هر گونه تبلیغی برای سفر در نوروز ۱۴۰۰ ممنوع شده است! این هشدار ستاد مقابله با کروناست که مانند پتکی بر سر فعالان و دست‌اندرکاران حوزه گردشگری کشور فرود آمده است.
بیش از یک سال از زمانی که دنیا با ویروس منحوس کرونا دست به گریبان شده، می‌گذرد. در این میان گردشگری به‌دلیل مسائلی چون رعایت فاصله اجتماعی، منع تردد و ممنوعیت سفر بیشترین آسیب را دیده است. به‌گونه‌ای که بیش از یک سال است که نتوانسته از هیچ یک از تعطیلات، مناسبت‌ها و ایامی که همیشه به‌عنوان فرصتی برای این حوزه مطرح می‌شد، استفاده کند.
حالا در شرایطی که چشم امید همه به نوروز ۱۴۰۰ و تعطیلات آن بود، ستاد مبارزه با کرونا اعلام کرده به‌دلیل عدم همکاری مردم و افزایش سفرها به‌ویژه به شمال کشور، آن هم در شرایطی که کرونای نوظهور انگلیسی در دنیا شایع شده است، احتمالا روزهای بدی برای کشور رقم خواهد خورد.
چرا باید نگران سفرهای نوروزی باشیم؟
سعید نمکی، وزیر بهداشت کشور پیش از اعلام عمومی این دستورالعمل جدید گفته بود: عادی‌پنداری در شرایطی که سیستم بهداشت و درمان به صورت شبانه‌روزی نهایت تلاش خود را کرده تا آمار ابتلا و فوتی‌ها را پایین بیاورد، قطعا دوباره ما را به شرایط خطرناک همه‌گیری کرونا بازمی‌گرداند.
این در حالی است که در ۲۷ دی‌ماه، ستاد مقابله با کرونا نسبت به وضعیت استان‌های مازندران، گیلان و گلستان ابراز نگرانی و اعلام کرد اگر با برداشتن برخی محدودیت‌ها رعایت‌ها ضعیف شود، متاسفانه موج چهارم می‌تواند اواخر بهمن و اوایل اسفند شکل بگیرد و هر موجی شکل بگیرد برابر ۸ تا ۱۰هزار فوت بیشتر در کشور است. طبق آمار مسوولان این ستاد، وقتی در منطقه‌ای وضعیت کم‌خطر اعلام می‌شود، به معنای از بین رفتن ویروس یا ضعیف شدن آن نیست و مردم نباید بار سفر ببندند.
چاره چیست؟
وضعیت نابسامان صنعت گردشگری و نگرانی فعالان این حوزه در حالی ادامه دارد که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده میزان تردد خودروها در دی‌ماه سال جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، فقط ۵ درصد کاهش پیدا کرده است!
اگر این آمار صحیح باشد، با توجه به ورشکستگی فعالان صنعت گردشگری در کشور شاید بتوان اینگونه نتیجه گرفت که با دستورالعمل‌های منع تردد و محدودیت‌های منع سفر، مردم با خودروی شخصی سفر کرده و در مکان‌های شخصی و چادرهای مسافرتی اقامت می‌کنند. در چنین شرایطی با اینکه فعالان حوزه گردشگری مشتری ندارند، اما محدودیت‌های اعمال شده پیرامون منع سفر هم نتوانسته در کاهش تردد و کاهش شیوع ویروس کرونا موثر باشد.
در چنین شرایطی سوالی که پیش می‌آید این است؛ حال که فعالیت مسوولان و متولیان در رعایت منع تردد از سوی مردم و کاهش شیوع کرونا موثر نبوده، چاره کار چیست؟
بیش از یک سال است که همه مردم و مسوولان دم از سفر نرفتن می‌زنند، اما در عمل چقدر این توصیه جدی گرفته شده است. آیا این ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها راه‌حل مبارزه با شیوع کروناست یا به برنامه‌های جدی‌تری در این حوزه نیاز داریم.
چندی پیش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی سفر برای مدیریت این وضعیت، طرح‌هایی از قبیل «سفر ایمن، مسؤولانه و سالم»، به همراه پروتکل‌هایی برای سفر گردشگران خارجی و داخلی به ستاد ملی کرونا ارائه داد که عدم اجرای آنها نشان‌دهنده این موضوع است که ظاهرا ستاد مقابله با کرونا با آنها موافقت نکرده است.
