برلین پایتخت آلمان و بزرگترین شهر این کشور است. به علاوه مرکز سیاسی، فرهنگی و هنری آلمان هم هست. یکی از جالبترین نکات در مورد برلین تاریخچهی ققنوسوار آن است. احتمالا میدانید که بعد از جنگ جهانی دوم و دههها رژیم نابودگر کمونیستی آلمان شرقی برلین تا مرز نابودی کامل پیش رفت.
امروزه بعد از گذشت کمی بیشتر از ۳۰ سال برلین یکی از بهترین و زیباترین شهرهای دنیا محسوب میشود. جالبتر این است که با این که برلین از این همه موفقیت و پیشرفت خود شادمان است، اما گذشتهی تاریک خود را هم فراموش نکرده است. برای همین معماری و جاهای دیدنی آلمان ترکیب زیبایی هستند از مدرن و قدیمی، مراکز خرید، ورزشی و فرهنگی متعدد، موزههای دیدنی، معماری کلاسیک آلمانی و از همه مهمتر اپرا و کنسرت فیلارمونیک برلین برخی از جاهایی هستند که میتوانید در این شهر زیبا از آنها دیدن کنید.
برلین کجاست؟
اولین بار است که قصد دارید به برلین بروید؟ پس مطمئن باشید سفر فراموش نشدنی در انتظار شماست. مناظر طبیعی زیبا، شهری تاریخی و سرزنده، و غذاهای خوشمزه آنقدر سرگرمتان خواهند کرد که احتمالا اصلا گذشت روزها را حس نخواهید کرد. در طول تعطیلات خود نه تنها جاذبههای توریستی تاریخی شهر را با هزینهای کم خواهید دید، بلکه با تاریخ پیچدرپیچ و عجیب این شهر هم آشنا خواهید شد. اما این جاهای دیدنی ممکن است کمی شلوغ باشند و مجبور شوید ساعتها در صف ورود بمانید. اکر نمیخواهید به این سرنوشت دچار شوید، برنامهی سفر خود را با دقت بریزید و بازدید از هر کدام از این جاها را به صورت اینترنتی رزرو کنید.
۱. برج تلویزیون برلین (Berliner Fernsehturm)
این برج را تقریبا از همه جای برلین میتوانید ببینید. برج ۳۶۸ متری تلویزیون برلین امسال پنجاهمین سالگرد افتتاح خود را جشن گرفت. برج تلویزیون برلین در سال ۱۹۷۰ افتتاح شد و سومین برج بلند در اروپاست. سالیانه ۶۰ میلیون گردشگر از این برج بازدید میکنند. برج تلویزیون را در ابتدا به عنوان نماد اقتدار آلمان شرقی ساختند، ولی امروزه به عنوان نماد کل آلمان شناخته شدهاست.
بهترین کار برای شروع یک سفر رویایی این است که منظره کل شهر را از بالاترین نقطه ممکن ببینید. تراس برج در ارتفاع حدودا ۲۰۰ متری قرار دارد و از آن بالا میتوانید تمام شهر را تماشا کنید. اگر صبح از خواب پا شدید و دیدید هوا صاف و آسمان بدون ابر است، به رستوران چرخان برج بروید و صبحانه خوشمزهای میل کنید. این رستوران غذاهایی از سرتاسر دنیا دارد و حتی بخشهایی از منو مختص کودکان هستند.
برای اینکه برای مدت طولانی در صف آسانسور و ورود به برج منتظر نمانید، بهتر است بلیطهای خود را به صورت اینترنتی رزرو کنید. کنار پنجرههای رستوران بنشینید و در حالی که کنار خانواده صبحانهی خود را میل میکنید منظره صبحگاهی شهر را هم به نظاره بنشینید. جالب اینجاست که حتما هم مجبور نیستید صبح خیلی زود از خواب بیدار شوید، ورودیهای برج از ساعت ۱۱ باز میشوند!
