سوغات گرجستان یعنی تجربهای فرهنگی که شما را به قلب زندگی مردم این سرزمین میبرد. در بازدید از جاهای دیدنی گرجستان، خصوصا بازارهای محلی گرجستان، انگار سفری به اعماق تاریخ، سنت و طعمهای بینظیر میکنید.
سوغاتیهای گرجستان تنوع زیادی دارند و شامل خوراکیهای خوشطعم مثل چورچخلا، جورابهای خینکالی، ظروف سنتی و صنایع دستی خاص میشوند. با خرید سوغاتی گرجستان نه تنها خاطرهای ماندگار از سفر را به همراه دارید، بلکه گوشهای از فرهنگ گرجستان را با خود به خانه میبرید تا سفرتان هیچگاه از یادتان نرود.
از کلاههای پشمی محلی گرفته تا پنیرهای گرجی، هر کدام داستانی از این سرزمین زیبا را برایمان تعریف میکنند. در این مطلب با مجله گردشگری علی بابا همراه باشید تا به شما بگوییم بهترین سوغاتی های گرجستان کدامند.
معروفترین سوغات گرجستان کدام است؟
کدام خوراکی گرجستان برای سوغاتی مناسبتر است؟
صنایعدستی گرجستان چیست؟
مراکز خرید سوغات گرجستان کجاست؟
خوراکی های معروف سوغات گرجستان
خیلیها وقتی تصمیم به سفر میگیرند، اولین چیزی که برای برنامه سفرشان برنامهریزی میکنند، بازدید از جاهای دیدنی گرجستان و خرید در گرجستان است. اما واقعیت این است که امتحان کردن طعم جدید غذاهای گرجی بخشی جدانشدنی از سفر است. غذاهای گرجستانی بهخاطر عطر و طعم تندی که دارند، شناخته میشوند.
در خوراکی های معروف گرجستان پنیر، سیر، سبزیهای تازه خصوصا گشنیز و ادویههای مخصوص گرجستان مثل شنبلیله آبی و نمک سوانیایی بسیار استفاده میشوند. به طور مثال پنیر سولگونی که از بهترین سوغات گرجستان است، با طعم تند و شور و عطر قوی خودنمایی میکند.
در ادامه چند نمونه از بهترین خوراکی هایی را که میتوانید به عنوان سوغات گرجستان هدیه بدهید، به شما معرفی میکنیم:
– چورچخلا
چورچخلا یکی از بهترین سوغات گرجستان و از خوراکیهای سنتی گرجستان است که با مواد طبیعی و بدون مواد افزودنی و نگهدارنده درست میشود. اسم دیگر چورچخلا «آبنبات گرجستانی» است. مواد اصلی تشکیلدهنده چورچخلا شامل شیره غلیظ و شیرین میوههای مختلف و مغزها خصوصا گردو، بادام و فندق است.
روش درست کردن چورچخلا به این صورت است که به شیره میوهها آرد گندم یا آرد ذرت اضافه میکنند تا مادهای ژلهای شکل به نام تاتارا درست شود و به آن مقداری طعمدهنده مثل دارچین یا وانیل اضافه میکنند. بعد مغزها را با استفاده از یک سوزن به نخ میکشند، سپس ریسه مغزها را در شیره فرو میبرند و آویزان میکنند تا خشک شود.
چورچخلا ترکیبی دلپذیر از شیرینی طبیعی شیره میوهها و طعم مغزها را دارد. طعم چورچخلا از بهترین سوغات گرجستان، به مواد اولیه و نوع شیره استفاده شده بستگی دارد. شیره انگور طعمی ملایم و میوهای دارد، در حالی که طعم شیره انار ملس است.
چورچخلا با توجه به شیرهای که استفاده میشود، به رنگهای زرد، نارنجی، سبز، قهوهای روشن، قرمز و بنفش متغیر است. بوی این خوراکی، ترکیبی از عطر شیره انگور یا شیره میوههای دیگر و مغزها است و بوی طبیعی و خوبی دارد. گردشگران با چشیدن طعم چورچخلا، مزهای سنتی و اصیل گرجستان را تجربه میکنند که با شیرینیهای صنعتی فرق دارد.
