مدتی است که گروهی خوش‌ذوق از علی باباییها تصمیم گرفته‌اند به سایر همکارانشان و در نگاهی بزرگ‌تر به هر فردی که دنبال یادگیری و به‌زیستی است، کمک کنند تا این افراد بتوانند شرایط زندگی شخصی و کاری خود را بهتر کنند. در همین مسیر بود که پروژه کنجد علی بابا حول محور به‌زیستی شکل گرفت. موضوع به‌زیستی یکی از ترندهای روز در دنیای منابع انسانی است. به‌زیستی به این اشاره دارد که سازمان‌ها نه تنها نسبت به توسعه مهارت‌های شغلی، بلکه نسبت به توسعه همه ابعاد انسانی افراد از جمله جسم، ذهن و روح آن‌ها مسئول هستند. این یک بازی برد-برد است؛ چراکه تحقیقات نشان داده سرمایه‌گذاری روی به‌زیستی بازگشتی شش برابری برای خود سازمان دارد.
در این مقاله از داستان‌های علی بابا سراغ دو نفر از مجریان طرح کنجد، کیمیا اثنی‌عشری و حمیدرضا لاچین رفته‌ایم تا بیشتر با کنجد آشنا شویم. اگر شما هم درباره این طرح و فعالیت‌های آن سوالی دارید، با ما همراه باشید.
در این گفتگو اول سراغ حمیدرضا لاچین رفتیم.
چرا کنجد؟
در داستان علی بابا و چهل دزد بغداد، می‌خوانیم دزدها غاری داشتند که گنج‌های‌شان را آنجا پنهان می‌کردند. علی بابا آن‌ها را تعقیب می‌کند و رمز ورود به غار را می‌شنود. او برای بازشدن در غار، باید جلوی سنگ بزرگی می‌ایستاد و سه بار می‌گفت «کنجد، کنجد باز شو.»
علاوه‌براین کنجد یک ماده مغذی است که باعث کاهش خستگی فکری و تقویت حافظه می‌شود. اما باید مراقب باشیم و مقدار کمی از آن‌ها را مصرف کنیم تا دچار عوارضش نشویم. البته کنجدهایی که ما داریم از آن‌ها صحبت می‌کنیم، از جنس یادگیری هستند.
کنجد یک پلن یادگیری و توسعه، متمرکز بر ارائه خدمات در حوزه توسعه به‌زیستی برای همه اعضای شرکت سفرهای علی بابا به‌شمار می‌آید. تمرکز اصلی این پلن روی تولید محتوا و برگزاری جریان مستمری از کارگاه‌ها و سمینارها روی موضوعاتی است که تاثیر بسیار زیادی روی عملکرد فرد در زندگی شخصی و شغل او دارد.
فعالیت‌های کنجد درواقع توسعه مجموعه‌ای از مهارت‌های خوب‌زیستن هستند که به‌صورت کلی به شش دسته تقسیم شده‌اند. این گروه، مهارت‌های مرتبط با سلامت جسم، روان، روح، احساسات و قلب، شغل و حرفه‌ای که داریم و محیطی هستند که در آن زندگی می‌کنیم. حالا کنجد با ارائه خدماتی از این دست به علی باباییها و غیر علی باباییها کمک می‌کند.
کنجد علی بابا چه زمانی شکل گرفت؟
داستان شکل‌گیری کنجد به فروردین ۹۹ برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که کرونا شیوع بیشتری پیدا کرد و دورکاری جدی شد. تیم منابع انسانی که سایه زارعی، فهیمه تفرشی و عذرا آهنگری اعضای آن بودند، به این فکر افتادند که پلفترمی برای یادگیری آنلاین بسازند. آن‌ها می‌خواستند در این پلتفرم محتوایی را به‌اشتراک بگذارند که به علی باباییها کمک کند از شرایط ناخوشایند قرنطینه کرونا بیرون بیایند و لحظات بهتری را تجربه کنند.