برای حمایت از صنعت گردشگری به زمان نیاز داریم
ضمن اینکه معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفتگو با خبرنگار ما با تاکید بر اینکه بهتر است در کنار این محدودیت‌ها، تدابیر دیگری از جنس آگاهی بخشی و مجهزسازی اماکن رفاهی و ترددگاه‌های عمومی نیز اندیشیده شود، گفت: با اعلام محدودیت‌های جدیدی که پیرامون نوروز ۱۴۰۰ از سوی ستاد مقابله با کرونا مطرح شده، به‌دنبال رایزنی برای تسهیل شرایط هستیم.
ولی تیموری عنوان کرد: فعالان صنعت گردشگری کشور در این مدت بسیار متضرر شده‌اند، ما به عنوان متولی سفر در نظر داریم با حمایت‌هایی که در نظر می‌گیریم از آنها حمایت کنیم. صحبت و تصمیم‌گیری پیرامون این مقوله هم نیاز به زمان دارد.
تجربه سایر کشورها در وضعیت مشابه
حال به جای آن‌که شیوه دیگری برای مدیریت سفرها و نظارت‌ها در پیش گرفته شود یا به الگوهای موفق سایر کشورها توجه شود، مثل همیشه به مردم اخطار داده شده که اگر سفرهای زمستانی‌شان مخاطره‌آمیز شود، محدودیت و ممنوعیت‌ها برای سفرهای نوروزی برگردانده می‌شود. این در حالی است که تجربه مشابه سایر کشورها در کریسمس می‌تواند برای ما راهگشا باشد.
در لبنان، دولت به امید نجات اقتصاد از رکود ناشی از شیوع ویروس کرونا، تعطیلی کسب‌وکار‌ها را چند روز قبل از کریسمس لغو کرد. با دستورالعمل‌های مبنی بر باز شدن مرزها و بازگشت فعالیت سازمان‌ها بسیاری از لبنانی‌هایی که خارج از این کشور بودند، توانستند به کنار خانواده‌های‌شان بازگردند. البته بسیاری از جشن‌ها به‌دلیل شیوع کرونا در این کشور با ملاحظاتی انجام شد.
در مصر هم تمام مراسم مذهبی از جمله کریسمس توسط دولت لغو شد و مسیحیان این کشور امسال، در هیچ کلیسایی برنامه نداشتند.
در اروپا هم وضعیت بحرانی کرونا در برپایی جشن‌های کریسمس در کشورهای مختلف اثر گذاشته است. در انگلیس، برخلاف همیشه خبری از جشن و پایکوبی نبود، البته در این کشور با ارائه راهکارها و ملاحظاتی خبری از منع تردد و ممنوعیت سفر وجود ندارد.
ایتالیایی‌ها هم امسال مراسم کریسمس را زودتر از همیشه برگزار کردند. در شهرهای مختلف ایتالیا، منع تردد شبانه از ساعت ۱۰شب اعلام شده و همین باعث شد تا کلیساها برنامه خود را با حضور تعداد محدودی از افراد، زودتر برگزار کنند.
در آلمان اما مراسم مذهبی ممنوع نشده است. البته دولت از مردم خواسته بود در خانه‌ها بمانند و شب کریسمس را با تماس‌های ویدئویی با دیگر اعضای خانواده‌شان بگذرانند، با این حال هیچ‌گونه محدودیت و ممنوعیتی در این کشور اعمال نشد.
در آمریکا کریسمس در سایه خبرهای هولناک مربوط به کرونا تا حد زیادی به حاشیه رفته است. البته دولت دونالد ترامپ توصیه‌ای برای مردم نداشت؛ اما متخصصان و پزشکان از مردم خواسته‌اند همزمان با تعطیلات کریسمس در خانه‌های‌شان بمانند، چرا که ظرفیت بیمارستان‌ها تکمیل است.
برزیل در کنار آمریکا و هند در صدر کشورهایی قرار دارد که بیشترین تلفات ناشی از کرونا را داشته‌اند، اما برخلاف دیگر نقاط جهان، کریسمس در این کشور بدون هیچ محدودیتی روبه‌رو بوده و دولت هیچ محدودیتی برای مراسم مذهبی اعمال نکرده است.
در آفریقای جنوبی اما دولت مجوز برگزاری جشن‌های کریسمس با تعداد کمتر از ۱۰۰نفر را داده بود.
