خیابان گریت راسل در منطقه بلومزبری لندن، ۲۶۰ سال است که دومین موزه پر بازدید دنیا را در دل خود جای داده است. موزه بریتانیا (British museum) یکی از وسیع‌ترین و غنی‌ترین موزه‌های جهان با ۸ میلیون گنجینه و آثار باستانی دائمی از بسیاری از فرهنگ‌ها و کشورهای جهان است. این آثار از زمان پیدایش انسان یعنی حدود دو میلیون سال قبل تا به حال، جمع آوری شده اند.
هر سال حدود ۶.۵ میلیون نفر از کشورهای مختلف دنیا از این موزه دیدنی در انگلستان بازدید می‌کنند. موزه بریتانیا دارای ۹۴ گالری و ۱۰ بخش (دپارتمان) مختلف است.
در این مقاله از مجله علی بابا، با ما همراه باشید تا هر آنچه قبل از رفتن به موزه بریتانیا لازم است را، بدانید.
راهنمای سفر به لندن هم برای سفری بهتر به این شهر به شما کمک می‌کند.
تاسیس موزه بریتانیا
موزه بریتانیا (British Museum) در سال ۱۷۵۳ میلادی، و با مجموعه اهدایی از هنس اسلون پزشک و دانشمند ایرلندی، با تصویب مجلس وقت، تأسیس شد. در واقع موزه بریتانیا از کشور آمریکا هم مسن‌تر است.
مجموعه اهدایی اسلون شامل دست‌نوشته‌ها، کتاب‌های قدیمی و آثار باستانی گردآوری شده از برخی مستعمرات وقت بریتانیا بوده است.
کمیته‌ای از معتمدین برجسته، این موزه را در یک عمارت قرن هفدهمی به نام خانه مونتاگو، که با پول جمع‌آوری شده از مردم، خریداری شده بود، بنا کردند.
در سال ۱۷۵۹ با اضافه شدن بخش‌های جدید به طور رسمی برای بازدید عموم، افتتاح شد. اما گفته می‌شود برای بازدید از این موزه در سالهای اول، نیاز به رزرو وجود داشته است.
تعداد بازدیدکنندگان در سالهای اولیه به حدود ۱۲۰۰۰ نفر در سال می‌رسید. آنها برای دیدن آثار باستانی از آزتک مکزیک گرفته تا مصر باستان تا هند و ژاپن، مجسمه‌های کلاسیک، تاریخ طبیعی و زمین شناسی، نسخه‌های خطی و نقشه‌ها، سکه‌ها و مدال‌ها به موزه بریتانیا می‌آمدند.
آدرس موزه بریتانیا در گوگل مپ
معماری موزه
حیاطی که با چهار بر گسترده در قلب موزه قرار دارد، ۴۳ ستون با ارتفاع ۱۴ متر الهام گرفته از ستون‌های معبد آناهیتا، تزئینات مثلثی و پله‌های عظیم، مطمنا آن چیزی نیست که انتظار دارید در مرکز لندن ببینید.
موزه بریتانیا به عنوان یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی انگلیس طوری طراحی شده که با شکوه و عظمت اشیای داخل آن متناسب باشد. «سِر رابرت اسمیرک» در طراحی موزه بریتانیا؛ از معماری کلاسیک یونان باستان که در قرن ۱۸ محبوب اروپای غربی بوده، تقلید کرده است.
جستجو و خرید بلیط لندن در علی بابا
بخش‌های مختلف موزه
در طول زمان بخش‌های مختلفی به موزه بریتانیا اضافه شد، که نتیجه گسترش استعمار انگلستان بوده است. یکی از این بخش‌ها «موزه تاریخ طبیعی لندن» (British Museum of Natural History) است که در سال ۱۸۸۱ به موزه اضافه شده و در کنزینگتون جنوبی قرار دارد.
