فرقی ندارد در کجای ایران زیبا به‌دنبال شاعر و عارفی بزرگ و نامدار باشید، همه‌جای این خاک باستانی، شاعرپرور است. از محمدعلی دشتی در بوشهر گرفته تا باباطاهر همدان، همه‌وهمه نشان‌دهنده هنری است که در این خاک ریشه دوانده است.
آرامگاه باباطاهر عریان، از جاهای دیدنی همدان است که هر سال، افراد زیادی را به این شهر زیبا می‌کشاند.
آرامگاه باباطاهر در همدان، قدمت زیادی دارد که در ادامه به بررسی بُعد تاریخی آن می‌پردازیم؛ اما نکته بااهمیت، سیر دوران و اتفاق‌هایی است که این مقبره از زمان ساخت تا به امروز به خود دیده است. با مجله گردشگری علی‌بابا همراه باشید تا آرامگاه باباطاهر عریان را از وجوه مختلف بررسی کنیم.
آرامگاه باباطاهر کجاست؟
مهمترین ویژگی آرامگاه باباطاهر چیست؟
مسیر آرامگاه باباطاهر از تهران چطور است؟
آیا برای بازدید از آرامگاه باباطاهر باید ورودی پرداخت کرد؟
دیدنیهای نزدیک آرامگاه باباطاهر کدام است؟
آرامگاه باباطاهر؛ شکوه و آرامش
بازدید از آرامگاه شاعر یا یک فردی نامی، تجربه زیسته آن فرد را پیش چشم‌هایتان مجسم می‌کند. برای همین است که محل تولد نامداران در تاریخ اهمیت کمتری به آرامگاه‌های آن‌ها دارد.
زمانی که به شهر همدان سفر کردید، کافی است به میدان باباطاهر در شمال غربی شهر بروید. فضای سبزی که این آرامگاه در آن قرار دارد، به‌راحتی پیدا خواهید کرد. همه مسیرها در این پارک شما را به آرامگاه می‌رساند. یک ساختمان دیدنی هشت‌ضلعی در محوطه‌ای مستطیل شکل.
عکس از: سایت Google Maps
فارغ از اهمیت تاریخی که این بنا دارد، گنبد فیروزه‌ای و هشت ستون گرانیتی آن، نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند. طراحی این بنا، تلفیقی از سنت و مدرنیته است و تلاش شده است که سادگی مدنظر باباطاهر، در معماری آرامگاهش نیز رعایت شود.
شکوه این بنا دقیقا در همین سادگی است. شکوهی که چشم‌ها را به خود خیره می‌کند و زیبایی وصف‌نشدنی به آن می‌دهد، طوری که بازدیدکنندگان نمی‌توانند تصمیم بگیرند کدام بخش این بنا از سایر بخش‌ها زیباتر است.
باباطاهر که بود؟
اطلاعات دقیقی درباره تولد و زندگی شخصی این شاعر نامی وجود ندارد. تاریخ‌نگاران باتوجه‌به اسناد موجود معتقدند که وی در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن ششم زندگی می‌کرده است و تقریبا اطمینان دارند که با سلطان طغرل در امپراطوری سلجوقی هم‌عصر بوده است.
عکس از: سایت Google Maps
باباطاهر پیرو مکتب صوفی بوده و نذر فقر داشته است. به همین دلیل بسیار ساده‌زیست بود. وی هرگز علاقه‌ای به نوشتن زندگی‌نامه خود نداشته است. همه ما باباطاهر را به دوبیتی‌هایش می‌شناسیم.
خوب است بدانیم که دوبیتی‌های باباطاهر به دو دسته عام‌پسند و خواص‌پسند دسته‌بندی می‌شود و از او رساله‌ای به زبان عربی نیز به نام اشارات به جای مانده است. این کتاب شامل کلمات قصار باباطاهر است که در باب علم و عبادت و محبت نوشته شده است.
آرامگاه باباطاهر کجاست؟
برای بازدید از اقامتگاه باباطاهر عریان باید به استان همدان، شهر همدان، میدان باباطاهر بروید.
لوکیشن آرامگاه باباطاهر در گوگل مپ
مسیر دسترسی به آرامگاه باباطاهر
برای سفر به همدان می‌توانید با قطار، هواپیما، اتوبوس و ماشین شخصی اقدام کنید.
- از فرودگاه تا آرامگاه باباطاهر عریان حداقل ۱۰ دقیقه فاصله است.
- از راه‌آهن تا آرامگاه باباطاهر حدود ۲۰ دقیقه راه است.
- از پایانه اتوبوس‌رانی تا مقبره باباطاهر ۸ دقیقه در مسیر خواهید بود.