این خوراکی وزن کمی دارد و بهراحتی میتوان آن را در بستهبندی مناسب داخل چمدان یا کیف قرار داد. در شرایط عادی و برای حملونقل کوتاهمدت در چمدان مشکلی ایجاد نمیشود، اما اگر هوا خیلی گرم باشد ممکن است شیرهها کمی آب شوند و حالت چسبندگی ایجاد شود. در کل چورچخلا به دلیل خشک بودن شیره و مواد اولیهاش ماندگاری خوبی دارد و اگر در جای خنک و خشک نگهداری شود تا چند هفته بدون یخچال قابلاستفاده است.
– پنیر گرجی
پنیر گرجی یکی دیگر از معروفترین سوغاتی های گرجستان است که به دلیل طعم خاص، تنوع زیاد و نقش مهم آن در غذاهای محلی گرجستان موردتوجه گردشگران قرار دارد. پنیرهای گرجی انواع مختلفی دارند. معروفترین پنیر گرجی سولوگونی (Suluguni) نام دارد که بافتی نیمهسخت، عطری ملایم و طعمی شور دارد.
پنیر سولوگونی گرجی سفیدرنگ است و به صورت سرخ شده یا کبابی همراه با غذاهای سنتی گرجستان مانند خاچاپوری سرو میشود. این پنیر از شیر دودی گاومیش، گوسفند یا بز تهیه میشود و هر چه در آب نمک بیشتر بماند سفتتر میشود و طعم تندتری پیدا میکند.
چند نمونه دیگر از انواع پنیرهای گرجی عبارتند از:
پنیر ایمرولی (Imeruli) که نوعی پنیر تازه و نرم با طعمی ملایم و کمی ترش است و در تهیه غذاهای گرجستان مثل خاچاپوری ایمرتی استفاده میشود. پنیر گودا دودی که بافتی نیمهسخت و طعمی دودی و عطری خاص دارد؛ پنیر کاختی (Kakheti Cheese) که در منطقه کاختی تولید میشود و طعمی تند دارد. این پنیر گرجی اغلب موردعلاقه کسانی است که عاشق مزههای قوی هستند.
قیمت پنیر گرجی بسته به نوع، وزن و کیفیت آن متفاوت است. برای نمونه ۱ کیلو پنیر سولوگونی تقریبا ۲۵ لاری گرجستان در بازارهای محلی به فروش میرسند. البته پنیر هرچه باکیفیتتر باشد، قیمت بالاتری دارد. پنیرهای خاصتر یا دودی کمی گرانتر هستند.
پنیر گرجی، بهویژه انواع نیمهسخت و دودی، قابلیت حمل با هواپیما به تهران یا شهرهای دیگر را دارند. معمولا این پنیرها تاریخ انقضای زیادی دارند و در دمای معمولی فاسد نمیشوند. بهتر است پنیر گرجی را که از خوشمزهترین سوغات گرجستان است، در بستهبندیهای مخصوص وکیوم خریداری کنید.
بد نیست بدانید که پنیرهای تازهتر مانند ایمرولی نیاز به نگهداری در یخچال دارند. پس بهتر است که این پنیر را در سفر به گرجستان امتحان کنید و پنیرهایی را که تاریخ انقضای طولانیتری دارند و نیاز به نگهداری در یخچال ندارند، به عنوان سوغات گرجستان با خود به خانه ببرید. پنیر گرجی شما را با طعمهای خاص منطقه قفقاز آشنا میکند و علاوه بر اینکه از خوشمزهترین سوغاتی های گرجستان است، فرصتی برای به اشتراک گذاشتن فرهنگ غذایی گرجستان محسوب میشود.
– ادویه
ادویه یکی از محبوبترین سوغاتی های گرجستان است که به راحتی میتوانید در چمدان حمل کنید. خرید ادویههای مخصوص گرجی هزینه زیادی ندارد و به خاطر وزن سبک و جای کمی که میگیرد، انتخابی عالی است. با خرید ادویه به عنوان سوغات گرجستان طعم و عطر آشپزی گرجستان را میتوانید با خود به خانه ببرید.