بخش دیگری که در حال حاضر در St Pancras قرار دارد؛ کتابخانه موزه بوده که در سال ۱۹۷۳ از موزه جدا شده است. این کتابخانه حاوی یکی از بزرگترین مجموعه کتاب‌ها ، نسخه‌های خطی و نشریات جهان، چه معاصر و چه عتیقه، به زبان انگلیسی و سایر زبان‌های خارجی است.
شاید بتوان این موزه را موزه بریتانیا نامید، اما بیشتر اشیا از کشورهای دیگر وام گرفته شده یا از مجموعه‌های خصوصی خریداری شده اند. شما همچنین نمی‌توانید از این واقعیت فرار کنید که بسیاری از اشیا با زیرکی امپراتوری بریتانیا به لندن آورده شدند؛ و بسیاری از کشورها خواهان بازگشت اشیا باستانی خود هستند.
موزه بریتانیا به بخش‌های متناسب با مناطق و دوره‌های زمانی تقسیم می‌شود. قسمت‌های جداگانه‌ای برای مصر باستان، یونان باستان و روم، آسیا، اروپا، خاورمیانه و آمریکا پیدا خواهید کرد که در سه طبقه پخش شده است.
جستجو و رزرو هتل لندن در علی بابا
مهم‌ترین دپارتمان‌های موزه بریتانیا
در ادامه مهم‌ترین بخش‌های موزه بریتانیا را معرفی می‌کنیم.
کتابخانه موزه بریتانیا
با ورود به کتابخانه معماری منحصر به فرد و مدور آن توجه شما را جلب خواهد کرد. تمام کتاب‌ها و سالن کتاب خوانی به صورت مدور هستند و زیبایی این کتابخانه را دوچندان کرده است. معمار این کتابخانه گنبدی شکل سیدنی اسمیرک است. در سال ۱۸۵۴ ساخت کتابخانه شروع و در سال ۱۸۵۷ به اتمام رسیده است.
کتابخانه موزه بریتانیا تا ۱۹۷۳ بخشی از موزه بود. در این سال، کتابخانه ملی اَمانی، کتابخانه ملی مرکزی و سازمان کتاب‌شناسی ملی بریتانیا نیز به این کتابخانه پیوست و به نام کتابخانه بریتانیا با پانزده میلیون جلد کتاب به یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌های جهان تبدیل شد.
در مجموعه‌های مختلف این کتابخانه آثاری به بیشتر زبان‌های دنیا نگهداری می‌شود. فقط در مجموعه‌های شرقی کتابخانه از بیش از سیصد و پنجاه زبان دنیا کتاب موجود است.
این کتابخانه با ۴۰۴ مجموعه نگارگری از هنرمندان ایرانی که فهرست آن در سال ۱۹۷۷ تدوین شده، در کنار نسخ خطی فارسی پیشین، مجموعه‌ای غنی از هنر ایران را میزبانی می‌کند.
در حال حاضر تنها بخش نسخ خطی در این قسمت قرار دارد و بقیه کتاب‌ها به کتابخانه جدید در St Pancras منتقل شده است.
اگر به تمبر جمع کردن علاقه دارید؛ بخش تمبر کتابخانه موزه می‌تواند شما را شگفت زده کند. نسخ خطی عربی، کتب شرقی و مجموعه کتابخانه دیوان هند، نقشه، آثار موسیقی هم دیگر بخش‌های کتابخانه موزه بریتانیا هستند.
بخش ایران باستان
در بخش خاورمیانه موزه بریتانیا، یکی از غنی‌ترین مجموعه‌ها از آثار باستانی ایران، عراق، فلسطین و دیگر کشورهای خاورمیانه جمع آوری شده است.
قطعا شما با دیدن آثار هنرمندان ایرانی از سالهای دور، که بخشی در کتابخانه بریتانیا و بخشی در موزه نگهداری می‌شود به وجد خواهید آمد. موزه بریتانیا یکی از غنی‌ترین گنجینه‌های هنر اسلامی را از کشورهای مختلف داراست.