۲. دروازه برندنبرگ (The Brandenburg Gate)
معروفترین جاذبهی تاریخی آلمان همین دروازه برندنبرگ است، الته شهرت این دروازه بیشتر به خاظر نمادین بودن آن است. در زمان ساخت این دروازه نماد گسسدگی ملت آلمان بود و الان نماد همبستگی و اتحاد آن است. وقتی کنار دروازه ایستادهاید و به آن مینگرید، ممکن است فکر کنید چقدر معماری آشنایی دارد. احتمالا به این خاطر است که معماری دروازه برندنبرگ از آکروپولیس در آتن الهام گرفته.
دروازه برندنبرگ در دههی ۱۷۰۰ ساخته شد ولی در دورهی جنگ سرد به عنوان دروازه دیوار برلین استفاده میشد. برای همین اعتراضات زیادی در سمت برلین غربی آن اتفاق افتاد، به علاوه بعد از اینکه دروار برلین سقوط کرد تا روزها در این مکان جشن و پایکوبی برقرار بود. امروزه یکی از بزرگترین مهمانیهای شب سال نو در این مکان برگزار میشود. اگر هنگام شب سال نو به برلین سفر میکنید انتظار داشته باشید حدود یک میلیون نفر را در نزدیکی این دروازه ببینید که آغاز سال نو را جشن میگیرند.
۳. قصر ریشتگ (The Reichstag)
قصر ریشتگ در سال ۱۸۹۴ به سبک نئوکلاسیک ساخته شد و برای سالها خانه خانواده سلطنتی آلمان بود. تا اینکه در سال ۱۹۳۳ قصر کاملا سوخت و نابود شد. بعد از متحد شدن آلمانهای شرقی و غربی حدودا ۱۰ سال طول کشید تا قصر را کاملا بازسازی کنند. درست مانند همه چیزهایی که در آلمان بازسازی میشوند، این بازسازی هم قصر را زیباتر و مدرنتر کرد. مهمترین ویژگی نسخه بازسازی شده قصر گنبد شیشهای آن است که از بالای آن منظرهی زیبای شهر پیش چشمانتان قرار دارد. در سال ۱۹۹۹ قصر ریشتگ به عنوان خانه مجلس آلمان به کار گرفته شد.
برای وارد شدن به گنبد شیشهای ساختمان و تراس آن باید بلیط تهیه کنید که البته هزینهای ندارد. ولی گاهی اوقات آنقدر شلوغ میشود که ممکن است ساعتها در صف بمانید. برای همین از قبل برنامهسفرتان را ریخته و بلیطها را به صورت آنلاین تهیه کنید. حتی در ماههای شلوغ سال شاید مجبور شوید از دو هفته جلوتو کارهای ثبتنام و تهیه بلیط را انجام دهید، پس حواستان باشد فراموش نکنید. حتما کارت شناسایی عکسدار هم به همراه خود داشته باشید. در داخل ساختمان تورهای انگلیسی زبانی برگزار میشوند که همه چیز را در مورد ساختمان و تاریخچه آن برایتان توضیح میدهند. قصر رایشتگ تنها ساختمان پارلمان در تمام دنیاست که رستوران آن هم برای عموم آزاد است. پس میتوانید ار این فرصت استفاده کنید، صبح زود به این قصر بروید و بعد از اینکه ساختمان را دیدید و در تور شرکت کردید برای یک صبحانهی خوشمزه به قیمت ۲۰ یورو به رستوران قصر هم بروید. نوش جان.
۴. جزیره موزه (Museum Island)
جزیره موزه بین رودخانه اسپری (River Spree) و کانال کوپفرگرابن (Kupfergraben) قرار گرفته، و در لیست آثار میراث جهانی قرار دارد. قدیمیترین و مهمترین موزههای شهر در این جزیره واقع شدهاند. درست مانند خیلی از دیگر آثار تاریخی برلین این جزیره هم در جریان جنگ جهانی دوم نابود شد و بازسازی آن تا سال ۲۰۰۹ طول کشید.