ایده آن‌ها این بود که مجموعه‌ای از پادکست و محتوا را روی پلتفرم LMS یا سامانه آنلاین یادگیری تولید کنند یا روی تیمز با سایر بچه‌های علی بابا به‌صورت مرتب به‌اشتراک بگذارند. من (حمیدرضا لاچین) و ماهین میرشمس به پروژه اضافه شدیم و ایده‌های جدیدتری ارائه دادیم.
در این ایده‌ها مطرح کردیم که محتوا باید قالب و چهارچوب داشته باشد. پس بهتر است تیم منابع انسانی مرجع‌های معتبرتری را به بچه‌ها معرفی کند تا محتوای علمی یاد بگیرند یا افرادی را پیدا کند که از زبان خودشان برای علی باباییها صحبت کنند.
ایده به‌زیستی آنجا مطرح شد و هدف ما این بود که تمرکزمان را روی توسعه مهارت‌های بهتر زیستن در حوزه زندگی بگذاریم. به عبارت دیگر مهارت‌های شغلی هدف اصلی ما نیستند.
درنتیجه تیمی تشکیل شد و ما شروع به ایده‌پردازی کردیم. برای مثال از چه کانال‌هایی با بچه‌ها ارتباط بگیریم؟ این ارتباط در چه بازه‌های زمانی باشد؟ چه موضوعاتی را مطرح کنیم؟ از طریق چه محصولاتی باشد؟ این‌ها سوالات اساسی ما بودند که برای هریک از آن‌ها ایده‌های مختلف مطرح شد.
اولین ایده این بود که تولید محتوا کنیم. منابع علمی خوب را گردهم آوریم و به شکل خبرنامه به دست بچه‌ها برسانیم. پس کار ارسال خبرنامه یا همان کنجدنامه را شروع کردیم. در هر کنجدنامه لینک آموزشی و توضیحاتی قرار می‌دادیم و منابع آموزشی معرفی می‌کردیم که افراد به آن مراجعه کنند و از آن یاد بگیرند.
ما خیلی مطالعه کردیم و حتی در مطالعات لینک مستقیمی به‌عنوان ترند روز میان ارتباط به‌زیستی و عملکرد شغلی دیدیم.
طبیعتا آدم‌ها یک‌بعدی نیستند و محیط کار همه چیز آن‌ها نخواهد بود. اگر بخواهیم بهترین فرد را در محیط شغلی داشته باشیم، باید به همه جنبه‌های زندگیش توجه کنیم؛ باید به سلامت جسم و روان، احساسات و ارتباطات او اهمیت دهیم. به‌همین دلیل کار روی این موضوع، هم یک بعد انسانی و مسئولیت اجتماعی برایمان دارد، یعنی کمک به جامعه و تحول فرهنگ کار و هم یک بازی برد-برد برای هر دو طرف است؛ هم برای سازمان و هم بچه‌های علی بابا.
مجریان این طرح چه افرادی هستند؟
در تیم اولیه سایه زارعی، فهیمه تفرشی و عذرا آهنگری حضور داشتند. در ادامه من و ماهین میرشمس، غزاله مطیعا، محمد رضایی و کیمیا اثنی‌عشری در این مسیر همراه شدیم. اوایل سال ۱۴۰۰ غزاله، محمد و ماهین از جمع ما جدا شدند و مسیرهای شغلی دیگری را در پیش گرفتند.
درحال‌حاضر عمده فعالیت‌ها را من، کیمیا و علی واقفی عزیز انجام می‌دهیم. کلی ایده از آدم‌هایی می‌گیریم که بیرون سازمان هستند و با ما کار می‌کنند.
در ادامه گفتگو کیمیا هم به جمع ما اضافه شد.
از زمان شروع به کار کنجد علی بابا چه فعالیت‌هایی در این پروژه انجام شده است؟
کنجد کلاب، کنجد پلاس، کنجد لایو و کتابخانه علی بابا از زیرمجموعه‌های فعلی پروژه کنجد علی بابا به‌شمار می‌روند.