بالغ بر ۱۳ هزار اثر بی‌نظیر از تمدن باستانی ایران در این بخش قرار دارد. اگر قصد رفتن به موزه بریتانیا را دارید؛ بهتر است بدانید که منشور حقوق بشر کوروش در این بخش از موزه قرار دارد. سالانه هزاران نفر از ایرانی‌ها و غیر ایرانی‌ها برای بازدید از این منشور به موزه بریتانیا می‌روند.
استوانه کوروش در سال ۱۸۷۹ میلادی طی کاوش در بابل باستان در ناحیه‌ای موسوم به تپه عمران توسط هرمزد رسام (باستان‌شناس آشوری‌تبار بریتانیایی که علاوه بر منشور کوروش، الواح گلی گیلگمش را نیز در کاوش‌های نواحی بین‌النهرین به دست آورد) کشف شد.
همچنین در بازدید از موزه بریتانیا، آثار بسیار کهن از هنر پیش از اسلام مثل سفالینه‌های ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد، ظروف سیمین و زرین از گنجینه‌های معابد مغان از قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد، را می‌توانید ببینید.
از هنرهای ایرانی اسلامی تصویر و تذهیب کتب خطی و صنعت فرش و قالی بیش از نمونه‌های دیگر به چشم می‌خورد.
برخی از آثار نفیس ایران پس از اسلام؛ در بازدید از موزه بریتانیا شما را شگفت زده می‌کنند؛ مثل : «خمسه نظامی» که برای شاه طهماسب در تبریز تهیه شده، کلاهخود و زرهی به نام شاه عباس اول، سفال‌های لعابدار نیشابور و کاشی‌های عهد سلجوقی.
بخش مصر و سودان باستان
موزه بریتانیا، بزرگترین و کامل‌ترین مجموعه آثار باستانی مصر در خارج از مصر را، با بیش از صد هزار اثر در خود جای داده است.
در زمان تاسیس موزه؛ هنس اسلون ۱۶۰ شی باستانی از مصر را به این موزه اهدا کرد. پس از شکست نیروهای فرانسوی تحت فرماندهی ناپلئون در نبرد نیل در سال ۱۸۰۱، آثار باستانی مصر جمع آوری شده توسط ارتش انگلیس مصادره و در سال ۱۸۰۳ به موزه بریتانیا ارائه شد.
حفاری‌ها در مصر تا قرن بیستم ادامه داشت اما با تغییر قانون متوقف شد. البته حفاری‌ها در چند سایت در سودان همچنان ادامه دارد.
سنگ‌نبشته روزتا (رشید) و مومیایی‌های خاندان سلطنتی مصر از مهم‌ترین آثار مرتبط با مصر باستان در موزه بریتانیا است.
در گالری طبقه دوم این موزه، ۱۴۰ مومیایی را می‌توانید ببینید که یک تجربه ناب برایتان رقم خواهد زد.
بخش یونان و روم باستان
موزه انگلیس با بیش از صد هزار اثر، یکی از بزرگترین و جامع‌ترین مجموعه آثار باستانی جهان از دنیای کلاسیک را دارد.
این آثار عمدتا از آغاز دوران برنزی یونان (حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد) تا استقرار مسیحیت به عنوان مذهب رسمی امپراتوری روم، تحت سلطنت امپراتور روم کنستانتین اول در سال ۳۱۳ میلادی، گردآوری شده‌اند.
در هنگام بازدید بخش یونان و روم باستان موزه بریتانیا؛ در اتاق ۱۸، مجموعه مرمرهای الگین، که زمانی بخشی از معبد ۲۵۰۰ ساله پارتنون بوده اند را می‌بینید. این اثر مربوط به ۴۴۷ سال قبل از میلاد مسیح است.
در اتاق ۱۷، بازسازی بنای یادبود نرید، که متعلق به ۳۹۰ سال قبل میلاد مسیح است هم بسیار دیدنی است.