خوبی جزیره این است که هر نوع آثار هنری و تاریخی که بخواهید را میتوانید یکجا با هم پیدا کنید. کلکسیون پاپیروسهای باستانی از موزههای قدیمی مصر، نقاشیها و مجسمههای نئوکلاسیک از سالهای ۱۸۱۵ تا ۱۸۴۸، و نقاشیهای مدرنیست و امپرسیونیستی را میتوانید در این موزهها ببینید.
یکی از معروفترین موزههای این جزیره موزه پرگامون (Pergamon) است. این موزه هنرهای اسلامی، دروازه ایشتار (دروازه بابل) و نمونههای بازسازی شده ساختمانهای باستانی اسلامی را به نمایش میگذارد. برای همین اگر به اسلام و تاریخ آن علاقمند هستید به هیچ عنوان این موزه را از دست ندهید.
اگر به موزه و اشیاء تاریخی علاقمند هستید، نمیتوانید تمام این موزهها را در یک روز ببینید. برای همین بهتر است یک بلیط سهروزه تهیه کنید و هر چقدر دوست دارید در راهروهای موزه گشت و گذار کنید. البته بهتر است یک بطری آب و کمی خوراکی سبک با خود ببرید چون در تمام جزیره فقط یک سوپرمارکت وجود دارد و آن هم اصلا ارزان نیست.
۵. یادبود دیوار برلین (Berlin Wall Memorial)
دیوار برلین بعد از اتمام جنگ جهانی دوم و تقسیم شدن برلین به دو بخش برلین شرقی و برلین غربی در سال ۱۹۶۱ ساخته شده و در سال ۱۹۸۹ تخریب شد. امروزه بخشهای کوچکی ازاین دیوار به عنوان یادمان باقی ماندهاند که با نقاشیهای دیواری تزئین شدهاند.
با بازدید کردن از این دیوار اطلاعات زیادی در مورد دوران سیاه پس از جنگ جهانی دوم به دست خواهید آورد. در جایجای این یادمان نمایشهای سه بعدی قرار دارند که تصاویر و ویدئوهایی از آن دوران را به شما نشان میدهند. کلا سه بخش در این یادمان هست: بخش اول نمایشگاه فضای باز که تصاویر و فایلهای صوتی در مورد دیوار و قربانیان آن را نشان میدهد. بخش دوم که مدارک بیشتری در مورد دیوار و دوران جنگ سرد را در اختیار شما میگذارد و نهایتا بخش سوم که تصویر خیلی دقیقی از دیوار برلین در مقاطع مختلف تاریخی را به شما نشان میدهد.
دیوار برلین در زمان خود قربانیان زیادی را بر جای گذاشت و خانوادههای زیادی را از هم پاشید. بازدید کردن از این دیوار به نوعی احترام گذاشتن و یاد کردن از کسانی است که در این راه جان خود را از دست دادهاند. یک کلیسا هم در مکان این یادبود ساخته شده که در دهمین سالگرد تخریب دیوار آغاز به کار کرد.
۶. موزه ایست بازرسی چارلی (Checkpoint Charlie Museum)
اگر میخواهید در مورد تاریخچه آلمان شرقی و غربی بیشتر بدانید حتما به موزه ایست بازرسی چارلی هم سری بزنید. ایست بازرسی چارلی در زمان جدایی آلمان شرقی از غربی یکی از مهمترین ایست بازرسیهای سرتاسر دیوار بود. امروز اگر به این موزه بروید داستانهای زیادی از افرادی خواهید شنید که تلاش کردهاند از مرز بین آلمانها گذر کنند. با دیدن این موزه تاریخ کل دیوار برلین آشنا خواهید شد.
اطلاعات زیادی در مورد دیوار برلین و دوران جنگ سرد در این موزه وجود دارند و با رفتن به این موزه به تمام این اطلاعات دسترسی خواهید داشت، اما اگر نمیخواهید تمام روز را مشغول خواندن باشید دقت کنید که اطلاعاتی که به آن علاقمند هستید را به دقت انتخاب کنید. موزه ایست بازرسی چارلی از ساعت ۹ صبح تا ۱۰ شب باز است و بلیط ورودی آن بین ۷.۵ تا ۱۴.۵ یورو است.