کره‌جنوبی یکی از موفق‌ترین کشورها در مبارزه با ویروس بوده است. در ابتدا شمار مبتلایان ناگهان به‌شدت افزایش پیدا کرد، اما دولت توانست با انجام تست گسترده و محدود کردن مبتلایان و افراد در ارتباط با آنها، شیوع ویروس را مهار کند. با این حال به دلیل نگرانی‌هایی که پیرامون موج تازه ویروس کرونا در این کشور وجود دارد، امسال مراسمی در این کشور برگزار نشد.
دولت استرالیا، نیز تجمع بیش از ۱۰نفر را ممنوع کرده است. به همین دلیل، مراسم کلیساها با حضور تعداد انگشت‌شمار برگزار شده است. با این حال در این کشور هم دستورالعملی مبنی بر منع سفر وجود ندارد. البته به‌دلیل وضعیت وخیم شهر سیدنی افرادی که از این شهر خارج شوند، باید در شهرهای دیگر ۱۴روز قرنطینه شوند.
چین بدون هیچ محدودیتی جشن‌های سال نوی میلادی را برگزار کرد. چین با وجود جمعیت میلیاردی‌اش توانسته به شکل شگفت‌آوری شیوع ویروس را مهار کند و جشن‌های کریسمس در کشوری که منشا شیوع ویروس کرونا بوده، بدون هیچ محدودیتی برگزار شده است.
نباید از این صنعت جوان کشور غافل شد
یک کارشناس حوزه گردشگری نیز در گفتگو با خبرنگار ما، ضمن اشاره به اهمیت صنعت گردشگری در توزیع ثروت و کسب درآمد در کشور گفت: از اوایل دهه ۸۰ که ایرانیان با نوع دیگری از گردشگری تحت عنوان بومگردی آشنا شدند، مقاصد گردشگری دیگر تنها منحصر به سواحل شمال و جنوب و شهرهای بزرگ کشور نیست و کسب درآمد و رونق بازار به جوامع محلی و کوچک هم رسیده است.
علی طالشی با بیان اینکه توسعه صنعت گردشگری منجر به رونق اقتصادی و اشتغالزایی و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته شده و شاید به همین دلیل است که نباید از این صنعت جوان کشور غافل شد، خاطرنشان کرد: اکنون در شرایطی هستیم که کرونا جان بسیاری از هموطنان و عزیزانمان را گرفته است. در کنار این مصیبت بی‌کاری، مشکلات اقتصادی، استرس‌های تنها ماندن و محدودیت‌های منع تردد هم وجود دارد.
وی اظهار کرد: اما شاید آنچه از ذهن همه دور مانده این است که میلیون‌ها میلیون ایرانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم از صنعت گردشگری کسب درآمد می‌کردند، دچار چالش‌های بزرگی شده اند.
طالشی تصریح کرد: به‌گونه‌ای که حتی پیش‌بینی شده بعد از ویروس کرونا هم صنعت گردشگری سالیان سال تحت تاثیر آن خواهد بود و عادات سفر قطعا تغییراتی اساسی خواهد کرد. بنابراین از همین امروز باید راهکارهای علمی ارائه داده و بتوانیم با مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح هرچه زودتر این معضلات را از سر راه صنعت گردشگری کشور برداریم.
این فعال صنعت گردشگری عنوان کرد: بسیاری از کشورها که از در حال عبور از این بحران هستند تجربیات ارزشمندی دارند که در سایه آنها رشد گردشگری را در کشورشان شاهد هستند، بنابراین باید از این تجربیات استفاده کنیم.
بر اساس این گزارش، در هرحال، ستاد مقابله با کرونا ممنوعیت تبلیغ سفر و مشوق‌های آن در تمام تعطیلات به‌ویژه نوروز ۱۴۰۰ را مصوب کرده است. اما تجربه این یک سال اخیر نشان داده چنین اقداماتی سفرهای مردم را آنگونه که باید کاهش نداده است. بنابراین، به نظر می‌رسد زمان آن رسیده باشد که به جای پاک کردن صورت مساله بتوانیم آن را حل کنیم.
شاید بهتر باشد مسوولان و متولیان مربوطه با نظارتی دقیق بر محیط‌هایی مثل ساحل، ناوگان حمل‌ونقل، مراکز اقامتی و حتی سایت‌های توریستی، موزه‌ها، رستوران‌ها و سرویس‌های بهداشتی و نمازخانه‌های بین‌راهی مساله سفر در کشور را یک بار برای همیشه حل کنند. در این مسیر می‌توان از راهکارهایی برای نظارت، تجهیز اماکن به پروتکل‌های بهداشتی و آموزش و افزایش آگاهی عمومی بهره برد.