عکس از: سایت Google Maps
اگر قصد دارید از تهران به همدان بروید، حدود ۴ ساعت در راه خواهید بود و بعد از خروج از تهران و پشت‌سرگذاشتن استان قم و شهر ساوه، از کنار شهر تفرش در اراک گذر خواهید کرد و بعد از پشت‌سرگذاشتن ملایر به همدان می‌رسید.
تاریخچه آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر عریان برای اولین بار در قرن ششم هجری در دوره سلجوقیان ساخته شده است. این بنا یک برج هشت‌ضلعی آجری بوده که در طی دوران بارها تخریب و مرمت شده است که اطلاعاتی از آن‌ها در دست نیست.
بنای جدید آرامگاه بابا طاهر همدان در سال ۱۳۴۴و توسط شهرداری همدان ساخته شد که در ادامه مفصل درموردش صحبت می‌کنیم.
عکس از: سایت Google Maps
افراد نامی دیگری نیز در این مقبره به خاک سپرده شده‌اند:
- محمدابن‌عبد العزیز، ادیب سده سه
- ابوالفتح اسعد، فقیه سده شش
- میرزا علی‌نقی کوثر، دانشمند سده سیزده
- مفتون همدانی، شاعر سده چهارده
- علی نیک‌طلب، عارف سده سیزده
معماری آرامگاه باباطاهر
همان‌طور که گفته شد، اولین بار بنای آرامگاه بابا طاهر همدان در دوره سلجوقیان ساخته شد و بارها و بارها ویران و مرمت شده است؛ اما اطلاعات دقیقی از این بازسازی‌ها در دست نیست.
در زمان رضا شاه تصمیم به بازسازی آرامگاه بابا طاهر همدان گرفته شد و در سال ۱۳۱۷ این عملیات آغاز شد؛ اما ناتمام ماند. در طی همین بازسازی نیمه‌کاره بود که کاشی فیروزه‌ای در این آرامگاه پیدا شد که اکنون در موزه ملی نگهداری می‌شود.
عکس از: سایت Piniran
در سال ۱۳۲۹ بازسازی مجدد از سر گرفته شد و تا دو سال نیز ادامه پیدا کرد. در نهایت در سال ۱۳۴۵، میراث‌فرهنگی تصمیم به ساخت بنایی درخور شأن این عارف بلندمرتبه گرفت. برای ساخت این بنا دو استاد برجسته ایرانی به نام‌های مهندس محسن فروغی و مهندس هوشنگ سیحون، طرح مشترک خود را به سازمان ارسال کردند و پس از پذیرفته‌شدن در طی یک سال کار خود را آغاز کردند. مرمت و بازسازی این بنا در سال ۱۳۴۹ به پایان رسید.
عکس از: سایت Google Maps
آرامگاه بابا طاهر همدان تلفیقی از سنت و مدرنیته است. ساختاری نو آمیخته با المانهای ایرانی در قرن‌های هفتم و هشتم. زمانی که وارد باغی به مساحت ۹هزار متر می‌شوید، بنا مقبره کوچک به نظر می‌آید. در این باب عمدی در کار بوده است. شما هرچه به بنا نزدیک می‌شوید، بنا شکوه بیشتری پیدا می‌کند. طراحی بنا به‌گونه‌ای است که شما ناخودآگاه به آسمان نگاه کنید.
نمای بیرونی زوایای تندی دارد. این طراحی به بلندتر نشان‌دادن بنا کمک شایانی کرده است. سنگ‌های بیرونی کاملا سفید و روشن است تا رنگ فیروزه‌ای گنبد هشت‌ضلعی آن بیشتر به چشم آید.
به داخل بنا که می‌روید با سنگ‌های یک‌دست گرانیتی مواجه می‌شوید. سقف آرامگاه بابا طاهر همدان کاشی‌کاری است. کاشی‌کاری معرق به رنگ‌های آبی و زرد که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. فضای داخلی به شکل مربعی ۱۰ در ۱۰متری است. دورتادور سنگ مزار روی ۲۴ لوح ممرین، ۲۴ دوبیتی از باباطاهر قرار دارد.
عکس از: سایت Wikipedia
درون آرامگاه دو کتیبه نیز وجود دارد که بر روی یکی نام بنیان‌گذاران انجمن آثار ملی در زمان ساخت آرامگاه و دیگری شامل نام سرشناسانی است که در جوار باباطاهر به خاک سپرده شده‌اند.
آرامگاه باباطاهر همدانی در سال ۱۳۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
بهترین زمان بازدید از آرامگاه باباطاهر
باتوجه‌به اینکه شهر همدان در بخش کوهستانی قرار دارد، بهترین فصل برای بازدید از جاهای دیدنی همدان و آرامگاه باباطاهر، تابستان است. اگر در تابستان می‌توانید به این شهر سفر کنید، باتوجه‌به خلوتی نسبی نسبت به تعطیلات عید، بهتر می‌توانید از باغ و فضای اطراف بنا استفاده کنید. توصیه می‌شود برای بازدید از محل حداقل یک ساعت زمان در نظر داشته باشید.
