تاج محل (ताज महल)، نگین هندوستان و بزرگترین دستاورد معماری در مجموعه معماری هندی و اسلامی در دنیا است. شاه جهان، پادشاه گورکانی، تاج محل را به یاد سومین همسر ایرانی خود، یعنی ممتاز محل با نام ایرانی «ارجمند بانو» بنا کرد.
شکوه نفس‌گیر این مکان باعث می‌شود مدتی مکث کنید و نفس عمیقی بکشید. اگر قلبی داشته باشید که می‌خواهید آن را به طپش بیشتر وا دارید و خلوص عشق را به تماشا بنشینید، باید از این مکان بهشتی دیدن کنید. نگاهی کوتاه به این مکان شما را غافلگیر خواهد کرد و با دیدن آن از نزدیک حتی گاهی حس می‌کنید که شاه جهان با شما در حال قدم زدن است.
اگر می‌خواهید این عروس هندی را بیشتر بشناسید، این نوشته از مجله علی بابا را تا انتها بخوانید تا با داستان عشق شاه جهان و ممتاز محل بیشتر آشنا شوید و بگوییم که تاج محل در زمان کدام پادشاه ساخته شد.
چرا تاج محل از عجایب هفتگانه است؟
داستان عاشقانه تاج محل چیست؟
خصوصیات تاج محل که باعث شهرت آن شده است چیست؟
آیا تاج محل در خطر نابودی است؟
تاج محل کجاست؟
اگر بخواهیم سرراست بگوییم که تاج محل کجاست جوابش چند کلمه است؛ تاج محل در هند، ایالت اوتار پرادش، شهر آگره یا آگرا قرار دارد.
ولی دقیق‌تر که بخواهیم بگوییم تاج محل کجاست خوب است که بدانید این بنا در شهر آگره هند و در ۲۰۰ کیلومتری دهلی نو واقع شده است. این بنای تاریخی که یکی از عجایب هفت گانه جدید جهان است، ۵۸ متر ارتفاع و ۵۶ متر پهنا دارد. به همین دلیل کافی است خود را به آگرا برسانید تا به‌راحتی بتوانید این بنای مربعی‌شکل را پیدا کنید.
داخل پرانتز بگوییم که عجایب هفت گانه جدید دنیا عبارت‌اند از چیچن ایتزا در مکزیک، مجسمه مسیح در برزیل، کولوسئوم در ایتالیا، دیوار بزرگ چین در چین، ماچو پیچو در پرو، شهر باستانی پترا در اردن و تاج محل در هند.
دسترسی به تاج محل
برای رسیدن به این بنا باید خود را به هند و پس از آن به شهر آگرا برسانید. بعد از اینکه به آگرا رسیدید، می‌توانید از وسایل حمل و نقل عمومی مانند ریکشا، تاکسی، تمپو، اتوبوس و دوچرخه برای رسیدن به تاج استفاده کنید.
برای خرید بلیط هم می‌توانید به ۳ درب شرقی، غربی و جنوبی مراجعه کنید. در فرایند تهیه بلیط، صف خانم‌ها از آقایان جداست. اگر برای بازدید عجله دارید یا حوصله صف‌ایستادن ندارید، به درب شرقی این مجموعه سر بزنید، از آنجایی که مسیر طولانی‌تری نسبت‌به سایر ورودی‌ها دارد، خلوت‌تر است.
آدرس تاج محل روی گوگل مپ
معماری و طراحی تاج محل هندوستان
معماری تاج محل ترکیبی از معماری ایرانی و معماری گورکانی است. در ساختن چنین شاهکاری، هنرمندان بسیاری از جمله احمد لاهوری و برادرش حمید لاهوری حضور داشته‌اند. احمد لاهوری ۲۰هزار هنرمند و معمار را رهبری میکرد تا در نهایت این بنا ساخته شد.
همچنین در این بنا، هنر خوشنویسی ایرانی بسیار به چشم می‌خورد که گویا عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی طغرانویس کار خوشنویسی سوره‌هایی از قرآن و سروده‌های پارسی بر در و دیوارهای بنا را انجام داده‌اند.
نکته جالب توجه آن است که طراحی تاج محل از طراحی قبر تیمور در سمرقند، قبر اعتمادالدوله، قبر همایون در دهلی و مسجد جامع دهلی در دهلی الهام گرفته شده است. با این حساب دور از انتظار نیست که این بنا را در لیست میراث جهانی یونسکو ببینید.