۷. باغ و موزه گیاهشناسی برلین دالم (Berlin-Dahlem Botanical Garden and Museum)
حالا وقت آن رسیده کمی از طبیعت و مناظر طبیعی لذت ببرید. برای همین به باغ و موزه گیاهشناسی برلین بروید. این باغ در ابتدا بخشی از آشپرخانه و باغچه گیاهان دارویی قصر سلطنتی بود ولی امروز به بزرگترین باغ گیاهشناسی دنیا تبدیل شده. تقریبا ۲۰ هزار گونه گلوگیاه نه تنها از اروپا، بلکه از مناطق استوایی و زیراستوایی در این باغ نگهداری میشوند.
یک باغ بزرگ مختص به گیاهان دارویی و یک دریاچه بزرگ برای گیاهان آبی هم در این باغ هست. اگر شب کریسمس در برلین هستید، حتما به باغ گیاهشناسی سری بزنید. جشن کریسمس در باغ-موزه گیاهشناسی یکی از رمانتیکترین شبهایی است که میتوانید در برلین بگذرانید. یک رستوران هم در این باغ هست که هر وقت خسته شدید میتوانید چند ساعتی را در آن استراحت کنید. هیچ چیز مثل قدم زدن در میان بامبوهای غولپیکر، نیلوفرهایآبی، ارکیدها و کاکتوسها شما را برای ادامه سفر جالبتان در برلین آماده نمیکند.
۸. موزه یهودیان برلین (Jewish Museum Berlin)
این موزه یکی از زیباترین و مدرنترین ساختمانهای تمام برلین است. کار طراحی و ساخت این ساختمان را معمار معروف آلمانی دنیل لیبسکاند (Daniel Libeskind) انجام داده است. اشیاء موجود در این موزه نشانگر تاریخچهی سختیها و مشقاتی است که یهودیان آلمانی از قرون وسطی تا به حال متحمل شدهاند.
اشیائی که در این موزه میتوانید ببینید شامل آثار هنری، اشیاء مذهبی و ۲۴۰۰۰ عکس است که از زمانهای قدیم باقی مانده و بازسازی شدهاند. یکی از غمانگیزترین صحنههایی که میتوانید در این موزه ببینید اتاقی به نام خلاء حافظه است. تصاویر صورتهای حدود ۱۰ هزار یهودی کشته شده در آلمان روی صفحههای آهنی حکاکی شده و روی کف این اتاق نصب شدهاند. بهتر است این موزه را تنهایی ببینید، چون صحنههایی که در این موزه خواهید دید کمی دلخراش هستند.
یک کتابخانه بزرگ هم در این موزه هست که تمام مدارک و کتابهای مربوط به یهودیان را در آن خواهید دید. به علاوه گالریهای موزه حاوی اشیایی مربوط به جشن سالنوی یهودیان، ضد یهودیت، مسایل خاورمیانه، تاریخ و فرهنگ اورشلیم و زندگی خاخام معروف مونیخ لئو باروالد (Leo Baerwald) میشوند. تورهای صوتی و حضوری زیادی برای گردشگران در موزه برگزار میشود، برای درک بهتر تاریخ این قوم قدیمی حتما از این تورها استفاده کنید.
۹. باغ و قصر شارلوتبرگ (Charlottenburg Palace and Park)
قدیمیترین و بزرگترین قصر پروسی در برلین در اواخر قرن هفدهم ساخته شده و سالهای سال محل سکونت خانواده سلطنتی آلمان بود. در این قصر زیبا قدم بزنید، از گنبد ۵۰ متری مرکز آن دیدن کنید، مبلمان سبک باروک آن را ببینید، و زرق و برق زندگی پادشاهان قدیمی آلمان را به نظاره بنشینید.
