوانید سفرتان را طوری برنامهریزی کنید که بعد از اردبیل به سرعین بروید و از آنجا به مسیرتان ادامه دهید.
بخش بزرگی از اقتصاد استان اردبیل وابسته به کشاورزی و دامپروری است. همین موضوع باعث شده قیمت انواع محصولات باغی و کشاورزی نسبت به مناطق دیگر کمتر باشد. اگر از شهرهای گرانقیمتی مثل تهران به اردبیل سفر کنید حتما از دیدن قیمتهای میوه و حتی غذای رستورانها تعجب میکنید.