در سال ۱۹۸۳، اینجا با عنوان «جواهر هنر اسلامی در هند و یکی از شاهکارهای تحسین شده میراث جهانی» به ثبت رسید.
بخش‌های مختلف تاج محل
یکی از بزرگترین تفاوت‌های این بنا با سایر ساختمان‌های گورکانی آن بود که بناهای گورکانی با ماسه‌سنگ سرخ ساخته می‌شد؛ اما شاه جهان درخواست استفاده از سنگ مرمر سفید تزیین‌شده با گوهرسنگ داشت. البته همین موضوع هم گواهی بر گرانبهابودن تاج محل دارد. این بنای تاریخی بخش‌های مختلفی دارد که در ادامه با هم سری به آن‌ها می‌زنیم.
مقبره
همه می‌دانیم که تاج محل هندوستان یکی از عجایب هفتگانه جهان است. آرامگاه، ساختمانی باشکوه است که از مرمر سفید ساخته شده است و سمبل پاکی، عشق و درد است. اگر داستان تاج محل به گوشتان خورده باشد حتما می‌دانید که این مکان برای تجلیل از ممتاز محل و به‌عنوان هدیه‌ای به او ساخته شده است.
در اطراف داخل و بیرون بنا، خوشنویسی‌هایی از اشعار فارسی و آیات مقدس قرآن به چشم می‌خورد.
مقبره یک سازه بزرگ در وسط این بناست. این سازه، متقارن بوده و همراه با یک گنبد مرمری بی‌مثال پوشیده شده است. این گنبد تقریباً ۳۵ متر ارتفاع دارد و به‌دلیل شکل خاصش، به نوع گنبد پیازی یا گواوایی شناخته می‌شود.
زیبایی و عظمت گنبد آرامگاه تاج محل به همین‌جا ختم نمی‌شود و به تماشای بالای گنبد که بنشینید متوجه طرح لاله مردابی می‌شوید که در بلندتر نشان‌دادن ارتفاع آن هم نقش دارد.
چشم که بچرخانید چهار چتری گنبدی‌شکل کوچک‌تر نیز در اطراف گنبد اصلی می‌بینید. معماری این چتری‌ها نیز پیازی است و در گوشه‌های گنبد قرار گرفته است. گنبد و چتری‌ها با میله‌های تزیینی، طلاکاری و با نقوش تزیینی ایرانی‌هندی نیز ترکیب شده‌اند.
میله تزیینی به‌کاررفته در این بخش از جنس طلا بود؛ اما در اوایل قرن نوزدهم میلادی با یک نمونه برنزی طلاکاری‌شده جایگزین شد.
تزیینات داخلی تاج محل هندوستان
تالار داخلی تاج محل تزیینات شگفت‌انگیزی دارد. خاتم‌کاری‌های بنا با سنگهای ارزشمند تزیین شده‌اند. این تالار هشت‌ضلعی است و طوری طراحی شده که می‌توان از هر ضلع بنا وارد آرامگاه شد.
البته امروزه فقط درب جنوبی آرامگاه باز است که رو به باغ زیبای تاج محل باز می‌شود. دیوارهای داخلی تالار حدود ۲۵ متر ارتفاع دارند و با یک گنبد تزیین‌شده با نقش‌مایه خورشید پوشیده شده است.
دقیقاً در مرکز تالار اصلی، گور نمادین ممتاز محل، روی پایه‌ای مرمرین به ابعاد یک‌ونیم در دوونیم متر قرار گرفته است. سنگ قبر نیز الماس‌کاری شده و روی آن با هنر خوشنویسی ایرانی، خطوطی در ستایش ممتاز محل نوشته شده است.
خوب که دقت کنید می‌بینید در اطراف مقبره و در میان خوش‌نویسی‌های کارشده روی سنگ، ۹۹ نام از نام‌های خداوند حک شده است. تمام این طراحی‌های تماشایی از دیدگاه شاه جهان نشات می‌گیرد که بر این باور بود که خانه ممتاز محل در بهشت قرار دارد و این بنا تصور آن خانه روی زمین است.
حالا که گفتیم تاج محل در زمان کدام پادشاه ساخته شد این را هم بگوییم که تنها بخش نامتقارن این بنا، گور نمادین شاه جهان است که در کنار گور نمادین ممتاز و در سمت غربی قرار گرفته است. گور نمادین شاه جهان کمی بزرگ‌تر از گور همسرش است؛ اما شباهت‌های بسیاری به قبر ممتاز محل دارد. روی درپوش تابوت او نیز مجسمه سنتی یک محفظه کوچک خودکار قرار دارد.