کنجدنامه
از شهریورماه در حوزه به‌زیستی فعالیت داشتیم. در مهرماه همان سال، کنجدنامه‌ها و محتواها را برای بچه‌ها می‌فرستادیم. بعد از آن کانالی در استریم ساخته شد که ویدیوهای آموزشی را در آن آپلود کردیم. این ویدیوها را از طریق ایمیل و کانال عمومی با علی باباییها به‌اشتراک می‌گذاشتیم.
کنجد پلاس
در آبان ۹۹ بود که ایده برگزاری کنجد پلاس به ذهن‌مان رسید. کنجد پلاس‌ها درواقع دوره‌هایی هستند که با دعوت از یک فرد متخصص و ثبت‌نام بچه‌های شرکت اتفاق می‌افتد. این افراد در حوزه مهارت‌های به‌زیستی تخصص دارند و سمینار و کارگاه آموزشی برگزار کنند.
هر دوره چندین جلسه دارد و اساس آن مهارت‌های زندگی است. کنجد پلاس رویکردی کاربردی دارد. در کنجد پلاس یاد می‌گیریم اگر در زندگی چیزهایی را به‌شکل تئوری می‌دانیم، چگونه آن‌ها را وارد زندگی کاری و واقعی‌مان کنیم.
ما در کنجد پلاس مهارت‌های زندگی مثل مدیریت زمان، مدیریت استرس و گذر از رنج را یاد می‌گیریم. تا الان چند دوره داشتیم و در آینده می‌خواهیم این دوره‌ها را بیشتر و بیشتر کنیم.
کنجد کلاب
در آذر ۹۹ ایده کتابخانه به ذهن‌مان رسید. در حال حاضر بیش از ۲۵۰ جلد کتاب در شش دسته توسعه فردی، کسب‌و
کار، رهبری و مدیریت، تخصصی، رمان و داستان و تاریخ و ادبیات در کتابخانه‌های روز اول، یارا و گرگان قرار دارند. بیش از ۱۰۰ جلد از این کتاب‌ها از طرف بچه ای علی بابا به کتابخانه اهدا شده است.
هدف از به‌وجودآمدن کنجد کلاب علاوه‌بر ترویج فرهنگ کتابخوانی، این بود که ما بستری را فراهم کنیم تا بچه‌ها نظرشان را درباره موضوع کتاب مطرح کنند. به‌این‌ترتیب همه با دیدگاه دیگران آشنا می‌شوند و از پنجره نگاه سایر اعضا به موضوع نگاه می‌کنند.
افراد در این کمپین‌ها کتاب می‌خوانند و از آنچه کنار هم یاد می‌گیرند، برای توسعه به‌زیستی‌شان استفاده می‌کنند. به‌همین دلیل ما تصمیم گرفتیم در گام بعدی با گروه کتابخوانی «از تا» همکاری کنیم تا هم افراد خارج از سازمان و هم علی باباییها امکان شرکت در آن را داشته باشند.
این موضوع باعث می‌شود اعضای کلاب به‌کمک هم‌افزایی موجود، دانش‌شان را تکمیل کنند.
کتابخوانی در کنجد به‌شکل هفتگی و آنلاین برگزار می‌شود. اگر در شرکت حضور داشتیم، تعدادی از ما دور هم جمع می‌شدیم؛ اما چون بسیاری از بچه‌ها دورکار بودند، جلسات آنلاین اهمیت بیشتری داشتند.
این جلسات کتابخوانی به این شکل است که در هر جلسه یک نفر تسهیل‌گر بوده و از فصلی که قرار است در آن جلسه مطالعه شود، خلاصه‌ای ارائه می‌دهد. درادامه بچه‌ها درباره آن بحث و گفتگو می‌کنند. اگر هریک از اعضای کلاب مطلبی مرتبط با موضوع داشته باشد، آن را ارائه می‌دهد.
کنجد لایو
ما خیلی دوست داشتیم مجموعه‌ای از برنامه‌های به‌زیستی را به خارج از سازمان هم ارائه دهیم. یکی از جدیدترین برنامه‌های کنجد که از اوایل امسال شروع شد، لایوهای اینستاگرامی هستند.