در قصر قدیمی به دیدن اتاق چینی بروید. اتاقی که در ان مجموعه بینظیری از ظروف چینی، جواهرات سلطنتی، و وسایل پادشاهی نگهداری میشوند. در انتها به پارک قصر بروید که در سال ۱۶۹۷ به سبک ناپلئون ساخته شد. در روز کریسمس یک بازار کریسمس در این پارک برگزار میشود که در آن ۲۵۰ فروشنده دورهگرد و هنرمند مشغول کار و فعالیت هستند. یک دلیل دیگر که زمان سفر خود به برلین را هنگام کریسمس انتخاب کنید.
۱۰. بازار گندارمن (Gendarmenmarkt)
یک بازار کریسمسی دیگر! خود برلینیها اعتقاد دارند میدان گندارمن یکی از زیباترین میدانهای تمام آلمان و حتی تمام اروپاست. البته بزرگترین میدان برلین هم هست و سه ساختمان تاریخی تئاتر کنزتاروس (Konzerthaus)، کلیسای جامع فرانسوی (Französischer Dom) و کلیسای جامع آلمانی (Deutscher Dom) بر آن سایه افکندهاند.
میدان گندارمن در زمان جنگ جهانی دوم آسیبهای شدیدی دید و بعد از جنگ هم در نیمه شرقی برلین قرار گرفت. آلمان شرقی میدان را ترمیم کرد و نام آن را تغییر داد. اما بعد از تخریب دیوار برلین و یکی شدن آلمانها این میدان را به نام قبلی خود بازگرداندند و تبدیل شد به محل دورهمیهای تابستانی و زمستانی مردم برلین.
در تمام طول سال مراسمات و جشنهایی باشکوه در این میدان برگزار میشوند. مثلا کنسرتها و تئاترهای خیابانی روی پلههای تئاتر کنزتاروس واقعا دیدنی هستند. و البته بازار کریسمس هم جادوییترین و زیباترین منظرهای است که میتوانید در آلمان پیدا کنید. انتخاب اینکه شب کریسمس کجا باشید و چکار کنید سخت شد، نه؟
۱۱. گروس تیرگارتن (Grosser Tiergarten)
بزرگترین و قدیمیترین پارک برلین حدودا ۲۰۰ هکتار بوده و بهترین مکان برای گذراندن یک روز زیبا در طبیعت و یک پیکنیک به یاد ماندنی به همراه خانوادهتان است. سالها پیش این پارک زمین شکار سلطنتی بود که گوزنها، خوکهای وحشی و حیوانات شکاری دیگر را در آن نگه میداشتند. در سال ۱۷۰۰ این زمین به پارک عمومی تبدیل شد. درختان بیشمار، گلهای زیبا و بوتهها و دشتهای پر از چمن در آن کاشته شدند و تبدیل شد به مکانی عالی برای آرامش، پیادهروی و قایق سواری است.
در بحبوحه جنگ جهانی دوم پارک به شدت آسیب دید و بعد از جنگ به خاطر بحران شدید ذغال سنگ بیشتر درختان پارک قطع شدند. اما بعد از پایان جنگ و متحد شدن آلمان، گلها و چمنها دوباره کاشته شدند. تمام مردم آلمان بسیج شدند و درختان باغها و حیاطهای خود را برای احیای درختان از دست رفته پارک اهدا کردند. امروزه پارک گروس تیرگارتن به زیبایی و شکوه روزهای قبل از جنگ خود بازگشته و میتواند روز خوبی را برای شما رقم بزند.
علاوه بر مناظر طبیعی، پارک چندین مجسمه تاریخی هم دارد. مهمترین آنها مجسمه ملکه لویز است که در سال ۱۸۸۰ ساخته شد، و مجسمه یادبود شاه فردریک ویلهلم سوم که در سال ۱۸۴۹ ساخته شد و نشان دهنده علاقه شاه به صلح و آرامش است. یکی دیگر از بناهای معروف پارک گروس تیرگارتن ستون هفتاد متری است که مجسمه ویکتوریا به ارتفاع هشت متر روی آن بنا شده است. محلیها به این مجسمه ایزی طلایی (Golden Lizzy) میگویند و ساخت آن در سال ۱۸۷۳ به اتمام رسید. برای دیدن این بنای باشکوه باید از ۲۸۵ پله بالا بروید که کاملا ارزشش را دارد. وقتی به بالای پلهها رسیدید، منظره بینظیر پارک و ستون ویکتوریا پیش روی شما قرار خواهد گرفت.