عکس از: سایت Google Maps
امکانات رفاهی آرامگاه باباطاهر
این موارد درون محوطه آرامگاه وجود دارند:
- غرفه‌های خرید یادگاری و غرفه‌های کتاب‌فروشی
- سرویس بهداشتی
عکس از: سایت Google Maps
این امکانات را هم در نزدیکی بنا پیدا می‌کنید:
- آرامگاه امامزاده هادی در درون باغ است که مسافران می‌توانند در این امامزاده نماز بخوانند.
- یک پارکینگ خصوصی در بلوار نیروی انتظامی
- رستوران‌های کباب گلپایگان، تک ستاره، رستوران سنتی کسری، رستوران بناب مقدم، شاندیز و… در اطراف آرامگاه باباطاهر عریان قرار گرفته‌اند.
جاهای دیدنی نزدیک به آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر تنها مکان دیدنی جذاب شهر تاریخی همدان نیست. در ادامه به جاهای دیدنی نزدیک مقبره باباطاهر می‌پردازیم؛
گنبد علویان
یکی از مکانهای دیدنی همدان گنبد علویان است. علویان در این بنا به مراسم مذهبی خود می‌پرداختند. نکته مهم در این بنا، مقبره‌های خاندان علویان است. با بازدید از بنا شما به‌نوعی در دل تاریخ سلجوقیان قدم می‌گذارید و کاملا حس و حال آن زمان در ذهن و روح شما نقش می‌بندد.
از مقبره باباطاهر تا گنبد علویان می‌توانید پیاده‌روی کنید و ۱۲ دقیقه‌ای به آنجا برسید؛ اما اگر با وسیله‌نقلیه قصد رفتن دارید، چیزی حدود ۵ دقیقه در راه خواهید بود.
عکس از: سایت Google Maps
امامزاده عبدالله
امامزاده عبدالله از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. مردم همدان به این امامزاده ارادت خاصی دارند. طوری که زوج‌های جوان دور این امامزاده طواف می‌کنند. اهمیت این موضوع این‌قدر مهم است که درون امامزاده، دفتر و اتاق عقد وجود دارد.
عکس از: سایت Google Maps
از آرامگاه باباطاهر همدان تا امامزاده عبدالله نیز تنها ۱۷۰۰ متر راه است. شما با ۱۰ دقیقه پیاده‌روی به مقصد می‌رسید؛ اما اگر اهل پیاده‌روی نیستید، با ماشین ۵ دقیقه راه دارید.
تپه هگمتانه
همدان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان شناخته می‌شود و موزه هگمتانه سند این ادعاست. تپه هگمتانه که قدمتی چند ده‌هزارساله دارد که مادها بنا کرده‌اند. بازدید از هگمتانه به معنای قدم‌زدن در اولین پایتخت امپراطوری ایران است.
عکس از: سایت visit-tehran
هگمتانه حدود ۲ کیلومتر با مقبره باباطاهر فاصله دارد و شما برای رسیدن به هگمتانه باید ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان در نظر بگیرید.
آرامگاه بوعلی سینا
همدان در دل خود انسان‌های وارسته و بزرگ فراوانی دارد. یکی از این افراد، ابوعلی سیناست. آرامگاه بوعلی سینا که در جنوب همدان قرار دارد، نشان‌دهنده فرهنگ، علم و تمدن مردمان ایران است. در این آرامگاه علاوه بر مقبره، موزه‌ای هم برای آشنایی با بوعلی سینا و علم طبابت وجود دارد.
عکس از: سایت Google Maps
این آرامگاه حدود ۴ کیلومتر با آرامگاه باباطاهر فاصله دارد و شما حداقل ۱۰ دقیقه در مسیر خواهید بود.
قوانین و ساعت بازدید از آرامگاه باباطاهر
برای بازدید از این مجموعه باید بلیط تهیه کنید و مقبره از ساعت ۹ صبح تا ۴:۳۰ بعدازظهر باز است.
عکس از: سایت Google Maps
توصیه‌هایی برای بازدید از آرامگاه باباطاهر
اگر به شهر همدان رفتید، حتما از آرامگاه باباطاهر عریان هم بازدید کنید. این بازدید نهایتا دو ساعت از شما زمان می‌گیرد.
موزه از ساعت ۹ صبح تا ۴:۳۰ عصر باز است؛ اما بازدید صبحگاهی بهترین بازدید خواهد بود؛ چراکه هم هوا خنک‌تر هم محوطه آرامگاه خلوت‌تر. در کنار همه این‌ها به‌دلیل نور مناسب شما عکس‌های بهتری نیز ثبت می‌کنید.