توجه: حتما شما هم می‌دانید که در سنت اسلامی، قراردادن جسد در تابوت و قبرهای تزیین‌شده ممنوع است. با توجه به همین موضوع، جسد ممتاز محل و شاه جهان در زیرزمین تالار دفن شده است و چهره‌های‌شان رو به قبله قرار گرفته است.
تزیینات خارجی تاج محل
تاج محل، با آن ظاهر باصلابتش، از سه طرف با دیوارهایی از سنگ قرمز محصور شده است؛ این در حالی است که خود بنا کاملا با سنگ مرمر سفید ساخته شده است و همین موضوع تضاد چشم‌نوازی را رقم می‌زند.
خالی از لطف هم نیست که بدانید بیش از ۲۸ نوع سنگ قیمتی مانند لاجورد در میان سنگهای مرمر بنا کار شده است. کمی که بیشتر دقت کنید متوجه می‌شوید که گنبدها و طاق ساختمان‌های ماسه‌سنگی دارای طرح‌های هندسی ظریفی هستند و خاتم‌کاری‌هایی متقارن در جهت چپ و راست آن‌ها وجود دارد.
ساختمان‌های ماسه‌سنگی با خاتم‌کاری سفید تزیین شده‌اند و ساختمان‌های مرمری با خاتم‌کاری تیره یا مشکی کار شده‌اند.
اگر بخواهیم عناصر تزیینی تاج محل را بررسی کنیم، باید بگوییم که خوشنویسی و طرح‌های انتزاعی در بنا کار شده است و در سراسر مجموعه، آیاتی از قرآن را می‌بینید که توسط هنرمندان ایرانی با خط ثلث روی مرمر نوشته شده است.
اندازه نوشته زمینه‌های بالاتر، اندکی بزرگ‌تر است تا در هنگام نگاه از زاویه پایین، کژی نوشته‌ها کمتر به چشم آید.
از سازه‌های دیگری که چشمتان را به خود خیره میکند، گنبد مرمر بیرونی بر بالای گنبد مرکزی داخلی است. در چهار جهت بیرونی آرامگاه ۴ مناره به‌صورت قرینه در ۴ گوشه آرامگاه قرار دارد. هر کدام از این ۴ مناره، ۴۰ متر ارتفاع دارد. هر مناره به ۳ طبقه تقسیم شده است و در هر طبقه یک بالکن قرار دارد. از این مناره‌ها برای گفتن اذان و فراخواندن مسلمانان به نماز استفاده می‌شد.
باغ
از آرامگاه که بیرون بیایید و قدم در باغ به ظاهر ایرانی‌اش بگذارید، حیرت می‌کنید. یک باغ گورکانی مربعی‌شکل در جلوی خود می‌بینید که در مرکز آن یک استخر بازتاب برای بازتاب تصویر بنای اصلی و یک مخزن مرمری ساخته شده است.
شاید نمونه این استخرها را در مجموعه چهل‌ستون اصفهان دیده باشید. این مخزن مرمرین، حوض کوثر نامیده می‌شود، این نام برای شما هم آشناست، درست است؟ جالب است بدانید که معماری چهارباغ را بابر، نخستین پادشاه گورکانی هند، با ایده‌گرفتن از معماری باغ ایرانی وارد هند کرد.
ردیف‌هایی از درختان و آب‌نماهایی در سرتاسر باغ از دیگر عناصری است که در باغ تاج محل می‌بینید.
موزه تاج محل
در در بخش غربی باغ‌های این اثر تاریخی ساختمان کوچکی به اسم موزه تاج محل قرار گرفته است که هر روز پذیرای بازدیدکنندگان و گردشگران بوده و مجموعه‌ای از ظروف، سکه‌ها و طلاها و نقاشی‌ها را برای آن‌ها به نمایش می‌گذارد. زیباترین بخش این موزه به نقاشی‌های مینیاتوری و پرتره‌های عاجی شاه جهان و ممتاز محل تعلق دارد.
مهمان‌خانه تاج محل
بخش مهمان‌خانه در این بنا هم بسیار دیدنی و زیباست. مهمان‌خانه در سمت راست این مجموعه قرار گرفته و کمی به مسجد شباهت دارد. مهمان‌خانه شامل با سه گنبد زیبا، یک ایوان بزرگ در وسط و دو ایوان در طرفین و چهار گنبد کوچک نیز در بخش‌های انتهایی است.