۱۲. محله نیکولای (The Nikolai Quarter)
محله نیکولای برلین در قلب شهر قدیمی قرار دارد و اکثر جاذبههای دیدنی شهر در همین محله واقع شدهاند. اما علاوه بر دیدن جاذبههای توریستی کارهای خیلی جالبترین هم هستند که میتوانید در این محله انجام دهید.
محلهی نیکولای برای پیاده روی عالی است و سرتاسر خیابانهای محله پر است از خانههای کوچک که امروزه به کافه یا رستوران تبدیل شدهاند و علاوه بر غذاهای خوشمزه محلی، حس و حال آلمان قدیم را هم میتوانید در آن حس کنید. یکی دیگر از دیدنیهای این محله مغازههای سوغاتی و صنایع دستی فروشی است که در آنها میتوانید سوغاتیهایی مانند انواع سبدحصیری یا انواع مجسمههای چوبی را تهیه کنید.
اگر سوغاتی کمی شیکتر و خاصتر میخواهید سری به مغازه اشماک و کانستندورک (Schmuck & Kunsthandwerk) بزنید. این جواهر فروشی جواهراتی را میفروشد که همگی دستساز هستند. جواهرات این فروشگاه اکثرا از مهرههای شیشهای رنگی یا کریستال ترکیب شده با طلا و نقره ساخته شدهاند. حتی اگر فرصت دارید و چیزی شخصی و زیبا میخواهید میتواند گوشواره، حلقه یا گردنبند دلخواهتان را در این فروشگاه سفارش دهید. نگران هم نباشید، چون کارکنان این فروشگاه همگی بسیار خونگرم هستند و همگی به انگلیسی صحبت میکنند.
هر وقت از راه رفتن در خیابانهای باریک محله خستن شدید، کنار یکی از آبنماهای قدیمی این محله بنشینید و دستی بر آب بزنید و کمی خستگی در کنید. بعد که سرحال شدید به قدیمیترین کلیسای آلمان سری بزنید. این کلیسا در سال ۱۲۳۰ میلادی ساخته شده و سبک طراحی آن گوتیک میباشد. جذابترین ویژگی این کلیسا دو مخروط نوک تیز روی سقف آن است.
حرف آخر
گشت و گذر در برلین حس و حال عجیبی دارد. شاید به این خاطر است که مردم بیشتر فجایعی که آلمان در جنگ جهانی دوم رقم زد را به خاطر میآورند تا رنجی که خود مردم آلمان بعد از جنگ متحمل شدند. قدم زدن در موزههای این شهر چهره جدیدی از آلمان را به شما نشان میدهد. آلمانی که یهودیان کشته شده در جنگ را فراموش نکرده، گوشه گوشه شهر یادمانهایی به افتخار آنها بنا کرده و مراسماتی در تمام طول سال به یاد آنها برگزار میکند. در عین حال، کشته شدگان بمبارانهای بعد از پایان جنگ و کشته شدگان دوران جنگ سرد را هم به خاطر دارد و آنها را هم در بخشهایی از شهر در معرض دید عموم قرار میدهد. با وجود این همه سیاهی و فاجعه که در گذشته نزدیک این شهر اتفاق افتاده، انتظار چنین پیشرفت و بازسازی سریعی را هم از شهر ندارید و تکنولوژی حالم بر شهر هم شما را شگفت زده میکند. در یک کلام میتوان گفت سفر به برلین به شما میگوید گذشته خود را فراموش نکنید، اما در آن غرق هم نشوید و همیشه چشم به آینده داشته باشید.