آرامگاه عطار نیشابوری مکانی در قلب نیشابور است که روح شعر و عرفان را هنوز درون خود زنده نگه داشته است. مقبره عطار نیشابوری، نه تنها بین جاهای دیدنی نیشابور، بلکه بین جاهای دیدنی خراسان رضوی هم شهرت زیادی دارد.
سالانه هزاران بازدیدکننده از آرامگاه عطار در نیشابور بازدید می‌کنند. بسیاری از بازدیدکنندگان در بین درختان یا گوشه کنار ساختمان، مشغول به خواندن اشعار عطار و آشنایی با افکار او می‌شوند. پیشنهاد می‌کنیم حتما شما هم از این جاذبه دیدنی بازدید کنید.
اگر دوست دارید بیشتر با مقبره عطار نیشابوری آشنا شوید، تا انتهای این مطلب در مجله گردشگری علی بابا همراه ما باشید.
آرامگاه عطار نیشابوری کجاست؟
مهمترین ویژگی آرامگاه عطار نیشابوری چیست؟
آیا برای بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری باید ورودی پرداخت کرد؟
دیدنیهای نزدیک مقبره عطار نیشابوری کدام است؟
مشخصات آرامگاه عطار در نیشابور
برای شروع، بهتر است ابتدا با مشخصات کلی آرامگاه آشنا شویم.
آرامگاه عطار نیشابوری، معماری خیره‌کننده و باغی سرسبز دارد. مساحت کل آرامگاه به حدود ۱۱۹ مترمربع می‌رسد و قسمت سرپوشیده آن فضایی به ابعاد حدودا ۶ در ۶ متر است. بنای مقبره پلانی هشت‌ضلعی دارد و با گنبدی دو پوسته پوشیده شده است. کمی که جلوتر برویم، برایتان از معماری بنای آرامگاه بیشتر خواهیم گفت.
عکس از: سایت Wikimedia
مقبره عطار نیشابوری به دستور قاضی‌القضات یحیی بن ساعد در قرن هفتم هجری قمری ساخته شد. بعدها بارها بازسازی شد؛ حین بازسازی‌ها، مسئولین تمام تلاششان را کردند تا ظاهر چشمگیر آرامگاه را همان‌طور که هست نگه دارند. از ویژگیهای خاص بنا می‌توانیم به تزیینات داخلی، گنبد و کتیبه‌هایش اشاره کنیم.
عکس از: سایت Drop-intheocean
با بازدید از این آرامگاه، شما نه تنها یک اثر معماری تاریخی و شگفت‌انگیز را از نزدیک می‌بینید، بلکه می‌توانید با عطار و آثار او هم بیشتر آشنا شوید. آرامگاه عطار در نیشابور با تاریخچه‌ای شنیدنی، باغی دیدنی و آرام‌بخش و ساختمانی ساخته‌شده با عشق به عطار، شما را از سفر به خراسان رضوی و شهر نیشابور پشیمان نخواهد کرد.
آرامگاه عطار نیشابوری کجاست؟
آرامگاه عطار نیشابوری در خراسان رضوی، جنوب شرقی شهر نیشابور، انتهای غربی خیابان عرفان، در حدود ۱۰ کیلومتری نیشابور و نزدیک به جاده مشهد قرار دارد.
لوکیشن آرامگاه عطار نیشابوری روی گوگل مپ
عکس از: سایت Drop-intheocean
مسیر دسترسی به آرامگاه عطار نیشابوری
بهترین مسیر دسترسی به آرامگاه عطار در نیشابور، بستگی به مسیر و وسیله نقلیه شما دارد. اگر با ماشین شخصی، از مشهد به نیشابور می‌روید، جاده مشهد را دنبال کنید. بعد از ورود به نیشابور، به سمت خیابان عرفان بروید؛ وقتی به انتهای این خیابان برسید، آرامگاه را پیدا می‌کنید.