مسجد تاج محل
یکی از بخش‌های مهم این اثر تاریخی باشکوه که معماری خیره‌کننده‌ای هم دارد، مسجد تاج محل است. این مسجد به رنگ قرمز طراحی شده و تزیینات زیبایی دارد. محراب، منبر، خوش‌نویسی‌های متقارن و تزیینات داخلی چشم هر بیننده‌ای را خیره میکند. مسجد تاج محل در سمت چپ بنا قرار گرفته و برای حضور ۵۷۰ نمازگزار ظرفیت دارد.
در داستان‌ها این‌طور آمده است که پیکر ممتاز محل به‌طور موقت در کنار دیوار غربی مسجد به خاک سپرده شد تا بعد از ساخت این بنا به آنجا منتقل شود.
ساخت بنای تاج محل
داستان ساخت این یادبود پس از مرگ «ممتاز محل»، شاهزاده ایرانی فارسی‌زبان و همسر شاه جهان در سال ۱۶۳۱ میلادی آغاز شد. روایت رابطه عاشقانه شاه جهان و ممتاز محل بر کسی پوشیده نبود و نیست و به همین دلیل زمانی که ممتاز محل در سر زایمان چهاردهمین فرزند خود از دنیا رفت، شاه جهان دستور ساخت بنایی باشکوه برای یادبود همسرش را صادر کرد.
اگر به هندوستان علاقه دارید، اپیزود هند رادیو دور دنیا را اصلا از دست ندهید.
تاریخچه تاج محل در گذر زمان
بنای تاج محل از شناخته‌شده‌ترین بناهای جهان و آرامگاه باشکوهی در هند است. با درنظر گرفتن داستان تاج محل و بر اساس کتاب نقش پارسی بر احجار هند، این بنا با دستور مستقیم شخص شاه جهان، ساخته شد. مدارک و شواهد موجود نشان می‌دهند که ساخت تاج که از سال ۱۶۳۲ تا ۱۶۴۳ طول کشید. داستان تاج محل در حقیقت نوعی از سوگواری عاشقانه شاه جهان برای ممتاز محل بود.
با گردشی بین کتاب‌های تاریخ و تاریخچه تاج محل متوجه می‌شویم که ساخت تمام و کمال بنای تاج محل و این مجموعه ۲۲ سال به طول انجامید و هزینه هنگفتی در قبال ساخت آن صرف شد.
نکات جالب درباره تاج
- هزینه ساخت این بنا برابر با ۳۲میلیون روپیه شد، چیزی بیش از یک میلیارد دلار امروزی؛
- معمار این بنای جادویی هنرمند ایرانی به نام احمد لاهوری بود که رهبری ۲۰هزار نیروی کار را به عهده داشت؛
- ۱۰۰۰ فیل در ساخت این سازه عظیم به کار گرفته شدند؛
- داستان عاشقانه تاج محل در این بنای تاج محل کما بیش مشخص است و تاج محل هند یکی از متقارن‌ترین سازه های دنیاست و دقیقاً نقش هر گوشه متقارن و یک شکل است؛
- در ساعات مختلف روز به رنگ‌های مختلف در می‌آید. سنگ مرمر سفید و صیقلی باعث می‌شود این بنا در طول روز تغییر رنگ دهد؛ مثلاً صبح زود یک رنگ صورتی کمرنگ دارد، در ادامه روز سفید است و در شب به رنگ طلایی تبدیل می‌شود. تاج محل در شب هایی که ماه کامل است زیبایی عجیبی دارد. میگویند تغییر رنگ تاج محل مانند تغییر خلق و خوی زنانه بخصوص ممتاز محل است.
از سفر به هند چقدر اطلاعات دارید؟
افسانه‌ها و اسرار تاج محل
اگر دوست دارید از افسانه‌ها، داستان عاشقانه تاج محل و روایت‌های مرتبط با آن بدانید، باید برایتان بگوییم که در یکی از افسانه‌های معروف آمده است که شاه جهان می‌خواسته در روبه‌روی تاج محل و آن طرف رودخانه یامونا یک تاج سیاه بسازد و این دو را با پلی به یکدیگر متصل کند؛ حالا یا عمرش قد نداده است یا بعد از برکناری از سلطنت، از پسِ ساخت آن برنیامده است.