آثاری از آرامگاه هالیکارناسوس، متعلق به ۳۵۳ تا ۳۵۰ پیش از میلاد؛ یکی از هفت عجایب جهان باستان هم، در اتاق ۲۱ بخش یونان و روم، جا دیده می‌شوند.
موزه بریتانیا همچنین ۱۷ مجسمه و ۱۵ صفحه سنگی از میان ۹۲ صفحه معبد پارالیسوس، را در اختیار دارد.
بخش چاپ و نقاشی
از نقاشی‌های لئوناردو داوینچی تا رافائل، از هنر پابلو پیکاسو تا اعجاز میکل آنژ؛ همه در بخش چاپ و نقاشی موزه بریتانیا در اتاق ۹۰ جا خوش کرده‌اند.
گروه چاپ و نقاشی؛ مجموعه ملی چاپ ها و نقاشی های غربی را در اختیار دارد. بیش از ۵۰ هزار نقاشی و دو میلیون چاپ وجود دارد. مجموعه نقاشی‌هایی که از قرن ۱۴ تا به امروز جمع آوری شده، از آثار با کیفیت هنرمندان برجسته اروپایی است.
آثار چاپی هم از چاپ‌های اولیه در قرن ۱۵ تا به امروز را پوشش می‌دهد.
بخش بریتانیا، اروپا و ماقبل تاریخ
با پا گذاشتن در بخش بریتانیا، اروپا و ماقبل تاریخ، گستره وسیعی از زمان و جغرافیا را خواهید دید.
این بخش شامل برخی از اولین اشیا ساخته شده توسط انسان‌ها در شرق آفریقا مربوط به بیش از ۲ میلیون سال پیش، اشیا ماقبل تاریخ و نوسنگی از دیگر نقاط جهان و هنر و باستان شناسی اروپا از نخستین زمان تا به امروز، است.
در این بخش آثار و اشیایی از دوران سنگی (حدود ۳.۴ میلیون سال قبل از میلاد تا ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد)، دوران برنزی ( ۳۳۰۰ تا ۶۰۰ سال قبل از میلاد)، عصر آهن (حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد تا قرن اول میلادی)، رومانو-بریتانیا (۴۳ میلادی – ۴۱۰ میلادی)، قرون وسطی اولیه (قرن چهارم میلادی تا حدود ۱۰۰۰ میلادی)، قرون وسطی (حدود ۱۰۰۰ میلادی تا حدود ۱۵۰۰ میلادی) و رنسانس به مدرن (حدود ۱۵۰۰ سال میلادی تا امروز) گردآوری شده است.
در این بخش از موزه بریتانیا در واقع بخش بزرگی از تاریخ را خواهید دید. جذابیت بخش بریتانیا، اروپا و ماقبل تاریخ وصف نشدنی است.
بخش آسیا
بخش خاورمیانه به دلیل اهمیت و پیشینه تاریخی غنی، از بخش آسیا موزه بریتانیا جداست. در این بخش، ۷۵۰۰۰ اثر از شرق، جنوب شرقی و بخش مرکزی آسیاست. این آثار منعکس کننده فرهنگ متنوع بزرگترین قاره جهان از چین و ژاپن تا هندوستان است.
یکی از دلایل بی‌نظیر بودن موزه بریتانیا، وسعت استعمار آن بوده است. به طور مثال بیشترین آثار موجود در بخش آسیا موزه؛ مربوط به هندوستان است که سال‌ها مستعمره بریتانیا بود.
بخش آفریقا، اقیانوسیه و قاره آمریکا
موزه بریتانیا یکی از جامع‌ترین مجموعه‌های قوم نگاری جهان از آفریقا، اقیانوسیه و قاره آمریکا را در خود جای داده؛ که نشان دهنده فرهنگ اقوام بومی در سراسر جهان است.
بیش از ۳۵۰ هزار شی که فرهنگ متنوع و غنی این سه قاره را در طول هزارن سال روایت می‌کنند.