عکس از: سایت Google maps
برای رسیدن به آرامگاه با استفاده از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، می‌توانید از تاکسی‌های شهری یا ماشین‌های دربست استفاده کنید.
عکس از: سایت Neshanmap
اگر از تهران مسیرتان را شروع کردید و با ماشین شخصی راه افتادید، همان مسیری که بالاتر گفتیم را طی کنید. به سمت مشهد بروید و بعد از رسیدن به نیشابور به خیابان عرفان بپیچید. سفرتان از تهران تا آرامگاه، با ماشین شخصی و بسته به ترافیک، تقریبا بین ۸ الی ۱۰ ساعت طول می‌کشد.
عکس از: سایت Wikimedia
می‌توانید مسیر تهران تا نیشابور را با اتوبوس هم طی کنید. برای این کار، باید از تهران اتوبوسی به مشهد سوار شوید؛ سپس از مشهد به نیشابور بلیط اتوبوس دیگری را بگیرید. از نیشابور تا آرامگاه، اتوبوسی وجود ندارد و باید تاکسی بگیرید.
می‌توانید از قطار یا هواپیما هم استفاده کنید تا به مشهد و سپس به نیشابور برسید.
قوانین و ساعت بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری
ساعات بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری در نیمه اول سال از ساعت ۸ صبح تا ۹:۳۰ شب و در نیمه دوم سال از سال ۸ صبح تا ساعت ۸ شب است. البته باید توجه داشته باشید که این آرامگاه در روز‌های عاشورا و رحلت پیامبر اکرم (ص)، تعطیل است.
عکس از: سایت Google maps
در رابطه با بازدید، قوانین خاصی وجود ندارد. فقط باید حواستان باشد زباله نریزید، به بنا یا باغ آسیبی نزنید و جایی یادگاری ننویسید.
عطار نیشابوری که بود؟
حتما می‌دانید عطار نیشابوری شاعری بزرگ و معروف است. در این بخش می‌خواهیم شما را بیشتر با این شاعر بزرگ آشنا کنیم تا هنگام بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری، بیشتر در مورد این شاعر بدانید.
عکس از: سایت Fardayetaze
فریدالدین ابو محمد، معروف به عطار، از شاعران و نویسندگان قرن ششم هجری قمری است. عطار در روستای «کدکن» از توابع نیشابور، در خانواده‌ای از عطاران یا همان داروسازان به دنیا آمد. عطار علاوه بر شاعر و نویسنده، داروساز و پزشک هم بود؛ همچنین ایشان از مرتبه بالای عرفانی هم برخوردار بوده است.
عکس از: سایت Hamshahrionline
البته عطار در اواسط عمر خود به عرفان روی آورد. ایشان بعد از تحولی روحی، دنباله عرفان را گرفت و زندگی خود را ادامه داد؛ درباره چگونگی و چرایی این تحول، داستان‌های زیادی وجود دارد.
عکس از: سایت Google maps
زمان مرگ این شاعر بزرگوار دقیقا مشخص نیست؛ اما طبق حدس‌ها ایشان بین سال‌های ۶۱۶ تا ۶۳۲ هجری قمری از دنیا رفتند. عطار نیشابوری در زمان حمله مغول‌ها به دست سربازی کشته شد.
کتاب «منطق‌الطیر»، «الهی‌نامه» و «تذکره الاولیاء» مشهورترین آثار عطار هستند.
تاریخچه آرامگاه عطار نیشابوری
ساختمان اولیه آرامگاه، طبق داستان‌ها، به دستور قاضی القضات یحیی بن ساعد در قرن هفتم هجری قمری ساخته شد؛ اما این ساختمان اصلا جذابیتی نداشت و بنایی مختصر و خیلی ساده بود. در اواخر دوره تیموریان این سازه رو به نابودی می‌رفت که وزیر سلطان حسین بایقرا در قرن نهم قمری به داد آن رسید.