معروفترین ادویههای گرجی عبارتند از: خملی سانلی (Khmeli Suneli) که ترکیبی از گشنیز، جعفری، شوید، زعفران محلی و نمک است و برای غذاهای گوشتی و سوپها استفاده میشود. ادویه نمکی سوانتیان (Svanetian) که ترکیبی از نمک دریایی و ادویههای معطر مثل سیر خشک، شنبلیله آبی و ادویههای محلی است و طعمی قوی و شور دارد. زعفران گرجی که نوعی زعفران بومی است و بیشتر برای رنگدهی استفاده میشود و عطر ملایمی دارد.
در کل گشنیز و شنبلیله خشک از مواد اصلی در غذاهای گرجی هستند که طعم گرمی به غذا میدهند. همچنین، برگ بو خشک، زیره، مرزه تابستانی، زرشک، گل همیشه بهار، تخم شنبلیله آبی و تخم گشنیز از دیگر ادویههای گرجی هستند که مسافران به عنوان سوغات گرجستان با خود به خانه میبرند. البته بهتر است بدانید که گرجیها برای غذاهای محلی ترکیبی خاص از ادویههای مختلف دارند که میتوانید به صورت ترکیبی تهیه کنید. ادویههای خاصتر مانند «ادویه سوان» یا «زعفران گرجی» معمولا قیمت بالایی دارند.
– مرباهای محلی
مرباهای محلی یکی از محبوبترین سوغاتی های گرجستان هستند که به خاطر طعمهای منحصربهفرد، رنگهای جذاب و عطر دلپذیرشان توجه بسیاری از گردشگران را جلب میکنند. این مرباها با استفاده از میوههای تازه و اغلب ارگانیک تهیه میشوند و طعمی طبیعی و خوشعطر دارند.
مرباهای گرجستان تنوع زیادی دارند و از میوههای خاص محلی تهیه میشوند. برخی از محبوبترین انواع مرباهای محلی گرجستان عبارتند از: مربای گردو، مربای تمشک، مربای زغالاخته، مربای زردآلو، مربای انجیر، مربای خرمالو و مربای آلبالو. ترکیب مربای گرجی با نانهای محلی طعمی بینظیر دارد.
قیمت مرباهای گرجستان بسته به نوع میوه، بستهبندی، وزن و کیفیت آن متفاوت است. مرباهای گرجی به راحتی قابلحمل به تهران یا دیگر شهرها هستند. این محصولات معمولا در شیشههای محکم و مقاوم بستهبندی میشوند که حمل آنها در چمدان آسان است.
برای نگهداری مربای گرجی نیازی به یخچال ندارید. به شرطی که در جای خشک و خنک نگهداری شوند و شیشه باز نشود. پس از باز شدن درب شیشه، بهتر است آن را در یخچال نگهداری کنید تا ماندگاری بیشتری داشته باشد.
سایر سوغاتی های گرجستان
در سفر به گرجستان اگر دوست داشتید برای خود یا عزیزانتان سوغاتی برای یادگاری تهیه کنید، خرید صنایع دستی بهترین انتخاب است. صنایع دستی نشاندهنده فرهنگ و سنتهای مردم کشور مقصد است و از آنجاییکه قابلیت نگهداری برای سالیان زیاد را دارد، بهترین هدیه به عنوان سوغاتی گرجستان محسوب میشود.
چند نمونه از بهترین سوغاتی های گرجستان به ترتیب زیر هستند:
– کانتسی
کانتسی (Kantsi) نوعی جام سنتی گرجی است که از شاخ حیوانات، معمولا شاخ گاو یا بز ساخته میشود. این جامها بخشی از فرهنگ مهمانیهای سنتی گرجی به نام سوپرا هستند. جنس کانتسی از شاخهای طبیعی است و معمولا رنگهای طبیعی شاخ، مانند کرم، قهوهای یا مشکی در آنها برجسته است. برخی از آنها با نقش و نگارهای سنتی گرجی، حکاکیها یا تزیینات فلزی زیبا مزین میشوند.
کانتسی نمادی فرهنگی است و به عنوان سوغات گرجستان برای یادگاری خریداری میشود. البته دوستداران حیوانات و طرفداران محیط زیست مخالف خرید این نوع سوغاتی هستند، چون از شاخ طبیعی حیوانات ساخته میشود.