اتاق ۲۴ در این بخش، قوم نگاری از همه قاره‌ها را به نمایش گذاشته و اگر یک طبقه پایین‌تر بروید، اتاق ۲۵ را می‌بینید که بر هنر آفریقایی تمرکز دارد.
برنامه هایی برای توسعه گالری‌های دائمی برای نمایش هنر اقیانوسیه و آمریکای جنوبی در دست اجراست.
بخش سکه‌ها و مدال‌ها
اگر مثل من به دیدن سکه و اسکناس‌های قدیمی علاقه‌مندید؛ خبر خوش این که موزه انگلیس یکی از بهترین مجموعه‌های سکه شناسی جهان است که شامل حدود یک میلیون اشیا از جمله سکه ، مدال ، نشان و پول کاغذی است.
این مجموعه شامل کل تاریخچه سکه از ریشه‌های آن در قرن هفتم قبل از میلاد تا به امروز و نماینده شرق و غرب است. بخش سکه‌ها و مدال‌ها در سال ۱۸۶۱ ایجاد شد و صد و پنجاهمین سالگرد تاسیس آن را در سال ۲۰۱۱ جشن گرفتند.
بخش حفاظت و نگهداری و تحقیقات علمی
این بخش در سال ۱۹۲۰ تأسیس شده است. بخش حفاظت و نگهداری دارای شش بخش تخصصی است: سرامیک و شیشه؛ فلزات؛ مواد آلی (از جمله پارچه)؛ سنگ ، نقاشی دیواری و معرق؛ هنر نقاشی شرقی و هنر نقاشی غربی.
بخش تحقیقات علمی هم روش‌های جدیدی را برای به دست آوردن آثار باستانی، تجزیه و تحلیل و شناسایی مواد به کار رفته در ساخت آنها به کار برده است. موزه بریتانیا در خیلی از اکتشافات باستانی هنوز هم شرکت می‌کند.
هزینه بازدید از موزه بریتانیا
رایگان است! بله درست خواندید. برای بازدید از اکثر بخش‌های موزه بریتانیا پولی بابت ورودی و یا بلیط پرداخت نمی‌کنید. اما بعضی نمایشگاه‌های ویژه و بعضی از آثار ویژه که متعلق به خود موزه نیستند؛ شامل هزینه‌هایی می‌شوند.
محبوب‌ترین آثار موزه بریتانیا
اگر وقت کافی برای بازدید از موزه ندارید و نمی‌خواهید در بین بخش‌های مختلف سرگردان شوید، نگران نباشید.
بازدید خود را با این مجموعه‌ها شروع کنید:
گالری های مصر ، اتاق ۴
این گالری دیدنی در ضلع غربی موزه، مجسمه‌ها و آثاری از حدود ۳۰۰۰ سال تمدن مصر در خود جای داده است.
مشهورترین اثر موزه بریتانیا سنگ روزتا، با قدمت ۱۹۶ قبل از میلاد مسیح در این بخش از موزه قرار دارد. از دیگر آثار گالری‌های مصر مجسمه‌های تماشایی، سارکوفاژی‌های حکاکی شده و مجسمه نیم‌تنه رامسس دوم (Ramesses II) که نیرومند‌ترین فرعون تاریخ مصر لقب گرفته است.
مجسمه‌های پارتنون، اتاق ۱۸
این دیواره‌ها و مجسمه‌های زیبا بخشی از پارتنون را در آکروپولیس آتن تشکیل داده اند که بین سالهای ۴۴۷ تا ۴۳۸ پیش از میلاد ساخته شده است.
آنها در سال ۱۸۰۵ توسط لرد الگین، سفیر انگلیس در امپراتوری عثمانی، در تلاش برای نجات آنها از تخریب و فرسودگی بیشتر، به لندن آورده شدند.
مجموعه ظروف چینی (مجموعه سِر پرسیوال دیوید)، اتاق ۹۵
این مجموعه بی‌نظیر از ظروف چینی، سرامیک‌ها و سفال‌های کمیاب به دلیل زیبایی، نادر بودن بسیار با ارزش است. برخی از قطعات مربوط به اختراع ظروف چینی در حدود ۲۰۰۰ سال پیش است.