عکس از: سایت Wikimedia
بنای اصلی آرامگاه عطار نیشابوری در دوره تیموریان به دستور «امیرعلی شیر نوایی» ساخته شد. مقبره عطار نیشابوری تا سال ۱۳۱۴ شمسی به همان شکل ماند و در دوره پهلوی دوم کامل بازسازی شد. در سال ۱۳۱۴ شمسی انجمن آثار ملی تلاش کردند بنا را بازسازی کنند.
عکس از: سایت Hamshahrionline
این بازسازی شامل مرمت کلی بنا، بازسازی تزیینات، کاشی‌کاری و گسترش محوطه آرامگاه بود. بنای امروزی بسیار زیباتر، کامل‌تر و تمیزتر از طرح اولیه درآمده است؛ همین موضوع، چشم بسیاری از معماران را روی خود خیره نگه می‌دارد.
بعدها در دهه ۱۳۷۰ شمسی هم یک بار آن را مختصر مرمت کردند.
معماری آرامگاه عطار نیشابوری
بنای امروزی آرامگاه عطار در نیشابور، پلانی هشت‌ضلعی دارد. این ساختمان چهار در ورودی، گنبدی کاشی‌کاری‌شده و چهار غرفه کاشی‌شده در نمای بیرونی خود دارد؛ همچنین در وسط مقبره، قبر عطار و یک ستون هشت‌ضلعی ترکی با سه متر ارتفاع دیده می‌شود. برای ساخت این بنا از آجر، کاشی، سنگ، گچ و چوب استفاده شده است.
عکس از: سایت Neshanmap
– بنای اصلی
آجر، پررنگ‌ترین نقش را در تشکیل بدنه اصلی ساختمان دارد. کف داخلی بنا از سنگ مرمر است. از کاشی‌ها برای تزیینات استفاده شده است. در آرامگاه عطار نیشابوری، می‌توانید کاشی‌کاری‌های زیبایی را ببینید که با استفاده از کاشی‌های سفید، فیروزه‌ای، زرد و لاجوردی کار شدند.
عکس از: سایت Google maps
در تزیینات از گچ هم استفاده شده است؛ می‌توانید گچ‌کاری‌های مختلف و چشم‌نواز را در گوشه کنار بنا ببینید.
– گنبد
تزیین گنبد آرامگاه عطار نیشابوری، بسیار هنرمندانه است. این گنبد با کاشی‌کاری‌هایی شامل نقوش هندسی، گل و گیاه و کتیبه‌های کوفی تزیین شده است. همچنین چند بیت شعر روی قسمت زیرین و گچی گنبد دیده می‌شود.
عکس از: سایت Cerampakhsh
– سنگ قبر
سنگ قبر عطار نیشابوری از نوعی افراشته سیاه است که اشعاری به خط ثلث روی آن حک شده است. سنگ قبر ۱۶۳ سانتی‌متر طول، ۷۰ سانتی‌متر عرض و ۳۲ سانتی‌متر ارتفاع دارد.
عکس از: سایت Wikimedia
ستونی هشت‌ضلعی در بالای سنگ قبر قرار گرفته است؛ این ستون سه متر است و اسامی ائمه اثنا عشر (دوازده امام) روی آن نوشته شده است.
– حیاط و فضای خارجی آرامگاه
حیاط و باغ آرامگاه عطار در نیشابور، باغی آرامش‌بخش و بسیار زیباست. علاوه بر گیاهان مختلف و گل‌های رنگی، شما می‌توانید در این باغ مجسمه‌ها و آثار هنری دیگری از عطار پیدا کنید. غرفه‌های فروش کتاب و صنایع دستی را هم در این باغ خواهید دید.
عکس از: سایت Google maps
بهترین زمان بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری
بهترین زمان بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری، فصل‌های بهار و تابستان است. در این دو فصل آب‌وهوای نیشابور مناسب سفر می‌شود. البته در بهار و تابستان، گردشگران بیشتری از آرامگاه بازدید می‌کنند. اگر دوست دارید در زمان خلوتی به مقبره عطار نیشابوری سر بزنید، در زمستان سفر کنید.