شایعه‌ای دیگر آن است که اینجا قلعه‌ای بوده که راج پوت‌های آگرا ساخته است و شاه جهان پس از جنگ با راج پوت، این سازه را فتح کرد؛ البته این ادعا هرگز ثابت نشد!
ناگفته نماند ادعای دیگری که درباره این بنا شده است آن است که این بنا، راهروها و اتاق‌های مخفی زیادی دارد که از چشم‌‌ها پنهان مانده است و کسی نتوانسته آن ها را کشف کند.
بهترین زمان برای بازدید از تاج محل
اگر آب‌وهوا برایتان مهم است، هر فصلی قدم به این بنا می‌گذارید، بگذارید؛ اما دور تابستان را خط بکشید. به هر حال ممکن است هوس کنید لباس‌های هندی بپوشید که قطعا در آن گرمای هوا کلافه می‌شوید.
از طرفی نمی‌توان منکر این واقعیت شد که تابستان به‌دلیل نور بسیار خوبی که دارد، بهترین زمان سفر به هند و بازدید از تاج محل و عکاسی در آن است. هنگام بازدید از این مکان زیبا حتما طوری برنامه بچینید که هنگام طلوع یا غروب خورشید را آنجا باشید تا تلفیق چشم‌نوازی از نور و سازه دست بشر را به تماشا بنشینید.
تاج محل در شب
یکی از زمان‌هایی که تاج محل بیشتر از هروقت دیگری زیبایی خود را به رخ بازدیدکنندگان می‌کشد،شب‌هایی است که ماه کامل یا نیمه است. زیبایی خیره‌کننده تاج محل در این شب‌ها باعث شده تا ورودی و بلیط با نرخ متفاوتی برای بازدید از این اثر تاریخی درنظرگرفته شود. بازدید از تاج محل در شب فقط ۵ شب در هر ماه امکان‌پذیر است که تاریخ این شب‌ها معمولا اول هر ماه اعلام می‌شود.
امکانات رفاهی تاج محل
باتوجه‌به این موضوع که سالانه ۸ میلیون گردشگر از این بنا بازدید می‌کنند، دولت هند برای رفاه حال گردشگران امکانات رفاهی مختلفی را در نظر گرفته است. پس اگر به هند سفر کردید و به تاج نحل رفتید نگران نباشید. می‌توانید با خیال راحت از این بنای تاریخی باشکوه بازدید کنید و درصورت نیاز از سرویس بهداشتی، فروشگاه سوغاتی، استراحتگاه و کافه‌ها و رستوران‌های اطراف تاج محل استفاده کنید.
البته به یاد داشته باشید که هیج خودرویی حق نزدیک شدن به تاج محل را ندارد پس انتظار پارکینگ در این مکان را نداشته باشید.
امکانات رفاهی رایگان در تاج محل: کاور کفش، بطری آب، نقشه گردشگری آگرا و کارت اتوبوس های برقی، اتاق امانت، اتاق استراحت
امکانات رفاهی با پرداخت هزینه در تاج محل: سرویس بهداشتی، راهنمای گردشگری، فروشگاه سوغاتی، صندلی چرخدار
جاذبه‌های نزدیک تاج محل
شهر آگرا هند یکی از مقاصد محبوب گردشگری در این کشور است و علاوه‌بر تاج محل جاهای دیدنی بسیاری دارد. می‌توانید به جاهای دیدنی آگرای هند که نزدیک این بنای تاریخی هستند هم سر بزنید:
قلعه آگرا
این قلعه بزرگ در شهر آگرا، معماری شگفت‌انگیز و چشمگیری دارد. معماری منحصربه‌فرد و قدمت این قلعه باعث شده به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شود. همچنین قلعه آگرا چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای از شهر را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد. قلعه آگرا حدودا ۲ کیلومتر از تاج محل فاصله دارد.
مقبره مانکامشوار
مقبره مانکامشوار یک بنا و آرامگاه مرموز و دلنشین در آگراست که جلوه‌های فرهنگی و معماری زیبایی دارد. این مکان مقدس باستانی از دیدنی‌هایی است که گردشگران را به خود جذب میکند. آرامگاه مانکامشوار در فاصله حدود ۳.۳ کیلومتری از تاج محل قرار دارد.
آرامگاه اعتماد الدوله
آرامگاه اعتماد الدوله در هند یک آرامگاه مذهبی است و همچنین به‌عنوان یک اثر هنری بی‌نظیر شناخته می‌شود. زیبایی معماری و هنر داخلی این مکان باعث شده تا گردشگران از سراسر جهان به دیدن آن بیایند. برای بازدید از آرامگاه اعتماد الدوله باید فاصله ۵ کیلومتری از این بنا را طی کنید.