مهم‌ترین اثر این بخش دو گلدان سفید و آبی چینی معروف به «گلدان‌های دیوید» است.
قطعات ساتن هو، اتاق ۴۱
کشف یک کشتی انگلوساکسون در سال ۱۹۳۷ متعلق به ۶۰۰ سال قبل از میلاد، کشف حیرت‌انگیزی از گنجینه‌های سلطنتی بود. این کشتی با طول ۸۸.۵ پا رویای باستان‌شناسی بود و مملو از گنجینه‌هایی از جمله جواهرات طلا، ظروف نقره بیزانس، یک تابوت باشکوه و کلاه خود بود.
کلاه خود ساتن هو، یکی از ۴ کلاه باقی مانده از آن دوران است که از جنس آهن و مس است.
حالا در قرن ۲۱ شما این فرصت را دارید تا این آثار را از نزدیک ببینید.
شکار شیر آشوری‌ها، اتاق ۱۰
نقش برجسته‌های روی سنگ رخام که در این گالری قرار دارد، نشان‌دهنده آیین‌های شکار آخرین پادشاه بزرگ آشور، آشوربانیپال است، که بین سالهای ۶۶۸ تا حدود ۶۳۰ قبل از میلاد زندگی می‌کرد.
نقش‌ها یک داستان کامل را نشان می‌دهند، از آزاد کردن شیرها گرفته تا تعقیب متعاقب آنها و کشتن آنها با تیر و کمان که نشان قدرت شاه بود.
استوانه کوروش یا منشور کوروش، اتاق ۵۲
لوحی از گِل پخته که در ۵۳۸ سال پیش از میلاد به فرمان کوروش، پادشاه هخامنشی نگاشته شده است.
به‌تازگی بخش‌هایی از نسخه دیگری از متن استوانه بر روی دو قطعه لوح گلی در مجموعه بابِلی موزه بریتانیا شناخته شده‌است؛ که بازمانده نسخه بایگانی شده همین استوانه است.
این استوانه در سال ۱۲۵۸ خورشیدی (۱۸۷۹ میلادی) در نیایشگاه اسگیله (معبد مردوک، خدای بزرگ بابلی) در شهر بابِلِ باستانی پیدا شده و در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.
از طرف بسیاری این سند به عنوان نخستین منشور حقوق بشر شناخته می‌شود. در سال ۱۹۷۱ میلادی، سازمان ملل آن را به شش زبان رسمی سازمان منتشر کرد و بدلی از این منشور نیز در مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک نگهداری می‌شود.
ارابه طلایی چهار اسب، اتاق ۵۲
ارابه طلایی چهار اسب از آثار باستانی دوره هخامنشیان است که در گنجینه آمودریا یافت شده‌است.
این ارابه متعلق به ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش از میلاد است. این اثر یک ارابه‌ای چهاراسب است که دو نفر با لباس هخامنشی‌ها بر آن سوار هستند.
بازوبند طلایی بز و پرنده هما، اتاق ۵۲
یکی دیگر از صدها قطعه کشف‌شده گنجینه آمودریا، بازوبند طلایی بز و پرنده هما است.
این بازوبند مزین به حیوانی اساطیری است که از شاخ و تن بز و صورت و بال پرنده همای اساطیری تشکیل شده و به صورت متقارن رو به روی هم قرار گرفته‌اند.
این بازوبند متعلق به ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است.
و در آخر …
موزه بریتانیا گنجینه‌ای عظیم از تاریخ و هنر انسان‌ها از هزاران سال تا به حال است. برای کشف همه شگفتی‌ها و زیبایی‌های این موزه باید ساعت‌ها و روزها زمان بگذارید. در سفر به لندن حتما سر زدن به این موزه را در برنامه خود قرار دهید تا از دیدن شکوه و عظمت تمدن کشورهای مختلف به خصوص ایران لذت ببرید.