عکس از: سایت Neshanmap
۲۵ فروردین روز بزرگداشت عطار نیشابوری است. در این روز برنامه‌های ویژه‌ای در آرامگاه برگزار می‌شود. اگر دوست دارید این برنامه را از نزدیک ببینید و سفری خاطره‌انگیزتر داشته باشید، برنامه سفرتان را جوری بچینید که بتوانید در ۲۵ فروردین در آرامگاه عطار در نیشابور باشید.
امکانات رفاهی آرامگاه عطار نیشابوری
کافه‌های سنتی، غرفه‌های عکاسی، محوطه باغ، غرفه‌های صنایع‌دستی و کتاب و خدمات کالسکه‌سواری، از جمله خدمات و امکانات رفاهی آرامگاه عطار نیشابوری هستند. می‌توانید از این امکانات استفاده کنید و در غرفه‌ها گشت بزنید.
عکس از: سایت Neshanmap
جاهای دیدنی نزدیک به مقبره عطار نیشابوری
خوب است وقتی به آرامگاه عطار نیشابوری سری می‌زنید، از جاهای دیدنی نزدیک به آن هم بازدید کنید. در این صورت سفرتان به‌یادماندنی‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌شود. در ادامه چند مورد از جاذبه‌های دیدنی نزدیک به آرامگاه عطار در نیشابور را به شما معرفی می‌کنیم.
– آرامگاه کمالالملک
آرامگاه کمالالملک در محوطه باغ عطار قرار دارد. یعنی شما با یک پیاده‌روی کوتاه، می‌توانید از آرامگاه کمالالملک هم بازدید کنید.
عکس از: سایت Google maps
محمد غفاری، معروف به کمالالملک، نقاش شهیر و بزرگ دوره قاجار است. آرامگاه این نقاش بزرگ کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده و معرق‌کاری‌های شگفت‌انگیزی دارد. مطمئنا با دیدن این بنا از بازدید آن پشیمان نخواهید شد.
عکس از: سایت Google maps
قوس‌های نیم‌دایره‌ای، طاق‌های چهاربخش و نمادهای معماری سنتی ایرانی، از ویژگیهای برجسته آرامگاه کمالالملک است.
– آرامگاه عمر خیام نیشابوری
خیام نیشابوری، ستاره‌شناس، ریاضی‌دان، فیلسوف و شاعر ایرانی با شهرت جهانی است. این آرامگاه به‌عنوان یکی از نمادهای معماری نوین ایرانی به شمار می‌رود. جالب است بدانید معمار این بنا، هوشنگ سیحون، آرامگاه خیام را با الهام و الگو گرفتن از نام، شخصیت، علم و تفکرات خود خیام طراحی کرده است.
عکس از: سایت Google maps
آرامگاه خیام و آرامگاه کمالالملک هر دو توسط هوشنگ سیحون طراحی شدند؛ همچنین هر دوی آن‌ها در فروردین سال ۱۳۴۲ افتتاح شدند.
آدرس: نیشابور، میدان فضل، بلوار شهدا، باغ خیام.
– کاروانسرای شاه عباسی نیشابور
کاروانسرای شاه عباسی یکی از آثار تاریخی و فرهنگی مهم ایران است. این کاروانسراها در دوران صفوی ساخته شد و در نقاط مختلفی از کشور وجود دارد. این کاروانسرا علاوه بر آرامگاه عطار نیشابوری، به مسجد جامع نیشابور و بازار سرپوش نیشابور هم نزدیک است.
عکس از: سایت Google maps
کاروانسرای شاه عباسی کاربردهای مختلفی در طول تاریخ داشته است؛ برای مثال، در دوره قاجار یتیم‌خانه بود و در دوره پهلوی ژاندارمری. از سال ۱۳۷۴ شمسی به بعد هم از این کاروانسرا به‌عنوان موزه باستان‌شناسی استفاده می‌شود.