اندازه و وزن کانتسی مناسب است و راحت در چمدان جا میشود. قیمت کانتسی بسته به اندازه، نوع و تزیینات آن متغیر است. در تزیینات بعضی از کانتسیها از نقره و سنگ فیروزه استفاده میشود که قیمت بالاتری در مقایسه با مدل ساده دارد.
– خنجر گرجی
خنجر گرجستان یکی دیگر از سوغاتی های گرجستان است که موردتوجه گردشگران قرار دارد. خنجالی «Khanjali»نوعی خنجر است که شباهت زیادی به قمه ایرانی دارد. این سوغاتی گرجی قدمتی دیرینه دارد. در گذشته در همه جای قفقاز از خنجر گرجی به عنوان سلاح سرد استفاده میکردند. خنجالی شبیه شمشیر گلادیوس روم باستان و دشنه اسکاتلندی است.
قیمت این سوغاتی بستگی به جنس، اندازه و حکاکیهای آن دارد. چون خنجر گرجی کار دست است و در بعضی از آنها طلا یا نقره به کار رفته است، قیمت بالایی دارد. ممکن است اجازه حمل خنجر در چمدان را نداشته باشید به همین دلیل برای اطمینان باید قوانین پرواز ایرلاین و فرودگاه را چک کنید.
– نقره و زیورآلات گرجی
زیورآلات نقره گرجستان به دلیل طراحیهای منحصربهفرد و کیفیت بالا شهرت زیادی دارند و از باارزشترین سوغاتی های گرجستان هستند. این زیورآلات معمولا از نقره خالص یا ترکیب نقره و آلیاژ ساخته میشوند. طراحیها معمولا ترکیبی از طرحهای سنتی و مدرن گرجی هستند و در بعضی از آنها سنگهای اصل قیمتی و در بعضی دیگر سنگهای غیراصل استفاده میشود.
خرید نقره از گرجستان میتواند سوغاتی نفیس و ماندگاری برای عزیزانتان باشد. زیورآلات بهراحتی قابلحمل هستند و در پرواز مشکلی نخواهید داشت. قیمت این سوغات گرجی متغیر است و اگر زیورآلات نقره را انتخاب کنید، با توجه به وزن آن تعیین میشود.
– فرش و گلیم
فرش و گلیم گرجستان «Pardagi» یکی از صنایع دستی مهم این کشور است که از قدیم در فرهنگ و زندگی مردم گرجستان جایگاه ویژهای داشته است. این فرشها از پشم طبیعی گوسفندان گرجی و نخهای باکیفیت بافته میشوند. رنگهای فرشها و گلیمهای گرجی متنوع هستند و با طرحهای هندسی، انار، حیوانات و نمادهای قومی گرجستان بافته میشوند.
فرش و گلیم گرجستان معمولا در سایزهای کوچک و برای تزیین و دکوری به عنوان سوغات گرجستان خریداری میشوند. قیمت این سوغات گرجی بسته به کیفیت، اندازه و طرح آن متغیر باشد. چون این فرشها دستبافت هستند، قیمت بالاتری دارند. فرشها و گلیمهای کوچک به دلیل سبک بودن قابلیت حمل در چمدان را دارند و در سفرهای هوایی مشکلی ایجاد نمیکنند.
– سنگ شبق
یکی دیگر از سوغاتی های گرجستان که برای یادگاری میتوانید بخرید، سنگ شبق گرجستان (یا همان شبق قفقاز) است. این سنگ در منطقه قفقاز استخراج میشود و به دلیل رنگ مشکی و درخشش خاصش شناخته میشود. سنگ شبق «Jet» در ساخت زیورآلات و صنایع دستی کاربرد دارد و خواص ماورایی دارد.
این سنگ طبیعی در گذر سالیان طولانی از چوبهای پوسیدهای که تحت فشار بسیار شدید بودهاند، بوجود آمده است. اگر به دنبال سوغاتی خاص و ماندگاری هستید، خرید زیورآلات از جنس سنگ شبق قفقاز انتخابی عالی است.