گورودوارا گورو کاتال
این جاذبه گردشگری درحقیقت یک معبد مذهبی معروف در هند است که ارزش‌های فرهنگی بسیاری دارد. این مکان مقدس به ویژه برای گردشگران مذهبی بسیار جذاب است. گورودوارا گورو کاتال حدودا ۱۱.۷ کیلومتر از تاج محل فاصله دارد.
چرا تاج محل از عجایب هفتگانه جهان است؟
این بنا را به‌عنوان یک از عجایب هفتگانه دنیا می‌شناسند، این بنای سفید رنگ و باشکوه در همان نگاه اول هم بسیار دل‌فریب و خاص به‌نظر می‌رسد ولی چه نکته‌ای توانسته نام آن را در کنار هرم بزرگ جیزه در لیست عجایب هفتگانه جهان قرار بدهد؟
اولین ویژگی که این بنا را از سایر بناهای دنیا متمایز میکند، معماری زیبای آن است. این بنا دارای طراحی هنرمندانه‌ای است که شامل دیوارهای سفیدپوش با نقوش هندسی و فراموش‌نشدنی، باغ‌های زیبا و استخرهای آبی است. این معماری زیبا و دقیق باعث شده تا تاج محل به عنوان یک شاهکار هنرمعماری شناخته شود.
تغییر رنگ این نگین سفید رنگ در طول روز، استفاده از ترفندهای خطای دید در معماری آن، رعایت کامل تقارن در تزیینات و معماری، استفاده از مصالح خاصی مانند سنگ مرمر و لاجورد از دیگر دلایل شگفت‌انگیز بودن این بنا است.
علاوه بر این، تاریخ و قدمت این اثر تاریخی نیز دیگر ویژگی بارز آن است. این بنا در سال ۱۶۳۲ میلادی ساخته شده و به مدت ۲۲ سال به کار گذاشته شد. این تاریخچه طولانی و پرفراز و نشیب نشان دهنده ارزش تاریخی و فرهنگی بالای عروس سفیدپوش آگرا است.
سخن آخر
این بنا که از عجایب هفتگانه جدید در دنیا است، با رأی ۶۰۰میلیون نفر در سرتاسر دنیا انتخاب شده است. شاید رأی مثبت این ۶۰۰میلیون نفر به انگیزه ساخت این یادبود بوده و دیدن آن شما را انگشت به دهان نگذارد.
نظر شما چیست؟ آیا این مکان را دیده‌اید؟ به نظرتان محبوبیت تاج به وجود ردپای بانوی ایرانی در ساخت آن باز می‌گردد یا واقعاً بنای آن شگفت‌انگیز است؟
سلام من رفتم تاج محل و خیلی شگفت انگیز است. من از یک هندی میپرسیدم گفت این شاه یک شاه ترک زبان بود از آسیای میانی آمده بود به اسم بابور و این بنا هم که برای شاه جهان است نیز ترک زبان بود ولی فارسی شعر میگفت و شاعران فارسی از ایران را به هند جذب میکرد و هندوستان را از فقر و فلاکت نجات داد و به یکی از ثروتمندترین نقطه های جهان تبدیل کرد و همین باعث شد بریتانیا به آن چشم داشته باشد و آنرا مورد استعمار قرار دهد
عکسی که از نمای داخلی تاج محل گذاشتین مربوط به مسجد شیخ زاید ابوظبی می‌باشد. لطفاً اطلاعات غلط ندهید.
سلام. در مورد گنبد جبلیه کرمان بنویسید
یا ارگ بم یا ارگ راین
یا باغ شاهزاده ماهان
یا شتر گلو ماهان
یا حمام گنجعلی‌خان بازار کرمان
یا …
با سلام و عرض تشکر از متن مقیدتان .در مورد افسانه ها و شایعات این نیز میگویند که پسر شاه جهان پدر را به زنجیر کشیده پدر مقابل تاج محل آنطرف رودخانه یمنا در داخل اتاقی زندانی میکند بخاطر اینکه پدرتمام خزانه مملکت را صرف ملکه ایرانی کرده .و ساخت یک بنای تاج محل سیاه هم صحت دارد .
ممنون
اعجاز عشق و قدرت انسان یعنی همین…
بسیار عالی بود، ممنون از اطلاعات کاربردی شما