آدرس: نیشابور، خیابان امام خمینی
– بازار سرپوش نیشابور
بازار سرپوش نیشابور، یکی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی مهم نزدیک به آرامگاه عطار در نیشابور است. در مرکز نیشابور، خیابان امام خمینی می‌توانید این بازار سنتی را پیدا کنید.
عکس از: سایت Google maps
بازار سرپوش نیشابور حدود یک کیلومتر طول و بین ۳.۴۰ تا ۳.۸۰ متر عرض دارد. ایوان‌ها، راهروها و سقف گنبدی این بازار، حتما توجه شما را جلب خواهد کرد. در بازار سرپوش نیشابور می‌توانید انواع مغازه‌ها را پیدا کنید؛ همچنین حمام، کاروانسرا و آب‌انبار هم در اطراف این بازار قرار گرفته‌اند.
عکس از: سایت Google maps
با بازدید از بازار سرپوش نیشابور، می‌توانید هم خرید و بازارگردی کنید، هم با معماری بنای این بازار از نزدیک آشنا شوید.
– مسجد جامع نیشابور
مسجد جامع نیشابور، یکی دیگر از جاهای دیدنی نیشابور است که در دوره تیموری ساخته شده است. این مسجد تقریبا ۶ کیلومتر با آرامگاه عطار نیشابوری فاصله دارد و در خیابان امام خمینی قرار گرفته است.
عکس از: سایت Wikimedia
مسجد جامع نیشابور گنبد یا مناره‌ای ندارد؛ اما می‌توانید زیبایی آن را در چهار ایوان، سه درگاه و کتیبه‌های تاریخی‌اش ببینید. در این مسجد پنج کتیبه تاریخی وجود دارد که دو کتیبه به شاه عباس اول تعلق دارد. پیشنهاد می‌کنیم حتما سری به این مسجد بزنید تا هم معماری شگفت‌انگیز آن را ببینید و هم با تاریخچه آن بیشتر آشنا شوید.
– دهکده چوبین نیشابور
دهکده چوبین نیشابور، یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های نزدیک به آرامگاه عطار نیشابوری است. این دهکده در روستای محمدآباد واقع شده و تقریبا ۱۵ کیلومتر از شهر نیشابور فاصله دارد.
عکس از: سایت Wikimedia
همان‌طور که از اسمش پیداست، این دهکده تماما از چوب ساخته شده است. می‌توانید در این دهکده، مسجد، کتابخانه، رستوران، نانوایی و بناهای دیگری را پیدا کنید که تماما از چوب ساخته شده‌اند. فضای سبز دهکده و بناهای چوبی در کنار هم منطقه‌ای زیبا را تشکیل داده‌اند که هوش از سر هر گردشگری می‌پراند.
عکس از: سایت Wikimedia
شاید برایتان جالب باشد بدانید مسجد چوبی دهکده چوبین نیشابور، به‌عنوان اولین مسجد چوبی ضدزلزله در جهان شناخته می‌شود. اگر به دهکده چوبین رفتید، حتما سری هم به مسجد این دهکده بزنید.
توصیه‌هایی برای بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری
پیشنهاد می‌کنیم در بهار به نیشابور سفر کنید و ۲۵ فروردین خودتان را به آرامگاه عطار نیشابوری برسانید. در این صورت برنامه‌هایی را که در آرامگاه برگزار می‌شود، از دست نخواهید داد و سفری دل‌انگیز در هوایی مناسب خواهید داشت.
عکس از: سایت Neshanmap
در نهایت، امیدواریم در سفر به خراسان رضوی و بازدید از آرامگاه عطار در نیشابور حسابی به شما خوش بگذرد. اگر سری به مقبره عطار نیشابوری زدید، خوشحال می‌شویم تجربیات سفرتان را در قالب کامنت، زیر همین مقاله بخوانیم. ما علی بابایی‌ها همیشه منتظر کامنت‌های مفید و ارزشمندتان هستیم. پس اگر دوست داشتید، خاطرات سفرتان را برای ما هم تعریف کنید. سفر به سلامت.