از نظر حملونقل، این سنگ بهراحتی قابلحمل است، چون سایز کوچکی دارد و در کیف دستی هم میتوانید قرار دهید. قیمت سنگ شبق گرجستان بستگی به کیفیت و اندازه آن دارد. البته جایی که برای خرید سوغات گرجستان میروید، هم در قیمت آن تاثیر دارد. معمولا قیمتها در مراکز خرید بزرگ بالاتر است. بهتر است از بازارهای محلی گرجستان برای خرید سوغاتی بروید تا بتوانید کمی هم با چانه زدن تخفیف بگیرید.
– کلاههای پشمی
کلاههای پشمی قفقازی که از معروفترین سوغات گرجستان هستند، دو نوع دارند. یکی از آنها که پاپاخا «papakha» نامیده میشود، کلاهی با خز بلند است که معمولا از پوست گوسفند کاراکول یا قرهگل «karakul» ساخته میشود. کلاه به شکل استوانهای است و شقیقهها و پیشانی را میپوشاند.
مدل دیگر کلاههای گرجی کوبانکا «kubanka» نام دارد. این کلاه شبیه پاپاخا است، اما خز آن کوتاه است و از موهای شتر درست میشود. کلاههای پشمی از نمادهای فرهنگی و سنتی منطقه قفقاز و گرجستان هستند و از خاصترین سوغاتی های گرجستان بشمار میروند. این کلاهها در چمدان و ساک دستی جا میشوند و مشکلی برای حمل ایجاد نمیکنند، اما کمی جا گیر هستند.
– رومیزیهای سنتی
یکی دیگر از سوغاتی های گرجستان رومیزیهای سنتی هستند. رومیزیهای گرجی سبک هستند و جای خیلی کمی میگیرند. برای مسافرانی که بار زیاد دارند و میخواهند برای تعداد زیادی سوغات بخرند، انتخاب خوبی است. این رومیزیها اغلب از پارچههای باکیفیت مانند کتان یا مخمل تولید میشوند و با طرحها و نقشهای اصیل گرجی، شامل اشکال انار، گلوبوته، نمادهای سنتی گرجی و حتی جاهای دیدنی گرجستان تزیین میشوند.
رومیزیهای گرجی در انواع و اندازههای مختلف، از کوچک برای میزهای قهوهخوری تا بزرگ برای میزهای ناهارخوری، در بازارهای گرجستان در دسترس هستند. علاوه بر استفاده تزیینی در خانه، این رومیزیها هدیهای ارزشمند و ماندگار بشمار میآیند. قیمت رومیزیها معمولا با توجه به سایز، جنس و نوع طرح متغیر است و تقریبا بین ۲۰ تا ۱۵۰ لاری میشود. البته بعضی از رومیزیها که کار دست هستند و با دست سنگدوزی شدهاند، قیمت بالاتری دارند.
– روسری و جورابهای پشمی
روسریها و جورابهای پشمی سنتی گرجستان از سوغاتیهای محبوب هستند و نشاندهنده فرهنگ و هنر دستی مردم این منطقهاند. این محصولات عمدتا از پشم طبیعی گوسفند یا بز تهیه میشوند و نرمی، گرما و دوام بالایی دارند. روسریهای گرجی علاوه بر اینکه خوب گرم میکنند، در مراسم سنتی و جشنهای گرجستان هم استفاده میشوند.
جورابهای پشمی دستباف هم میتواند انتخاب خوبی برای هدیه دادن به عنوان سوغات گرجستان باشد. روسری و جوراب پشمی گرجستان قیمت مناسبی دارند و به دلیل سبک و جمعوجور بودن جای زیادی در چمدان نمیگیرند و انتخاب خوبی برای سوغات گرجستان هستند.
– جوراب خینکالی
جوراب خینکالی گرجستان یکی از سوغاتیهای جالب و خلاقانه این کشور است که با الهام از غذای معروف سنتی گرجستان یعنی خینکالی طراحی شده است. این جورابها معمولا از جنس نخ پنبه یا ترکیب پنبه و پلیاستر تولید میشوند که نرم و راحت هستند. البته برای فصل پاییز و زمستان جورابهای پشمی خینکالی انتخاب خوبی است.