کنجد لایو درواقع برنامه‌های ماهانه صفحه اینستاگرام علی بابا استوریز است. این برنامه یک بار در ماه و به مدت یک ساعت برگزار می‌شود. در این برنامه ما با افراد متخصص در حوزه‌های به‌زیستی گفتگو خواهیم کرد. ما سعی می‌کنیم در کنجد لایو موضوعاتی متناسب با نیازهای روز ارائه دهیم.
با توجه به شرایط کنونی جامعه و استقبال مخاطبان از لایو دوم با موضوع تاب‌آوری، لایوهای بعدی تا پایان سال زنجیروار حول همین موضوع برنامه‌ریزی شده‌اند.
برای آشنایی و استفاده از برنامه‌های کنجد از کجا پیگیر اخبار آن باشیم؟
کنجد مخاطب‌هایی از خارج از شرکت دارد و بسیاری از علی باباییها درحال‌حاضر دورکار فعالیت می‌کنند؛ بنابراین برنامه‌های کنجد آنلاین برگزار می‌شود.
اگر فعالیت‌های کنجد درون‌شرکتی باشند، این جلسات در تیمز برگزار می‌شود؛ در غیراین‌صورت بستر دیگری را برای ارائه جلسات درنظر می‌گیریم. برای مثال کنجد لایو در اینستاگرام علی بابا اجرا می‌شود. دوره‌هایی که در آن افرادی غیر از علی باباییها هم حضور دارند، در زوم برگزار خواهد شد.
ما از خبرنامه درون‌سازمانی هزارویک‌شب برای اطلاع‌رسانی برنامه‌های کنجد به علی باباییها استفاده می‌کنیم. برنامه‌هایی که مخاطب بیرونی هم داشته باشند، حتما از اینستاگرام علی بابا استوریز اطلاع‌رسانی می‌شوند.
آینده کنجد علی بابا قرار است به کجا برسد؟
زمانی که هر کدام از بخش‌های کنجد به اهداف موردنظر نزدیک شوند، می‌توانیم سراغ ارائه محصولات جدیدتری برویم. برای مثال پادکستی که به به‌زیستی افراد جامعه کمک کند.
اگر بخواهم دورنمای زیبایی را که از کنجد در نظر داریم، ترسیم کنم؛ می‌خواهیم کنجد سایتی اختصاصی داشته باشد که به طور متمرکز روی به‌زیستی کار کند. همه محصولات کنجد مانند پادکست، ویدیوها، محتواهای خواندنی و… در این سایت دردسترس قرار می‌گیرند.
در مراحل بعدی افراد را تشویق و به آن‌ها کمک می‌کنیم روی همه ابعاد زندگی‌شان سرمایه‌گذاری کنند تا درمجموع به‌جای کارمند بهتر، انسان بهتری باشند. ما این به‌زیستی را بستر همه کارها و آموزش‌هایی درنظر گرفته‌ایم که اجرایی می‌شوند.
در حال حاضر در تلاش هستیم که این ادبیات را در خارج از علی بابا هم گسترش دهیم تا آدم‌های بیشتری درباره آن بشنوند، کنجکاو شوند و تحقیق کنند. بنابراین شرکت‌های دیگر هم روی این موضع کار خواهند کرد. ما خلق تجربه‌هایی از به‌زیستی را برای داشتن زندگی و عملکرد شغلی بهتر رسالت خود می‌دانیم. این جمله‌ای که گفتم هدف تیم ما به‌حساب می‌آید. تعهد ما در کنجد این است:
Create an experience of well-being, so that we can together live a better life and do a better job
یعنی خلق تجربه‌ای مبتنی بر به‌زیستی تا بتوانیم با هم زندگی و عملکرد شغلی بهتری داشته باشیم.
دوستانی که تمایل دارند درباره این مفهوم بیشتر بدانند یا منابع مربوط به آن را بشناسند، می‌توانند با ما در لینکدین ارتباط داشته باشند تا هرچه را یاد گرفتیم با هم به اشتراک بگذاریم.