جوراب خینکالی ساقدار است و رنگهای متنوعی دارد. اما روی این جورابها با تصویر خینکالی که از معروفترین غذاهای گرجستان است، تزیین شده است. این تصاویر بهصورت چاپی یا بافتهشده روی جوراب هستند و برای استفاده روزمره یا هدیه دادن مناسب هستند، چون هم سبک و کوچک هستند و هم قیمت مناسبی دارند.
– ظروف برنجی و مسی
خرید ظروف برنجی و مسی در صورتیکه در سایز کوچک باشند، مشکلی ایجاد نمیکنند. اما اگر بخواهید به تعداد بالا یا در سایزهای بزرگ بخرید، ممکن هم در حمل این ظروف مشکل داشته باشید و هم مجبور به پرداخت اضافه بار شوید. ظروف برنجی و مسی به دلیل طرحهای سنتی و کیفیت بالایی که دارند از محبوبترین سوغاتی های گرجستان هستند.
این ظروف شامل لیوان، پارچ، قوری، فنجان، سینی، گلدان، بشقابهای تزیینی و چیزهایی از این قبیل هستند. ظروفی که حکاکیهای دستی دارند، معمولا قیمت بالایی دارند. قیمت ظروف برنجی و مسی بستگی به اندازه، طرح و کیفیت ساخت آن دارد.
سوغاتی گرجستان را از کجا بخریم؟
گرجستان با بازارهای سنتی و مراکز خرید لوکس، فرصت فوقالعادهای برای گشتوگذار و خرید سوغاتیهای متنوع است. ۱۰ مورد از بهترین مکانها برای خرید سوغات گرجستان در تفلیس به ترتیب زیر هستند:
- بازار درای بریج (Dry Bridge Market): معروف به بازار دستفروشها و عتیقهفروشها.
- مرکز خرید تفلیس مال (Tbilisi Mall): اولین و بزرگترین مرکز خرید مدرن در گرجستان.
- مرکز خرید گالریا تفلیس (Galleria Tbilisi): در مرکز شهر با برندهای لوکس و رستورانهای متنوع.
- بازار دیزاین فابریکا (Fabrika): مکانی خلاقانه با آثار هنری و محصولات دستساز.
- بازار سامگوری (Samgori Market): برای خرید محصولات کشاورزی و خوراکیهای محلی.
- مرکز خرید ایست پوینت (East Point): مجموعهای مدرن با فروشگاهها، سینما و سرگرمی.
- بازار مرکزی تفلیس (Central Bazaar): مناسب برای خرید ادویه گرجستان، پنیر گرجی، مربا، چای و محصولات محلی.
- بازار لاگیدزه (Lagidze Market): برای خرید نوشیدنیهای سنتی، نان و شیرینیهای محلی.
- خیابان روستاولی (Rustaveli Avenue): پر از فروشگاهها و گالریهای جذاب.
- مرکز خرید کارواسلا (Karvasla): بازاری مدرن با تمرکز بر صنایعدستی و سوغات سنتی گرجستان.
توصیههای علی بابا برای خرید سوغات گرجستان
- برای حمل راحتتر و نداشتن اضافه بار در پرواز بهتر است سوغاتیهای کوچک و کمحجم مانند ادویه، شال، جوراب یا رومیزی گرجی را انتخاب کنید.
- هنگام خرید خوراکیهای محلی مانند چورچخلا، مربا یا پنیر گرجی طعم آن را بچشید و به تاریخ انقضای آنها دقت کنید.
- از بازارهای محلی خرید کنید، چون قیمتها مناسبتر از مراکز خرید لوکس است و میتوانید چانه هم بزنید.
- برای حمایت از هنرمندان و تولیدکنندگان محلی، از فروشگاهها و غرفههای بومی سوغات گرجستان بخرید.
- بازارهای تخصصی بهترین جا برای خرید محصولات خاص مثل ظروف مسی، فرش یا زیورآلات هستند.
- در صورت خرید اقلام ارزشمند فاکتور بگیرید تا از اصالت کالا مطمئن باشید.
- جواهرات یا فرشهای دستبافت را از فروشگاههای معتبر بخرید.